تاریخ انتشار
شنبه ۷ مهر ۱۳۹۷ ساعت ۰۳:۲۳
کد مطلب : ۴۰۳۳۱۱
در گقت‌وگو با غلامرضا مصباحي مقدم:
طی 13 سال نقدینگی کشور 25 برابر شد
۰
کبنا ؛
اعضاي مجمع فارغ از جريانات سياسي وانتصابات در مجمع فعاليت مي كنند.
يكي ازعواملي كه باعث به وجود آمدن شرايط كنوني جامعه شده، نحوه مديريت اجرايي كشور است.
چرا دولت تدبيري كه الان براي بهبود اوضاع اقتصادي انديشيده است، 6 ماه يا يك سال قبل انجام نداده است.
قدرت هاي هاي بزرگ با همكاري آمريكا بنارا براي نابودي اقتصاد كشور گذاشته اند.
از دوره آقاي احمدي نژاد طي 13 سال نقدينگي كشور 25 برابر شد.
ازعلت هاي كه باعث حجم عظيم نقدينگي دركشور شده، عملكرد بانك ها بوده است.
زماني درآمدهاي نفتي را به حساب هاي خارجي بانك مركزي واريز مي كردند و دولت معادل ارزهاى واريزى از بانك مركزى ريال مطالبه مي كرد.
زماني كه مردم نسبت به ثروت خود نگران باشند، آن زمان نقدينگي از بانك ها و بورس خارج مي شود و اين خروج تخريب ايجاد مي كند.
وقتي سرمايه ها از بانك ها خارج شود، به دنبال بازارهاي موازي مي گردد تا سودبيشتري نسبت به نرخ سود سپرده گذاري در بانك را داشته باشد.
اگر اتفاقاتي كه در كشور حادث شد، درهر جاي ديگري ازدنيا رخ مي داد، چه بسا تاكنون نتايج بسيار ناگواري رخ داده بود.
صبر وتحمل مردم ايران بسيار بالا ست ويك تغيير مثبت، نتايج بسيار مثبت تررا به دنبال خواهد داشت.
ناطق نوري ازسال 88ديگر در جلسات جامعه روحانيت مبارز شركت نكرده اند.
جامعه روحانيت مبارز دراين مدت اصلاح ساختاري داشته است؛دراساسنامه تغييرات زيادي صورت گرفته است.
جامعه روحانيت حزب نيست وكاركرد حزبي هم ندارد.
داشتن معلومات سطح بالا جزو شرايط اساسي ورود به اين جامعه است.
افرادي كه غلامرضا مصباحي مقدم را مي‌شناسند مي‌دانند كه وي فردي منضبط و دربيان مطالب بي تعارف است. از شخصيت‌هاي صاحب نظر در حوزه اقتصاد اسلامي و سال‌ها در كميسيون اقتصادي مجلس نيز فعاليت‌داشته است. اين روحاني شيعه، غير از حضور در مجمع تشخيص جايگاه حياتي ديگري نيز دارد و آن،سخنگويي جامعه روحانيت مبارز، يكي از بزرگ‌ترين تشكل‌هاي سنتي در كشور است. با توجه به جايگاهي كه او دارد و مشكلاتي كه در كشور شاهد آن هستيم، براي انجام مصاحبه به محل كار آقاي مصباحي‌مقدم دردانشگاه امام صادق (ع) رفتيم و دراين گفت وگو از نحوه تشكيل جلسات مجمع تشخيص نظام، اوضاع اقتصادي كشور و هدف از تشكيل جامعه روحانيت مبارزه سوال پرسيديم كه در ادامه آن را مي‌خوانيد.
چرا جلسات مجمع تشخيص مصلحت نظام به طور منظم تشكيل نمي‌شود؟
درفصل تابستان جلسات مجمع تشخيص مصلحت نظام به مدت يك ماه تعطيل مي شود. از طرفي تعداد 17 نفر از اعضاي مجمع تشخيص، عضو هيات عالي شوراي نظارت هستند و درحال حاضرجلسات هيات عالي اولويت دارد وخوشبختانه اين جلسات هم مرتب وپي‌درپي برگزار مي شود.
آيا شرايط جسمي آيت ا... هاشمي شاهرودي در اين شيوه برگزاري جلسات مجمع تشخيص نظام تاثيرگذار است؟
اين نكته‌اي كه شما به آن اشاره كرديد، بي‌تاثير نبوده است البته بنده دراين مورد اطلاعات دقيقي ندارم. در غياب ايشان جلسات با رياست نايب رييس مجمع آيت ا... موحدي كرماني برگزار مي‌شود.
برخي‌ها اعتراضات داشتندكه مجمع يك مدت است بسيار كم‌كارشده‌است، اين نكته را قبول داريد؟
بر خلاف اين گفتار در اين روزها كار مجمع بسيار بيشتر ازقبل شده است.به نظرم افرادي كه چنين اظهاراتي را بيان مي‌كنند، منظورشان برگزاري جلسات در صحن مجمع بوده است. اگر به گزارشات هيات عالي نظارت نگاه كنيد، مشخص است كه فعاليت‌هاي گسترده‌اي صورت مي‌گيرد. از طرفي حدود 12 جلسه كميسيون اقتصادي در مجمع تشخيص مصلحت نظام برقرار و بارها اتفاق افتاده كه درطول يك هفته چندين جلسه برگزار شده است.اين موارد نشان مي دهد مجمع تشخيص مصلحت نظام پركار بوده است . علاوه براين‌ها جلسات هيات نظارت هم به صورت منظم برگزار وگاهي جلسات فوق‌العاده نيزداشته است .
تركيب مجمع تشخيص از لحاظ سياسي و جناحي نسبت به قبل چه تغييري كرده است ؟
تغيير خاصي نكرده است؛ فقط آقاي صدر ازجريان اصلاح‌طلب وآقاي قاليباف از جريان اصولگرا به مجمع تشخيص مصلحت اضافه شده‌اند.
