تاریخ انتشار
پنجشنبه ۲۷ ارديبهشت ۱۳۹۷ ساعت ۲۳:۳۵
کد مطلب : ۴۰۰۰۳۰
در گفت‌وگو اختصاصی با کبنا مطرح شد
هدایتخواه: زنان استان مظلوم‌اند/ پدرم قربانی جریان اصولگرایی است/ تفاوت‌های جدی با هم داریم / ظلم تاریخی انتخابات «مجلس دهم» را نمی‌بخشیم
۴
کبنا ؛حمیده هدایتخواه فرزند ارشد ستار هدایتخواه نماینده اسبق بویراحمد و دنا می‌باشد که او در سالهای اخیر فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی زیادی از خود نشان داد وی در حوزه فیلم مستند به تهیه فیلمی در باره انتخابات مجلس دوره دهم کرد که بعدها این فیلم مستند با استقبال مخاطبین مواجه شد. پایگاه خبری کبنا با «حمیده هدایتخواه» گفت‌وگوی انجام داده که از نظر خوانندگان می‌گذرد؛
کبنا: ضمن تشکر از شما و وقتی که به ما دادید به عنوان اولین سوال می‌خواستم بپرسم حمیده هدایتخواه کیست؟!
هدایتخواه: سلام و تشکر از شما. برای تعریف هرکس یا هرچیزی می‌توان نفیا و اثباتا نکاتی را مطرح کرد، من هم از همین باب باید عرض کنم که در منظر جامعه چیزی که درخصوص حقیر دیده میشود گزاره پررنگ دختر هدایتخواه بودن است. ولیکن آنچه خودم میبینم و یا به آن معتقدم در نفی این گزاره است، چرا که من ضمن حفظ رابطه پدر و دختری، فردی هستم با علائق، سلائق، گرایش‌های فکری، اجتماعی، فرهنگی و نگاه ویژه خودم به عرصه‌های مختلف که لزوماً مانند پدرم نیست. در حقیقت ضمن اینکه برای ایشان به عنوان پدر و استاد اخلاقم ارزش بسیار زیادی قائلم، اما نمی‌توانم منکر تفاوت‌هایمان باشم و از این منظر معتقدم آنچه جامعه در خصوص من می‌گوید و معنایی را هم از آن مدنظر دارد چندان درست نیست.
کبنا: در چه مرحله‌ای از حضور زنان در عرصه‌های سیاسی و اجتماعی قرار داریم؟ آیا آنچه انقلاب اسلامی برای زنان خواسته محقق شده است؟
هدایتخواه: اساساً ابتدا باید ببینیم انقلاب اسلامی برای زنان چه خواسته. این مسئله در سطح کلان از سوی تئوریسین‌های انقلاب و امام خمینی و حضرت آقا مطرح شده ولیکن آنچه آن را دچار مسئله می‌کند، قرائت‌های مختلفی است که در ادوار مختلف از سوی طیف‌های مختلف فکری و البته سیاسی مطرح شده و بر پیچیدگی این مسئله افزوده، به طوری که برخی تمام هویت زنان را در حضور اجتماعی خلاصه کرده و آنرا به گرفتن پست‌های مدیریتی و وزارت خانه‌ها تقلیل می‌دهند و برخی دیگر با تقدس بخشی صرف به امرخانواده و خانواده داری زنان آن را تک بعدی کرده و هویت فردی زن را دچار خدشه می‌کنند. جمهوری اسلامی امروز باید تکلیف خود را با قرائت‌های مطرح شده روشن کند تا پس از آن بتوانیم به بررسی حضور زن در عرصه‌های سیاسی و اجتماعی بپردازیم.
کبنا: آیا قانون اساسی به زنان سخت گرفته است؟!
