تاریخ انتشار
شنبه ۲۶ آبان ۱۳۹۷ ساعت ۰۸:۰۰
کد مطلب : ۴۰۴۵۶۶
یادداشت فرهنگی |
بی رمقی فرهنگی و نگفته‌های هفته کتاب و کتابخوانی
۰
کبنا ؛متن ارسالی؛ هفته کتاب و کتابخوانی بهانه‌ای شد تا دوباره سرانه پایین مطالعه، کمبودها و کم کاری‌ها در عرصه کتابخوانی همچون خیالی مغشوش ذهنم را به خود مشغول کند. ضمن این مقدمه کوتاه، سخنی گفته می‌شود، به امید کمی تفکر و تأمل.
توجه به زیرساخت‌های فرهنگی، احداث و نوسازی کتابخانه‌ها گامی مهم در ایجاد فضاهای مناسب فرهنگی است، با این حال، چنین اقداماتی، بستری را فراهم می‌آورد که در نهایت تلاش و فعالیت عاملان فرهنگ و نیروهای فرهنگی را طلب می‌کند، و در غیراینصورت خروجی و نتیجه اقدامات زیرساختی و روساختی چندان فایده فرهنگی ندارد و چشمگیر نیست. خلاقیت، نوآوری، توانمندی، توجه به تخصص منابع نیروی انسانی در عرصه فرهنگی به مراتب باید بیشتر از عرصه‌های دیگر باشد، زیرا که ایجاد توانمندی و رشد اذهان و افکار عمومی مسئله‌ای به مراتب پیچیده است. واقعیت امر این است که وقتی فرهنگ کتابخوانی، برای مسئولان مربوطه امری نهادینه شده نباشد، کتابخوانی نه تنها در روح و جان جامعه جان نمی‌گیرد، که فقط در ارائه آمار و ارقام تعداد میز و صندلی و کتاب و سالن و تأسیس کتابخانه‌ای جدید در فلان محله در می‌ماند. کتابدار بودن به جستجوی کتاب یا قرار دادن کتاب در قفسه‌ها خلاصه می‌شود، رؤسای محترم نیز به ارائه آمار و ارقام بسنده می‌کنند. کتابدار محترم، باور کنید حتی کوچکترین تلاش شما از نگاه نوجوانان و جوانان شهرتان به دور نمی‌ماند. مطمئن باشید بچه‌ها یادشان می‌ماند کدام کتابدار روی خوش نشان داد، یا کدام کتابدار کتاب خوبی معرفی کرد، کدام کتابدار مسئول برپایی یک جمع دوستانه و گپ و گفتی درباره کتاب شد، حتی اینها هم یادشان می‌ماند که کدام کتابدار فلان ساعت چرت نیمروز دارد، یا کدام یکی حوصله ارباب رجوعش را ندارد. مسئولان عزیز، وقتی در جلسات و نشست‌هایتان کمی از ارائه «کمیت‌ها» کم کنید و کمی به فکر ارائه کیفیت باشید. آمار و ارقام همیشه چیز خوبی بوده، با اینحال، اگر از نوشته‌ها و گفته‌ها دست بکشیم و کمی اهل عمل باشیم بد نیست.
آنچه از رصد اخبار و برنامه‌های هفته کتاب و کتابخوانی به دست آوردم همه آمار و ارقام بود و بسیار کم دیدم جایی نوشته باشد مسابقات کتابخوانی، یا داستان نویسی یا قصه گویی به مناسبت هفته کتاب برگزار می‌شود، (هر چند رئیس کتابخانه‌های دهدشت به برگزاری چنین برنامه‌هایی در این شهرستان اشاره کرد). کتابخوان ها، فرهنگ و هنر دوست‌ها کم نیستند، اما نهادی که بتواند فرهنگ کتابخوانی را به حوزه عمومی بکشاند، پویایی را به عرصه بی رمق فرهنگی این شهرستان برگرداند وجود نداشته است. فی الحال، آنچه می‌تواند یاری رسان باشد پویایی نهادهای زیربط است.