ازجريانات اصولگرا واصلاح طلب چند نفر در مجمع تشخيص مصلحت نظام هستند؛ آيا به طور مساوي افراد دراين مجموعه حضوردارند؟
تركيب اين افراد در مجمع مشخص است و با توجه به شناخته شده بودن آن‌ها نيازي به تشريح وضعيت جناحي آن نيست ولي اين نكته را بايد يادآوري كنم كه اعضاي مجمع فارغ از جريانات سياسي وانتصابات در مجمع فعاليت مي‌كنند.
درست است تصميمات خارج از جريانات و احزاب سياسي گرفته مي شود اما گاهي بازتاب آن درجامعه متفاوت است؟
انتخاب اعضاي مجمع تشخيص مصلحت نظام توسط رهبري صورت مي گيرد. افرادي كه در مجمع حضور دارند داراي معلومات بالايي هستند، تجربيات خوبى د رامور كشورداري دارند، صاحب‌نظر وصاحب راي هستند و قدرت تشخيص مصالح ومفاسد نظام را دارند. افرادي كه در مجمع تشخيص نظام فعاليت مي كنند، با مصوباتي كه مجلس به شوراي نگهبان مي فرستد و با مخالفت شوراي نگهبان روبه‌رومي شود،درمجمع حل وفصل مي‌كنند. در واقع اعضاي مجمع تشخيص نظام مستشاران عالي رهبرى محسوب مي‌شوند كه درچنين جايگاهي قرار گرفته اند. درنتيجه مسائل سياسي وجناحي تحت الشعاع اين جايگاه قرار مي‌گيرد. براي مثال آقاي ميرحسين موسوي باتوجه به سابقه مسئوليتي كه داشتند، نزديك به دو دهه عضو مجمع تشخيص مصلحت نظام بودند.آقاي احمدي نژاد نيز باتوجه به تجربه كاري‌اي كه دارند عضو مجمع شدند.آقاي باهنر هفت دوره نماينده مجلس وآقاي حدادعادل دردوره‌اي رييس مجلس بودند. ساير افراد نيز مثل آقاي عارف و داوودي معاون اول رييس جمهوربودند . درواقع چنين افرادي عضو مجمع تشخيص مصلحت نظام هستند. افراد به حساب سوابق وتجربه كاري‌اي كه دارند در مجمع حضور پيدا كردند هيچ گاه جايگاه وگرايش هاي سياسي آن‌ها مطرح نبوده است.
شما عضو كميسيون اقتصادي مجلس بوديد و امروز شاهد آن هستيم كه شرايط اقتصادي كشور بسيار بحراني است.اين شرايط را چگونه ارزيابي مي كنيد ؟ آيا مي‌توانيم از اين بحران خارج شود؟
اگر مقصود اين است كه آيا در ايران ظرفيت هاي اقتصادي اجازه اين را مي دهدكه از اوضاعي كه پديدآمده بيرون بياييم وشاهد بهبود اوضاع اقتصادي باشيم، با قاطعيت مي گوييم آري. يكي ازعواملي كه باعث به وجود آمدن شرايط كنوني جامعه شده، نحوه مديريت اجرايي كشور است. برايم بسيار عجيب است چرا مديريت اجرايي نخواسته يا نتوانسته ازظرفيت هاي كه دراختيار دارد براي بهبود اوضاع اقتصادي ،مهار كنترل نرخ ارز و سكه وهمچنين كنترل نرخ ساير كالاها استفاده كند. چرا دولت تدبيري كه امروزه براي بهبود اوضاع اقتصادي انديشيده،6 ماه يا يك سال قبل انجام نداده است . چرااقدامات با تاخير انجام شده و مسئولان گذاشته‌اند تا شرايط كشور به اينجا برسد. همه مي‌دانند وقتي تصميماتي بهنگام صورت گيرد، آثار بسيارمتفاوتي مي گذاردتا باتاخير اجرايي شود و به نظر من علت‌ها را بايدازدولت پرسيد و پاسخ راشنيد.
درحال حاضر وضعيت معيشتي مردم خوب نيست، فكرمي‌كنيد چرا دولت براي بهبود اوضاع اقتصادي تا اين حد تعلل مي‌كند؟
نمي‌توان دقيق و با دلايل روشن در اين زمينه سخن گفت اما اين نكته وجود دارد كه مبناي تفكرات حاكم برتيم اقتصادي دولت تاثير روي كار بازار گذاشت. به اين صورت كه بازار با تنظيم عرضه وتقاضاخودش راتنظيم كند. اين تفكر وانديشه براي نظام سرمايه داري و اقتصاد نوكلاسيك است كه تصميم‌گيران اقتصادي پير و تفكر اقتصاد نوكلاسيك هستند. اين اقتصاد درصورتي مفيد است كه كشور دريك شرايط نرمالي به سر برد و بتوانداوضاع اقتصادي را مديريت كند. قدرت هاي بزرگ با همكاري آمريكا بنا را براي نابودي اقتصاد كشور گذاشته ودر امروز ايران شرايط تحريمي به سر مي برد. درچنين شرايطي كشوراحتياج به تدبير ويژه با رويكرد انقلابي داردكه متاسفانه چنين رويكردي در تيم اقتصادي دولت ديده نمي شود.
