مرگ غم‌انگیز اسطوره‌ها

کبنا ؛مرگ سرنوشت قطعی و اصلی همه ما انسان‌هاست که هیچ شک و شبهه‌ای در وقوع آن نیست. اولیای الهی، دانشمندان، هنرمندان، ورزشکاران، صاحبان عناوین علمی و ورزشی، اندیشمند، متخصص، کارگرو کارمند و ثروتمند و فقیر همه در جاده نوبت به سوی عالم مرگ هستیم. در این جاده قطعی، مرگ بعضی از انسان‌ها آثار غم انگیزتر بر ذهن و روح افراد می‌گذارد که برخی از آن‌ها قابل فراموشی و جبران نیست. مثلا اسطوره‌ها و نخبگان عرصه‌های علم و هنر انسان‌های نادری هستند که مرگ‌شان همانند حضورشان در جامعه اثرگذار است. اینجا دیگر معیار ارزش و آثار ماندگار آن عزیز از دست رفته است و رانت و رانتخواری اثری در صعود و رشد آن نداشته است. در این که همه ما روزی طعم مرگ را خواهیم چشید، شکی نیست اما نکته ارزشمند و مهم این است که بودن یا رفتن ما چه اثری بر زندگی دیگران از نسل‌های آینده و حاضر خواهد داشت. گاهی در میان اخبار رسانه ها، خبر تلخ هجرت یک چهره در مسیرهای مختلف ملاحظه می‌شود. ولی متاسفانه با ظهور و گسترش فضای مجازی دیگر نمی‌توان به راست و دروغ بودن تمام یا قسمتی از این اخبار تکیه کنیم. وقتی مرد یا زنی که بخش قابل توجهی از عمر و جوانی‌اش را برای هدف مطلوبش صرف نموده و با دانش و توانایی ذهنی و جسمی‌اش به جامعه رنگ و بوی دلپذیر زده است و یا... ... ورزشکاری که تمام توان و انرژی‌اش را برای اعتلای نام و پرچم پر افتخار وطنش مصرف کرده، از دنیا می‌رود باید مرگ او نیز همانند زندگی‌اش مورد عنایت و توجه ما باشد. اما در جامعه ما متاسفانه هنگام از دست دادن مفاخر فرهنگی، ورزشی علمی و... گاهی آنچنان کم لطفی در حق‌شان می‌گردد که ضایعه از دست دادن در قبال فقدان و مظلومیت او ناچیز به نظر می‌رسد. چرا باید کار به جایی برسد که یک هنرمند توانا در گوشه‌ای از خانه سالمندان در گمنامی و رنج دنیا را ترک کند و با تاسف بیشتر تازه بعد از دست دادن اینگونه ستاره ها، مجالس، قلم فرسایی ها، تاج گل‌ها و تابلوها تهیه و تقدیم وی گردد. سنت ناپسند مرده پرستی معلوم نیست تا کجای تاریخ ما ادامه خواهد یافت. چند روز پیش یکی از این اسطوره‌ها از دست رفت؛ شادروان خلیل عقاب. شاید نسل‌های بعد از سال ۵۰ به خوبی ایشان را به یاد نیاورند و این هم از قصور و کم کاری رسانه هاست. خلیل عقاب در فراسوی کشور و منطقه ما دارای نام و جایگاه ارزشمندی بود. اینجانب در سنین دبیرستان هنرنمایی این انسان نام‌آور را دیده بودم واقعا اعجاب انگیز بود. البته بعضی از رسانه‌های مجازی با کم لطفی تمام، اوضاع ایشان را کمی اغراق‌آمیز و منفی جلوه داده بودند و نوشته بودند خلیل در یک کانکس از دنیا رفت. راست یا دروغ بودن این موضوع قابل تحقیق می‌باشد اما حتی در صورت راست بودن، بیان آن غیر از اهانت به رستم ورزش ایران و چهره تاریخی ما چه اثری می‌تواند داشته باشد؟ در تمام دنیا نام آوران در رشته‌های مختلف بعد از پایان دوران خود ضمن دریافت حقوق و پاداش قابل توجه، مدال‌های مختلف افتخار از بالاترین مقامات می‌گیرند و مورد توجه و احترام مردم و رسانه‌ها هستند. در هیچ جایی مانند کشور ما اسطوره‌ها آنقدر مورد کم لطفی و کم توجهی نیستند. بعضی از افراد آن‌ها را با رشته‌های سیاسی گره می‌زنند و بعضی دیگر به رشته تخصصی آن‌ها انتقاد دارند اما برای توجه این گونه افراد و جوانان و نسل‌های آینده باید گفته شود که هیچ کدام از چهره‌های یاد شده در میادین ورزشی و جهانی، تابلوی باورهای سیاسی خود را بر دست نگرفته‌اند بلکه همه تحت نام مقدس ایران و ایرانی وارد صحنه مسابقه و یا میادین رقابت شده اند. گاهی حتی در دادن چند وجب خاک در بهشت زهرا (س) به این گونه چهره‌ها ممانعت می‌گردد. نمی‌دانم کدام وزارتخانه یا نهاد مسئولیت پیگیری این امور را به عهده دارد اما می‌دانم گاهی برای بعضی از مراسم بزرگداشت و امثال آن، میلیون‌ها تومان هزینه می‌گردد در حالی که اگر این پول‌ها صرف دارو و درمان آن‌ها می‌شد این همه تلخی و رنج نصیب‌شان نمی‌گردید. هنرمندان جوان و سلبریتی‌های رشته‌های مختلف باید بدانند که خیلی زود به جاده سالخورده و ناتوانی می‌رسند و هرچه در مورد دیگران انجام دهند در موردشان انجام خواهد شد. پس رسانه‌ها باید مرگ خلیل عقاب و عقاب‌های دیگر را مورد پیگیری قرار دهند و اجازه ندهند سرمایه‌های گرانقدر کشور این گونه در تاریکی و گمنامی بار سفر بندند.
مردی که واقعا فیل هوا کرد!

خلیل عقاب که ۳۱ فروردین‌ماهی که گذشت از دنیا رفت، وقتی ۶۵ ساله بود به دلیل کارهای حیرت‌انگیزی که انجام می‌داد نامش در فهرست «گینس» ثبت شد. او یک سیرک‌باز، ‌ باستانی‌کار و پهلوان بود که بلند کردن وزنه‌های بسیار سنگین، خوابیدن زیر کامیون و اتوبوس، خم کردن تیرآهن و … از جمله نمایش‌های مشهورش بود.
پسر لاغری که گینسی شد!
خلیل طریقت پیما معروف به خلیل عقاب در ۱ فروردین سال ۱۳۰۳ در شیراز متولد شد. پهلوان عقاب در شیراز زندگی می‌کرد. پدرش اهل شهرستان فسا در استان فارس و کشاورز بود. خودش درباره کودکی‌اش این‌طور تعریف می‌کند: «مادرم قبل از من پسری داشت که دوسال از من بزرگتر بود. پسری زیبا و قوی بوده و خیلی هم شیطان بوده. من خیلی ریزه و سیاه بودم. مادرم شیر مرا به پسر اولش می داد. وقتی هم مادربزرگم  به او اعتراض می کرد، می‌گفت: این که زنده نمی ماند؛ لااقل شیرم را به حسن بدهم که همین طور سالم و قوی بماند. من بی اندازه لاغر و سیاه ورنجور بودم. مادرم زنده نماند تا ببیند که آن بچه قوی دوسال بیشتر دوام نیاورد و توی حوض افتاد و خفه شد اما پسر لاغر مردنی اش در ۶۳ سالگی فیل بلند کرد و گینسی شد.»
خلیل عقاب به گفته خودش علاقه چندانی به تحصیل نداشت؛ ‌ با این حال تحصیلات خود را تا مقطع دیپلم ادامه داد اما از همان کودکی عاشق ورزش باستانی بود. از ۱۴ سالگی به صورت جدی ورزش باستانی را آغاز کرد و  از همان هنگام در «میل گرفتن» و بلند کردن میل‌های سنگین درخشید.
۳۰ سالگی و نمایش حرکات خارق‌العاده
خلیل عقاب وقتی ۳۰ ساله بود اقدام به برگزاری نمایش در شهرهای ایران کرد. او اجرای نمایش حرکات خارق‌العاده را از همین سن و سال به طور جدی‌تر در برنامه‌اش قرار داد و طرفداران زیادی پیدا کرد. خودش درباره این دوره یعنی شروع نمایش‌های خیابانی‌اش گفته است: «تمرینات سخت و جان‌فرسایی را دنبال کردم و با سختی‌های فراوان سرانجام موفق شدم و شهرت جهانی پیدا کردم. پس از سپری کردن درد و رنج فراوان در زورخانه و بلند کردن میل‌های سنگین در ۳۰ سالگی در تمام شهرهای ایران به مناسبت‌های مختلف به انجام حرکات خارق‌العاده پرداختم... ».
