بزرگراه یاسوج-دشتروم هیچ سنخیتی با بزرگراه ندارد / پروژه‌های بدون مطالعه چالش جدی کهگیلویه

کبنا ؛توسعه راه‌ها و جاده‌های استان کهگیلویه و بویراحمد بعد از انقلاب به هیچ وجه قابل مقایسه با قبل نیست. با این وجود بخش عمده از راه‌ها و بزرگراه‌های استان هنوز استانداردهای لازم را ندارد. «بزرگراه یاسوج- دشتروم هیچ سنخیتی با بزرگراه‌ها ندارد» این یخشی از صحبت‌های معاون فنی سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان کهگیلویه و بویراحمد می‌باشد. در کنار این مسائل شهرستان کهگیلویه بیش از یک دهه است با شکاف عمیق توسعه‌ای و محرومیت‌ها به نسبت سایر مناطق و شهرستان‌های این استان در حوزه‌های گوناگون دست و پنجه نرم می‌کند و هرگاه نیز زیر فشار رسانه‌ها، مسئولان و خواسته‌ها و مطالبات مردمی و یا نماینده طرحی و اقدامی در راستای توسعه و عبور از بحران‌ها و محرومیت در این منطقه عملیاتی می‌شود، به دلیل نبود انگیزه و یا ضعف محسوس و مشهود مدیریتی و نداشتن تدبیر لازم اجرا نشدن این پروژه‌ها بسیار آبرومندانه‌تر از اجرای ناپخته، ناقص و بدون کیفیت آنها به اذعان کارشناسان و متولیان امر است.
 عزیز فیلی معاون عمرانی استاندار کهگیلویه وبویراحمد امروز سه شنبه (23 مهر ماه 98) در جلسه شورای فنی استان کهگیلویه و بویراحمد، گفت که اداره کل راه و شهرسازی و هر دستگاه اجرایی دیگر نباید زیر فشار و به ناچار طرحی را اجرایی و عملیاتی کند که در ادامه راه توان اجرایی و اتمام آن را به لحاظ بودجه‌ای و اعتباری نداشته باشد.
 وی تصریح کرد: ساماندهی وضعیت جاده‌ها و چهارخطه کردن ورودی شهر دهدشت به سمت چرام، طولیان و یا قلعه رئیسی و حتی طرح جنجالی و پرچالش سوق- دهدشت از جمله طرح‌هایی است که به دلیل طولانی شدن روند اجرایی آنها، بحرانی جدید به حوزه راهسازی و حتی افزایش میزان تصادفات در شهرستان کهگیلویه اضافه کرده است.
 معاون عمرانی استاندار کهگیلویه و بویراحمد یادآور شد: راه و شهرسازی در زمینه اجرای طرح‌های راهسازی اولویت‌ها را رعایت نکرده و همین امر سبب افزایش و روند طولانی برخی طرح‌ها شده است.
 وی گفت: پیمانکار باید بداند که در حد توان بودجه‌ای و اعتبار تخصیص یافته پروژه کار کند و اگر نمی‌تواند ۱۰ یا ۱۲ کیلومتر راه را زیر سازی و آسفالت کند، چهار کیلومتر را اما با کیفیت و با رعایت مسائل فنی تمام کند.
 فیلی همچنین دوران جدید مدیریت در اداره کل راه و شهرسازی را به دلیل تجربه مدیریتی و عمرانی، امیدبخش برای پایان دادن به بسیاری از چالش‌های فرا روی این حوزه دانست و تاکید کرد: ساماندهی وضعیت پیمانکاران و آموزش آنان مهمترین برنامه و اولویت اداره کل راه شهرسازی باشد.
 وی همچنین اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای استان را نیز به افزایش میزان و نصب علائم هشدار دهنده و آشکارسازی نقاط خطرناک به ویژه در محورهای خطرناک استان شامل یاسوج- بابامیدان- یاسوج- اصفهان، گچساران- بابامیدان و یاسوج – سرفاریاب کرد.
فیلی بر ضرورت ایمن سازی جاده‌های ارتباطی استان و آمادگی کامل نیروهای امدادی از جمله اورژانس، هلال احمر و پلیس راه در آستانه اربعین حسینی تاکید کرد.
  معاون فنی سازمان برنامه و بودجه استان کهگیلویه و بویراحمد نیز معتقد است که برخی طرح‌های عمرانی از جمله حوزه راهسازی بیش از آنکه با مشکل کمبود اعتبار و بودجه مواجه باشد از ضعف مشهود نظارتی و کم توجهی پیمانکار به رعایت اصول فنی رنج می‌برند.
 سید انتظام سهمیگین یادآور شد: برخی از طرح‌های راهسازی در شهرستان کهگیلویه بویژه ۳۰ کیلومتری ورودی شهر دهدشت از سمت چرام، سرفاریاب و قلعه رئیسی مصداقی بارز از این ضعف نظارتی و پیمانکار است.
  وی یادآور شد: تکمیل مسیر حدود ۲۰ کیلومتری دهدشت- چرام و همچنین دهدشت- طولیان از جمله طرح‌های مهم راهسازی در حوزه کهگیلویه بزرگ است که به دلیل عدم نظارت دقیق دستگاه متولی و ضعف پیمانکار با چالش‌ها و مشکلات متعدد فنی مواجه هستند.
 سهمگین خواستار توقف این طرح‌ها تا رفع ایرادات و مشکلات فنی آنها شد.
 طرح ۲۰ کیلومتری دهدشت- چرام از جمله طرح‌های اقتصاد مقاومتی در استان است که با توجه به تأکید استاندار کهگیلویه و بویراحمد باید در دهه فجر امسال به بهره برداری برسد.