ريشه اين بي‌نظمي‌هاي اقتصادي را در چه مي‌بينيد؟
ريشه بي نظمي ها كشور در نقدينگي زياد،جنگ رواني و ضعف مديريت اقتصادي مي‌دانم. از دوره آقاي احمدي نژاد طي 13 سال نقدينگي كشور 25 برابر شد ، درحالي كه نرخ رشد اقتصادي به طور ميانگين با درنظرگرفتن رشد مثبت ومنفي حدود چهار درصد بوده است. بانرخ رشد چهار درصد نبايد متوسط رشد نقدينگي 23درصد باشد. ازعلت هاي كه باعث حجم عظيم نقدينگي دركشورشده ،عملكرد بانك ها بوده است، بانك ها خودشان را به بانك مركزي بدهكاركردند؛ بخش ديگر پمپاژ نقدينگي نيز توسط بانك مركزي به وجود آمد. از نكات ديگر اين بي‌نظمي‌هاي مي توان به تحريم نفتي كشور اشاره كرد. درآمدهاي نفتي را به حساب هاي خارجي بانك مركزي واريز مي كردند و دولت نيز معادل ارزهاى واريزى از بانك مركزى ريال مطالبه مي‌كرد و دريافت ريال، نقدينگي پرقدرت را ايجاد كرد. علاوه بر اين مسائل علت‌هاي متعدد ديگري نيز وجود دارد اما آنچه مهم است خروجي اين علت‌ها بوده كه باعث رشد پرشتاب نقدينگي شده است. براي مهار رشد پرشتاب نقدينگى بايد ابتدا دركشور ثبات به وجود بيايد و بعد تنش‌ها وجنگ رواني ازبين برود. زماني كه مردم نسبت به ثروت خود نگران باشند، آن زمان نقدينگي از بانك ها و بورس خارج مي‌شود واين خروج تخريب ايجاد مي كند. شهريور سال گذشته بانك مركزي سود حاصل از سپرده گذارها را كاهش داد؛ همين امر باعث شد بخشي ازنقدينگي مردم از بانك‌ها خارج شود. وقتي سرمايه ها از بانك ها خارج شود، مردم به دنبال بازارهاي موازي مي گردند تا سودبيشتري نسبت به نرخ سود سپرده گذاري در بانك را داشته باشد.
يكي از اتفاقاتي كه از دي سال گذشته افتاد وتاكنون بازتابش ادامه دارد، شوكى است كه ازسوي بانك مركزي به بازار وارد شد. بانك مركزي شهريور سال گذشته عرضه ارز راكاهش داد و همين امر باعث تحريك تقاضا شد. از عوامل تاثيرگذار ديگر روي اقتصاد كشور استقراض دولت از بانك مركزي بود. دولت براي پرداخت پول سپرده گذران موسسات مالي واعتباري از بانك مركزي پول قرض گرفت. زماني كه نقدينگي به شدت رشد مي‌كند، افراد براي سود بيشتر رو به خريد ارز و سكه، مسكن،خودرو يا هر آنچه سود بيشتري براي آن‌داشته باشد، مي‌آورند. وقتي 6 ميليون نفر براي ثبت نام خودرو پرايدكه قرار بوده از دور توليد خارج شود ثبت نام مي كنند، نشان مي دهد پول زيادي در دست مردم وجود دارد كه بايد در بانك هاو بورس سرمايه گذاري مي شد. بي‌شك اين حجم ازنقدينگي به اقتصادكشور آسيب مي‌زند و بايد راه مناسبي براي كنترل آن پيدا كرد.
باتوجه به افزايش قيمت حامل هاي انرژي ومصارف ديگر، چرا يارانه ها تغيير نمي كند؟
قيمت هاي حامل انرژي تغييرى نكرده است. قرار بود افزايش يارانه مبنتي بر درآمد حاصل از اصلاح قيمت‌هاي حامل هاي انرژي باشد كه چنين اتفاقي نيفتاده است و ما شاهد آن هستيم كه دراين دولت تصميمي برافزايش يارانه وجود ندارد. در دولت دوازدهم بنا بر اين بوده كه بسته هاي حمايتي خانواده هاي تحت پوشش بيشتر مورد توجه قرار گيرد كه از اول سال جاري اين طرح درحال اجراست.
باتوجه به اوضاع اقتصادي كشور به نظرمي رسد مردم دلسرد ونااميد شده اند؛ براي بهبود اوضاع چه اقداماتي بايد انجام دادتا مردم اميدوارتر شوند؟
به نظرم اگررييس جمهور اقدام به معرفي يك وزير اقتصادتوانا كرده ودرساير پست هاي اقتصادي نيز تغييراتي ايجاد كند تا مردم تغييرات مثبت را ببيند، اعتماد واميد بالا مي رود. مردم ايران به اسلام ، نظام جمهوري اسلامي ،امام وشهدا و رهبري علاقه‌مند هستند.تعارف نداريم اگر چنين اتفاقاتي درهر جاي ديگري ازدنيا رخ مي داد، چه بسا تاكنون نتايج بسيار ناگواري رخ داده بود. صبر وتحمل مردم ايران بسيار بالاست ويك تغيير مثبت نتايج بسيار مثبت‌تر را به دنبال خواهد داشت. بعضي تصميمات دولت با تاخيرگرفته مي‌شود و اين تاخيرات براي كشور زيان بار است و اين با تاخير عمل كردن روي مسائل اجتماعي وسياسي تاثيرگذاراست. از طرفي وجودشبكه هاي مجازي كه اطلاعات دروغ را به سرعت گسترش مي دهند نيز براي دولت مضراست و بايد به آن‌ها توجه داشت. به نظرم اين روزها كه كشور با مشكلات فراواني روبه وراست، دولت بايد با قاطعيت وجديت بيشتري كاركند تا معضلات كم شود. همان گونه كه مقام معظم رهبري فرمودند:« بايد مضاعف و جهادي كاركنيد». ايشان حتي براي حل مشكلات موجود اختياراتي درتصميم گيرهاي خاص وفوق‌العاده به روساي سه قوه داده اند. براي مثال صورت‌جلسات هيات سه‌نفره را براي رهبري مي فرستادند تا ايشان تاييدكند ولي رهبري فرمودند نيازي به اين كار نيست يعني نبايدزمان را ازدست دادو با سرعت بيشتري بايد اقدام كرد. اقدامات به موقع مي تواند اميد در جامعه تزريق كند.
شما به عوان سخنگوي جامعه روحانيت مبارزه نيز فعال هستيد و اين تشكيلات قبل ازانقلاب شكل گرفت و هدف آن مبارزه با رژيم بوده است ولي ما شاهد آن هستيم كه بعد ازانقلاب باهمين نام فعاليت مي‌كند، هدف از اين عنوان در روزگار بعد از انقلاب چيست؟
اين سوال را از مرحوم آيت ا... مهدوي كني هم پرسيدند. ايشان فرمودند كه قبل از انقلاب با رژيم شاه مبارزه مى‌كرديم، بعد از انقلاب باعوامل مزاحم نسبت به جمهوري اسلامي ونظام ولايت فقيه مبارزه مي كنيم. با تمام همت براي بقاي نظام الهى ومردمى مبارزه مي كنيم تا اصول وكاركرد نظام جمهوري اسلامي محفوظ بماند ودچار مشكل وآفت نشود.
