تاریخ انتشار
يکشنبه ۲ دی ۱۳۹۷ ساعت ۰۹:۰۷
کد مطلب : ۴۰۵۶۶۱
خروج امریکا از سوریه بررسی شد
شیپور در دست دیوانه
۰
کبنا ؛گروه سیاسی- «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری ایالات متحده، با وجود ترافیک چالش‌های سیاسی بی‌شماری که با آنها روبروست از جمله دیوار مکزیک، رویارویی با اکثریت دموکرات‌ها در کنگره، استعفای مهره‌‌های ارشد کابینه، تشکیل پرونده‌های قضایی برای او و اطرافیانش، ادعای دخالت روسیه در انتخاباتی که منجر به انتخاب او به‌عنوان رئیس جمهور شد و...حالا و در اقدام عجیب دیگری، نیروهای نظامی این کشور را از افغانستان و سوریه خارج کرد. به گفته آگاهان یکی از دلایل استعفای چند روز پیش «جیمز متیس» وزیر دفاع آمریکا این بوده که او مخالف خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان و سوریه بوده است. منتقدان آمریکایی و سایر تحلیل‌گران این اقدام را به نفع روسیه و ایران ارزیابی کرده و گفتند حالا این دو کشور در موضوع سوریه یکه‌تاز و تصمیم‌گیرنده خواهند شد.
از سویی چندی پیش ارتش صهیونیستی در جنوب لبنان دست به شناسایی کانال‌هایی زد که توسط حزب‌الله لبنان حفر شده بود تا با استفاده از آنها بتوانند در مواقع لزوم، ضرباتی به ارتش اسرائیل بزنند. در این میان نخست وزیر این رژیم، بنیامین نتانیاهو این اواخر بارها عنوان کرده بود که حضور نیروهای ایران در سوریه را به‌هیچ وجه تحمل نخواهد کرد و در صورت لزوم به آنان حمله می‌کند. نتانیاهو همچنین در گفته‌هایی جنگ‌افروزانه حمله به عمق خاک ایران را نیز بر زبان آورده بود.
در دنباله این رخدادها، ناو هواپیمابر « یو اس‌اس جان سی استنیس» وارد خلیج فارس شد که پس از خروج دولت ترامپ از توافق‌نامه هسته‌ای این نخستین لشکرکشی بزرگ آمریکا به کرانه‌های جنوبی ایران محسوب می‌شود.
در همین خصوص، فرماندهان سپاه پاسداران بارها اعلام کرده بودند در صورتی که آمریکا با حمله به ایران این خطای استراتژیک را بکند، هزاران نیروی نظامی این کشور در عراق، افغانستان و سوریه زیر برد موشک‌های ایران هستند. یکی از بهانه‌های دولت آمریکا برای تحریم‌های ایران وجود همین برنامه موشکی ایران است که اتفاقا قدرت و دقت آنها طی دو مرحله عملیات در خاک عراق و سوریه به رخ آمریکایی‌ها کشیده شد و بارها از سوی مقام‌های ارشد جمهوری اسلامی ایران اعلام شده که برنامه موشکی ایران، هسته‌ای نیست و تنها جنبه دفاعی دارد.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی و تیرگی روابط ایران و آمریکا این نخستین بار نیست که صحبت از حمله نظامی ایالات متحده به ایران بالا می‌گیرد. همه روسای جمهور آمریکا از آن دوران تا امروز این جمله تکراری درباره ایران را به کار برده‌اند که، «همه گزینه‌ها روی میز است» و دلیل آنان از به‌کارگیری این جمله معروف این است که دولت ایالات متحده همیشه به گزینه برخورد نظامی با ایران می‌اندیشد.
«همدلی» در همین‌باره نظر «فریدون مجلسی» دیپلمات پیشین و کارشناس امور بین‌الملل را جویا شده است. معمولا مطبوعات دنیا برای تنظیم چنین گزارش‌هایی نظر کارشناسان نظامی را نیز جویا می‌شوند چرا که بخشی از چنین رویارویی‌هایی دیپلماتیک و بخش دیگر آن نظامی است. اما متاسفانه در ایران، کارشناسان نظامی، ارتباط نزدیکی با مطبوعات و رسانه‌ها برقرار نکرده‌اند و در چنین مواقعی لازم است که افکار عمومی با نظر کارشناسان نظامی نیز آشنا شوند که امیدواریم این مانع نیز برطرف شود.
حضور آمریکا در خلیج فارس برای حمایت از اسرائیل است
فریدون مجلسی، دیپلمات سابق کشورمان درباره خروج نیروهای آمریکا از سوریه و همچنین ورود ناوگان جنگی آمریکا در خلیج فارس به «همدلی» گفت: «ترامپ زمانی که می‌خواست وارد عرصه انتخابات شود، خشونت خود را نسبت به سیاست‌های جمهوری اسلامی اعلام کرد. ترامپ اعلام کرد که این سیاست‌ها برای او تحمل‌ناپذیر است. حال این اظهار نظر تا چه حد می‌تواند با اصول بین‌الملل انطباق داشته باشد یا نه، جای خود دارد. اما پرواضح است که ترامپ در کجا به اصول بین‌المللی احترام گذاشته است که در این مورد بگذارد».
او در ادامه با اشاره به احتمال تهدید قلمداد کردن ورود ناوگان جنگی آمریکا از سوی ایران، گفت: « به نظر من شک نکنید که بخشی از تهدید این عملیات متوجه ایران است. چون وزیر دفاع آمریکا که استعفا داد کسی است که اگرچه نظر خوبی در مورد ایران نداشت و با اقدام نظامی علیه ایران موافق نبود، اما با خودسری‌های ترامپ هم موافق نبود».
این دیپلمات سابق با اشاره به خروج نیروهای آمریکایی از سوریه، گفت: «با توجه به آنچه که ترامپ تا کنون نشان داده، باید گفت خروج آمریکا از سوریه از دو جنبه قابل بررسی است. یک: این حرکت جنبه صرفه‌جویی دارد و انداختن هزینه‌ها به گردن کشورهای منطقه و همچنین تشدید فرسایشی کردن این جنگ برای کشورهایی که در آن دخالت دارند. تا بتواند از این طریق آنها را تضعیف کند.