هدایتخواه: باید گفت ما یک قانون مکتوب داریم و یک قانونی که به اجرا در می‌آید. بین این دو ظاهراً تفاوتی وجود ندارد اما نمی‌توان گفت اجرای همین متن در جامعه دقیقاً مانند کلمات پیاده شده بر صفحه باشد. ابتدا باید بگویم قوانینِ مکتوبِ ما برگرفته از اسلام است. در همین قوانین بعد پویایی فقه را داریم و زمانمندی و مکانمندی موثر در قوانین فقهی که باید در نظر گرفته شود ولی واقعیت این است که این مسئله چندان در نظر گرفته نمی‌شود. در ادامه باید بگویم همین فقه غیر پویا که امروز مبنای قوانین ما شده، در بعد عملی هم در بسیاری از قوانین رعایت نمی‌شود. در مباحث مختلف مهریه، ارث، نفقه و... بسیاری از زنان دچار مشکل هستند. اینجا همان شکاف میان متن و اجرا که عرض کردم ایجاد میشود. در واقع این قوانین و ساختار اداری دادگاههاست که زنها را اسیر خود کرده، همچنین قوانین نانوشته‌ای که ریشه در مسائل فرهنگی و نگاه خاص مردانه غالب در جامعه دارد.
کبنا: در خصوص سیاسی شدن و یا بودن برخی مسائل مانند حجاب که در همین بستر حجاب اجباری نامیده میشود و حضور زنان در ورزشگاهها نظرتان چیست؟
هدایتخواه: واقعیت این است که بحث ورزشگاهها و حجاب در سالهای اخیر بیشتر به مسئله‌ای سیاسی بدل شده است و به پرچمی برای طرح مطالبات سیاسی بدل شده. نکته هم بازمی گردد به عدم تفکیک ساحت تربیتی و فردی از ساحت سیاسی و جمعی! یعنی ما نتوانستیم در سالهای گذشته میان ساحت‌های مختلف یک مسئله مرز ایجاد کرده و با این مرز خاص از اصل مقوله مثل مثلاً حجاب صیانت کنیم. یا در مقوله‌ای مانند ورزشگاهها از آنجا که نتوانستیم برای دختران جوان و مسلی که در جامعه در حال رشد بود ظرفیت‌های مناسب برای تفریح و بالاخص هویت یابی را ابتیاع کنیم به یکباره مسئله‌ای مانند ورزشگاهها از سوی بخشی از جامعه زنان که در پی طرح مطالبات سیاسی است پررنگ شده و در بخشی از اقشار جامعه مانند دختران تهرانی و یا کلانشهرها مورد توجه قرار می‌گیرد.
کبنا: اجازه بدهید سوالها را به سمت استان خود بکشیم. چرا زنان در کهگیلویه و بویراحمد انسجام ندارند؟
هدایتخواه: چون اولاً زنان خودشان همدیگر را قبول نداشته و به هم اعتماد نمی‌کنند، از سوی دیگر چون فرصت‌ها در جامعه‌ای مردسالار محدود است و شرایط بروز و ظهور استعدادها را به همه زنان توانمند نمی‌دهد زنان ناچارند برای به دست آوردن موقعیت‌ها خودشان با هم گلاویز بشوند، در حالیکه اگر جامعه در پی استفاده از استعدادهای واقعی باشد ما شاهد این درگیری‌ها و بی اعتماددی ها نخواهیم بود.
در این راستا می‌توان به عدم خودباوری جانعه زنان در جامعه‌ای مردسالار هم اشاره کرد. در جنین بستری چون زنان گمان نمی‌کنند بتوانند مطالبات صنفی جامعه زنان را محقق کنند در پی برآوردن مطالبات فردی برمی آیند.
کبنا: به نظر حضرتعالی مهمترین مشکلات زنان در استان چیست و آیا توانسته‌اند به جایگاه خودشان دست بیابند؟!
هدایتخواه: معتقدم مهمترین مسئله جامعه زنان بحران هویت و بحران ارزشهاست، زنان نه خودشان را قبول دارند، نه می‌شناسند و نه تلاشی برای شناخت خودشان دارند. اصلاً خودی وجود ندارد که بخواهد خودش را بشناسد. این مسئله ریشه همه مشکلاتی است که امروز شاهد آنیم.