شما براي انتخابات آينده برنامه‌اي داريد ؟
مدت‌ها تا انتخابات مهلت باقي مانده و به نظرم هنوز زود است بخواهيم درباره آن صحبت كنيم.
آيا ابراهيم رئيسي درجلسات جامعه روحانيت مبارز شركت مي كنند ؟
بله شركت مي كنند. آقاي رئيسي به دليل اينكه در آستان قدس فعاليت مي كنند، هفته اي يك يا دو روز به تهران مي‌آيند و آن روزهايي كه حضورش با زمان جلسات مصادف باشد در جلسه جامعه شركت مي كنند.
آقاي روحاني و ناطق چطور؟ اين افراد درجلسات شركت مي كنند؟
خير اين آقايان كه نام برديد، به جلسات جامعه روحانيت مبارز تشريف نمي‌آورند.
اين عدم حضور نشانه قهر است يا علت خاصي دارد؟
خير، آقاي روحاني رييس جمهورهستند و براي مشغله‌هايي كه وجود دارد، قرار شده بود كه اگر جلسات جامعه روحانيت با حضور رييس جمهور وقت برگزارشد، درنهاد رياست جمهوري باشد. آقاي ناطق نوري نيز ازسال 88 ديگر در جلسات شركت نكرده اند.
بعد از كنار رفتن مصطفي‌پور‌محمدي ناگهان وي به عنوان دبيركل جامعه روحانيت مبارز انتخاب شدند، دليل اين انتصاب چه بود؟
لازم است اين توضيح را بدهم كه جامعه روحانيت مبارز دراين مدت اصلاح ساختاري داشته است. دراساسنامه تغييرات زيادي صورت گرفته و دراين اساسنامه تعداد اعضاي شوراي مركزي جامعه روحانيت مبارز توسعه پيدا كرده است . قرارشده دراستان ها جامعه روحانيت فعال شود و دست‌كم يك نفر از هراستان در شوراي مركزي داشته باشيم. درتمام مناطق تهران نيز فعاليت جامعه روحانيت گسترش يافته است و قصد داريم علاوه بر استان ها از هرمنطقه تهران نيز يك عضو درجامعه روحانيت وجود داشته باشد .اكنون جلسات جامعه هر دوهفته يك بار برگزارمي شود و درشوراى بزرگ مركزى روحانيت مبارز نقش انتخاباتي افزايش خواهديافت . رييس جامعه روحانيت مبارز، آيت ا... موحدي كرماني هستند كه جايگاه ايشان از دبيركلي به رياست جامعه ارتقا پيداكرده ونايب رييس، آيت‌ا... شبستري شدند. دبير شوراى مركزى هم آقاى تقوي انتخاب شدند ، دبيركل جامعه روحانيت مبارز تمام فعاليت نهاد جامعه روحانيت را در عرصه اجرا برعهده دارد وهمچنين ارتباط با استان ها وشهرستان ها توسط او صورت مي‌گيرد و براي اينكه كار دبيركل حجم زيادي دارد كه آن به آقاي پورمحمدي پيشنهاد شد وايشان هم استقبال كردند.
اين روزها رابطه جامعه مدرسين قم با جامعه روحانيت مبارزه چگونه است ؟
رابطه جامعتين مثل قبل هيچ تغييري نكرده است.
نكته‌اي كه برخي به آن اشاره مي‌كنند، اين است كه چراجامعه روحانيت نسبت به شرايط كنوني واكنشي نشان نمي دهد؟
درحال حاضر درصدد ادامه اصلاح ساختار هستيم و ازنظر عملي واجرايي درحد بيانيه اكتفاكرديم. سخنگوى جامعه نيز موضع‌گيري كرد وبا افراد جامعه نيز دراين زمينه مصاحبه هاي شده است.
آيا مي شود ازجامعه روحانيت مبارزه به عنوان يك حزب نام برد؟
خير ، اين سوال به طور مكرر از آغاز شكل گيري جامعه روحانيت مبارز از بزرگاني مثل آيت ا... مهدوي كني شده است كه پاسخ اين بوده كه ما حزب نيستيم وكاركرد حزبي هم نداريم.
يعني اينكه كاركرد سياسي نداريد؟
كاركرد سياسي داريم.وقتي يك عده از علما دورهم جمع مي‌شود، نمي‌شود بدون كاركرد سياسي باشند و دين ما ازسياست جدا نيست. عالم ديني بايدكاركردسياسي داشته باشد. جامعه روحانيت مبارز حزب نيست زيرا احزاب به دنبال گرفتن قدرت هستند و براي كسب آن تلاش مي كنند. از اصناف مختلف نيرو جمع مي كنند و سعي درتربيت نيروي اجراي براي كشور دارند. براي اداره كشور به دولت هابرنامه مي دهند. چنين كاركردي را جامعه روحانيت مبارزه هيچ گاه نداشته است وبعد ازاين هم نخواهد داشت.
براي جذب نيروى جوان درجامعه روحانيت مبارزه چه اقداماتي صورت گرفته است ؟
در هردهه جذب نيرو ى جوان وجديد داريم.داشتن معلومات سطح بالا جزو شرايط اساسي ورود به اين جامعه است وملبس بودن به لباس روحانيت هم بايد رعايت شود. وقتي فردي تا سطح اجتهادتحصيل كرده باشد اما لباس روحانيت نپوشد به آن روحاني گفته نمي شود. بنا براين معمم بودن جزو شرايط اصلي عضويت درجامعه روحانيت است. از تحولاتي كه در اساسنامه رخ داده اين است كه سن جذب نيرو به 25 سال كاهش پيدا كرده است كه اين افراد در رده‌هاي عمومي جامعه روحانيت مبارز درشهرها قرار مي گيرند.حداقل سن اعضاي شوراي مركزي 35 سال درنظرگرفته شده است.