 معاون فنی و اجرایی سازمان برنامه و بودجه کهگیلویه و بویراحمد همچنین گفت که بسیاری از طرح‌های مهم راهسازی حتی بزرگ راه‌های ساخته شده در این استان از تمامی بزرگراه‌های کشور تفاوت فاحش دارد.
 سهمگین افزود: بزرگراه یاسوج - دشت روم تنها نامی از یک بزرگراه را با خود یدک می‌کشد ولی از نظر استانداردها هیچ سنخیتی با بزرگراه ندارد.
وی تصریح کرد: راننده مجاز است که در بزرگراه با سرعت ۱۱۰ کیلومتر رانندگی کند اما آنقدر جاده‌های روستایی و محلی به این بزرگراه‌های اتصال یافته‌اند که عملاً این حق قانونی از راننده گرفته شده است.
سهمیگن یاداور شد: در برخی بزرگراه‌ها به ویژه ورودی شهرهای استان بیش از ۲۰۰ تا ۳۰۰ جاده محلی و روستایی به این بزرگراه‌ها اتصال شده که در هیچ جای ایران اینچنین نیست.
این کارشناس فنی و عضو نظام مهندسی کهگیلویه و بویراحمد گفت: در حالی که بارها در کارگروه امور زیربنایی و سایر کمیسیون‌های مربوطه مصوبات خوبی برای رفع موانع و طرح‌های ایمن سازی جاده‌ها مصوب شده اما میزان اجرای این طرح‌ها حتی به ۱۰ درصد هم نمی‌رسد.
سهمگین علاوه بر رعایت نکردن مسائل فنی، ساخت‌های غیرمجاز در مسیر راه‌های مواصلاتی استان و وجود انبوه رستوران‌های بین جاده‌ای و افزایش نامعقول تجاری سازی ها را در حاشیه راه‌ها از دیگر چالش‌ها و عوامل ناامنی در کنار در سطح جاده‌های استان ذکر کرد.
 حسن نوروزی رئیس سازمان برنامه و بودجه کهگیلویه وبویراحمد نیز با انتقاد از کم توجهی و نداشتن انگیزه لازم مسئولان حوزه راهسازی و معاونت توسعه و ساخت راه‌ها نسبت به جلسات شورای فنی، گفت: این موضوع را با جدیت از سوی استاندار و سایر مقامات در وزارت راه و شهرسازی پیگیری خواهیم کرد.
 نوروزی افزود: بسیاری از طرح‌های بزرگ راهسازی از جمله پروژه ملی پاتاوه – دهدشت با مسئولیت و زیرمجموعه حوزه مدیریت ساخت و توسعه راها است اما نماینده این حوزه در استان کهگیلویه وبویراحمد نسبت به مسائل فنی و بودجه‌ای این پروژه‌ها در سطح استان بی اعتنا و کم توجهی می‌کند.
 نوروزی تصریح کرد: بارها خواستار میزان پیشرفت فیزیکی، وضعیت تخصیص بودجه و حتی مسائل فنی این طرح‌ها شده‌ایم اما کسی پاسخگو نبوده است.
 رئیس سازمان برنامه و بودجه کهگیلویه و بویراحمد تاکید کرد که پیمانکاران حوزه راهسازی موظف و ملزم نسبت به رعایت و اجرای نشریه ۲۶۷ در راستای افزایش میزان ایمنی راه‌ها هستند.
 نوروزی گفت: این نشریه با عنوان آیین نامه ایمنی راه‌ها شامل ضوابط، رهنمودها و دستورالعمل‌های لازم در راستای فراهم ساختن و افزایش ایمنی راه‌ها اعم از بزرگراه، راه‌های اصلی، فرعی و حتی روستایی و یا کوهستانی به سازمان برنامه و بودجه و شورای فنی استان‌ها ابلاغ شده است.
 وی تصریح کرد: شورای فنی استان در اسرع وقت با هماهنگی و همکاری معاونت عمرانی استانداری و اداره کل راه و شهرسازی و همچنین راهداری در همایشی و با دعوت از پیمانکاران آنان را نسبت به ضوابط اجرای این نشریه آگاه کند.
بنا بر این گزارش، استان کهگیلویه و بویراحمد با جمعیتی حدود ۷۲۳ هزار نفر جمعیت دارای هشت شهرستان، ۱۷ بخش و یکهزار و ۶۷۰ روستای دارای سکنه در جنوب غربی ایران واقع شده است.
این استان با داشتن کمتر از ۱۴۰ کیلومتر بزرگراه و شرایط خاص توپوگرافی و کوهستانی یکی از استان‌های خطرناک در زمینه سوانح و حوادث رانندگی است.
بر اساس برآورد هزینه هر کیلومتر بهسازی و آسفالت راه‌های اصلی در این استان حدود دو تا سه برابر استان‌های کویری است.
از مجموع حدود ۶ هزار کیلومتر راه موجود در این استان بیش از چهار هزار کیلومتر آن راه‌های روستایی است که بیش از ۵۰ درصد آن همچنان خاکی و شوسه است.
راکد ماندن طرح‌های بزرگ راهسازی از جمله بزرگراه‌ها و ۳۰ کیلومتر ورودی شهرهای استان، ضعف توان فنی پیمانکاران و ضعف محسوس ایمنی راه‌ها به ویژه در محورهای اصلی از یاسوج به سمت اصفهان و بابامیدان و همچنین ضعف فرهنگ ترافیکی و رانندگی از جمله دلایل بروز تصادفات در این استان از نظر کارشناسان اعلام شده است.