تاریخ انتشار
شنبه ۲۸ مهر ۱۳۹۷ ساعت ۰۹:۰۹
کد مطلب : ۴۰۳۸۶۱
بررسی تغییر در کابینه دولت دوازدهم حسن روحانی
ترميم اميد با معرفي وزراي کارآمد
۰
کبنا ؛گروه اقتصاد– در شرايطي به سر مي‌بريم که تفاوتي با يک جنگ واقعي ندارد. هرچند آمريکا و ديگر قرت‌هاي غربي که تا به حال با آرايش نظامي‌و لشگر کشي و ناوهاي جنگي و ادوات نظامي‌به ميدان مي‌آمدند و سرزمين‌ها را تسخير مي‌کردند و دولت‌هاي دست نشانده را بر سرکار مي‌آوردند، امروز با سلاح دلار و تحريم‌هاي اقتصادي کشورها را در تنگنا و مضيقه اقتصادي و مالي قرار مي‌دهند، اما در نهايت نتيجه آن ويراني اقتصاد ملي و زيرساخت‌هاي عمراني و بسياري تبعات منفي اجتماعي و فرهنگي براي کشورهاي درگير در جنگ اقتصادي خواهد بود. ايران در حال حاضر و در مقابله با تحريم‌هاي ظالمانه‌اي که ترامپ و هيئت حاکمه آمريکا بر کشورمان تحميل کرده‌اند در يک جنگ تمام عيار درگير شده است و به همين دليل مي‌طلبد که در همه حوزه‌ها و به ويژه در حوزه اقتصادي آرايش جنگي اتخاذ کند. با وجود همه تمهيداتي که تا کنون انديشيده شده است اما هنوز تا رسيدن به نقطه ايده آل و آرماني فاصله داريم و اين در حالي است که دشمن همچنان پيشتازي مي‌کند و هماورد مي‌طلبد و در نتيجه تحريم‌هاي او وضعيت اقتصادي مملکت در معرض تهديد جدي قرار دارد. در چنين شرايطي براي تيم اقتصادي دولت که به اذعان همگان نتوانسته بود در ماه‌هاي گذشته کارنامه موفقي از خود ارائه دهد و نياز به ترميم و بازنگري داشت، هنوز اقدام قاطع و عاجلي صورت داده نشده است و حتي وزارتخانه‌هاي اقتصاد و کار با همه اهميتي که دارند مدتي است که از داشتن وزير محروم هستند. در همين حال وزراي راه و مسکن، صنعت و معدن و کشاورزي در شرف استيضاح يا استعفا قرار دارند و سرنوشت وزارتخانه‌هاي متبوع شريعتمداري، آخوندي و حجتي در‌هاله‌اي از ابهام قرار دارد. ظاهرا اين هفته قرار است که بالاخره تکليف 2 وزارتخانه بي وزير کار و صنعت و شايد هم استعفا يا معرفي محمد شريعتمداري به عنوان وزير کار مشخص شود. در همين راستا روزنامه «تجارت» بر آن شد تا نسبت به تهيه گزارشي در خصوص ويژگي‌ها و مختصات گزينه‌هاي مطلوب و کارآمد براي وزارتخانه‌هاي اقتصادي در زمان تحريم و جنگ اقتصادي اقدام نمايد. آنچه در ادامه مي‌آيد ماحصل اين گزارش است.