چند مدرسه ابتدایی تور آشنایی با کتابخانه‌های عمومی را برگزار می‌کند؟ در کدام کتابخانه از شهرستان‌ها مسابقات قصه گویی و کتابخوانی برگزار می‌شود؟ آیا مسابقات داستان نویسی برای کودکان و نوجوانان زیر 18 سال به فراموشی سپرده شده؟ چندبار در طول سال جلسه نقد و بررسی کتاب داشتیم؟ چرا نقد و بررسی کتاب یا مسابقات کتابخوانی فقط در مناسبت‌هایی خاص انجام می‌گیرد؟ چرا این اتفاقات دامنه دار و جریان ساز نیستند؟ آیا انجمن کتابخوانی برای مشتاقان کتاب وجود دارد؟ ما چه سرمایه گذاری‌ای در عرصه فرهنگ و کتابخوانی کرده‌ایم؟ نمی‌گویم که هیچ انجمنی نداریم، اما انجمن فانوس برای جمعیت هشتصد هزار نفری یاسوج کافی است؟ شایسته است که شهرستان گچساران فقط انجمن شاهنامه خوانی داشته باشد؟ اگر می‌گویید انجمن‌ها در همه جای دنیا مردم نهاد هستند، مردم کتابخوان نداریم، من می‌گویم در همه جای دنیا در عرصه فرهنگ سرمایه‌گذاری‌هایی به مراتب بیشتر انجام می‌گیرد، چرا در اینجا چنین اتفاقاتی کمرنگ است! هر چند تشکیل انجمن بودجه آنچنانی نمی‌خواهد، جمع کردن کودکان دور هم و داستان خواندن بودجه نمی‌خواهد. جایزه دادن به بچه‌هایی که داستان می‌نویسند بودجه نمی‌خواهد، برای آنها کم قیمت‌ترین چیزها ارزشمند است. چرا کودکان را تشویق به قصه خوانی‌ها، داستان نویسی و کتابخوانی در جمع نمی‌کنیم! اگر به این سؤالات پاسخ درخوری داده نمیشود پس نگویید چرا آمار مطالعه پایین است؟ مردم ما کتابخوان نیستند! بگویید ما کاری که شایسته این مردم باشد انجام ندادیم.
توجه به زیرساخت‌های فرهنگی، احداث و نوسازی کتابخانه‌ها گامی مهم در ایجاد فضاهای مناسب فرهنگی است، با این حال، چنین اقداماتی، بستری را فراهم می‌آورد که در نهایت تلاش و فعالیت عاملان فرهنگ و نیروهای فرهنگی را طلب می‌کند، و در غیراینصورت خروجی و نتیجه اقدامات زیرساختی و روساختی چندان فایده فرهنگی ندارد و چشمگیر نیست. خلاقیت، نوآوری، توانمندی، توجه به تخصص منابع نیروی انسانی در عرصه فرهنگی به مراتب باید بیشتر از عرصه‌های دیگر باشد، زیرا که ایجاد توانمندی و رشد اذهان و افکار عمومی مسئله‌ای به مراتب پیچیده است. واقعیت امر این است که وقتی فرهنگ کتابخوانی، برای مسئولان مربوطه امری نهادینه شده نباشد، کتابخوانی نه تنها در روح و جان جامعه جان نمی‌گیرد، که فقط در ارائه آمار و ارقام تعداد میز و صندلی و کتاب و سالن و تأسیس کتابخانه‌ای جدید در فلان محله در می‌ماند. کتابدار بودن به جستجوی کتاب یا قرار دادن کتاب در قفسه‌ها خلاصه می‌شود، رؤسای محترم نیز به ارائه آمار و ارقام بسنده می‌کنند. کتابدار محترم، باور کنید حتی کوچکترین تلاش شما از نگاه نوجوانان و جوانان شهرتان به دور نمی‌ماند. مطمئن باشید بچه‌ها یادشان می‌ماند کدام کتابدار روی خوش نشان داد، یا کدام کتابدار کتاب خوبی معرفی کرد، کدام کتابدار مسئول برپایی یک جمع دوستانه و گپ و گفتی درباره کتاب شد، حتی اینها هم یادشان می‌ماند که کدام کتابدار فلان ساعت چرت نیمروز دارد، یا کدام یکی حوصله ارباب رجوعش را ندارد. مسئولان عزیز، وقتی در جلسات و نشست‌هایتان کمی از ارائه «کمیت‌ها» کم کنید و کمی به فکر ارائه کیفیت باشید. آمار و ارقام همیشه چیز خوبی بوده، با اینحال، اگر از نوشته‌ها و گفته‌ها دست بکشیم و کمی اهل عمل باشیم بد نیست.