جنبه دوم: اگر موقعیتی فراهم شود، با توجه به برخی از تهدیدها که در گذشته نیز انجام شده بود، جلوگیری از اسارت احتمالی سربازان آمریکایی در سوریه است. البته گفتن این نکته اهمیت دارد که آمریکا تنها از زمین یا خاک سوریه خارج شده است، چون در هوا و دریای آنجا هنوز حضور دارد و آنجا را ترک نکرده است».
مجلسی در پاسخ به این سوال که انگیزه آمریکا از حضور در خلیج فارس چیست، گفت: «به نظر من یکی از دلایل مهم حضور آمریکا در منطقه، این است که آمریکا قصد ندارد چتر دفاعی خود را از روی اسرائیل بردارد. همچنین موضوع کُردهایی که با حمایت آمریکا وارد عرصه شده‌اند باقی مانده‌اند تا قربانی ترکیه نشوند. به نظر می‌رسد دو راه بیشتر ندارند، آنها یا باید با دولت مرکزی سازش کنند هرچند پیش از این نیز دولت مرکزی را در برابر داعش ترجیح می‌دادند».
همزمان با رزمایش سپاه پاسداران، ناو هواپیمابر آمریکایی وارد خلیج فارس شد
همزمان با برگزاری رزمایش «پیامبر اعظم۱۲» در خلیج فارس، ناو هواپیمابر آمریکایی «یو اس‌اس‌جان سی‌استنیس» روز جمعه ۳۰ آذر وارد منطقه دریایی خلیج فارس شد.
براساس گزارش برخی از رسانه‌ها، نیروهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، «یک پهپاد را به پرواز درآورده» و چند راکت در این منطقه شلیک کرده‌اند.
آسوشیتدپرس نوشته، این نخستین ناو هواپیمابر آمریکا است که پس از خروج این کشور از توافق هسته‌ای با ایران و شش قدرت جهانی، (برجام) وارد منطقه خلیج فارس شده است.
وال‌استریت‌جورنال، روز ۱۳ آذر به نقل از مقام‌های وزارت دفاع آمریکا، گزارش داده بود که گروهی از شناورهای نظامی آمریکا، از جمله ناو هواپیمابر «یواس‌اس جان سی. استنیس»، پس از یک دوره غیبت طولانی، به آب‌های خاورمیانه باز می‌گردند.
در این گزارش آمده، این نخستین حضور نظامی ناوگان نظامی پس از هشت ماه غیبت در آب‌های خلیج فارس است و «قرار است نمایانگر قدرت آمریکا در برابر ایران باشد».
رزمایش سپاه پاسداران در منطقه خلیج فارس با نام «پیامبر اعظم۱۲» از اواخر آذرماه آغاز شده و در آن نیروهایی از استان‌های تهران، فارس و کرمان حضور دارند.
در همین حال سردار محمد پاکپور، فرمانده نیروی زمینی سپاه پاسداران روزجمعه ۳۰ آذر انجام «علمیات آبی خاکی» را ویژگی اصلی این رزمایش ذکر کرد و گفت که نیروهای شرکت کننده در آن «دفاع از ساحل و هجوم به ساحل»را تمرین کرده‌اند.
به گزارش خبرگزاری میزان، او همچنین گفت که « دفاع ما ترکیبی از آفند و پدافند است که سبقه آفند(حمله) آن از پدافند(دفاع) بیشتر است.»
فرمانده نیروی زمینی سپاه پاسداران افزود که روز شنبه (دیروز) «برای نخستین بار از عملیات تهاجمی در دکترین دفاعی جمهوری اسلامی» رونمایی می‌شود.
سردار پاکپور ادامه داد: «تجربیات نیروی زمینی سپاه در نبرد علیه تروریسم، امنیت مرز‌ها و تجربیات حاصل از جنگ‌های اخیر، موجب شکل گیری دکترین‌های تاکتیکی جدیدی شده که گوشه‌ای از آن را در رزمایش پیامبر اعظم» ۱۲ به قضاوت و ارزیابی خواهیم گذاشت و در صورت اقتضا، این دکترین‌ها را نیز توسعه می‌دهیم.»
پس از خروج آمریکا از برجام سپاه پاسداران رزمایش‌هایی را به‌ویژه در خلیج فارس برگزار کرده است.
از جمله روز ۱۴ آبان و همزمان با آغاز تحریم‌های آمریکا، سپاه پاسداران و ارتش «رزمایش مشترک پدافند هوایی ولایت» را در شمال، مرکز و غرب کشور برگزار و سامانه‌های پدافند هوایی این دو نهاد عملیات هایی را اجرا کردند.
حسن روحانی رئیس جمهوری اسلامی ایران پیش‌تر تهدید کرده بود که اگر ایران نتواند به صادرات نفت خود بپردازد، دیگر کشورها هم امکان صدور نفت خود را نخواهند داشت. تهدیدی که به عنوان قصد احتمالی ایران به بستن تنگه هرمز به عنوان یکی از مهم‌ترین گذرگاه‌های نفت جهان، تلقی شده است.
پس از این تهدیدها، دریاسالار «جان ریچاردسون»، فرمانده عملیاتی نیروی دریایی آمریکا نیز گفته بود که ایالات متحده با استفاده از زور هم که شده آزادی رفت‌وآمد کشتی‌ها در تنگه هرمز را حفظ خواهد کرد.
به‌رغم تشدید جنگ لفظی بین مقام‌های ایران و آمریکا، شماری از مقام‌های جمهوری اسلامی احتمال درگیری نظامی را رد کرده‌اند.
تکذیب مذاکره تهران - واشنگتن در لندن
«حمید بعیدی نژاد» سفیر جمهوری اسلامی ایران در انگلیس خبر منتشره درباره دیدار پنهانی دیپلمات‌های ایران و آمریکا در لندن را تکذیب کرد.
