گزينه انتحاري!

قرباني كردن منافع ملي براي افراد به روندي در دولت‌هاي بعد از اصلاحات مبدل شده است؛ يك روز با يقه‌چاك كردن احمدي نژاد براي اسفنديار رحيم‌مشايي و روزي ديگر با دفا‌ع‌هاي حسن‌روحاني از افرادي مانند محمد شريعتمداري و دارودسته اعتدالي‌ها اين قصه ادامه پيدا مي‌كند. مشخص نيست كه چرا اين افراد براي راي مردم اهميتي قايل نمي شوند و چند وقت يك بار اقداماتي را در دستور‌كار قرار مي‌دهند كه اعتماد عمومي را خدشه دار مي‌كند. همان‌گونه كه در بالا به آن اشاره كرديم، اين روزها براي آن‌كه فردي به نام محمدشريعتمداري را كه سابقه كاري وي زير سوال است در كابينه نگه‌دارند، اقداماتي را در دستور كار قرار مي‌دهند كه سبب اعتراضات اجتماعي شده است. بعد از آنكه بسياري از نمايندگان مجلس استيضاح عباس‌‌آخوندي و محمدشريعتمداري را به عنوان وزير صنعت، معدن و تجارت برنامه‌ريزي كرده‌بودند، دولت روحاني تصميم‌گرفت تا با طراحي استعفا آن‌ها را از زير تيغ استيضاح رها كند. بعد از پايان اين ماجرا، بدون هيچ تعللي نام وي به عنوان وزير وزارت كار مطرح شد كه تعجب همگان را در برداشت. نكته قابل تامل اين بود كه شريعتمداري در وزارت صمت كه با پيشينه او همخواني داشت، آن وضعيت را ايجاد كرد و امروز كه روحاني وي را براي اين وزارت جديد معرفي كرده‌است بايد منتظر فاجعه‌اي نوين در بخش كار و تامين اجتماعي مردمي باشيم كه اين روزها به دليل سياست‌هاي اشتباه و نادرست افرادي مانند شريعتمداري با معيشت خود درگير هستند.
نگاه خنثي مجلس به شريعتمداري
البته نمايندگان مجلس نسبت به اين نوع عملكرد انتقادات فراواني دارند و به نظر مي‌رسد كه شريعتمداري نتواند از سد مجلس عبور كند. در همين راستا حجت‌الاسلام علیرضا سلیمی، عضو فراکسیون نمایندگان ولایی مجلس در گفت‌وگو با مهر، با انتقاد از معرفی محمد شریعتمداری برای وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، اظهار داشت: معرفی شریعتمداری برای وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی نشان می‌دهد که رييس‌جمهور هیچ اراده‌ای برای ترمیم کابینه ندارد.
وی با تاکید بر اینکه جابه‌جایی در دولت مشکلی را حل نمی‌کند، اظهار داشت: اگر تخصص شریعتمداری در وزارت صنعت، معدن و تجارت است، چرا از این سمت استعفا داد و اگر رييس‌جمهور معتقد به مدیریت وی در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی است، پس چرا از ابتدا شریعتمداری را برای این وزارتخانه معرفی نکرد؟! عضو فراکسیون نمایندگان ولایی مجلس متذکر شد: شریعتمداری، مقصر اصلی ثبت سفارش غیرقانونی خودروهای وارداتی است و با این ناکارآمدی بي‌شك نمی‌تواند وزارتخانه مهم تعاون، کار و رفاه اجتماعی را به نقطه مطلوب برساند. سلیمی با بیان اینکه ريیس‌جمهور باید صدای ملت و مجلس را بشنود، تصریح کرد: در افکار عمومی و به تبع آن مجلس ذهنیتی شکل گرفته، مبنی بر اینکه ريیس‌جمهور به هر قیمتی می‌خواهد دین خود را به شریعتمداری که ريیس ستاد انتخاباتی‌اش بوده، ادا کند. عضو فراکسیون نمایندگان ولایی مجلس با بیان اینکه ريیس‌جمهور به دنبال آن است که جایگاهی در دولت به شریعتمداری بدهد، گفت: با وجود این، فضای مجلس نسبت به شریعتمداری خوب نیست. در همين حال مهرداد لاهوتی، سخنگوی فراکسیون مستقلین درگفت‌وگو با خبرآنلاين درباره وزرای پیشنهادی دولت با بیان اینکه دو دو گفتن‌های نمایندگان نشان از موافقت و مخالفت صرف نیست، گفت: هنوز نمایندگان شناخت دقیقی نسبت به وزرا ندارند .