برخورداري از روحيه متناسب با دوره جنگ اقتصادي
به استناد اظهارات مسئولان عالي رتبه و همانطور که در فراز آغازين اين گزارش آمد، کشور در حال حاضر در شرايط جنگ اقتصادي قرار دارد و همان طور که در نبردها و جنگ‌هاي عيني و واقعي فرماندهان و سربازان بايستي از روحيه و آمادگي رزمي‌و برخوردار باشند تا بتوانند با جسارت و جنگندگي لازم در ميدان حاضر شوند و نقشه‌ها و دستورالعمل‌هاي جنگي را تا تحقق پيروزي به اجرا درآورند، در ميدان رزم اقتصادي هم داشتن چنين روحيه‌اي از واجبات است. با توجه به اين که عموما جوانترها داراي روحيه جسارت و جنگندگي بيشتري نسبت به کهنسالان هستند لذا استفاده از نيروي جوان در عرصه‌هاي مديريت اقتصادي هم مي‌تواند ايده و راهکار مناسبي براي اين منظور باشد. بر اين اساس به نظر مي‌رسد اگر رييس جمهور از نيروهاي جوانتري براي هدايت وزارتخانه‌هاي اقتصادي استفاده کند و با اين هدف گزينه مورد نظر خود را به مجلس معرفي نمايد هم در جلب راي اعتماد بهارستاني‌ها موثر خواهد افتاد و هم در ادامه نتيجه لازم را از اين گزينش خواهد گرفت وگرنه استفاده از وزراي سالخورده که عموما داراي روحيه محافظه کاري هستند به هيچ وجه با شرايط جنگ اقتصادي کارگشا نخواهد بود. علي نظري سردبير روزنامه مستقل در اين خصوص گفته است: « اگر نرال‌هاي کهنسال و نا کارآمد کابينه با جوانان جوياي نام تعويض شوند،مي‌تواند به فرآيند باز سازي اعتماد مخدوش شده دولت نزد آفرينندگان 29 ارديبهشت 97 منجر گردد... دولت بايد جوانگرايي ، کارآمدي و سوابق ممتاز مديريتي را در انتخاب چهار گزينه جديد لحاظ نمايد تا مردم به «شعار تدبير» دولت روحاني بيش از اين بي اعتماد نشوند و اميد زايي در جامعه جايگزين اميد زدايي گردد». به ياد بياوريم که در ابتداي انقلاب و در شرايطي که کشور آماج جنگ تحميلي و دسيسه توطئه‌هاي گوناگون داخلي و خارجي بود تعدادي نيروي جوان که عهده دار مسئوليت کشور و کابينه بودند با روحيه‌هايي برخوردار از جسارت و جنگندگي چگونه توانستند کشور را از آن بحران بي امان نجات بدهندتا امروز چهل سالگي نظام جمهوري اسلامي‌را شاهد باشيم.
کارآمدي و روزآمد بودن گزينه‌هاي پيشنهادي
متاسفانه در برخي موارد مناسبات گروهي و جناحي و سهم خواهي‌ها باعث مي‌شود تا نيروهاي شايسته از مديريت در رده‌هاي عالي نظام باز بمانند و کنار گذاشته شوند. اين در حالي است که در کشورهاي ديگر و پس از پايان رقابت‌ها دوره همکاري و همراهي پيش مي‌آيد و با تشکيل کابينه اگر نيروي کارآمدي در اردوگاه رقيب وجود داشته باشد از او براي انجام وظيفه در پست‌هاي مديريتي استفاده مي‌شود و به صرف اين که يک وقتي رقيب و مخالف جريان حاکم بوده است کنار گذاشته نمي‌شود و از نيروي مديريت وي به عنوان يک سرمايه انساني کارآمد استفاده مي‌شود. لذا به نظر مي‌رسد درست تر اين باشد که اگر حسن روحاني مي‌بيند که در جمع نيروهاي رقيب، فرد يا افرادي مي‌توانند از عهده انجام مسئوليت‌هاي مديريتي و حتي پست وزرات به خوبي بر بيايند براي معرفي او درنگ و ابا نکند که اين امر به صلاح نزديک تر است. باز هم متاسفانه به خاطر همين ديدگاه جناحي و گروهي پست‌هاي مديريتي و وزارتي در دست يک عده افراد معدود به گردش در مي‌آيد و دست به دست مي‌شود و از چرخش نخبگان خبري نيست. در حالي که اقتضاي حکمراني ايجاب مي‌کند که از نيروهاي روزآمد و توانمند که حرف‌هاي تازه‌اي در عرصه مديريت دارند استفاده شود. حسن اين اقدام اين است که ترکيب نيروي جوان و کارامد و روزآمد با تجربه بزرگترهاي نظام مار را براي مقابله با شرايط دشوار جنگ اقتصادي بيمه خواهد کرد. رضا پديدار عضو اتاق بازرگاني در اين خصوص در گفتگو با ايرنا گفته است: «يکي از مهمترين شاخص‌هايي که دولت و مجلس براي انتخاب و راي اعتماد وزيران بايد در نظر داشته باشند "روزآمد بودن" آنهاست؛ در شرايطي که شاهد جهش فناوري، جهش علم و جهش فرايندهاي اقتصادي و مالي هستيم، وزيران تاريخي نمي‌خواهيم. وي مي‌افزايد: «اکنون برخي وزيران روزآمد نيستند و روي افکار گذشته خود پافشاري مي‌کنند؛ حتي کساني که در کنار اين وزيران قرار دارند هم همان افکار را دنبال مي‌کنند».