به گزارش ایرنا، بعیدی‌نژاد روز شنبه با انتشار توئیتی نوشت: برخی رسانه‌ها خبری به نقل از روزنامه الجریده کویت نقل کرده‌اند که دیپلمات‌های ایرانی و آمریکایی به‌طور پنهانی در لندن پایتخت انگلیس دیدار کرده‌اند و مذاکرات یمنی‌ها در سوئد نتیجه این دیدارها بوده است.وی تصریح کرد که این خبر یک دروغ پردازی صرف می‌باشد و کاملاً تکذیب می‌شود. روزنامه الجریده کویت مدعی شد که پس از به دست آمدن توافقات یمن در سوئد یک منبع دیپلماتیک عالی رتبه اروپایی به این روزنامه گفته است که مذاکرات یمن در نتیجه ارتباطات و جلسات پنهانی مسئولان ایرانی و آمریکایی با وساطت برخی کشورهای اروپایی و عمان به دست آمد.
این منبع مدعی شده است که این دیدارها در هتلی در لندن انجام شده است. برخی دیپلمات‌های ایرانی و آمریکایی با ویزاهای معمولی به پایتخت انگلیس سفر کردند و در یک هتل مستقر شدند و به شیوه بسیار محتاطانه در اتاق‌هایی معمولی جلساتی را برگزار کردند. هردو طرف به طور جدی نگران تاثیر انتشار اخبار این جلسات بر اوضاع داخلی کشورهای خود هستند زیرا از یک سو دولت ترامپ نمی‌خواهد نشان دهد که به تهران آسان می‌گیرد و از سوی دیگر دولت حسن روحانی نگران خشم تندروها است.
این منبع اروپایی مدعی شده است که یکی از نتایج این دیدارها مذاکرات سوئد بود، ایران تضمین‌هایی برای مشارکت حوثی‌ها در مذاکرات و کنار آمدن آنها با برخی مسائل داده است و این امر باعث شد که جیمز متیس، وزیر دفاع آمریکا در آن زمان با اطمینان کامل به رسانه‌ها اعلام کند که یمنی‌ها تا یک ماه دیگر وارد مذاکره خواهند شد و این مساله‌ای است که اکنون شاهد آن هستیم.
وی در ادامه مدعی شد: گام مثبت ایران در پرونده یمن تاثیر مثبتی در نرم تر شدن موضع آمریکا در رابطه با تهران داشت و با معافیت چند کشور اصلی وارد کننده نفت از ایران شدت تحریم‌ها را کاهش داد. اروپایی‌ها به دنبال این هستند که تهران برای حل بحران سوریه نیز با همین شیوه با جامعه بین المللی تعامل کنند.
این منبع دیپلماتیک همچنین مدعی شده است که ایرانی‌ها خواستار رفع و یا تعلیق تحریم‌های اقتصادی در برابر تداوم این همکاری‌ها شدند و آمریکا را تهدید کردند که در صورت عدم تمدید معافیت برخی کشورها از تحریم‌ها به این همکاری‌ها و جلسات پایان می‌دهند. وی در پایان مدعی شده است که میانجی‌گران اروپایی تهران و واشنگتن را قانع کرده اند که 12 خواسته آمریکایی و 8 خواسته ایرانی برای مذاکره وجود دارد و بدون اعلام رسمی برخی از آنها را می‌توان اجرایی کرد تا ترامپ یا روحانی با مشکلی مواجه نشوند.
خروج از سوریه شکست دیگری در ویترین شکست‌های آمریکا
آمریکا این روزها شرایط سخت و خاصی را تجربه می‌کند؛ شرایطی که شاید تاکنون سابقه نداشته؛ برخلاف رسانه‌ها و چهره‌هایی که تلاش می‌کنند عقب‌نشینی نیروهای آمریکایی از غرب آسیا را نوعی «فریب» و «راهبرد حساب شده» جا بزنند و یا این حرکت را صرفا به ویژگی‌های شخصیتی «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور این کشور ربط دهند، بسیاری از کارشناسان و نخبگان، هم در دولت آمریکا و هم در اندیشکده‌ها، دانشگاه‌ها، خبرگزاری‌ها و... معتقدند، خروج آمریکا از این دو کشور یک پیام بیشتر نداشت: شکست آمریکا و پیروزی ایران و متحدانش.
این عقب‌نشینی که یادآور عقب‌نشینی بزرگ آمریکا از عراق و به قول استراتژیست‌های غربی، «تقدیم آن در سینی طلا به ایران» است، هنوز باعث بهت و حیرت بسیاری از اطرافیان ترامپ، استعفای مقامات آمریکایی، خشم محافل صهیونیستی، و صد البته شادی جبهه مقاومت شده است.
تصمیم شخصی نبود
در حالی که بسیاری از لیبرال‌های وطنی تلاش کردند این شکست را «تغییر استراتژی ترامپ» جا زده یا حتی در حد«تصمیم فردی ترامپ» تقلیلش دهند، «مایک پمپئو» وزیر خارجه آمریکا پس از 24 ساعت سکوت به حرف آمد و اعتراف کرد که این تصمیم حاصل مشاوره اعضای کابینه بوده است. به گفته پمپئو:«این تصمیم بعد از مشورت و گفت‌و‌گو با تمامی مسئولان عالی رتبه کشور گرفته شده است.»
این اظهارات و سخنان مشابه مقامات ارشد و بلند پایه سابق و فعلی آمریکا در کنار استعفا‌های پی درپی و وقوع بحران و هرج و مرج سیاسی و اقتصادی داخلی(سقوط بورس، تعطیلی دولت، درگیری کنگره با کاخ سفید و...) آمریکایی‌ها را حسابی دچار سرگیجه کرده تا همه بفهمند آنچه در سوریه و افغانستان اتفاق افتاد، نه یک تغییر تاکتیک که، یک شکست بزرگ و خفت باری است که باعث خواهد شد آمریکا خود را برای شرایط نامعلو م و بحران‌های سخت‌تر آماده کند.