براي مثال شناختی از آقای اسلامی و دژپسند نداریم که بتوانیم از همین امروز بگوییم رای ما مثبت است یا منفی؛ بنابراین این به عهده خود وزراست که شناخت دقیقی از خود نشان دهند وبتوانند نظر آن‌ها را جلب کنند. درباره دو وزیر دیگر تا حدودی نمایندگان شناخت دارند؛ برای مثال آقای رحمانی از همکاران موفق ما بود. وي بدون اظهارنظر درباره شريعتمداري در پایان گفت: رای مجلس بستگی به برخورد وزرا دارد.
باید تلاش کنند تا اعتماد مجلس را جلب کنند و این موضوع می‌تواند در جلسه با سه فراکسیون سیاسی مجلس موثر باشد. سید حسن نقوی حسینی، سخنگوی فراکسیون ولایی نيز درباره وزرای معرفی شده به خبرآنلاین گفته است كه برداشت کلی مجلس از وزرای معرفی شده، این است که به هر صورت وزرای قوی معرفی نشدند و انتظار این بود که وزرای مسلط‌تری معرفی می‌شدند. به طور کلی تا اینجا نظر مجلس نسبت به آقای اسلامی منفی است چون ایشان را نه‌راهی و نه مسکنی می‌دانند اما باز باید برنامه‌های ایشان را دید. درباره آقای دژپسند هم چندان نگاه های مثبتی وجود نداشت و به نظر می‌رسید دولت وزیر قوی تری معرفی كند. او درباره انتخاب شريعتمداري نيز با اظهار نظري خنثي و با سياست زدن يكي به نعل و يكي به ميخ گفت: درباره آقای شریعتمداری هم این سوال وجود داشت که ایشان اگر فرد توانمندی است در همان وزارت صنعت ادامه دهد و اگر نیست که برای کار هم مناسب نیست؛ البته من معتقدم آقای شریعتمداری فرد توانمندی است و توانست وزارتخانه فشلی مانند صمت را تا حدودی قوام دهد. نكته‌اي كه بايد در اين ميان به‌آن اشاره كنيم، مربوط به رويكرد تحقيرآميز شريعتمداري نسبت به نمايندگان مجلس است. به خاطر داريم در زماني كه قرار بود او براي بررسي وضعيت استيضاح به مجلس برود چگونه با بي‌توجهي به اعضاي كميسيون صنايع از حضور در بهارستان خودداري كرد. در همان زمان سعید باستانی، عضو کمیسیون صنایع با اشاره به اینکه وزیر صنعت فردا(‌سه‌شنبه 17 مهر)ساعت هفت صبح قبل از برگزاری جلسه علنی مجلس باید برای بررسی استیضاح خود به کمیسیون صنایع مجلس بیاید، اظهار داشت: اگر وزیر به این جلسه نیاید، طرح استیضاح به صحن علنی مجلس خواهد رفت. وی با بیان اینکه هنوز ريیس جمهور نامه کتبی برای معرفی شریعتمداری برای وزارت کار به مجلس ارائه نکرده است، افزود: اخبار غیر رسمی از معرفی شریعتمداری به عنوان وزیر کار به مجلس مطرح است که هنوز تایید نهایی نشده است اما در مجموع اگر شریعتمداری به عنوان گزینه پیشنهادی دولت برای وزارت کار باشد، او دیگر وزیر صنعت نخواهد بود. این عضو کمیسیون صنایع مجلس با انتقاد از اینکه با وجود درخواست‌های متعدد کمیسیون صنایع، وزیر صنعت برای پاسخ به پرسش‌های نمایندگان در کمیسیون حاضر نشد، افزود: ما اصرار به پاسخگویی وزیر صنعت داریم. وزير در اقدامي كه يادآور رفتار وزراي احمدي‌نژاد بود در كميسيون حاضر نشد. ولی ملکی، سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی، با بیان اینکه جلسه استیضاح وزیر صنعت قرار بود صبح امروز(سه‌شنبه17 مهر) در این کمیسیون برگزار شود، گفت: آقای شریعتمداری برای بار سوم به جلسه بررسی استیضاح خود نیامد.