اعضاي مجمع فارغ از جريانات سياسي وانتصابات در مجمع فعاليت مي كنند.
يكي ازعواملي كه باعث به وجود آمدن شرايط كنوني جامعه شده، نحوه مديريت اجرايي كشور است.
چرا دولت تدبيري كه الان براي بهبود اوضاع اقتصادي انديشيده است، 6 ماه يا يك سال قبل انجام نداده است.
قدرت هاي هاي بزرگ با همكاري آمريكا بنارا براي نابودي اقتصاد كشور گذاشته اند.
از دوره آقاي احمدي نژاد طي 13 سال نقدينگي كشور 25 برابر شد.
ازعلت هاي كه باعث حجم عظيم نقدينگي دركشور شده، عملكرد بانك ها بوده است.
زماني درآمدهاي نفتي را به حساب هاي خارجي بانك مركزي واريز مي كردند و دولت معادل ارزهاى واريزى از بانك مركزى ريال مطالبه مي كرد.
زماني كه مردم نسبت به ثروت خود نگران باشند، آن زمان نقدينگي از بانك ها و بورس خارج مي شود و اين خروج تخريب ايجاد مي كند.
وقتي سرمايه ها از بانك ها خارج شود، به دنبال بازارهاي موازي مي گردد تا سودبيشتري نسبت به نرخ سود سپرده گذاري در بانك را داشته باشد.
اگر اتفاقاتي كه در كشور حادث شد، درهر جاي ديگري ازدنيا رخ مي داد، چه بسا تاكنون نتايج بسيار ناگواري رخ داده بود.
صبر وتحمل مردم ايران بسيار بالا ست ويك تغيير مثبت، نتايج بسيار مثبت تررا به دنبال خواهد داشت.
ناطق نوري ازسال 88ديگر در جلسات جامعه روحانيت مبارز شركت نكرده اند.
جامعه روحانيت مبارز دراين مدت اصلاح ساختاري داشته است؛دراساسنامه تغييرات زيادي صورت گرفته است.
جامعه روحانيت حزب نيست وكاركرد حزبي هم ندارد.
داشتن معلومات سطح بالا جزو شرايط اساسي ورود به اين جامعه است.
افرادي كه غلامرضا مصباحي مقدم را مي‌شناسند مي‌دانند كه وي فردي منضبط و دربيان مطالب بي تعارف است. از شخصيت‌هاي صاحب نظر در حوزه اقتصاد اسلامي و سال‌ها در كميسيون اقتصادي مجلس نيز فعاليت‌داشته است. اين روحاني شيعه، غير از حضور در مجمع تشخيص جايگاه حياتي ديگري نيز دارد و آن،سخنگويي جامعه روحانيت مبارز، يكي از بزرگ‌ترين تشكل‌هاي سنتي در كشور است. با توجه به جايگاهي كه او دارد و مشكلاتي كه در كشور شاهد آن هستيم، براي انجام مصاحبه به محل كار آقاي مصباحي‌مقدم دردانشگاه امام صادق (ع) رفتيم و دراين گفت وگو از نحوه تشكيل جلسات مجمع تشخيص نظام، اوضاع اقتصادي كشور و هدف از تشكيل جامعه روحانيت مبارزه سوال پرسيديم كه در ادامه آن را مي‌خوانيد.
چرا جلسات مجمع تشخيص مصلحت نظام به طور منظم تشكيل نمي‌شود؟
درفصل تابستان جلسات مجمع تشخيص مصلحت نظام به مدت يك ماه تعطيل مي شود. از طرفي تعداد 17 نفر از اعضاي مجمع تشخيص، عضو هيات عالي شوراي نظارت هستند و درحال حاضرجلسات هيات عالي اولويت دارد وخوشبختانه اين جلسات هم مرتب وپي‌درپي برگزار مي شود.
آيا شرايط جسمي آيت ا... هاشمي شاهرودي در اين شيوه برگزاري جلسات مجمع تشخيص نظام تاثيرگذار است؟
اين نكته‌اي كه شما به آن اشاره كرديد، بي‌تاثير نبوده است البته بنده دراين مورد اطلاعات دقيقي ندارم. در غياب ايشان جلسات با رياست نايب رييس مجمع آيت ا... موحدي كرماني برگزار مي‌شود.
برخي‌ها اعتراضات داشتندكه مجمع يك مدت است بسيار كم‌كارشده‌است، اين نكته را قبول داريد؟
بر خلاف اين گفتار در اين روزها كار مجمع بسيار بيشتر ازقبل شده است.به نظرم افرادي كه چنين اظهاراتي را بيان مي‌كنند، منظورشان برگزاري جلسات در صحن مجمع بوده است. اگر به گزارشات هيات عالي نظارت نگاه كنيد، مشخص است كه فعاليت‌هاي گسترده‌اي صورت مي‌گيرد. از طرفي حدود 12 جلسه كميسيون اقتصادي در مجمع تشخيص مصلحت نظام برقرار و بارها اتفاق افتاده كه درطول يك هفته چندين جلسه برگزار شده است.اين موارد نشان مي دهد مجمع تشخيص مصلحت نظام پركار بوده است . علاوه براين‌ها جلسات هيات نظارت هم به صورت منظم برگزار وگاهي جلسات فوق‌العاده نيزداشته است .
تركيب مجمع تشخيص از لحاظ سياسي و جناحي نسبت به قبل چه تغييري كرده است ؟
تغيير خاصي نكرده است؛ فقط آقاي صدر ازجريان اصلاح‌طلب وآقاي قاليباف از جريان اصولگرا به مجمع تشخيص مصلحت اضافه شده‌اند.
ازجريانات اصولگرا واصلاح طلب چند نفر در مجمع تشخيص مصلحت نظام هستند؛ آيا به طور مساوي افراد دراين مجموعه حضوردارند؟
تركيب اين افراد در مجمع مشخص است و با توجه به شناخته شده بودن آن‌ها نيازي به تشريح وضعيت جناحي آن نيست ولي اين نكته را بايد يادآوري كنم كه اعضاي مجمع فارغ از جريانات سياسي وانتصابات در مجمع فعاليت مي‌كنند.