چرا شکست؟
سران آمریکا طی سال‌های اخیر و همزمان با تقویت نیروهای خود و داعش در سوریه بارها و بارها اعلام کرده بودند هدف آنها در سوریه، تغییر حاکمیت این کشور، اخراج ایران و نیروهای مقاومت از سوریه و ایجاد حاشیه امن برای رژیم صهیونیستی است. آمریکایی که حالا قرار است حداکثر طی دو سه ماه آینده به طور کامل این کشور را ترک کند، به کدام یک از این اهداف دست یافته است؟!
بحران در سیاست داخلی و خارجی
در ارتباط با اوضاع نا مساعد داخلی، دیروز رسما اعلام شد دولت آمریکا (به دلیل اختلاف کنگره با کاخ سفید بر سر بودجه) تقریبا تعطیل شده و کارکنان 9 وزارتخانه و ده‌ها اداره دولتی تا اطلاع ثانوی حقوقی دریافت نخواهند کرد. ارزش بورس سقوط کرده و ترامپ قصد دارد که «جروم پاول» رئیس‌بانک مرکزی این کشور را هم بر کنار کند. تمام این اتفاقات را بگذارید کنار وحشت و نگرانی متحدان این کشور (رژیم صهیونیستی، اعضای ناتو، کره جنوبی و کشورهای مرتجع عربی)، استعفای وزیر دفاع ترامپ و استعفاهایی که یکی پس از دیگری در اعتراض به چنین وضعی صورت می‌گیرند. وضعیتی که وزیر دفاع اسبق این کشور یعنی «لئون پانتا» از آن با عنوان «بحران و هرج و مرج در آمریکا» نام برد.
زحمت 70 ساله تباه شد
در واکنش به این شکست و خروج آمریکا از سوریه دیروز«برت مک گورک» نماینده واشنگتن در امور سوریه هم استعفا کرد و سه وزیر دفاع و یک وزیر خارجه سابق آمریکا(لئون پانتا، ویلیام کوهن، چاک هاگل و هیلاری کلینتون) هم سکوت خود را شکستند و به اوضاع فاجعه بار و نامساعد آمریکا اعتراف کردند؛ پانه تا گفت که آمریکا در شرایط بحران و هرج و مرج است. کوهن اظهار داشت همه پایه‌های ثبات آمریکا، که طی هفت دهه اخیر قوام یافته بودند، اکنون در حال تخریب شدن هستند. هاگل اعتراف کرد، آمریکا طی دو سال آینده روزهای دشوار و نا پایداری را پیش رو خواهد داشت. کلینتون هم شرایط فعلی آمریکا را «خطرناک» خواند. «لیندسی گراهام»، سناتور جمهوری خواه اما خواستار جلسه فوری سنا درباره سوریه شد تا شاید بتواند تا دیر نشده، کاری انجام دهد.
نظم جدید در منطقه
نهاد موسوم به «بنیاد دفاع از دموکراسی» نیز اما طی گزارش مبسوطی در این باره اعلام کرد که خروج آمریکا از شرق سوریه، باعث خواهد شد که ایران طرح موسوم به «پل سرزمینی» را که از این کشور تا مرزهای اسرائیل امتداد می‌یابد، به اجرا در آورد. بنیاد آمریکایی «کارنگی» هم اعلام کرد، خروج آمریکا از سوریه باعث می‌شود که اسرائیل در برابر ایران تنها شود و چرخش اوضاع به سمت متحدان ایران نظم جدیدی را در منطقه شکل خواهد داد. این نهاد آمریکایی حتی پیش‌بینی کرد از این پس ترکیه، کردهای سوریه و حتی لبنانی‌ها به سمت روسیه متمایل خواهند شد و « بشار اسد» هم کنترل تمام خاک سوریه را در دست خواهد گرفت.
متحدان در وحشت
نشریه آمریکایی «فارین پالیسی» اما در گزارشی به نقل از سناتور« باب منندز»، با اشاره به آنچه در سوریه و افغانستان در جریان است (خروج آمریکا) اوضاع این روزهای متحدان آمریکا را هم «نگران‌کننده» خوانده است. به اعتقاد منندز، از ناتو گرفته تا کره جنوبی و دیکتاتور‌های عرب منطقه از این پس اوضاع «بسیار بد»ی خواهند داشت: «اکنون علاوه‌بر جامعه امنیتی آمریکا، متحدان خارجی این کشور نیز بدترین احساس هراس را دارند. اولین احساسی که این متحدان دارند، این است که آمریکا همان‌طور که کردهای مسلح تحت حمایت خود در سوریه را رها کرده است، آنها را نیز به حال خود رها خواهد کرد.»
فارین پالیسی در ادامه، بدون توجه به اظهارات وزیر خارجه آمریکا، تلاش کرد که ویژگی‌های شخصیتی «دونالد ترامپ» را در اتخاذ این تصمیم بر جسته کند و او را مسبب شرایط فعلی نشان دهد. این نشریه در همین چارچوب، ادامه داد که با خارج شدن «جیمز ماتیس» وزیر دفاع آمریکا از کابینه، صدای عقلانیت نیز از کابینه ترامپ در حوزه سیاست خارجی رخت بسته است.
این نشریه سپس به نقل از کارشناسان نوشت: «در شرایط غیبت ماتیس، باید شاهد تصمیم گیری‌های تکان دهنده‌تر ترامپ باشیم، تصمیماتی که متحدان را از آمریکا دور می‌کند. برای مثال، ممکن است روابط این کشور و کره جنوبی تیره شود و یا آنکه آمریکا به طور یکجانبه از ناتو خارج گردد.»
واکنش رژیم صهیونیستی
در ارتباط با هراس متحدان آمریکا، نهادهای نظامی و اطلاعاتی رژیم صهیونیستی نیز رسما اعتراف کردند که ترامپ با خروج از سوریه، اسرائیل را «زیر چرخ‌های قطار روسیه انداخته است.»
«رونین برگمن» تحلیلگر صهیونیست هم طی اظهاراتی که از شبکه 10 رژیم صهیونیستی پخش شد، خبر داد که سران نظامی و اطلاعاتی اسرائیل از تصمیم ترامپ به شدت خشمگین و سر خورده شده‌اند.