وی ادامه داد: پس از غیبت شریعتمداری در این جلسه، به‌درخواست طراحان استیضاح، این طرح به هیات ريیسه تقدیم شد تا استیضاح شریعتمداری در صحن علنی پارلمان بررسی شود.
همچنین اصغر ترکی، نماینده فریدون‌شهر گفت: پس از تقدیم این طرح به هیات ريیسه مجلس، مسعود پزشکیان، نایب‌ريیس اول مجلس نیز زیر این نامه پاراف کرده که باید این موضوع در جلسه هیات ريیسه پارلمان مطرح شود. با اين رويكرد و با توجه به توهيني كه شريعتمداري به نمايندگان كرده است به نظر نمي رسد عاقبت خيري براي او در پيش باشد.
صدمه يك انتخابات به اصلاحات
از طرفي ديگر جريان‌هاي نزديك به دولت و آن‌هايي كه براي به قدرت رسيدن روحاني زحمت كشيده‌اند، منتقد اين جابه‌جايي‌هاي بي فايده‌ هستند. آن‌ها مي‌دانند كه اين نوع رويكردها مي‌تواند به بدنه حامي اصلاحات آسيب برساند و راي دهندگان مقصر اين آشفتگي تصميم را اصلاح‌طلبان مي‌بينند. براي بررسي اين اقدام روحاني به سراغ شخصيت‌هاي سياسي رفتيم كه در اين جناح فعاليت دارند و نظر آن‌ها را جويا شديم كه برخي از اين افراد اظهاراتي را به زبان آوردند كه تامل برانگيز بود.
ابهام در يك انتخاب
رسول منتجب نيا، قائم‌مقام پيشين حزب اعتماد ملي در رابطه با اين اقدام دولت روحاني به« قانون» گفت كه اصل تغيير وتحول در دولت يك ضرورت به حساب مي‌آيد و به نظر من اينكه افراد نبايد در يك حوزه فعاليت كنند، بسيار خوب ومفيد است. اين فعال سياسي اصلاح‌طلب در ادامه گفتار خود تاكيد كرد:«اما انتخاب‌ها وانتصاب‌هاي جديد بايد برپايه ارزيابي وملاك‌هاي صحيح صورت گيرد». منتجب‌نيا افزود:«بنده بارها عرض كردم، دولت نبايد مسئوليت‌ها را به‌صورت دوره‌اي و چرخشي در بين افراد محدود پخش كند».
منتجب نيا كه به سوال ما درباره چرايي استفاده دوباره از گزينه‌اي مانند شريعتمداري در دولت پاسخ مي‌داد، گفت كه ملاك‌ها بايد برحسب شايسته سالاري، لياقت و كفايت افراد باشد و اگر اين تغيير براساس ارزيابي صورت گرفته باشد خوب است. اما اگر ملاك افراد فقط برحسب رفاقت‌ها يا اينكه آن فرد در ستاد انتخابات بوده است، نبايدملاك قرار داد وبه آن بسنده كرد. قائم‌مقام پيشين حزب اعتماد ملي در بخشي ديگر از اظهاراتش تصريح كرد كه البته من درباره جابه‌جايي آقاي شريعتمداري خبر ندارم ونمي دانم اين انتخاب وجابه‌جايي برچه اساسي بوده است. اگر دقيق ارزيابي شده كه ايشان دروزارتخانه اي كه هستند، توفيق چنداني ندارند ومي‌توانند درجاي ديگر كارايي بيشتري داشته باشند،كارشايسته اي است.اما اگر اين جابه‌جايي به اين دليل است كه عده‌اي نسبت به كاركرد آقاي شريعتمداري اعتراض دارند و مي‌خواهنداو را جابه‌جا كنند و درجاي ديگري قرار دهند، درست وشايسته دولت نيست.
