آشنایی با یزد و مکان های گردشگری آن

کبنا ؛آشنایی با استان یزد:
استان یزد در مرکز ایران در قلمرو سلسله جبال مرکزی ایران بین عرض های جغرافیایی ۲۹ درجه و ۴۸ دقیقه تا ۳۳ درجه و ۳۰ دقیقه شمالی و طول جغرافیایی ۵۲ درجه و ۴۵ دقیقه تا ۵۶ درجه و۳۰ دقیقه شرقی از نصف النهار مبدأ قرار گرفته است.

استان یزد از شمال و غرب به استان اصفهان از شمال شرقی به استان خراسان از جنوب غربی به استان فارس و از جنوب شرقی به استان کرمان محدود می شود. استان یزد در حدود ۷۲۱۵۶ کیلومتر مربع وسعت داشته و تقریباً ۳۷/۴ درصد از وسعت کل ایران را در بر می گیرد.
یزد به معنی پاک و مقدس است و شهر یزد نیز به مفهوم شهر خدا و سرزمین مقدس است. به لحاظ شرایط اقلیمی استان یزد وضعیت کشاورزی در این استان مطلوب نیست و امکان بهره برداری از آب های سطحی در کشاورزی بسیار کم است.
شرایط خاص مناطق حاشیه کویر نظیر میزان اندک باران حرکت ماسه های روان، پدیده کویرزایی مراتع فقیر کمبود منابع تأمین آب موجب شده تا ۲۸ درصد وسعت استان یزد فاقد بهره دهی اقتصادی باشد.
مهمترین مناطق کشاورزی استان یزد
دشتهای یزد، اردکان، بهادران، بهاباد، هرات، مروت، چاهک و ابرکوه است. محصولات کشاورزی استان شامل انار، ‌پسته، بادام، غلات، آفتابگردان، انگور، پنبه، چغندر قند و کنجد است.
معادن استان یزد
استان یزد به لحاظ زمین شناختی دارای ذخایر بسیار عظیم معدنی است. معادن مهم این استان مانند آهن چغارت، مرمر بورق، ماسه سنگ متکسانه، سرب کوتک نقشی مهم و سازنده در تحولات اقتصادی و عمرانی استان داشته است.
معرفی شهر یزد (مرکز استان)
شهرستان یزد مرکز استان یزد بوده و در دره ای وسیع و خشک و محصور بین رشته کوههای شیرکوه و خرانق قـرار گـرفته اسـت. ایـن شهـر از شمال به شهرستان اردکان و از شرق به شهرستان بافق و از جنوب به شهرستان تفت و از غرب به استان اصفهان محدود گشته است.
این شهر از قرن پنجم رو به گسترش نهاد و اتابکان سهم به سزایی در آبادانی این شهر ایفا کردند. اکثر دانشمندان قرن هفتم و هشتم برای در امان ماندن از هجوم مغول این شهر را مرکز فعالیت خود قرار دادند.

 آب و هوای استان یزد
آب و هوای استان یزد به علت قرار داشتن بر روی کمربند خشک جهانی دارای زمستانهای سرد و نسبتاً مرطوب و تابستانهای گرم و طولانی و خشک است. بر اساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۷۵، جمعیت استان ۷۵۰۷۶۹ نفر بوده که از این تعداد ۱۵/۷۵ درصد جمعیت شهری و ۸۵/۲۴ درصد جمعیت روستایی را تشکیل داده اند.

دیدنی های استان یزد
شهر یزد مانند عروسی در قلب کویر است که معماری ایرانی را در نهایت ظرافت و زیبایی به تن کرده است. جاهای دیدنی یزد آنقدر متنوع و زیبا هستند که چشمان مخاطب خود را سیراب کنند.

 
مسجد جامع یزد ، ایوان رفیع جاهای دیدنی یزد

مسجد جامع یزد ، آرامش خوش نقش و نگار معماری اسلامی

مسجد جامع یزد بلندترین مناره‌ها را در ایران دارد و از نقاط مختلف شهر قابل دیدن است. این مسجد یکی از ارزشمندترین جاهای دیدنی یزد است که در فهرست آثار ملی ایران نیز به ثبت رسیده است. مسجد جامع یزد دارای یک ایوان مرتفع، دو شبستان، دو گرم خانه، گنبدخانه، دو پایاب و یک صحن بزرگ به شکل مستطیل است. مسجد جامع کبیر یزد که شش ورودی دارد، پر از ظریف‌ کاری‌های هنری است که در هنگام بازدید از این جاذبه نباید از آن‌ها غافل شوید.