دولت آلمان هم اعلام کرده که از تغییر راهبرد و عقب‌نشینی آمریکا نگران است؛ یک مقام آلمانی در برلین به خبرنگاران گفت، کاخ سفید پیش از این تصمیم، با مقامات آلمانی مشورت نکرد و این تصمیم آمریکا می‌تواند روند جنگ در سوریه را تغییر دهد.
گفتنی است، تحلیل‌ها درباره چرایی خروج آمریکا از منطقه همچنان ادامه دارد. تحلیل‌ها متفاوتند و هر یک از زاویه‌ای به مسئله می‌پردازند و اختلافاتی نیز با هم دارند، اما تقریبا هیچ یک از این تحلیل‌ها، منکر پیروزی ایران، سوریه و روسیه و شکست آمریکا و متحدانش نیست.
از سویی چندی پیش ارتش صهیونیستی در جنوب لبنان دست به شناسایی کانال‌هایی زد که توسط حزب‌الله لبنان حفر شده بود تا با استفاده از آنها بتوانند در مواقع لزوم، ضرباتی به ارتش اسرائیل بزنند. در این میان نخست وزیر این رژیم، بنیامین نتانیاهو این اواخر بارها عنوان کرده بود که حضور نیروهای ایران در سوریه را به‌هیچ وجه تحمل نخواهد کرد و در صورت لزوم به آنان حمله می‌کند. نتانیاهو همچنین در گفته‌هایی جنگ‌افروزانه حمله به عمق خاک ایران را نیز بر زبان آورده بود.
در دنباله این رخدادها، ناو هواپیمابر « یو اس‌اس جان سی استنیس» وارد خلیج فارس شد که پس از خروج دولت ترامپ از توافق‌نامه هسته‌ای این نخستین لشکرکشی بزرگ آمریکا به کرانه‌های جنوبی ایران محسوب می‌شود.
در همین خصوص، فرماندهان سپاه پاسداران بارها اعلام کرده بودند در صورتی که آمریکا با حمله به ایران این خطای استراتژیک را بکند، هزاران نیروی نظامی این کشور در عراق، افغانستان و سوریه زیر برد موشک‌های ایران هستند. یکی از بهانه‌های دولت آمریکا برای تحریم‌های ایران وجود همین برنامه موشکی ایران است که اتفاقا قدرت و دقت آنها طی دو مرحله عملیات در خاک عراق و سوریه به رخ آمریکایی‌ها کشیده شد و بارها از سوی مقام‌های ارشد جمهوری اسلامی ایران اعلام شده که برنامه موشکی ایران، هسته‌ای نیست و تنها جنبه دفاعی دارد.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی و تیرگی روابط ایران و آمریکا این نخستین بار نیست که صحبت از حمله نظامی ایالات متحده به ایران بالا می‌گیرد. همه روسای جمهور آمریکا از آن دوران تا امروز این جمله تکراری درباره ایران را به کار برده‌اند که، «همه گزینه‌ها روی میز است» و دلیل آنان از به‌کارگیری این جمله معروف این است که دولت ایالات متحده همیشه به گزینه برخورد نظامی با ایران می‌اندیشد.
«همدلی» در همین‌باره نظر «فریدون مجلسی» دیپلمات پیشین و کارشناس امور بین‌الملل را جویا شده است. معمولا مطبوعات دنیا برای تنظیم چنین گزارش‌هایی نظر کارشناسان نظامی را نیز جویا می‌شوند چرا که بخشی از چنین رویارویی‌هایی دیپلماتیک و بخش دیگر آن نظامی است. اما متاسفانه در ایران، کارشناسان نظامی، ارتباط نزدیکی با مطبوعات و رسانه‌ها برقرار نکرده‌اند و در چنین مواقعی لازم است که افکار عمومی با نظر کارشناسان نظامی نیز آشنا شوند که امیدواریم این مانع نیز برطرف شود.
حضور آمریکا در خلیج فارس برای حمایت از اسرائیل است
فریدون مجلسی، دیپلمات سابق کشورمان درباره خروج نیروهای آمریکا از سوریه و همچنین ورود ناوگان جنگی آمریکا در خلیج فارس به «همدلی» گفت: «ترامپ زمانی که می‌خواست وارد عرصه انتخابات شود، خشونت خود را نسبت به سیاست‌های جمهوری اسلامی اعلام کرد. ترامپ اعلام کرد که این سیاست‌ها برای او تحمل‌ناپذیر است. حال این اظهار نظر تا چه حد می‌تواند با اصول بین‌الملل انطباق داشته باشد یا نه، جای خود دارد. اما پرواضح است که ترامپ در کجا به اصول بین‌المللی احترام گذاشته است که در این مورد بگذارد».
او در ادامه با اشاره به احتمال تهدید قلمداد کردن ورود ناوگان جنگی آمریکا از سوی ایران، گفت: « به نظر من شک نکنید که بخشی از تهدید این عملیات متوجه ایران است. چون وزیر دفاع آمریکا که استعفا داد کسی است که اگرچه نظر خوبی در مورد ایران نداشت و با اقدام نظامی علیه ایران موافق نبود، اما با خودسری‌های ترامپ هم موافق نبود».
این دیپلمات سابق با اشاره به خروج نیروهای آمریکایی از سوریه، گفت: «با توجه به آنچه که ترامپ تا کنون نشان داده، باید گفت خروج آمریکا از سوریه از دو جنبه قابل بررسی است. یک: این حرکت جنبه صرفه‌جویی دارد و انداختن هزینه‌ها به گردن کشورهای منطقه و همچنین تشدید فرسایشی کردن این جنگ برای کشورهایی که در آن دخالت دارند. تا بتواند از این طریق آنها را تضعیف کند.
جنبه دوم: اگر موقعیتی فراهم شود، با توجه به برخی از تهدیدها که در گذشته نیز انجام شده بود، جلوگیری از اسارت احتمالی سربازان آمریکایی در سوریه است. البته گفتن این نکته اهمیت دارد که آمریکا تنها از زمین یا خاک سوریه خارج شده است، چون در هوا و دریای آنجا هنوز حضور دارد و آنجا را ترک نکرده است».
