دماسنج اعتماد در کشور؟

کبنا ؛بحران‌های این روزهای کشور چیزی نیست که بتوان آن را پنهان کرد. این بحران‌ها، در همه شئون کشورداری، چالش ایجاد کرده است. در این میان به گمان من مهم‌ترین چالشی که ایجاد شده، چالش اعتماد است. اعتماد و امید به آینده، با هم به دست می‌آیند و باهم از کف می‌روند. چندوقت پیش وزارت اقتصاد، گزارشی از وضعیت سرمایه اجتماعی در استان‌ها با هدف پایش محیط کسب‌وکار منتشر کرد. این گزارش در واقع وضعیت امید به آینده را در این فضا ترسیم می‌کرد. مهم‌ترین عاملی که مقوم محیط کسب‌وکار است «امید به آینده» است. دماسنج اعتماد در کشور، وضعیت مطلوبی را نشان نمی‌دهد. بدیهی است که تراز اعتماد، وضعیت رونق کسب‌وکار را نشان می‌دهد.
گزارش نشان می‌داد دو شاخص «امید به آینده فرزندان» و «گرفتن حق در دادوستد» وضعیت مطلوبی ندارد. این دو مؤلفه، به خوبی نشان می‌دهد که اعتماد به آینده در چه وضعی است. همه این مولفه‌ها از جنس امید و اعتماد است. یکی دیگر از مولفه‌هایی که وضعیت وخیمی دارد، «یکسان اجراشدن قانون برای فعالان اقتصادی» است. این شاخص، احساس تبعیض را در جامعه نشان می‌دهد. همین احساس، در امیدسوزی و اعتمادبری نقش مهمی دارد و آن را تشدید می‌کند. باید برای تبعیضِ نهادینه‌شده علاجی عاجل طلبید. این تبعیض مانند آتشی که به خرمن اعتماد افتاده باشد، امید و اعتماد را می‌سوزانَد. متاسفانه تبعیضِ موجود، سیستمی شده است؛ از همین رو معتقدم با ساختارهای موجود، امکان رفع پاره‌ای از تبعیض‌ها وجود ندارد. سخت بتوان عدالت را در ساختارهای موجود محقق کرد. در این ساختارها نمی‌توان چشم‌انداز روشنی از عدالت داشت. حس تبعیضی که اکنون در جامعه وجود دارد محصول تبعیض‌هایی است که آشکار می‌شود. تبعیض‌های پنهان بسیاری وجود دارد و نادیده گرفته شده‌اند. در بودجه می‌توان ردپای بسیاری از این تبعیض‌های پنهان را گرفت‌. مردم با خود می‌گویند درست است که ما مورد شدیدترین تحریم‌های ظالمانه واقع شده‌ایم اما نمی‌توانند بپذیرند که در کشوری که این همه ثروت دارد شاخص رفاه این‌سان پایین باشد. بخش زیادی از منابع کشور در ساختارهای غیرشفاف و غیرکارآمد و کهنه موجود تلف می‌شود.
تا این حس تبعیض هست، اعتماد بازسازی نمی‌شود و تبعیض نیز با ساختارهای موجود تعمیق شده است. بسیاری از حقوق مردم در این ساختارها اساساً دیده نمی‌شود. در واقع بسیاری از حقوق مردم به طور سیستماتیک دیده نمی‌شود و زیر چرخ «تبعیضِ پنهان» لِه می‌شود.
ملت هنوز به نظام امیدوارند. هنوز گمان می‌کنند که روزهای خوبشان را باید زیر این سقف بسازند. هنوز چشمشان به دست نظام است که خود، به اصلاح خویش قیام کند. این قیام بر ذمه ما است؛ باید تا دیر نشده امید و اعتماد را به زندگی مردم برگرداند و روی خوشِ سیاست را به ملت نشان داد.