درست است تصميمات خارج از جريانات و احزاب سياسي گرفته مي شود اما گاهي بازتاب آن درجامعه متفاوت است؟
انتخاب اعضاي مجمع تشخيص مصلحت نظام توسط رهبري صورت مي گيرد. افرادي كه در مجمع حضور دارند داراي معلومات بالايي هستند، تجربيات خوبى د رامور كشورداري دارند، صاحب‌نظر وصاحب راي هستند و قدرت تشخيص مصالح ومفاسد نظام را دارند. افرادي كه در مجمع تشخيص نظام فعاليت مي كنند، با مصوباتي كه مجلس به شوراي نگهبان مي فرستد و با مخالفت شوراي نگهبان روبه‌رومي شود،درمجمع حل وفصل مي‌كنند. در واقع اعضاي مجمع تشخيص نظام مستشاران عالي رهبرى محسوب مي‌شوند كه درچنين جايگاهي قرار گرفته اند. درنتيجه مسائل سياسي وجناحي تحت الشعاع اين جايگاه قرار مي‌گيرد. براي مثال آقاي ميرحسين موسوي باتوجه به سابقه مسئوليتي كه داشتند، نزديك به دو دهه عضو مجمع تشخيص مصلحت نظام بودند.آقاي احمدي نژاد نيز باتوجه به تجربه كاري‌اي كه دارند عضو مجمع شدند.آقاي باهنر هفت دوره نماينده مجلس وآقاي حدادعادل دردوره‌اي رييس مجلس بودند. ساير افراد نيز مثل آقاي عارف و داوودي معاون اول رييس جمهوربودند . درواقع چنين افرادي عضو مجمع تشخيص مصلحت نظام هستند. افراد به حساب سوابق وتجربه كاري‌اي كه دارند در مجمع حضور پيدا كردند هيچ گاه جايگاه وگرايش هاي سياسي آن‌ها مطرح نبوده است.
شما عضو كميسيون اقتصادي مجلس بوديد و امروز شاهد آن هستيم كه شرايط اقتصادي كشور بسيار بحراني است.اين شرايط را چگونه ارزيابي مي كنيد ؟ آيا مي‌توانيم از اين بحران خارج شود؟
اگر مقصود اين است كه آيا در ايران ظرفيت هاي اقتصادي اجازه اين را مي دهدكه از اوضاعي كه پديدآمده بيرون بياييم وشاهد بهبود اوضاع اقتصادي باشيم، با قاطعيت مي گوييم آري. يكي ازعواملي كه باعث به وجود آمدن شرايط كنوني جامعه شده، نحوه مديريت اجرايي كشور است. برايم بسيار عجيب است چرا مديريت اجرايي نخواسته يا نتوانسته ازظرفيت هاي كه دراختيار دارد براي بهبود اوضاع اقتصادي ،مهار كنترل نرخ ارز و سكه وهمچنين كنترل نرخ ساير كالاها استفاده كند. چرا دولت تدبيري كه امروزه براي بهبود اوضاع اقتصادي انديشيده،6 ماه يا يك سال قبل انجام نداده است . چرااقدامات با تاخير انجام شده و مسئولان گذاشته‌اند تا شرايط كشور به اينجا برسد. همه مي‌دانند وقتي تصميماتي بهنگام صورت گيرد، آثار بسيارمتفاوتي مي گذاردتا باتاخير اجرايي شود و به نظر من علت‌ها را بايدازدولت پرسيد و پاسخ راشنيد.
درحال حاضر وضعيت معيشتي مردم خوب نيست، فكرمي‌كنيد چرا دولت براي بهبود اوضاع اقتصادي تا اين حد تعلل مي‌كند؟
نمي‌توان دقيق و با دلايل روشن در اين زمينه سخن گفت اما اين نكته وجود دارد كه مبناي تفكرات حاكم برتيم اقتصادي دولت تاثير روي كار بازار گذاشت. به اين صورت كه بازار با تنظيم عرضه وتقاضاخودش راتنظيم كند. اين تفكر وانديشه براي نظام سرمايه داري و اقتصاد نوكلاسيك است كه تصميم‌گيران اقتصادي پير و تفكر اقتصاد نوكلاسيك هستند. اين اقتصاد درصورتي مفيد است كه كشور دريك شرايط نرمالي به سر برد و بتوانداوضاع اقتصادي را مديريت كند. قدرت هاي بزرگ با همكاري آمريكا بنا را براي نابودي اقتصاد كشور گذاشته ودر امروز ايران شرايط تحريمي به سر مي برد. درچنين شرايطي كشوراحتياج به تدبير ويژه با رويكرد انقلابي داردكه متاسفانه چنين رويكردي در تيم اقتصادي دولت ديده نمي شود.