مجلسی در پاسخ به این سوال که انگیزه آمریکا از حضور در خلیج فارس چیست، گفت: «به نظر من یکی از دلایل مهم حضور آمریکا در منطقه، این است که آمریکا قصد ندارد چتر دفاعی خود را از روی اسرائیل بردارد. همچنین موضوع کُردهایی که با حمایت آمریکا وارد عرصه شده‌اند باقی مانده‌اند تا قربانی ترکیه نشوند. به نظر می‌رسد دو راه بیشتر ندارند، آنها یا باید با دولت مرکزی سازش کنند هرچند پیش از این نیز دولت مرکزی را در برابر داعش ترجیح می‌دادند».
همزمان با رزمایش سپاه پاسداران، ناو هواپیمابر آمریکایی وارد خلیج فارس شد
همزمان با برگزاری رزمایش «پیامبر اعظم۱۲» در خلیج فارس، ناو هواپیمابر آمریکایی «یو اس‌اس‌جان سی‌استنیس» روز جمعه ۳۰ آذر وارد منطقه دریایی خلیج فارس شد.
براساس گزارش برخی از رسانه‌ها، نیروهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، «یک پهپاد را به پرواز درآورده» و چند راکت در این منطقه شلیک کرده‌اند.
آسوشیتدپرس نوشته، این نخستین ناو هواپیمابر آمریکا است که پس از خروج این کشور از توافق هسته‌ای با ایران و شش قدرت جهانی، (برجام) وارد منطقه خلیج فارس شده است.
وال‌استریت‌جورنال، روز ۱۳ آذر به نقل از مقام‌های وزارت دفاع آمریکا، گزارش داده بود که گروهی از شناورهای نظامی آمریکا، از جمله ناو هواپیمابر «یواس‌اس جان سی. استنیس»، پس از یک دوره غیبت طولانی، به آب‌های خاورمیانه باز می‌گردند.
در این گزارش آمده، این نخستین حضور نظامی ناوگان نظامی پس از هشت ماه غیبت در آب‌های خلیج فارس است و «قرار است نمایانگر قدرت آمریکا در برابر ایران باشد».
رزمایش سپاه پاسداران در منطقه خلیج فارس با نام «پیامبر اعظم۱۲» از اواخر آذرماه آغاز شده و در آن نیروهایی از استان‌های تهران، فارس و کرمان حضور دارند.
در همین حال سردار محمد پاکپور، فرمانده نیروی زمینی سپاه پاسداران روزجمعه ۳۰ آذر انجام «علمیات آبی خاکی» را ویژگی اصلی این رزمایش ذکر کرد و گفت که نیروهای شرکت کننده در آن «دفاع از ساحل و هجوم به ساحل»را تمرین کرده‌اند.
به گزارش خبرگزاری میزان، او همچنین گفت که « دفاع ما ترکیبی از آفند و پدافند است که سبقه آفند(حمله) آن از پدافند(دفاع) بیشتر است.»
فرمانده نیروی زمینی سپاه پاسداران افزود که روز شنبه (دیروز) «برای نخستین بار از عملیات تهاجمی در دکترین دفاعی جمهوری اسلامی» رونمایی می‌شود.
سردار پاکپور ادامه داد: «تجربیات نیروی زمینی سپاه در نبرد علیه تروریسم، امنیت مرز‌ها و تجربیات حاصل از جنگ‌های اخیر، موجب شکل گیری دکترین‌های تاکتیکی جدیدی شده که گوشه‌ای از آن را در رزمایش پیامبر اعظم» ۱۲ به قضاوت و ارزیابی خواهیم گذاشت و در صورت اقتضا، این دکترین‌ها را نیز توسعه می‌دهیم.»
پس از خروج آمریکا از برجام سپاه پاسداران رزمایش‌هایی را به‌ویژه در خلیج فارس برگزار کرده است.
از جمله روز ۱۴ آبان و همزمان با آغاز تحریم‌های آمریکا، سپاه پاسداران و ارتش «رزمایش مشترک پدافند هوایی ولایت» را در شمال، مرکز و غرب کشور برگزار و سامانه‌های پدافند هوایی این دو نهاد عملیات هایی را اجرا کردند.
حسن روحانی رئیس جمهوری اسلامی ایران پیش‌تر تهدید کرده بود که اگر ایران نتواند به صادرات نفت خود بپردازد، دیگر کشورها هم امکان صدور نفت خود را نخواهند داشت. تهدیدی که به عنوان قصد احتمالی ایران به بستن تنگه هرمز به عنوان یکی از مهم‌ترین گذرگاه‌های نفت جهان، تلقی شده است.
پس از این تهدیدها، دریاسالار «جان ریچاردسون»، فرمانده عملیاتی نیروی دریایی آمریکا نیز گفته بود که ایالات متحده با استفاده از زور هم که شده آزادی رفت‌وآمد کشتی‌ها در تنگه هرمز را حفظ خواهد کرد.
به‌رغم تشدید جنگ لفظی بین مقام‌های ایران و آمریکا، شماری از مقام‌های جمهوری اسلامی احتمال درگیری نظامی را رد کرده‌اند.
تکذیب مذاکره تهران - واشنگتن در لندن
«حمید بعیدی نژاد» سفیر جمهوری اسلامی ایران در انگلیس خبر منتشره درباره دیدار پنهانی دیپلمات‌های ایران و آمریکا در لندن را تکذیب کرد.
به گزارش ایرنا، بعیدی‌نژاد روز شنبه با انتشار توئیتی نوشت: برخی رسانه‌ها خبری به نقل از روزنامه الجریده کویت نقل کرده‌اند که دیپلمات‌های ایرانی و آمریکایی به‌طور پنهانی در لندن پایتخت انگلیس دیدار کرده‌اند و مذاکرات یمنی‌ها در سوئد نتیجه این دیدارها بوده است.وی تصریح کرد که این خبر یک دروغ پردازی صرف می‌باشد و کاملاً تکذیب می‌شود. روزنامه الجریده کویت مدعی شد که پس از به دست آمدن توافقات یمن در سوئد یک منبع دیپلماتیک عالی رتبه اروپایی به این روزنامه گفته است که مذاکرات یمن در نتیجه ارتباطات و جلسات پنهانی مسئولان ایرانی و آمریکایی با وساطت برخی کشورهای اروپایی و عمان به دست آمد.
