مردم سلامت می‌کنند

کبنا ؛ نام هایی متفاوت از دیگران ماندگار می شوند، ورای تاثیر عمیقی که می گذارند، رد پای شان تا ابد می ماند در قلبِ تاریخ. می شوند بزرگ تر از قابی که سال ها تلاش کردند درونش جای بگیرند، مثل لئوناردو داوینچی که شاید بسیاری خلاصه اش کنند در تابلوی «مونالیزا»، شاید ندانند نابغه ایتالیایی، ریاضی می دانست، مخترع بود و روی گیاهان هم مطالعه می کرد، مثل فرانتس کافکا، نویسنده نامدار قرن بیستم که ادبیات جهان را تحت تاثیر قرار داد اما جز «مسخ» نشنیده اند و نخوانده اند از اعجوبه ای که در اثر گرسنگی، جانش را از دست داد. خسروی آوازِ را می توان گذاشت کنار بزرگان تاریخ، پرآوازه ترین هنرمند می دانندش در موسیقی ایران، می گویند یکی از مهم ترین موسیقیدانان جهان است، رادیوی عمومی ملی (NPR) در سال 2010 یکی از پنجاه صدای برتر دنیا انتخابش کرد، بسیاری شاید شنیده باشند تنها «مستان سلامت می کنند» را، شاید ندانند خطی خوش دارد و قلم را در لیقه‌ی خیس به دوات آغشته می کند و می رقصاند روی کاغذ، شاید ندانند چندین ساز ابداع کرد؛ صراحی، شهرآشوب، ساغر، کرشمه، سبو و چندین و چند ساز دیگر را هدیه داد به موسیقی اصیل سرزمینش. شاید تنها و تنها صدای جادویی اش را به یاد بیاورند با «ربنا»، دمِ افطار وقتی انتظار می کشیدند پای سفره برای شنیدن صدای اذان، خوانشی که قرار بود الگویی باشد تمرینی اما ماندگارتر شد از هزاران نهاییِ دیگر، تحریرهای شرقی اش، ثانیه ها را شتاب می داد؛ محمدرضا شجریان. اول مهرماه سال 1319 چشمانش را در مشهد به روی دنیا باز کرد، صدای خوش را به ارث برد، پدرش قاری قرآن بود و آینده پسرش را شبیه به خود دوست داشت اما «محمدرضا» رویای دیگری در سر می پروراند، دانش سرای مقدماتی مشهد، مسیر زندگی شجریانِ 19 ساله را برای همیشه تغییر داد، یک معلم موسیقی آشنایش کرد با جهانی شگفت انگیز، کم کم آواز برایش شد همه چیز، از محضر بزرگانی چون عبدالله دوامی، اسماعیل مهرتاش و نورعلی خان برومند بهره برد، بسیاری بر این عقیده اند پیش افتاد از استادانش، روزگاری به داخل کمد می رفت و می خواند تا مبادا صدایش دیگران را آزار دهد اما سال ها بعد مردم صف می کشیدند برای شنیدن آوازی که از پیج و تاب حنجره طلایی اش بیرون می دوید، تاثیرش عمیق است بر موسیقی ایران، همراه با محمدرضا لطفی، پرویز مشکاتیان، فرامرز پایور، حسین علیزاده، کیهان کلهر و بزرگان دیگر موسیقی صحنه ها را تسخیر کرد، موسیقی اصیل ایرانی را در هیاهوی پاپ و راک، زنده نگه داشت، حافظ، سعدی و مولانا به لطف آواز خوشش متصل ماندند با مردمی که هر لحظه دورتر می شدند از شعر و ادبیات. چند سالی است خسروی آواز را دیوِ بیماری، زمین گیر کرده، از موهای پرکلاغی و خوش حالتش خبری نیست، تارهای صوتی اش دیگر دست به دست هم نمی دهند، اما او هنوز هم محمدرضا شجریان است؛ آوازه خوانی که ورای یک موسیقیدان بود و جایش را در گوشه ای از قلب مردم سرزمینش باز کرد.