رودست زدن به اصلاح‌طلبان
اسماعيل گرامي مقدم، سخنگوي حزب اعتماد ملي نيز در واكنش به اين جابه‌جايي به خبرنگار«قانون» گفت كه بنده از كل تركيب دولت انتقاد دارم. اين فعال سياسي اصلاح طلب اضافه كرد كه آقاي روحاني كردارشان با رفتارشان متفاوت است. گرامي مقدم با انتقاد از اقدام روحاني براي معرفي شريعتمداري به عنوان گزينه وزارت كار گفت كه رييس دولت درباره قضيه آقاي شريعتمداري نيز يك بار ديگر به اصلاح طلبان رو دست زده است. وي درپايان افزود كه اين اقدام حسن‌روحاني هيچ اميدي را در جامعه ايجاد نخواهد كرد.
لابي پشت پرده
عبد‌ا... ناصري از اعضاي شوراي مشورتي اصلاح‌طلبان و عضو بنياد باران نيز كه در گذشته مخالفت خود را با حضور شريعتمداري در وزارت كار اعلام كرده بود به«قانون» گفت:«اين تصميم رييس جمهور با موافقت آقاي شريعتمداري بوده است و به نظر مذاكراتي بين آقايان لاريجاني و روحاني صورت گرفته ودرآن مذاكره قرارشده آقاي شريعتمداري جابه‌جا شود». اين فعال سياسي و رسانه‌اي در ادامه افزود كه روساي دوقوه مي‌دانستند اگر وزير صنعت، معدن و تجارت استيضاح شود، ديگر راي نخواهدآورد. ناصري تشريح كرد كه آقاي روحاني به عنوان رييس دولت هم اصراردارد كه آقاي شريعتمداري بايد در كابينه حضورداشته باشد؛ بنابراين توافق كردند كه جابه‌جايي صورت گيرد و ازطرف ديگر اين جابه‌جايي با هماهنگي آقاي لاريجاني بوده است؛ درنتيجه آقاي شريعتمداري براي وزارت كار راي خواهد آورد.
سكوت دردآور
محمد علي ابطحي، رييس دفتر رييس دولت اصلاحات و از افرادي كه براي تمام جريانات و افراد سياسي معرفي شده است نيز در واكنش به سوال «قانون» مبني بر اينكه آيا شريعتمداري صلاحيت لازم براي حضور در وزارت كار را دارد يا خير در پاسخي تامل برانگيز گفت كه اين افراد از دوستان هستند و براي همين من در اين باره سخن نمي‌گويم!
اشتباه راهبردي
با توجه به سابقه ناخوشايند محمد شريعتمداري، افكار عمومي و جريانات سياسي نگاه مثبتي به حضور دوباره اين فرد در كابينه دولت دوازدهم ندارند؛ بنابراين حسن‌روحاني نبايد بيش از اين آبروي بدنه اجتماعي حامي خود را خرج بازي‌هاي سياسي كند و بايد به اين رويه پايان دهد زيرا در اين روزگاري كه اذهان مردم به دليل مشكلات معيشتي و اقتصادي با بحران روبه رو شده است، انتخاب گزينه‌هاي ناكارآمدي كه در تصور مردم سابقه مناسبي ندارند مي‌تواند وضعيت دولت را نسبت به قبل بحراني كند و باقي مانده اميد مردم را نيز برباد دهد.