رانت ستيزي
از جمله ابتلائات دوران معاصر در کشور ما برخورد ضعيف و کم تاثير با بسترهاي رانت و فساد است. بررسي برخي خبرها و گزارش‌هايي که از رانت و ويژه خواري و فساد در برخي از موسسات و ادارات منتشر و پخش مي‌شود نشان مي‌دهد که متاسفانه نوع انتخاب وزرا و معاونان و مديران در اين تخلفات و فسادها بي تاثير نبوده است. بعضا پست‌هاي يک وزارتخانه وجه المصالحه راي اعتماد به وزيران قرار مي‌گيرد و همين موضوع آغازي براي ايجاد فساد، تخلف و ويژه خواري مي‌شود و همين امر از انتخاب افراد اصلح و شايسته ممانعت به عمل مي‌آورد. بنابراين شايسته است در انتخاب گزينه‌هاي وزارتخانه‌هاي اقتصادي به ويژگي رانت ستيزي آن‌ها دقت و توجه لازم شود و شخصي معرفي و انتخاب شود که تنها مصلحت و منافع ملي و مردم را وجه همت خود قرار دهد.
روحيه تعامل و هماهنگي
عدم هماهنگي و همراهي برخي افراد در کابينه رنج بسياري را براقتصاد کشور تحميل کرده است. همين موضوع مورد انتقاد دلسوزان و منتقدان سياست‌هاي اقتصادي دولت قرار گرفته استبر اين اساس شايسته است رياست محترم جمهور ويژگي هماهنگي و روحيه همکاري را در گزينه‌هاي پيشنهادي به بهارستان مد نظر قرار دهد و به اين وسيله سايه نگراني را از سر اقتصاد کشور و مردم دور نگاه دارد. در غير اين صورت و با وجود افراد خودمحور و تک رو اين هماهنگي به بار نمي‌نشيند و باز هم نگراني‌ها ادامه پيدا مي‌کند و اقتصاد در شرايط تحريم همچنان در رنج خواهد بود و نمي‌توان آرايش جنگي قابل قبولي اتخاذ نمود. در اين مورد روحاني مي‌تواند وبايد که روحيات و سوابق گزينه‌هاي پيشنهادي را به لحاظ روانشناختي مد نظر قرار دهد و شخصي را معرفي کند که داراي روحيه تعامل و همکاري بيشتري با ساير وزارتخانه‌ها و دستگاه‌ها است.
ساده زيستی و مردمي‌بودن
و يرانجام اين که گزينه‌هاي مورد نظر رييس جمهور نبايستي داراي روحيه اشرافي گري باشند، در غير اين صورت اثربخشي سخنان و اقدامات آن‌ها در جامعه انعکاس و تاثير لازم را نخواهد داشت. شهيد محمدعلي رجايي عمدتا بهترين نمونه و الگو براي اين منظور است و هنوز هم وزيران و مسئولان نظام که داعيه خدمتگزاري دارند بايستي رفتار اين رييس جمهور فقيد ابتداي انقلاب را نصب العين و سرلوحه برنامه‌ها و رفتار خود قرار دهند. خبر وجود يک وزير با داشتن ثروت چند صد ميلياردي در کابينه قطعا ناخوشايند است و به مذاق مردمي‌که به تعبير امام خميني (ره) انقلاب اسلامي‌را انقلاب پابرهنگان مي‌دانند خوش نخواهد آمد.همچنين وزيري که داراي ويلاهاي آنچناني در بهترين و خوش آب و هوا‌ترين نقطه کشور است به راحتي مي‌تواند اعتماد عمومي‌را که سرمايه اصلي حکمراني است مخدوش نمايد. بر اين اساس گزينه و وزيري که از سوي حسن روحاني به مجلس معرفي مي‌شود بايستي نزديک‌ترين شرايط را به زندگي آحاد مردم داشته باشد و از بستر مردمي‌برخاسته باشد و با مشکلات و مضيق‌هاي مالي و معيشتي مردم و جامعه آشنا باشد. چنين وزيري هيچ گاه مردم را به سخره نمي‌گيرد و از موضع بالا به آن‌ها نمي‌نگرد و گزينه خوبي براي فرماندهي اقتصادي در شرايط تحريم خواهد بود.
