نگاهی به پدیده تازه تلویزیون؛ "نون خ" بهتر از "پایتخت" است؟

کبنا ؛ فصل دوم سریال "نون خ" که ده روزی است پخش آن آغاز شده مورد اقبال مخاطبان و منتقدان قرار گرفته است. پخش این سریال پس از پایتخت ۶ از شبکه اول سیما در جریان است و هر روز سکانس‌هایی از آن در شبکه‌های اجتماعی سوژه کاربران می‌شود.
 فصل دوم سریال «نون. خ» در ۱۷ قسمت به کارگردانی سعید آقا خانی و تهیه کنندگی مهدی فرجی ساخته شده و از روز چهارشنبه ۲۰ فروردین هر شب از شبکه یک سیما پخش می‌شود. ظاهرا قرار بود این سریال در ماه رمضان پخش شود که با تغییر سیاست‌های صداوسیما پخش آن از نیمه شعبان آغاز شد.
این سریال، داستانی اجتماعی و آمیخته با طنز دارد.
در فصل یک این سریال نورالدین خانزاده(سعید آقاخانی) صاحب کارگاه فراوری تخمه آفتاب گردان در کرمانشاه بود. کشاورزان هم محلی محصولات خود را به نوری فروختند. نورالدین این محصول را به شخصی ساکن تهران به نام میرزایی فروخت تا او این محصولات را در کشور ترکیه به فروش برساند. در همین حین، خبر رسیدکه میرزایی از دنیا رفته است و کشاورزان که از این خبر مطلع شدند هر یک به نحوی سعی کردند تا پول محصولاتی را که به نورالدین خانزاده فروخته‌اند، از او بگیرند. نورالدین هم طی گفتگو‌های متفاوت با اطرافیان میرزایی متوجه شد که او در اواخر زندگی‌اش آه در بساط نداشته است. از آنجا که او معتمد محله و شهرشان بود اغلب مردم به او اعتماد کرده و پول‌های خود را به او سپرده بودند و به محض تعطیلی کارگاه، مردمی که تا چند روز پیش او را معتمد می‌دانستند نام او را شبیه به اختلاس گر‌ها «نون خ» گذاشتند. در ادامه بخشی از این قصه به داستان خانوادگی نوری و رفتار و تعامل او با سه دخترش اختصاص پیدا می‌کرد.
فصل دوم نون خ. داستان را ادامه داده است. سعید آقاخانی، حمیدرضا آذرنگ، فریده سپاه منصور، سیروس میمنت، صبا ایزدپناه، هدیه بازوند از بازیگران این سریال، هستند که در دو فصل حضور دارند. دیگر هنرپیشگان سریال بازیگران بومی کرمانشاه یا کسانی هستند که کمتر دیده‌شده یا با این مجموععه به قاب تصویر معرفی شدند. بازیگرانی که در همین قسمت‌های پخش‌شده نشان دادند، استعداد خوبی دارند و مخاطبان را با خود همراه کرده‌اند.
مهدی فرجی نیز تهیه کننده سریال است. نویسنده فصل دوم سریال امیر وفایی است که پیشتر در دورهمی با مهران مدیری همکاری کرده است.
فصل اول نون خ. به لطف کارگردانی سعید آقاخانی باز‌های درخشان بازیگران آن توانست محبوبیت نسبی کسب کند. اما فصل دوم آن به نظر می‌رسد حداقل در جذب مخاطب موفق‌تر بوده است.