این منبع مدعی شده است که این دیدارها در هتلی در لندن انجام شده است. برخی دیپلمات‌های ایرانی و آمریکایی با ویزاهای معمولی به پایتخت انگلیس سفر کردند و در یک هتل مستقر شدند و به شیوه بسیار محتاطانه در اتاق‌هایی معمولی جلساتی را برگزار کردند. هردو طرف به طور جدی نگران تاثیر انتشار اخبار این جلسات بر اوضاع داخلی کشورهای خود هستند زیرا از یک سو دولت ترامپ نمی‌خواهد نشان دهد که به تهران آسان می‌گیرد و از سوی دیگر دولت حسن روحانی نگران خشم تندروها است.
این منبع اروپایی مدعی شده است که یکی از نتایج این دیدارها مذاکرات سوئد بود، ایران تضمین‌هایی برای مشارکت حوثی‌ها در مذاکرات و کنار آمدن آنها با برخی مسائل داده است و این امر باعث شد که جیمز متیس، وزیر دفاع آمریکا در آن زمان با اطمینان کامل به رسانه‌ها اعلام کند که یمنی‌ها تا یک ماه دیگر وارد مذاکره خواهند شد و این مساله‌ای است که اکنون شاهد آن هستیم.
وی در ادامه مدعی شد: گام مثبت ایران در پرونده یمن تاثیر مثبتی در نرم تر شدن موضع آمریکا در رابطه با تهران داشت و با معافیت چند کشور اصلی وارد کننده نفت از ایران شدت تحریم‌ها را کاهش داد. اروپایی‌ها به دنبال این هستند که تهران برای حل بحران سوریه نیز با همین شیوه با جامعه بین المللی تعامل کنند.
این منبع دیپلماتیک همچنین مدعی شده است که ایرانی‌ها خواستار رفع و یا تعلیق تحریم‌های اقتصادی در برابر تداوم این همکاری‌ها شدند و آمریکا را تهدید کردند که در صورت عدم تمدید معافیت برخی کشورها از تحریم‌ها به این همکاری‌ها و جلسات پایان می‌دهند. وی در پایان مدعی شده است که میانجی‌گران اروپایی تهران و واشنگتن را قانع کرده اند که 12 خواسته آمریکایی و 8 خواسته ایرانی برای مذاکره وجود دارد و بدون اعلام رسمی برخی از آنها را می‌توان اجرایی کرد تا ترامپ یا روحانی با مشکلی مواجه نشوند.
خروج از سوریه شکست دیگری در ویترین شکست‌های آمریکا
آمریکا این روزها شرایط سخت و خاصی را تجربه می‌کند؛ شرایطی که شاید تاکنون سابقه نداشته؛ برخلاف رسانه‌ها و چهره‌هایی که تلاش می‌کنند عقب‌نشینی نیروهای آمریکایی از غرب آسیا را نوعی «فریب» و «راهبرد حساب شده» جا بزنند و یا این حرکت را صرفا به ویژگی‌های شخصیتی «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور این کشور ربط دهند، بسیاری از کارشناسان و نخبگان، هم در دولت آمریکا و هم در اندیشکده‌ها، دانشگاه‌ها، خبرگزاری‌ها و... معتقدند، خروج آمریکا از این دو کشور یک پیام بیشتر نداشت: شکست آمریکا و پیروزی ایران و متحدانش.
این عقب‌نشینی که یادآور عقب‌نشینی بزرگ آمریکا از عراق و به قول استراتژیست‌های غربی، «تقدیم آن در سینی طلا به ایران» است، هنوز باعث بهت و حیرت بسیاری از اطرافیان ترامپ، استعفای مقامات آمریکایی، خشم محافل صهیونیستی، و صد البته شادی جبهه مقاومت شده است.
تصمیم شخصی نبود
در حالی که بسیاری از لیبرال‌های وطنی تلاش کردند این شکست را «تغییر استراتژی ترامپ» جا زده یا حتی در حد«تصمیم فردی ترامپ» تقلیلش دهند، «مایک پمپئو» وزیر خارجه آمریکا پس از 24 ساعت سکوت به حرف آمد و اعتراف کرد که این تصمیم حاصل مشاوره اعضای کابینه بوده است. به گفته پمپئو:«این تصمیم بعد از مشورت و گفت‌و‌گو با تمامی مسئولان عالی رتبه کشور گرفته شده است.»
این اظهارات و سخنان مشابه مقامات ارشد و بلند پایه سابق و فعلی آمریکا در کنار استعفا‌های پی درپی و وقوع بحران و هرج و مرج سیاسی و اقتصادی داخلی(سقوط بورس، تعطیلی دولت، درگیری کنگره با کاخ سفید و...) آمریکایی‌ها را حسابی دچار سرگیجه کرده تا همه بفهمند آنچه در سوریه و افغانستان اتفاق افتاد، نه یک تغییر تاکتیک که، یک شکست بزرگ و خفت باری است که باعث خواهد شد آمریکا خود را برای شرایط نامعلو م و بحران‌های سخت‌تر آماده کند.
چرا شکست؟
سران آمریکا طی سال‌های اخیر و همزمان با تقویت نیروهای خود و داعش در سوریه بارها و بارها اعلام کرده بودند هدف آنها در سوریه، تغییر حاکمیت این کشور، اخراج ایران و نیروهای مقاومت از سوریه و ایجاد حاشیه امن برای رژیم صهیونیستی است. آمریکایی که حالا قرار است حداکثر طی دو سه ماه آینده به طور کامل این کشور را ترک کند، به کدام یک از این اهداف دست یافته است؟!