کبنا: در انتخابات‌های اخیر شاهد بودیم که تعداد زیادی از زنان کاندیدا شدند اما با این وجود موفقیت چندانی به دست نیاوردند، شما این مسئله را چگونه ارزیابی میکنید؟
هدایتخواه: همانطور که در سوالات قبل ذکر کردم این مسئله باز می‌گردد به عدم انسجام زنان به علت نبود فضای کافی برای بروز و نمود توانمندی‌های ایشان و در نتیجه قوت گرفتن فردگرایی در بدنه زنان فرهیخته جامعه و بی نتیجه ماندن پروژه‌هایی مثل حضور زنان در شوراهای شهر و مجلس.
کبنا: چرا ادارات استان برنامه مدونی برای حوزه زن و خانواده ندارند؟
هدایتخواه: زمانی که شناخت کامل، دقیق و همه جانبه ای نسبت به مسائل، مشکلات و مطالبات زنان وجود نداشته باشد، نمی‌توان انتظار داشت برنامه مدون در حوزه زن و خانواده داشته باشیم. ادارات و مسئولین ما در بی خبری نسبت به حوزه زن و خانواده به سر می‌برند از این رو نمی‌توان انتظار داشت آنها برنامه خاصی داشته باشند. وقتی این شناخت وجود ندارد مطالبه‌ای هم از سمت جامعه زنان و یا زنان فرهیخته برای حل مسائل و مشکلات نیست، بنابراین کارها و اقدامات به سمت فرمایشی و نمایشی شدن پیش می‌رود.
کبنا: آیا ادارات در حوزه زن و خانواده کوتاهی داشته‌اند؟
هدایتخواه: بله! یقیناً کوتاهی داشته‌اند و بهتر است هرچه سریعتر به خودآمده و به این فضا پایان دهند. این اتفاق هم در گرو شناخت دقیق زنان استان و مسائل ایشان است.
کبنا: حضرتعالی و همسرتان در حال حاضر به چه کاری مشغولید؟
هدایتخواه: بنده با افتخار با وجود دارا بودن مدارک عالیه حوزوی و دانشگاهی و داشتن تخصص در حیطه‌ای که در استان ما اصلاً وجود ندارد همچنان بیکار هستم! اما کارهای فرهنگی شخصی و جنبی انجام می‌دهم. همراه با دوستم خانم دانشور دو مستند ساخته‌ایم و البته مشغول به کارهای پژوهشی در حیطه تخصصم هستم. همسرم هم کارمند دادگستری هستند.
کبنا: ستار هدایتخواه کیست؟
هدایتخواه: استاد اخلاق، یگانه فردی که توانست کار فرهنگی را به معنای واقعی کلمه در این استان احیا کند. فردی که هیچگاه منافع شخصی خود و نزدیکانش را ندید، آدمی که تمام عمر وسرمایه اش را گذاشت برای اینکه بتواند کاری برای انقلاب بکند و البته مهم‌تر از همه یک قربانی، قربانی سیاست و بازیهای سیاسی جریان موسوم به اصولگرایی.
کبنا: کمی درباره خانواده پدری خود بفرمائید چند فرزندید و به چه کارهایی مشغول؟
هدایتخواه: ما شش فرزندیم، که من فرزند ارشد می‌باشم. چهار برادر و یک خواهر دارم. به جز یکی از برادرانم که او هم از طریق مراحل قانونی استخدام و پیگیری دوساله وارد سیستم اداری شد همه ما علی رغم داشتن تحصیلات عالیه فاقد شغل دولتی هستیم.
کبنا: لطفاً درباره این کلمات توضیح بدهید؟
بویراحمد: جایی که احساس دین می‌کردم به خاک و مردمش و برگشتم تا برایش کاری بکنم اما پشیمانم.