امیرچخماق ، یادگاری دوران تیموریان

مجموعه امیر چخماق ، مکان‌های دیدنی یزد

مجموعه‌ی امیرچخماق میراث گسترده‌ای از معماری تیموریان است که در بافت قدیمی شهر یزد قرار دارد. امیر چخماق از معروف‌ترین جاهای دیدنی یزد است که ابتدا بخش تکیه‌ی آن و سپس کل مجموعه در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است.
 

میدان امیر چخماق شامل تکیه، بازار، آب‌انبار و مسجد که هر کدام در نوع خود دیدنی و قابل توجه‌اند. اثری که به همت امیر جلال الدین چخماق بنا شد در حال حاضر طرفداران بسیاری بین گردشگران دارد.
 
باغ دولت آباد ، از بهترین مکان‌ های دیدنی یزد در بهار

آرامش خیال در باغ ایرانی دولت آباد

باغ دولت آباد یزد در قلب خود بلندترین بادگیر جهان را دارد. این باغ که نمونه‌ای عالی برای باغ‌های ایرانی محسوب می‌شود در بخش مرکزی شهر قرار دارد و از آن جاهای دیدنی یزد است که نباید نادیده بگیرید. باغ دولت آباد شامل عمارت سردر، ساختمان هشتی و بادگیر، عمارت بهشت آیین و تالار آیینه، عمارت تهرانی، آب‌انبار و باغ ناصر است. بنای باغ دولت آباد در دوران افشاریان بنا شد و سپس در دوره‌ی زندیه کامل شد تا امروز محلی باشد برای آوای خوش پرندگان و تسلی بخش روح انسان‌ها.

آتشکده ورهرام ، شعله ای ۱۵۰۰ ساله

شکوه معماری و فرهنگ زرتشتی در قلب یزد

آتشکده ورهرام شعله‌ای ۱۵۰۰ ساله را در قلب خود نگهبانی می‌کند. این آتشکده از جاهای دیدنی یزد است که ورود به آن آداب خاص خود را دارد. زنان و مردان باید در نهایت پاکیزگی و با کلاه و شال سفید در آتشکده ورهرام حاضر شوند. در معماری بنا از جزئیات معماری و فرهنگ زرتشتی الهام گرفته شده است. نقش فروهری بزرگی که در ورودی آتشکده ورهرام نصب شده است، با انعکاس در آب حوض مقابل، شکوهی خاص به این محیط بخشیده است.

یادگار انجمن پارسیان هند در یزد
این بنا در سال ۱۳۱۳ با کمک‌های انجمن پارسیان هند بنا شد. درختان همیشه سبز سرو و کاج که در اطراف ساختمان اصلی قرار گرفته‌اند و ستون‌های بلند آتشکده ورهرام از دیگر مکان های دیدنی یزد است.

ساباط های یزد ، مهربانی معماری کویر

معماری مهربان کویر در زیر سایه ساباط های یزد

ساباط های یزد را می‌توان مهربانی معماری کویر دانست که در جاهای دیدنی یزد نمونه‌های بسیاری دارد. فلسفه‌ی ایجاد این ساباط‌ها که روی کوچه‌ها بنا می‌شدند، پناه دادن به رهروان گرمازده است تا برای لحظاتی زیر سایه‌های خنک این پوشش، نفسی تازه کنند. ساباط های یزد همچنین در زمهریر زمستان‌های کویر، گرمایی مطبوع زیر حصار خود ایجاد می‌کنند.

ساباط های یزد، محل تولد همدلی‌ها
ساباط ها از جمله جاهای دیدنی یزد هستند که سبب ایجاد نوعی صمیمت و نزدیکی بیشتر در میان ساکنین کوچه‌ها و محله‌ها می‌شدند. از دیگر ویژگی های خاص ساباط‌های یزد این است که در کوچه‌های بن بست درهایی زیر این ساباط‌ها تعبیه می‌شد تا امنیت اهالی کوچه تامین شود، که به آن‌ها در بند می‌گویند.

بازار مسگرها ، راسته‌ی پر سر و صدای سوغاتی

صدای خوش هنر مسگری در بازار مسگرها

بازار مسگرها از جاهای دیدنی یزد است که پیش از هر چیز سر و صدایش به استقبال ما می‌آید. این بازار که در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است میراث تیموریان برای شهر یزد بوده و با۶۰۰ سال قدمت هنوز به قوت خود باقی است. بازار مسگرها مرکز تولید و فروش یکی از محبوب‌ترین سوغات‌های یزد است. سرخی چشم‌نواز مس‌ و حرکت سریع دست استادکاران که به هنرنمایی می‌پردازند مارا مجذوب می‌کند.