ريشه اين بي‌نظمي‌هاي اقتصادي را در چه مي‌بينيد؟
ريشه بي نظمي ها كشور در نقدينگي زياد،جنگ رواني و ضعف مديريت اقتصادي مي‌دانم. از دوره آقاي احمدي نژاد طي 13 سال نقدينگي كشور 25 برابر شد ، درحالي كه نرخ رشد اقتصادي به طور ميانگين با درنظرگرفتن رشد مثبت ومنفي حدود چهار درصد بوده است. بانرخ رشد چهار درصد نبايد متوسط رشد نقدينگي 23درصد باشد. ازعلت هاي كه باعث حجم عظيم نقدينگي دركشورشده ،عملكرد بانك ها بوده است، بانك ها خودشان را به بانك مركزي بدهكاركردند؛ بخش ديگر پمپاژ نقدينگي نيز توسط بانك مركزي به وجود آمد. از نكات ديگر اين بي‌نظمي‌هاي مي توان به تحريم نفتي كشور اشاره كرد. درآمدهاي نفتي را به حساب هاي خارجي بانك مركزي واريز مي كردند و دولت نيز معادل ارزهاى واريزى از بانك مركزى ريال مطالبه مي‌كرد و دريافت ريال، نقدينگي پرقدرت را ايجاد كرد. علاوه بر اين مسائل علت‌هاي متعدد ديگري نيز وجود دارد اما آنچه مهم است خروجي اين علت‌ها بوده كه باعث رشد پرشتاب نقدينگي شده است. براي مهار رشد پرشتاب نقدينگى بايد ابتدا دركشور ثبات به وجود بيايد و بعد تنش‌ها وجنگ رواني ازبين برود. زماني كه مردم نسبت به ثروت خود نگران باشند، آن زمان نقدينگي از بانك ها و بورس خارج مي‌شود واين خروج تخريب ايجاد مي كند. شهريور سال گذشته بانك مركزي سود حاصل از سپرده گذارها را كاهش داد؛ همين امر باعث شد بخشي ازنقدينگي مردم از بانك‌ها خارج شود. وقتي سرمايه ها از بانك ها خارج شود، مردم به دنبال بازارهاي موازي مي گردند تا سودبيشتري نسبت به نرخ سود سپرده گذاري در بانك را داشته باشد.
يكي از اتفاقاتي كه از دي سال گذشته افتاد وتاكنون بازتابش ادامه دارد، شوكى است كه ازسوي بانك مركزي به بازار وارد شد. بانك مركزي شهريور سال گذشته عرضه ارز راكاهش داد و همين امر باعث تحريك تقاضا شد. از عوامل تاثيرگذار ديگر روي اقتصاد كشور استقراض دولت از بانك مركزي بود. دولت براي پرداخت پول سپرده گذران موسسات مالي واعتباري از بانك مركزي پول قرض گرفت. زماني كه نقدينگي به شدت رشد مي‌كند، افراد براي سود بيشتر رو به خريد ارز و سكه، مسكن،خودرو يا هر آنچه سود بيشتري براي آن‌داشته باشد، مي‌آورند. وقتي 6 ميليون نفر براي ثبت نام خودرو پرايدكه قرار بوده از دور توليد خارج شود ثبت نام مي كنند، نشان مي دهد پول زيادي در دست مردم وجود دارد كه بايد در بانك هاو بورس سرمايه گذاري مي شد. بي‌شك اين حجم ازنقدينگي به اقتصادكشور آسيب مي‌زند و بايد راه مناسبي براي كنترل آن پيدا كرد.
باتوجه به افزايش قيمت حامل هاي انرژي ومصارف ديگر، چرا يارانه ها تغيير نمي كند؟
قيمت هاي حامل انرژي تغييرى نكرده است. قرار بود افزايش يارانه مبنتي بر درآمد حاصل از اصلاح قيمت‌هاي حامل هاي انرژي باشد كه چنين اتفاقي نيفتاده است و ما شاهد آن هستيم كه دراين دولت تصميمي برافزايش يارانه وجود ندارد. در دولت دوازدهم بنا بر اين بوده كه بسته هاي حمايتي خانواده هاي تحت پوشش بيشتر مورد توجه قرار گيرد كه از اول سال جاري اين طرح درحال اجراست.
باتوجه به اوضاع اقتصادي كشور به نظرمي رسد مردم دلسرد ونااميد شده اند؛ براي بهبود اوضاع چه اقداماتي بايد انجام دادتا مردم اميدوارتر شوند؟
به نظرم اگررييس جمهور اقدام به معرفي يك وزير اقتصادتوانا كرده ودرساير پست هاي اقتصادي نيز تغييراتي ايجاد كند تا مردم تغييرات مثبت را ببيند، اعتماد واميد بالا مي رود. مردم ايران به اسلام ، نظام جمهوري اسلامي ،امام وشهدا و رهبري علاقه‌مند هستند.تعارف نداريم اگر چنين اتفاقاتي درهر جاي ديگري ازدنيا رخ مي داد، چه بسا تاكنون نتايج بسيار ناگواري رخ داده بود. صبر وتحمل مردم ايران بسيار بالاست ويك تغيير مثبت نتايج بسيار مثبت‌تر را به دنبال خواهد داشت. بعضي تصميمات دولت با تاخيرگرفته مي‌شود و اين تاخيرات براي كشور زيان بار است و اين با تاخير عمل كردن روي مسائل اجتماعي وسياسي تاثيرگذاراست. از طرفي وجودشبكه هاي مجازي كه اطلاعات دروغ را به سرعت گسترش مي دهند نيز براي دولت مضراست و بايد به آن‌ها توجه داشت. به نظرم اين روزها كه كشور با مشكلات فراواني روبه وراست، دولت بايد با قاطعيت وجديت بيشتري كاركند تا معضلات كم شود. همان گونه كه مقام معظم رهبري فرمودند:« بايد مضاعف و جهادي كاركنيد». ايشان حتي براي حل مشكلات موجود اختياراتي درتصميم گيرهاي خاص وفوق‌العاده به روساي سه قوه داده اند. براي مثال صورت‌جلسات هيات سه‌نفره را براي رهبري مي فرستادند تا ايشان تاييدكند ولي رهبري فرمودند نيازي به اين كار نيست يعني نبايدزمان را ازدست دادو با سرعت بيشتري بايد اقدام كرد. اقدامات به موقع مي تواند اميد در جامعه تزريق كند.
شما به عوان سخنگوي جامعه روحانيت مبارزه نيز فعال هستيد و اين تشكيلات قبل ازانقلاب شكل گرفت و هدف آن مبارزه با رژيم بوده است ولي ما شاهد آن هستيم كه بعد ازانقلاب باهمين نام فعاليت مي‌كند، هدف از اين عنوان در روزگار بعد از انقلاب چيست؟
اين سوال را از مرحوم آيت ا... مهدوي كني هم پرسيدند. ايشان فرمودند كه قبل از انقلاب با رژيم شاه مبارزه مى‌كرديم، بعد از انقلاب باعوامل مزاحم نسبت به جمهوري اسلامي ونظام ولايت فقيه مبارزه مي كنيم. با تمام همت براي بقاي نظام الهى ومردمى مبارزه مي كنيم تا اصول وكاركرد نظام جمهوري اسلامي محفوظ بماند ودچار مشكل وآفت نشود.