انتخابات دهم مجلس: ظلم تاریخی، نه میبخشیم، نه فراموش میکنیم.
بهترین دوست: یک سحر همیشه دانشور
زیلایی: من دختری از زیلایی هستم
همسر: واژه‌ای زیبا تهی شده از معنا
فرزند: عشق جاودان برای یک مادر
آشپزی: تفریحی جذاب برای همه زنان که البته تبدیل به وظیفه شده
خانه داری: با عشق زیباست، بی عشق جانکاهست
زنان کهگیلویه و بویراحمد: مظلومان همیشه تاریخ
کبنا: ضمن تشکر از شما و وقتی که به ما دادید به عنوان اولین سوال می‌خواستم بپرسم حمیده هدایتخواه کیست؟!
هدایتخواه: سلام و تشکر از شما. برای تعریف هرکس یا هرچیزی می‌توان نفیا و اثباتا نکاتی را مطرح کرد، من هم از همین باب باید عرض کنم که در منظر جامعه چیزی که درخصوص حقیر دیده میشود گزاره پررنگ دختر هدایتخواه بودن است. ولیکن آنچه خودم میبینم و یا به آن معتقدم در نفی این گزاره است، چرا که من ضمن حفظ رابطه پدر و دختری، فردی هستم با علائق، سلائق، گرایش‌های فکری، اجتماعی، فرهنگی و نگاه ویژه خودم به عرصه‌های مختلف که لزوماً مانند پدرم نیست. در حقیقت ضمن اینکه برای ایشان به عنوان پدر و استاد اخلاقم ارزش بسیار زیادی قائلم، اما نمی‌توانم منکر تفاوت‌هایمان باشم و از این منظر معتقدم آنچه جامعه در خصوص من می‌گوید و معنایی را هم از آن مدنظر دارد چندان درست نیست.
کبنا: در چه مرحله‌ای از حضور زنان در عرصه‌های سیاسی و اجتماعی قرار داریم؟ آیا آنچه انقلاب اسلامی برای زنان خواسته محقق شده است؟
هدایتخواه: اساساً ابتدا باید ببینیم انقلاب اسلامی برای زنان چه خواسته. این مسئله در سطح کلان از سوی تئوریسین‌های انقلاب و امام خمینی و حضرت آقا مطرح شده ولیکن آنچه آن را دچار مسئله می‌کند، قرائت‌های مختلفی است که در ادوار مختلف از سوی طیف‌های مختلف فکری و البته سیاسی مطرح شده و بر پیچیدگی این مسئله افزوده، به طوری که برخی تمام هویت زنان را در حضور اجتماعی خلاصه کرده و آنرا به گرفتن پست‌های مدیریتی و وزارت خانه‌ها تقلیل می‌دهند و برخی دیگر با تقدس بخشی صرف به امرخانواده و خانواده داری زنان آن را تک بعدی کرده و هویت فردی زن را دچار خدشه می‌کنند. جمهوری اسلامی امروز باید تکلیف خود را با قرائت‌های مطرح شده روشن کند تا پس از آن بتوانیم به بررسی حضور زن در عرصه‌های سیاسی و اجتماعی بپردازیم.
کبنا: آیا قانون اساسی به زنان سخت گرفته است؟!
هدایتخواه: باید گفت ما یک قانون مکتوب داریم و یک قانونی که به اجرا در می‌آید. بین این دو ظاهراً تفاوتی وجود ندارد اما نمی‌توان گفت اجرای همین متن در جامعه دقیقاً مانند کلمات پیاده شده بر صفحه باشد. ابتدا باید بگویم قوانینِ مکتوبِ ما برگرفته از اسلام است. در همین قوانین بعد پویایی فقه را داریم و زمانمندی و مکانمندی موثر در قوانین فقهی که باید در نظر گرفته شود ولی واقعیت این است که این مسئله چندان در نظر گرفته نمی‌شود. در ادامه باید بگویم همین فقه غیر پویا که امروز مبنای قوانین ما شده، در بعد عملی هم در بسیاری از قوانین رعایت نمی‌شود. در مباحث مختلف مهریه، ارث، نفقه و... بسیاری از زنان دچار مشکل هستند. اینجا همان شکاف میان متن و اجرا که عرض کردم ایجاد میشود. در واقع این قوانین و ساختار اداری دادگاههاست که زنها را اسیر خود کرده، همچنین قوانین نانوشته‌ای که ریشه در مسائل فرهنگی و نگاه خاص مردانه غالب در جامعه دارد.