آنچه از رصد اخبار و برنامه‌های هفته کتاب و کتابخوانی به دست آوردم همه آمار و ارقام بود و بسیار کم دیدم جایی نوشته باشد مسابقات کتابخوانی، یا داستان نویسی یا قصه گویی به مناسبت هفته کتاب برگزار می‌شود، (هر چند رئیس کتابخانه‌های دهدشت به برگزاری چنین برنامه‌هایی در این شهرستان اشاره کرد). کتابخوان ها، فرهنگ و هنر دوست‌ها کم نیستند، اما نهادی که بتواند فرهنگ کتابخوانی را به حوزه عمومی بکشاند، پویایی را به عرصه بی رمق فرهنگی این شهرستان برگرداند وجود نداشته است. فی الحال، آنچه می‌تواند یاری رسان باشد پویایی نهادهای زیربط است.
چند مدرسه ابتدایی تور آشنایی با کتابخانه‌های عمومی را برگزار می‌کند؟ در کدام کتابخانه از شهرستان‌ها مسابقات قصه گویی و کتابخوانی برگزار می‌شود؟ آیا مسابقات داستان نویسی برای کودکان و نوجوانان زیر 18 سال به فراموشی سپرده شده؟ چندبار در طول سال جلسه نقد و بررسی کتاب داشتیم؟ چرا نقد و بررسی کتاب یا مسابقات کتابخوانی فقط در مناسبت‌هایی خاص انجام می‌گیرد؟ چرا این اتفاقات دامنه دار و جریان ساز نیستند؟ آیا انجمن کتابخوانی برای مشتاقان کتاب وجود دارد؟ ما چه سرمایه گذاری‌ای در عرصه فرهنگ و کتابخوانی کرده‌ایم؟ نمی‌گویم که هیچ انجمنی نداریم، اما انجمن فانوس برای جمعیت هشتصد هزار نفری یاسوج کافی است؟ شایسته است که شهرستان گچساران فقط انجمن شاهنامه خوانی داشته باشد؟ اگر می‌گویید انجمن‌ها در همه جای دنیا مردم نهاد هستند، مردم کتابخوان نداریم، من می‌گویم در همه جای دنیا در عرصه فرهنگ سرمایه‌گذاری‌هایی به مراتب بیشتر انجام می‌گیرد، چرا در اینجا چنین اتفاقاتی کمرنگ است! هر چند تشکیل انجمن بودجه آنچنانی نمی‌خواهد، جمع کردن کودکان دور هم و داستان خواندن بودجه نمی‌خواهد. جایزه دادن به بچه‌هایی که داستان می‌نویسند بودجه نمی‌خواهد، برای آنها کم قیمت‌ترین چیزها ارزشمند است. چرا کودکان را تشویق به قصه خوانی‌ها، داستان نویسی و کتابخوانی در جمع نمی‌کنیم! اگر به این سؤالات پاسخ درخوری داده نمیشود پس نگویید چرا آمار مطالعه پایین است؟ مردم ما کتابخوان نیستند! بگویید ما کاری که شایسته این مردم باشد انجام ندادیم.