او در ۳۰ سالگی وزنه ای ۴۵۰ کیلویی را با دندان بلند کرد و بلند کردن وزنه‌های بسیار سنگین، خوابیدن زیر کامیون و اتوبوس، خم کردن تیرآهن و … از جمله  نمایش‌های خلیل عقاب بود که او را هر روز بیشتر سر زبان‌ می‌انداخت!
وقتی آقا خلیل فیل هوا کرد!
اصطلاح «فیل هوا کردن» معمولا برای کنایه زدن به کسی استفاده می‌شود که مدعی انجام دادن کار بسیار سخت است اما خلیل عقاب واقعا این کار بسیار سخت را انجام داده است. او در سال ۱۳۵۰ به دعوت سیرک «فاست» به ایرلند مهاجرت کرد و پس از آن به سیرک «جری کاتل» انگلستان رفت. در این سیرک موفق به بلند کردن فیل ۱۴۰۸ کیلویی شد و در مدت ۴ سالی که در انگلستان اقامت داشت شبی دو بار این فیل را بلند می‌کرد. در نهایت  خلیل عقاب به‌دلیل بلند کردن فیل دو تنی، نامش در رکوردهای جهانی گینس ثبت شد.
خودش این طور تعریف می‌کند که: «همیشه از خدا می خواستم من بتوانم کارهایی را انجام بدهم که هیچ کس دیگری نتواند آن را انجام بدهد. در دنیا هیچکس نتوانسته فیل بلند کند و نخواهد توانست. می دانید فاصله خیلی زیاد است. مثلا کسی که وزنه بردار است کافی است یک کیلو بیشتر وزنه بلند کند تا رکورد قبلی را بزند ولی رکورد فیل بلند کردن من یکی از آن اتفاق های محال بود که ممکن شد. تا قبلش چندبار در ایتالیا اسب بلند کرده بودم ولی فیل بلند کردنم بود که تعجب دنیا را برانگیخت.
خلیل عقاب؛ ‌ چهره پیشگام سیرک در ایران
خلیل عقاب، اولین برگزارکننده نمایش‌های پهلوانی با بلیت فروشی بود. همچنین او اولین کسی بود که از هندوستان، شیر و خرس به ایران آورد و آن‌ها را تربیت کرد و به روی صحنه برد. در زمان حضور سیدمحمد خاتمی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از او دعوت شد تا با اندوخته تجربیاتش از سیرک‌های جهان این شاخه نمایش را به ایران هم بیاورد و تبدیل به «پدر سیرک ایران» شود. او دقیقا برای همین موضوع در سال ۱۳۷۰ به ایران بازگشت و از همان هنگام سیرکی در ایران افتتاح کرد.

سیرکی که خلیل عقاب به همراه همسرش «شهلا اشکبوس» برای اولین بار در ایران افتتاح کرد با حضور ۶۰ هنرمند از ایتالیا، رومانی و پرتغال در بسیاری از شهرهای ایران کار خود را آغاز کرد و به اجرای نمایش پرداخت. در این برنامه‌ها همسر و ۲ فرزند او به نام‌های شهرزاد و ابراهیم او را همراهی می‌کردند. «شهلا اشکبوس» که به بانوی سیرک ایران مشهور است، مدت ۱۸ سال مدیریت «سیرک خلیل عقاب» را عهده‌دار بود.
پرواز عقاب...
خلیل عقاب ۹۸ سال زندگی کرد و در نهایت پنجشنبه ۳۱ فروردین‌ماه پس از اینکه ۳۶  روز در بیمارستان پیوند اعضا بستری بود،  به دلیل کهولت سن به دیار باقی پرواز کرد.
او روزهای آخر عمرش را در یک کانکس زندگی می‌کرد. گفته می‌شود که پهلوان عقاب مدتی از صندوق حمایت از بازنشستگان ورزشی، حقوق ناچیزی دریافت می‌کرده، اما پس از چندین ماه این مقرری قطع می‌شود. پس از پیگیری در این‌باره مدیر صندوق به او گفته است: «شما قهرمان نیستید! به همین دلیل حقوقت را قطع می‌کنیم». خودش در این باره گفته بود: «جای تعجب دارد که نام من به‌عنوان یک پهلوان در کتاب گینس به ثبت‌ رسیده، به اندازه یک اتاق ۱۲ متری جام و مدال دارم و از دست امپراتور ژاپن کاپ گرفته‌ام، اما این حقوق ناچیز به من تعلق نمی‌گیرد».