کبنا: در خصوص سیاسی شدن و یا بودن برخی مسائل مانند حجاب که در همین بستر حجاب اجباری نامیده میشود و حضور زنان در ورزشگاهها نظرتان چیست؟
هدایتخواه: واقعیت این است که بحث ورزشگاهها و حجاب در سالهای اخیر بیشتر به مسئله‌ای سیاسی بدل شده است و به پرچمی برای طرح مطالبات سیاسی بدل شده. نکته هم بازمی گردد به عدم تفکیک ساحت تربیتی و فردی از ساحت سیاسی و جمعی! یعنی ما نتوانستیم در سالهای گذشته میان ساحت‌های مختلف یک مسئله مرز ایجاد کرده و با این مرز خاص از اصل مقوله مثل مثلاً حجاب صیانت کنیم. یا در مقوله‌ای مانند ورزشگاهها از آنجا که نتوانستیم برای دختران جوان و مسلی که در جامعه در حال رشد بود ظرفیت‌های مناسب برای تفریح و بالاخص هویت یابی را ابتیاع کنیم به یکباره مسئله‌ای مانند ورزشگاهها از سوی بخشی از جامعه زنان که در پی طرح مطالبات سیاسی است پررنگ شده و در بخشی از اقشار جامعه مانند دختران تهرانی و یا کلانشهرها مورد توجه قرار می‌گیرد.
کبنا: اجازه بدهید سوالها را به سمت استان خود بکشیم. چرا زنان در کهگیلویه و بویراحمد انسجام ندارند؟
هدایتخواه: چون اولاً زنان خودشان همدیگر را قبول نداشته و به هم اعتماد نمی‌کنند، از سوی دیگر چون فرصت‌ها در جامعه‌ای مردسالار محدود است و شرایط بروز و ظهور استعدادها را به همه زنان توانمند نمی‌دهد زنان ناچارند برای به دست آوردن موقعیت‌ها خودشان با هم گلاویز بشوند، در حالیکه اگر جامعه در پی استفاده از استعدادهای واقعی باشد ما شاهد این درگیری‌ها و بی اعتماددی ها نخواهیم بود.
در این راستا می‌توان به عدم خودباوری جانعه زنان در جامعه‌ای مردسالار هم اشاره کرد. در جنین بستری چون زنان گمان نمی‌کنند بتوانند مطالبات صنفی جامعه زنان را محقق کنند در پی برآوردن مطالبات فردی برمی آیند.
کبنا: به نظر حضرتعالی مهمترین مشکلات زنان در استان چیست و آیا توانسته‌اند به جایگاه خودشان دست بیابند؟!
هدایتخواه: معتقدم مهمترین مسئله جامعه زنان بحران هویت و بحران ارزشهاست، زنان نه خودشان را قبول دارند، نه می‌شناسند و نه تلاشی برای شناخت خودشان دارند. اصلاً خودی وجود ندارد که بخواهد خودش را بشناسد. این مسئله ریشه همه مشکلاتی است که امروز شاهد آنیم.
کبنا: در انتخابات‌های اخیر شاهد بودیم که تعداد زیادی از زنان کاندیدا شدند اما با این وجود موفقیت چندانی به دست نیاوردند، شما این مسئله را چگونه ارزیابی میکنید؟
هدایتخواه: همانطور که در سوالات قبل ذکر کردم این مسئله باز می‌گردد به عدم انسجام زنان به علت نبود فضای کافی برای بروز و نمود توانمندی‌های ایشان و در نتیجه قوت گرفتن فردگرایی در بدنه زنان فرهیخته جامعه و بی نتیجه ماندن پروژه‌هایی مثل حضور زنان در شوراهای شهر و مجلس.