مرور تاریخ نور و روشنی در موزه آینه و روشنایی


موزه آیینه و روشنایی یزد ، روایت تاریخ رنگ و روشنی
موزه آیینه و روشنایی یزد یکی از لطیف‌ترین جاهای دیدنی یزد است که به تاریخ نور و روشنایی در ایران می‌پردازد. این موزه تنها مرکز تخصصی در ایران است که به این موضوع پرداخته و در خانه صراف زاده قرار دارد. در موزه آیینه و روشنایی یزد می‌توانید انواع پیه‌سوز، شمع‌سوز، نفت‌سوز و اشیای برقی را ببینید. اشیایی از جنس سفال، شیشه، برنج، مس و برنز که روایان تاریخ چند صدساله‌ی روشنایی هستند.

برج خاموشان

خاموشان ، آوای آرام رفتگان زرتشتی

این برج یکی از دیدنی‌های یزد و بخشی از تاریخ پر رمز و راز و آیین‌های زرتشتیان است که امروزه به یکی از مکان های دیدنی یزد تبدیل شده است. برج خاموشان از دخمه‌هایی است که زرتشتیان برای بازگرداندن مردگانش به دامن طبیعت استفاده می‌کردند. به این صورت که پس از مرگ افراد آن‌‌ها را در این برج‌ها قرار می‌دادند تا خوراک پرندگان شوند و سپس هر آن‌چه از استخوان‌هایشان باقی می‌ماند در فضای میان تهی برج‌ها که استودان نام دارد سپرده می‌شد تا به طبیعت برگردد. برج خاموشان یزد در ۱۵ کیلومتری جنوب شرقی شهر بر بلندای کوهی قرار دارد.

 آسیاب آبی اشکذر ، خاص‌ترین جای دیدنی یزد

آسیاب آبی اشکذر ، شگفتی معماری در کویر

شاید از ویژگی‌هایی که آسیاب آبی اشکذر را به یکی از خاص‌ترین جاهای دیدنی یزد تبدیل کرده است بتوان به معماری آن اشاره کرد. مقرنس کاری‌های داخلی، نقش‌های هندسی اطراف دیوار‌ها، آجرکاری محوطه اصلی بنا و صحن آسیاب آبی اشکذر که هنرمندی خاصی در خود دارند، مجموعه‌ای بی‌نظیر خلق کرده‌اند.
آسیاب آبی اشکذر، خروشی در دل کویر
از دیگر خاصیت‌های این آسیاب این است که پایه‌ی فعالیت آن روی آب قرار دارد و ایجاد چنین آسیابی در منطقه‌ای کویری، باعث شگفتی است. این اثر ارزشمند در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

بازار و حمام خان؛ یادگار قارجارها
یکی از جذاب‌ترین مکان‌هایی ‌که در شهرهای تاریخی و سنتی می‌توان دید، حمام‌های قدیمی هستند که امروزه با کاربری‌های متفاوتی مورد استفاده قرار گرفته‌اند.

بازار و حمام خان

حمام خان از جمله جاهای دیدنی یزد است که در مجموعه بازار خان وجود دارد و مکانی جذاب و دیدنی برای گردشگران و مسافران یزد به شمار می‌رود. قدمت حمام به دوره ناصرالدین شاه باز می‌گردد و علت نامگذاری حمام به نام «خان»، به دلیل استفاده اعیان و اشراف بوده‌ است. این حمام قدیمی، امروزه به عنوان رستورانی بزرگ و جذاب مورد استفاده قرار می‌گیرد. می‌توانید در بازار و حمام خان یک گردش بی‌نظیر را تجربه کنید. سپس غذایتان را در حمام خان نوش جان و با یک فنجان کمر باریک چای، خستگی‌تان را در کنید. فضای سنتی حمام و معماری آن خیره کننده و یادآور شکوه معماری سنتی ایرانی است.

بازار و حمام خان یزد

اگر به شهر یزد سفر کردید، بازار و حمام خان را از دست ندهید.
روستای خرانق؛ روستای ۴۵۰۰ ساله
روستاها همیشه یکی از جذاب‌ترین مکان‌ها برای گردش و کسب تجربه‌های جدید هستند. روستای خرانق، از جمله جاهای دیدنی یزد به شمار می‌رود که هم زیبایی فوق‌العاده‌ای دارد، و هم از نظر معادن بسیار غنی است. این روستا در فاصله ۸۵ کیلومتری شهر یزد قرار گرفته و آب و هوای آن بسیار خنک‌تر از یزد است. روستای تاریخی خرانق، در اروپا شهرت زیادی دارد و هر ساله جمع زیادی از گردشگران خارجی به آنجا می‌روند.