شما براي انتخابات آينده برنامه‌اي داريد ؟
مدت‌ها تا انتخابات مهلت باقي مانده و به نظرم هنوز زود است بخواهيم درباره آن صحبت كنيم.
آيا ابراهيم رئيسي درجلسات جامعه روحانيت مبارز شركت مي كنند ؟
بله شركت مي كنند. آقاي رئيسي به دليل اينكه در آستان قدس فعاليت مي كنند، هفته اي يك يا دو روز به تهران مي‌آيند و آن روزهايي كه حضورش با زمان جلسات مصادف باشد در جلسه جامعه شركت مي كنند.
آقاي روحاني و ناطق چطور؟ اين افراد درجلسات شركت مي كنند؟
خير اين آقايان كه نام برديد، به جلسات جامعه روحانيت مبارز تشريف نمي‌آورند.
اين عدم حضور نشانه قهر است يا علت خاصي دارد؟
خير، آقاي روحاني رييس جمهورهستند و براي مشغله‌هايي كه وجود دارد، قرار شده بود كه اگر جلسات جامعه روحانيت با حضور رييس جمهور وقت برگزارشد، درنهاد رياست جمهوري باشد. آقاي ناطق نوري نيز ازسال 88 ديگر در جلسات شركت نكرده اند.
بعد از كنار رفتن مصطفي‌پور‌محمدي ناگهان وي به عنوان دبيركل جامعه روحانيت مبارز انتخاب شدند، دليل اين انتصاب چه بود؟
لازم است اين توضيح را بدهم كه جامعه روحانيت مبارز دراين مدت اصلاح ساختاري داشته است. دراساسنامه تغييرات زيادي صورت گرفته و دراين اساسنامه تعداد اعضاي شوراي مركزي جامعه روحانيت مبارز توسعه پيدا كرده است . قرارشده دراستان ها جامعه روحانيت فعال شود و دست‌كم يك نفر از هراستان در شوراي مركزي داشته باشيم. درتمام مناطق تهران نيز فعاليت جامعه روحانيت گسترش يافته است و قصد داريم علاوه بر استان ها از هرمنطقه تهران نيز يك عضو درجامعه روحانيت وجود داشته باشد .اكنون جلسات جامعه هر دوهفته يك بار برگزارمي شود و درشوراى بزرگ مركزى روحانيت مبارز نقش انتخاباتي افزايش خواهديافت . رييس جامعه روحانيت مبارز، آيت ا... موحدي كرماني هستند كه جايگاه ايشان از دبيركلي به رياست جامعه ارتقا پيداكرده ونايب رييس، آيت‌ا... شبستري شدند. دبير شوراى مركزى هم آقاى تقوي انتخاب شدند ، دبيركل جامعه روحانيت مبارز تمام فعاليت نهاد جامعه روحانيت را در عرصه اجرا برعهده دارد وهمچنين ارتباط با استان ها وشهرستان ها توسط او صورت مي‌گيرد و براي اينكه كار دبيركل حجم زيادي دارد كه آن به آقاي پورمحمدي پيشنهاد شد وايشان هم استقبال كردند.
اين روزها رابطه جامعه مدرسين قم با جامعه روحانيت مبارزه چگونه است ؟
رابطه جامعتين مثل قبل هيچ تغييري نكرده است.
نكته‌اي كه برخي به آن اشاره مي‌كنند، اين است كه چراجامعه روحانيت نسبت به شرايط كنوني واكنشي نشان نمي دهد؟
درحال حاضر درصدد ادامه اصلاح ساختار هستيم و ازنظر عملي واجرايي درحد بيانيه اكتفاكرديم. سخنگوى جامعه نيز موضع‌گيري كرد وبا افراد جامعه نيز دراين زمينه مصاحبه هاي شده است.
آيا مي شود ازجامعه روحانيت مبارزه به عنوان يك حزب نام برد؟
خير ، اين سوال به طور مكرر از آغاز شكل گيري جامعه روحانيت مبارز از بزرگاني مثل آيت ا... مهدوي كني شده است كه پاسخ اين بوده كه ما حزب نيستيم وكاركرد حزبي هم نداريم.
يعني اينكه كاركرد سياسي نداريد؟
كاركرد سياسي داريم.وقتي يك عده از علما دورهم جمع مي‌شود، نمي‌شود بدون كاركرد سياسي باشند و دين ما ازسياست جدا نيست. عالم ديني بايدكاركردسياسي داشته باشد. جامعه روحانيت مبارز حزب نيست زيرا احزاب به دنبال گرفتن قدرت هستند و براي كسب آن تلاش مي كنند. از اصناف مختلف نيرو جمع مي كنند و سعي درتربيت نيروي اجراي براي كشور دارند. براي اداره كشور به دولت هابرنامه مي دهند. چنين كاركردي را جامعه روحانيت مبارزه هيچ گاه نداشته است وبعد ازاين هم نخواهد داشت.
براي جذب نيروى جوان درجامعه روحانيت مبارزه چه اقداماتي صورت گرفته است ؟
در هردهه جذب نيرو ى جوان وجديد داريم.داشتن معلومات سطح بالا جزو شرايط اساسي ورود به اين جامعه است وملبس بودن به لباس روحانيت هم بايد رعايت شود. وقتي فردي تا سطح اجتهادتحصيل كرده باشد اما لباس روحانيت نپوشد به آن روحاني گفته نمي شود. بنا براين معمم بودن جزو شرايط اصلي عضويت درجامعه روحانيت است. از تحولاتي كه در اساسنامه رخ داده اين است كه سن جذب نيرو به 25 سال كاهش پيدا كرده است كه اين افراد در رده‌هاي عمومي جامعه روحانيت مبارز درشهرها قرار مي گيرند.حداقل سن اعضاي شوراي مركزي 35 سال درنظرگرفته شده است.