برخورداري از روحيه متناسب با دوره جنگ اقتصادي
به استناد اظهارات مسئولان عالي رتبه و همانطور که در فراز آغازين اين گزارش آمد، کشور در حال حاضر در شرايط جنگ اقتصادي قرار دارد و همان طور که در نبردها و جنگ‌هاي عيني و واقعي فرماندهان و سربازان بايستي از روحيه و آمادگي رزمي‌و برخوردار باشند تا بتوانند با جسارت و جنگندگي لازم در ميدان حاضر شوند و نقشه‌ها و دستورالعمل‌هاي جنگي را تا تحقق پيروزي به اجرا درآورند، در ميدان رزم اقتصادي هم داشتن چنين روحيه‌اي از واجبات است. با توجه به اين که عموما جوانترها داراي روحيه جسارت و جنگندگي بيشتري نسبت به کهنسالان هستند لذا استفاده از نيروي جوان در عرصه‌هاي مديريت اقتصادي هم مي‌تواند ايده و راهکار مناسبي براي اين منظور باشد. بر اين اساس به نظر مي‌رسد اگر رييس جمهور از نيروهاي جوانتري براي هدايت وزارتخانه‌هاي اقتصادي استفاده کند و با اين هدف گزينه مورد نظر خود را به مجلس معرفي نمايد هم در جلب راي اعتماد بهارستاني‌ها موثر خواهد افتاد و هم در ادامه نتيجه لازم را از اين گزينش خواهد گرفت وگرنه استفاده از وزراي سالخورده که عموما داراي روحيه محافظه کاري هستند به هيچ وجه با شرايط جنگ اقتصادي کارگشا نخواهد بود. علي نظري سردبير روزنامه مستقل در اين خصوص گفته است: « اگر نرال‌هاي کهنسال و نا کارآمد کابينه با جوانان جوياي نام تعويض شوند،مي‌تواند به فرآيند باز سازي اعتماد مخدوش شده دولت نزد آفرينندگان 29 ارديبهشت 97 منجر گردد... دولت بايد جوانگرايي ، کارآمدي و سوابق ممتاز مديريتي را در انتخاب چهار گزينه جديد لحاظ نمايد تا مردم به «شعار تدبير» دولت روحاني بيش از اين بي اعتماد نشوند و اميد زايي در جامعه جايگزين اميد زدايي گردد». به ياد بياوريم که در ابتداي انقلاب و در شرايطي که کشور آماج جنگ تحميلي و دسيسه توطئه‌هاي گوناگون داخلي و خارجي بود تعدادي نيروي جوان که عهده دار مسئوليت کشور و کابينه بودند با روحيه‌هايي برخوردار از جسارت و جنگندگي چگونه توانستند کشور را از آن بحران بي امان نجات بدهندتا امروز چهل سالگي نظام جمهوري اسلامي‌را شاهد باشيم.
کارآمدي و روزآمد بودن گزينه‌هاي پيشنهادي
متاسفانه در برخي موارد مناسبات گروهي و جناحي و سهم خواهي‌ها باعث مي‌شود تا نيروهاي شايسته از مديريت در رده‌هاي عالي نظام باز بمانند و کنار گذاشته شوند. اين در حالي است که در کشورهاي ديگر و پس از پايان رقابت‌ها دوره همکاري و همراهي پيش مي‌آيد و با تشکيل کابينه اگر نيروي کارآمدي در اردوگاه رقيب وجود داشته باشد از او براي انجام وظيفه در پست‌هاي مديريتي استفاده مي‌شود و به صرف اين که يک وقتي رقيب و مخالف جريان حاکم بوده است کنار گذاشته نمي‌شود و از نيروي مديريت وي به عنوان يک سرمايه انساني کارآمد استفاده مي‌شود. لذا به نظر مي‌رسد درست تر اين باشد که اگر حسن روحاني مي‌بيند که در جمع نيروهاي رقيب، فرد يا افرادي مي‌توانند از عهده انجام مسئوليت‌هاي مديريتي و حتي پست وزرات به خوبي بر بيايند براي معرفي او درنگ و ابا نکند که اين امر به صلاح نزديک تر است. باز هم متاسفانه به خاطر همين ديدگاه جناحي و گروهي پست‌هاي مديريتي و وزارتي در دست يک عده افراد معدود به گردش در مي‌آيد و دست به دست مي‌شود و از چرخش نخبگان خبري نيست. در حالي که اقتضاي حکمراني ايجاب مي‌کند که از نيروهاي روزآمد و توانمند که حرف‌هاي تازه‌اي در عرصه مديريت دارند استفاده شود. حسن اين اقدام اين است که ترکيب نيروي جوان و کارامد و روزآمد با تجربه بزرگترهاي نظام مار را براي مقابله با شرايط دشوار جنگ اقتصادي بيمه خواهد کرد. رضا پديدار عضو اتاق بازرگاني در اين خصوص در گفتگو با ايرنا گفته است: «يکي از مهمترين شاخص‌هايي که دولت و مجلس براي انتخاب و راي اعتماد وزيران بايد در نظر داشته باشند "روزآمد بودن" آنهاست؛ در شرايطي که شاهد جهش فناوري، جهش علم و جهش فرايندهاي اقتصادي و مالي هستيم، وزيران تاريخي نمي‌خواهيم. وي مي‌افزايد: «اکنون برخي وزيران روزآمد نيستند و روي افکار گذشته خود پافشاري مي‌کنند؛ حتي کساني که در کنار اين وزيران قرار دارند هم همان افکار را دنبال مي‌کنند».