روستای خرانق

مکان‌های دیدنی روستای خرانق، شامل تعداد قابل توجهی از بناها و دیدنی‌ها همچون قلعه خرانق، کاروانسرای خرانق، بقعه مشهدک، پل خرانق، مزار بابا خادم و … است. معدن‌های با ارزشی همچون معدن سنگ آهن چادرملو، اورانیم ساغند، باریت، روی و گرانیت نیز در این روستا وجود دارند. منطقه زیبا و محافظت شده دره انجیر نیز جزو جذابیت‌های این روستا شمرده می‌شود و محل زندگی حیواناتی چون کل، بز، میش، قوچ، گربه وحشی، سیاه گوش، یوزپلنگ و هوبره است.
مدرسه ضیاییه یا زندان اسکندر؛ هشت قرن زیبایی

مدرسه ضیاییه

مدرسه ضیاییه نام یکی دیگر از جاهای دیدنی یزد است که البته به زندان اسکندر نیز شهرت دارد. قدمت این بنای تاریخی به قرون هفت و هشت باز می‌گردد و از نظر تاریخِ هنر و معماری، بسیار بااهمیت است.
معماری مدرسه ضیاییه یا زندان اسکندر بسیار قابل توجه است و زیبایی منحصر به فردی دارد. در ساخت این بنای تاریخی، تنها از خشت خام استفاده و با هنرمندی خاصی تزیین شده است. گچبری‌های آبی لاجوردی و طلایی در کنار هم تصویری خیره‌کننده را پیش چشمتان نمایان می‌کند.
بنای بی‌مثال مدرسه ضیاییه یا زندان اسکندر را که یکی از دیدنی های یزد است باید از نزدیک ببینید و از این حجم هنرمندی و زیبایی شگفت‌زده شوید.

مسجد جامع فهرج؛ تنها مسجد به جای مانده از قرن یکم

مسجد جامع فهرج

مسجد جامع فهرج یکی از بناهای بسیار کهن شهر یزد است که قدمت آن به دوران صدر اسلام باز می‌گردد.
این مسجد تاریخی گنبد ندارد و خبری از کاشی‌کاری‌های تزیینی و کتیبه‌ها نیز بر روی آن نیست. بنابراین ممکن است در برخورد اول چندان به مسجد شباهت نداشته باشد. اما سادگی مسجد فهرج و زیبایی خاص آن، باعث شده تا طرفداران زیادی داشته باشد. از قسمت‌های این مسجد می‌توان به شبستان آن اشاره کرد که از دیگر بخش‌های مسجد مرتفع‌تر است و زیبایی خیره‌کننده‌ای دارد.

عکس از سنگ های مسجد جامع فهرج

برای دیدن قدیمی‌ترین مسجد ایران باید به شهر یزد و روستای زیبای فهرج سفر کنید.
چک چک یزد |از بهترین جاهای دیدنی یزد در نوروز
اگر بخواهید به شهر تاریخی یزد سفر کنید، در بیشتر موارد اولین جایی که برای گردش در این شهر به شما پیشنهاد می‌شود، چک چک است. چک چک یزد یکی از محبوب‌ترین و مشهورترین جاهای دیدنی یزد است که چشم هر بیننده‌ای را به خود خیره می‌کند.

چک چک یزد

این مکان دیدنی، در شهر زیبای اردکان قرار دارد و زیارتگاه پیروان دید زرتشت است. این زیارتگاه تاریخی و کهن در دل کوه و بر بالای بلندی قرار گرفته و زیبایی آن به حدی است که می‌توان ساعت‌ها در آنجا ماند.
در ورودی زیارتگاه، یک درخت چنار قدیمی و تنومند قرار دارد که تصویری دیدنی را در آنجا ایجاد کرده. فضای داخلی زیارتگاه نیز شگفت انگیز و تماشایی است و تجربه رفتن آنجا بسیار خاطره‌انگیز خواهد بود.

چک چک یزد در عید نوروز

اگر قصد سفر به یزد را دارید، در اولین دیدار به چک چک بروید و از بهترین دیدنی های یزد دیدن کنید!
روستای فهرج یزد؛ روستایی در قلب کویر

روستای فهرج یزد

در حدود ۳۰ کیلومتری شرق یزد روستایی دیدنی وجود دارد که در دل کویر قرار گرفته است. قدمت این روستا به دوران پیش از اسلام باز می‌گردد و از نظر زیبایی و مکان‌های دیدنی، بسیار غنی است.
گشت‌زنی در روستا، هم‌صحبتی با مردم خونگرم یزدی و کمپ شبانه در کویر، تجربه‌ای بی‌نظیر و شگفت‌آور است که با سفر به روستای تاریخی فهرج می‌توانید آن را به دست آورید.