بحران در سیاست داخلی و خارجی
در ارتباط با اوضاع نا مساعد داخلی، دیروز رسما اعلام شد دولت آمریکا (به دلیل اختلاف کنگره با کاخ سفید بر سر بودجه) تقریبا تعطیل شده و کارکنان 9 وزارتخانه و ده‌ها اداره دولتی تا اطلاع ثانوی حقوقی دریافت نخواهند کرد. ارزش بورس سقوط کرده و ترامپ قصد دارد که «جروم پاول» رئیس‌بانک مرکزی این کشور را هم بر کنار کند. تمام این اتفاقات را بگذارید کنار وحشت و نگرانی متحدان این کشور (رژیم صهیونیستی، اعضای ناتو، کره جنوبی و کشورهای مرتجع عربی)، استعفای وزیر دفاع ترامپ و استعفاهایی که یکی پس از دیگری در اعتراض به چنین وضعی صورت می‌گیرند. وضعیتی که وزیر دفاع اسبق این کشور یعنی «لئون پانتا» از آن با عنوان «بحران و هرج و مرج در آمریکا» نام برد.
زحمت 70 ساله تباه شد
در واکنش به این شکست و خروج آمریکا از سوریه دیروز«برت مک گورک» نماینده واشنگتن در امور سوریه هم استعفا کرد و سه وزیر دفاع و یک وزیر خارجه سابق آمریکا(لئون پانتا، ویلیام کوهن، چاک هاگل و هیلاری کلینتون) هم سکوت خود را شکستند و به اوضاع فاجعه بار و نامساعد آمریکا اعتراف کردند؛ پانه تا گفت که آمریکا در شرایط بحران و هرج و مرج است. کوهن اظهار داشت همه پایه‌های ثبات آمریکا، که طی هفت دهه اخیر قوام یافته بودند، اکنون در حال تخریب شدن هستند. هاگل اعتراف کرد، آمریکا طی دو سال آینده روزهای دشوار و نا پایداری را پیش رو خواهد داشت. کلینتون هم شرایط فعلی آمریکا را «خطرناک» خواند. «لیندسی گراهام»، سناتور جمهوری خواه اما خواستار جلسه فوری سنا درباره سوریه شد تا شاید بتواند تا دیر نشده، کاری انجام دهد.
نظم جدید در منطقه
نهاد موسوم به «بنیاد دفاع از دموکراسی» نیز اما طی گزارش مبسوطی در این باره اعلام کرد که خروج آمریکا از شرق سوریه، باعث خواهد شد که ایران طرح موسوم به «پل سرزمینی» را که از این کشور تا مرزهای اسرائیل امتداد می‌یابد، به اجرا در آورد. بنیاد آمریکایی «کارنگی» هم اعلام کرد، خروج آمریکا از سوریه باعث می‌شود که اسرائیل در برابر ایران تنها شود و چرخش اوضاع به سمت متحدان ایران نظم جدیدی را در منطقه شکل خواهد داد. این نهاد آمریکایی حتی پیش‌بینی کرد از این پس ترکیه، کردهای سوریه و حتی لبنانی‌ها به سمت روسیه متمایل خواهند شد و « بشار اسد» هم کنترل تمام خاک سوریه را در دست خواهد گرفت.
متحدان در وحشت
نشریه آمریکایی «فارین پالیسی» اما در گزارشی به نقل از سناتور« باب منندز»، با اشاره به آنچه در سوریه و افغانستان در جریان است (خروج آمریکا) اوضاع این روزهای متحدان آمریکا را هم «نگران‌کننده» خوانده است. به اعتقاد منندز، از ناتو گرفته تا کره جنوبی و دیکتاتور‌های عرب منطقه از این پس اوضاع «بسیار بد»ی خواهند داشت: «اکنون علاوه‌بر جامعه امنیتی آمریکا، متحدان خارجی این کشور نیز بدترین احساس هراس را دارند. اولین احساسی که این متحدان دارند، این است که آمریکا همان‌طور که کردهای مسلح تحت حمایت خود در سوریه را رها کرده است، آنها را نیز به حال خود رها خواهد کرد.»
فارین پالیسی در ادامه، بدون توجه به اظهارات وزیر خارجه آمریکا، تلاش کرد که ویژگی‌های شخصیتی «دونالد ترامپ» را در اتخاذ این تصمیم بر جسته کند و او را مسبب شرایط فعلی نشان دهد. این نشریه در همین چارچوب، ادامه داد که با خارج شدن «جیمز ماتیس» وزیر دفاع آمریکا از کابینه، صدای عقلانیت نیز از کابینه ترامپ در حوزه سیاست خارجی رخت بسته است.
این نشریه سپس به نقل از کارشناسان نوشت: «در شرایط غیبت ماتیس، باید شاهد تصمیم گیری‌های تکان دهنده‌تر ترامپ باشیم، تصمیماتی که متحدان را از آمریکا دور می‌کند. برای مثال، ممکن است روابط این کشور و کره جنوبی تیره شود و یا آنکه آمریکا به طور یکجانبه از ناتو خارج گردد.»
واکنش رژیم صهیونیستی
در ارتباط با هراس متحدان آمریکا، نهادهای نظامی و اطلاعاتی رژیم صهیونیستی نیز رسما اعتراف کردند که ترامپ با خروج از سوریه، اسرائیل را «زیر چرخ‌های قطار روسیه انداخته است.»
«رونین برگمن» تحلیلگر صهیونیست هم طی اظهاراتی که از شبکه 10 رژیم صهیونیستی پخش شد، خبر داد که سران نظامی و اطلاعاتی اسرائیل از تصمیم ترامپ به شدت خشمگین و سر خورده شده‌اند.
دولت آلمان هم اعلام کرده که از تغییر راهبرد و عقب‌نشینی آمریکا نگران است؛ یک مقام آلمانی در برلین به خبرنگاران گفت، کاخ سفید پیش از این تصمیم، با مقامات آلمانی مشورت نکرد و این تصمیم آمریکا می‌تواند روند جنگ در سوریه را تغییر دهد.
گفتنی است، تحلیل‌ها درباره چرایی خروج آمریکا از منطقه همچنان ادامه دارد. تحلیل‌ها متفاوتند و هر یک از زاویه‌ای به مسئله می‌پردازند و اختلافاتی نیز با هم دارند، اما تقریبا هیچ یک از این تحلیل‌ها، منکر پیروزی ایران، سوریه و روسیه و شکست آمریکا و متحدانش نیست.