رانت ستيزي
از جمله ابتلائات دوران معاصر در کشور ما برخورد ضعيف و کم تاثير با بسترهاي رانت و فساد است. بررسي برخي خبرها و گزارش‌هايي که از رانت و ويژه خواري و فساد در برخي از موسسات و ادارات منتشر و پخش مي‌شود نشان مي‌دهد که متاسفانه نوع انتخاب وزرا و معاونان و مديران در اين تخلفات و فسادها بي تاثير نبوده است. بعضا پست‌هاي يک وزارتخانه وجه المصالحه راي اعتماد به وزيران قرار مي‌گيرد و همين موضوع آغازي براي ايجاد فساد، تخلف و ويژه خواري مي‌شود و همين امر از انتخاب افراد اصلح و شايسته ممانعت به عمل مي‌آورد. بنابراين شايسته است در انتخاب گزينه‌هاي وزارتخانه‌هاي اقتصادي به ويژگي رانت ستيزي آن‌ها دقت و توجه لازم شود و شخصي معرفي و انتخاب شود که تنها مصلحت و منافع ملي و مردم را وجه همت خود قرار دهد.
روحيه تعامل و هماهنگي
عدم هماهنگي و همراهي برخي افراد در کابينه رنج بسياري را براقتصاد کشور تحميل کرده است. همين موضوع مورد انتقاد دلسوزان و منتقدان سياست‌هاي اقتصادي دولت قرار گرفته استبر اين اساس شايسته است رياست محترم جمهور ويژگي هماهنگي و روحيه همکاري را در گزينه‌هاي پيشنهادي به بهارستان مد نظر قرار دهد و به اين وسيله سايه نگراني را از سر اقتصاد کشور و مردم دور نگاه دارد. در غير اين صورت و با وجود افراد خودمحور و تک رو اين هماهنگي به بار نمي‌نشيند و باز هم نگراني‌ها ادامه پيدا مي‌کند و اقتصاد در شرايط تحريم همچنان در رنج خواهد بود و نمي‌توان آرايش جنگي قابل قبولي اتخاذ نمود. در اين مورد روحاني مي‌تواند وبايد که روحيات و سوابق گزينه‌هاي پيشنهادي را به لحاظ روانشناختي مد نظر قرار دهد و شخصي را معرفي کند که داراي روحيه تعامل و همکاري بيشتري با ساير وزارتخانه‌ها و دستگاه‌ها است.
ساده زيستی و مردمي‌بودن
و يرانجام اين که گزينه‌هاي مورد نظر رييس جمهور نبايستي داراي روحيه اشرافي گري باشند، در غير اين صورت اثربخشي سخنان و اقدامات آن‌ها در جامعه انعکاس و تاثير لازم را نخواهد داشت. شهيد محمدعلي رجايي عمدتا بهترين نمونه و الگو براي اين منظور است و هنوز هم وزيران و مسئولان نظام که داعيه خدمتگزاري دارند بايستي رفتار اين رييس جمهور فقيد ابتداي انقلاب را نصب العين و سرلوحه برنامه‌ها و رفتار خود قرار دهند. خبر وجود يک وزير با داشتن ثروت چند صد ميلياردي در کابينه قطعا ناخوشايند است و به مذاق مردمي‌که به تعبير امام خميني (ره) انقلاب اسلامي‌را انقلاب پابرهنگان مي‌دانند خوش نخواهد آمد.همچنين وزيري که داراي ويلاهاي آنچناني در بهترين و خوش آب و هوا‌ترين نقطه کشور است به راحتي مي‌تواند اعتماد عمومي‌را که سرمايه اصلي حکمراني است مخدوش نمايد. بر اين اساس گزينه و وزيري که از سوي حسن روحاني به مجلس معرفي مي‌شود بايستي نزديک‌ترين شرايط را به زندگي آحاد مردم داشته باشد و از بستر مردمي‌برخاسته باشد و با مشکلات و مضيق‌هاي مالي و معيشتي مردم و جامعه آشنا باشد. چنين وزيري هيچ گاه مردم را به سخره نمي‌گيرد و از موضع بالا به آن‌ها نمي‌نگرد و گزينه خوبي براي فرماندهي اقتصادي در شرايط تحريم خواهد بود.