نقاط عطف نون خ
نون خ. با فیلمنامه‌ای و کارگردانی نسبتا خوب همچون پایتخت توانسته مخاطبان را در شب‌های کرونایی پای تلویزیون نگه دارد. در فصل دوم سریال به نظر می‌رسد هوشمندانه تلاش شده است که سریالی برای تمام مردم ایران ساخته شود و فضای کردستان و زبان کردی با مخاطبان غیر کرد فاصله ایجاد نکند.
در فصل دوم نون خ گوشه و کنایه‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی افزایش پیدا کرده که با اقبال مردم روبه‌رو شده است. مخاطب احساس می‌کند که به مسائل جامعه توجه شده است. روزانه سکانس‌های مختلفی با محوریت مسائل اجتماعی که در این سریال مطرح شده در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شود. فیلم در بستر زلزله کرمانشاه ساخته شده و تلاش کرده بخشی از فاجعه را به تصویر بکشد در عین حال امید و همدلی را هم نشان دهد.
نون خ، با زبانی طنز، اما گزنده از زوایای مختلف به انتقاد از مسئولان می‌پردازد. وزیر جوان سریال پیرمردی ویلچرنشین بود و یا در جای دیگری یکی از شخصیت‌های قصه از مقام مسئول می‌خواهد برای خلاصی از این زندگی گلوله‌ای در پیشانی اش خالی کند و به او می‌گوید "فکر کن من زن دومت هستم." روایت سریال از ارسال کانکس‌های تخیلی به مناطق زلزله‌زده کرمانشاه و تقسیم جوایز باغداری با کنایه‌های مستقیم به تقسیم جوایز جشنواره فیلم فجر بازتاب زیادی داشته است.
یکی از نقاط درخشان سریال موسیقی آن است، استفاده از سنت غنی موسیقی کردی در این سریال توجه‌ها را به خود جلب کرده است. در لابه لای نون خ. صدای آواز سیدعلی اصغر کردستانی، مظهر خالقی، حشمت لرنژاد و حتی حسن زیرک شنیده می‌شود.

"نون خ" بهتر از پایتخت است؟
اقبال به "نون‌خ" تاحدی است که برخی کاربران آن را از پایتخت هم موفقتر می‌دانند. البته این دیدگاه مخالفان زیادی هم دارد.
کاربری درباره این سریال نوشته است "چیزی که سریال پایتخت نداشت و نون خ. داره صحنه‌های همکاری و همدلی همه اعضاست برای کنار هم بودن و نجات همدیگر همه چیز به جا و درست استفاده شده ترانه‌های کردی، لالایی‌ها و نشانه‌های فرهنگی مخصوص کرد‌ها ... "
کاربر دیگری در این باره نوشته است: "سریال نون خ. اتفاق عجیبی است در صداوسیما (حتی نمی‌دانم چه جور اجازه پخش گرفته) ... طنز به شدت ابزورد ... طنز تلخ ... پر از اشارات و تکه‌های سیاسی و اجتماعی ... مقایسه کنید با سریال مزخرف و سطحی پایتخت."
نگاه باز صداوسیما به این سریال تعجب کاربران زیادی را برانگیخته است.
حتی از این سریال برداشته‌های اقتصادی هم شده است. کاربری نوشته است: «سریال نون خ. خیلی هوشمندانه با معرفی "تخمه و انار"، دو محصول کشاورزی مناطق کردنشین نشان داد کرد‌ها مردمی مولد هستند. حالا انار پاوه رقیب انار ساوه است.»
فقط مردم و کاربران شبکه‌های اجتماعی نیستند که سریال نون خ. را تحسین می‌کنند، بلکه منتقدان سینمایی نیز دیدگاه مثبتی در باره این سریال دارند.
هوشنگ گلمکانی سردبیر مجله تخصصی فیلم در صفحه اینستاگرام خود درباره این سریال نوشته است: «"نون خ" پر از دیالوگ‌های بامزه با اجرای دوست‌داشتنی سعید آقاخانی در ساختار و فضایی ابسورد است.»
پرویز جاهد دیگر منتقد سینمایی نیز درباره این سریال نوشته است: "علاوه بر بازی درخشان سعید آقاخانی و دیگر بازیگران، باند موسیقی کردی این سریال فوق العاده است به ویژه ترانه‌ها و ملودی‌های قدیمی منطقه کردستان."
با اینحال انتقاد‌هایی هم به سریال وارد شده است که البته خیلی فراگیر نیست. یکی از انتقادات این است که بازیگران سریال لهجه کردی خوبی ندارند به ویژه سعید آقاخانی بازیگر نقش نوری. این درحالی است که آقاخانی خود اهل بیجار در استان کردستان است و زبان مادری اش کردی است، دیگر بازیگران سریال نیز عموما کرد زبان هستند.
انتقاد دیگری که به سریال وارد شده این است که تصویری نامناسب از کرد‌ها نشان داده است. اینکه آن‌ها مردمی بیکار، علاف، مظلوم و ساده اند. البته این انتقاد نیز مورد توجه قرار نگرفته و کمتر کسی آن را می‌پذیرد.
 به این ترتیب می‌توان گفت در این روز و شب‌های کرونا "نون خ" به پدیده و تک خال صداوسیما بدل شده است. این سریال تنها برنامه تلویزیونی است که در این وضعیت اضطراری قابل دفاع است. (فرارو)