کبنا: چرا ادارات استان برنامه مدونی برای حوزه زن و خانواده ندارند؟
هدایتخواه: زمانی که شناخت کامل، دقیق و همه جانبه ای نسبت به مسائل، مشکلات و مطالبات زنان وجود نداشته باشد، نمی‌توان انتظار داشت برنامه مدون در حوزه زن و خانواده داشته باشیم. ادارات و مسئولین ما در بی خبری نسبت به حوزه زن و خانواده به سر می‌برند از این رو نمی‌توان انتظار داشت آنها برنامه خاصی داشته باشند. وقتی این شناخت وجود ندارد مطالبه‌ای هم از سمت جامعه زنان و یا زنان فرهیخته برای حل مسائل و مشکلات نیست، بنابراین کارها و اقدامات به سمت فرمایشی و نمایشی شدن پیش می‌رود.
کبنا: آیا ادارات در حوزه زن و خانواده کوتاهی داشته‌اند؟
هدایتخواه: بله! یقیناً کوتاهی داشته‌اند و بهتر است هرچه سریعتر به خودآمده و به این فضا پایان دهند. این اتفاق هم در گرو شناخت دقیق زنان استان و مسائل ایشان است.
کبنا: حضرتعالی و همسرتان در حال حاضر به چه کاری مشغولید؟
هدایتخواه: بنده با افتخار با وجود دارا بودن مدارک عالیه حوزوی و دانشگاهی و داشتن تخصص در حیطه‌ای که در استان ما اصلاً وجود ندارد همچنان بیکار هستم! اما کارهای فرهنگی شخصی و جنبی انجام می‌دهم. همراه با دوستم خانم دانشور دو مستند ساخته‌ایم و البته مشغول به کارهای پژوهشی در حیطه تخصصم هستم. همسرم هم کارمند دادگستری هستند.
کبنا: ستار هدایتخواه کیست؟
هدایتخواه: استاد اخلاق، یگانه فردی که توانست کار فرهنگی را به معنای واقعی کلمه در این استان احیا کند. فردی که هیچگاه منافع شخصی خود و نزدیکانش را ندید، آدمی که تمام عمر وسرمایه اش را گذاشت برای اینکه بتواند کاری برای انقلاب بکند و البته مهم‌تر از همه یک قربانی، قربانی سیاست و بازیهای سیاسی جریان موسوم به اصولگرایی.
کبنا: کمی درباره خانواده پدری خود بفرمائید چند فرزندید و به چه کارهایی مشغول؟
هدایتخواه: ما شش فرزندیم، که من فرزند ارشد می‌باشم. چهار برادر و یک خواهر دارم. به جز یکی از برادرانم که او هم از طریق مراحل قانونی استخدام و پیگیری دوساله وارد سیستم اداری شد همه ما علی رغم داشتن تحصیلات عالیه فاقد شغل دولتی هستیم.
کبنا: لطفاً درباره این کلمات توضیح بدهید؟
بویراحمد: جایی که احساس دین می‌کردم به خاک و مردمش و برگشتم تا برایش کاری بکنم اما پشیمانم.
انتخابات دهم مجلس: ظلم تاریخی، نه میبخشیم، نه فراموش میکنیم.
بهترین دوست: یک سحر همیشه دانشور
زیلایی: من دختری از زیلایی هستم
همسر: واژه‌ای زیبا تهی شده از معنا
فرزند: عشق جاودان برای یک مادر
آشپزی: تفریحی جذاب برای همه زنان که البته تبدیل به وظیفه شده
خانه داری: با عشق زیباست، بی عشق جانکاهست
زنان کهگیلویه و بویراحمد: مظلومان همیشه تاریخ
