بیم‌ها و امید‌ها درباره گفتگو‌های استراتژیک عراق و آمریکا

کبنا ؛ مذاکرات راهبردی میان عراق و آمریکا از طریق ویدئوکنفرانس آغاز شده است. این مذاکرات، محور‌های متعددی دارد، اما هر دو طرف در اولین جلسه مذاکرات، به مسئله استقرار نیرو‌های آمریکایی در عراق پرداختند. همین امر، عده‌ای را امیدوار و عده‌ای دیگر را بیمناک کرد.
به گزارش کبنا، پنج شنبه هفته گذشته، گفتگو‌های استراتژیک عراق و آمریکا برای تنظیم روابط دو کشور در ابعاد گوناگون آغاز شد. جلسه اول با حضور مذاکره کنندگان عراقی و آمریکایی از طریق ویدئو کنفرانس برگزار شد و اندکی بعد از این جلسه، دو طرف بیانیه‌ای رسمی صادر کردند.
گفتگو‌های استراتژیک، اقدامی بود که از جانب دولت آمریکا برای بازتنظیم روابط با عراق پیشنهاد شد. این گفتگو‌ها محور‌های متعددی از قبیل موضوعات سیاسی، اقتصادی، نظامی، امنیتی و فرهنگی دارد. در حال حاضر، گفتگو‌ها در سطح معاونان وزرای خارجه انجام می‌شود، اما به گفته حارث حسن، مشاور امور بین الملل نخست وزیر عراق و عضو هیئت مذاکره کننده این کشور، بعد از بحران کرونا ممکن است نخست وزیر یا وزیر امور خارجه عراق برای پیگیری مذاکرات به واشنگتن سفر کنند.
 گفتگو‌های راهبردی عراق و آمریکا در شرایطی انجام شد که عراق به تازگی از بلاتکلیفی سیاسی خارج شده و دولت جدیدی در این کشور روی کار آمده است. مصطفی کاظمی، رئیس سابق دستگاه اطلاعات عراق، با حمایت اکثر گروه‌های سیاسی عراق و همچنین با حمایت پیدا و پنهان آمریکا به نخست وزیری رسید. از این رو، برخی محافل سیاسی عراق نگران هستند که دولت کاظمی در جریان مذاکرات فعلی امتیازاتی به آمریکا خصوصا در زمینه تداوم حضور نیرو‌های آمریکایی در عراق، بدهد. علاوه بر این، برخی تیم مذاکره کننده عراقی نیز با انتقاداتی از جانب برخی محافل سیاسی مواجه شده است.
در پی ترور ابو مهدی المهندس، نایب رئیس حشدالشعبی، و سردار قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس، از سوی آمریکا، مسئله خارج کردن نیرو‌های آمریکا از عراق به اولویت برخی گروه‌های سیاسی این کشور تبدیل شد. در این راستا، پارلمان عراق قانونی تصویب کرده، اما هنوز اجرا نشده است. با شروع مذاکرات راهبردی، برخی گروه‌های سیاس خواستار اولویت دادن به اخراج نیرو‌هایی آمریکایی در این مذاکرات شدند.
از سوی دیگر، آمریکا در چند ماه گذشته به دلیل افزایش تهدیدات علیه نیروهای‌اش در عراق، برخی پایگاه‌ها را تخلیه و نیروهای‌اش را در چند پایگاه امن مستقر کرده است. آمریکایی ها، حالا می‌گویند آن‌ها تمایلی به ایجاد پایگاه‌های دائمی در عراق ندارند.
 

مذاکرات عراق و آمریکا به خاطر محدودیت‌های بیماری کرونا، از طریق ویدئو کنفرانس برگزار شد، اما بعد از کرونا ممکن است حضوری برگزار شود.
بعد از اولین جلسه مذاکرات راهبردی، عراق و آمریکا به طور مشترک یک بیانیه صادر کردند که به بحث نیرو‌های آمریکایی در عراق می‌پردازد. در این بیانیه آمده است: «با توجه به پیشرفت چشمگیری که در مقابله با تهدید گروه داعش به دست آمده است، ایالات متحده در ماه‌های آینده به کمتر کردن تعداد نیروهای‌اش در عراق ادامه خواهد داد.» همچنین در ادامه این بیانیه ادعا شده است که «آمریکا تاکید کرده است که دنبال ایجاد پایگاه‌های دائمی یا حضور نظامی دائمی در عراق نیست.»
اما در مقابل، دولت عراق نیز تعهد کرده است که از نیرو‌های نظامی ائتلاف بین المللی در عراق و پایگاه‌های این نیرو‌ها محافظت کند.
این بیانیه، برخی محافل سیاسی را نسبت به خروج نیرو‌های آمریکایی از عراق امیدوار کند، اما در عین حال، موجب نگرانی‌هایی شد. گروه‌هایی که خواستار خارج کردن نیرو‌های آمریکایی از عراق هستند، حالا می‌توانند مطمئن باشند که بحث خارج کردن این نیرو‌ها یا حداقل، کاهش تعداد آن ها، جزو محور‌های مذاکرات است. با این حال، عدم تعیین تاریخ دقیق و مشخصی برای کاهش نیروها، می‌تواند برای برخی محافل سیاسی نگران کننده باشد. خصوصا که این گمانه مطرح شده است که مذاکره کنندگان عراقی و آمریکایی با هدف کاهش نگرانی همه محافل به کلیات مسئله خروج نیرو‌های آمریکایی پرداخته اند.
از سوی دیگر، آمریکا بعد از اولین دور مذاکرات استراتژیک تاکید کرد که تا زمان نابودی داعش در عراق می‌ماند. همواره این نگرانی وجود داشته که آمریکا به بهانه داعش یا بهانه‌های دیگر، از عراق خارج نشود. همچنین این نگرانی وجود دارد که آمریکا نیرو‌های پراکنده خود در عراق را در چند پایگاه امن و محدود تجمیع کند و سپس به دلایل مختلف از قبیل کمک مستشاری به نیرو‌های نظامی عراق، این نیرو‌ها را در عراق ابقا کند. آمریکا برخی از نیروهای‌اش را عملا در چند پایگاه امن مستقر کرده، اما هنوز معلوم نیست که این نیرو‌ها تا چه زمانی در عراق باقی خواهند ماند. به هر حال، مسئله نیرو‌های آمریکایی در عراق همواره یکی از بحث‌های مهم گفتگو‌های راهبردی و سیاسی عراق باقی خواهد ماند. باید منتظر ماند و دید که دولت کاظمی در این خصوص چه تصمیمی می‌گیرد. (فرارو)