کویر کاراکال؛ از جاهای دیدنی یزد

کویر کاراکال

سفر به کویر یکی از جذاب‌ترین انواع گردشگری است که به کرّات مورد انتخاب بسیاری از افراد قرار می‌گیرد. شهر یزد به دلیل قرار گرفتن در منطقه گرم و خشک کشور، کویرهای متعددی دارد که یکی از معروف‌ترین‌های آن، کویر کاراکال است.
کاراکال نام گربه‌ای‌ست که از دیرباز در این کویر می‌زیسته و علت شهرت کویر کارال نیز به همین سبب است. البته به دلیل نزدیکی روستای صادق آباد به این منطقه، به آن کویر صادق آباد نیز گفته می‌شود‌.
از تفریحات مهم و جذابی که در این کویر می‌توانید تجربه کنید، باید به شترسواری، سافاری، موتورسواری روی شن‌های طلایی، غلت خوردن از بالای تپه‌های شن روان و پیاده‌روی در نخلستان اشاره کرد.
رقص شن‌های روان، پیوند آبی آسمان با شن‌های کویر، کمپینگ و شب ماندن، تماشای ستارگان در سیاهی شب و زیبایی بی‌مثال کویر کاراکال، باعث شده تا این کویر به عنوان یکی از مقاصد گردشگری ایران مطرح شود، بنابراین تجربه خاص کویرگردی را از دست ندهید.

خانه آقازاده؛ خانه بادگیرها |از بهترین جاهای دیدنی یزد در نوروز

خانه آقازاده | خانه بادگیرها

خانه‌های تاریخی، جایگاه ویژه‌ای در میان مکان‌های گردشگری دارند و هر روزه افراد زیادی برای بازدید از این خانه‌ها به شهرهای مختلف سفر می‌کنند.
خانه آقازاده از جاهای دیدنی یزد است که جزو خانه‌های سنتی و قدیمی این شهر به حساب می‌رود. خانه آقازاده زیباترین بادگیرهای دو طبقه را در خود دارد و همین ویژگی، اهمیت زیادی را به آن بخشیده است.
این خانه در منطقه ابرکوه استان یزد قرار دارد و علاوه‌بر قسمت‌های مختلف و دیدنی، دارای رستوران، کافی‌شاپ، سرویس بهداشتی، حمام، سرویس خواب و همچنین اینترنت رایگان است.
در ساخت بنای این خانه از خشت و چوب استفاده شده و پنجره‌ها و گچ‌بری‌های آن هنرمندانه و ظریف تعبیه شده‌اند.
اگر به خانه‌های تاریخی و کهن علاقه دارید، حتما از خانه آقازاده در استان یزد دیدن کنید.

کویر سیاه کوه؛ کویری به شکل هلال ماه

کویر سیاه کوه

کویر سیاه کوه از دیگر جاهای دیدنی یزد است که در میان گردشگرهای داخلی و خارجی، طرفداران زیادی دارد. این کویر در حد فاصل نمکزار و باتلاق قرار گرفته و محیطی زیبا و دیدنی است. نقشه هوایی کویر سیاه کوه می‌گوید که این مکان شبیه به هلال ماه است و در قوس هلالی آن کوه سیاه کوه قرار گرفته.
اگر تا ۴۰ کیلومتری شما شهر اردکان پیش بروید، می‌توانید کویر شگفت‌انگیز سیاه کوه را ببینید و از سفر به آنجا لذت ببرید.

خانه صولت؛ موزه مردم شناسی ابرکوه

خانه صولت

خانه صولت از دیگر خانه‌های زیبا و تاریخی استان یزد است که با قدمتی به اندازه قاجارها در ابرکوه قرار دارد. این خانه دیدنی در حدود هزار متر مربع مساحت دارد و ۱۵۰ متر از این مساحت به حیاط خانه تعلق گرفته است.
معماری زیبای خانه صولت چشم هر بیننده ای را به خودش خیره می‌کند. تزیینات درون خانه شامل ستون‌های گچ‌بری شده هنرمندانه با نقوش زیبای اسلیمی و گل و بوته است. صفه‌های گوشواره‌ای دور تا دور حیاط نیز بسیار جذاب و دیدنی‌اند.
سردر خانه صورت بلند و باشکوه است و با مقرنس‌ کاری‌های استادانه مزین شده. همچنین موزه مردم شناسی ابرکوه نیز در این خانه قرار دارد که شامل بیش از ۵۲۵ شی با ارزش تاریخی می‌شود و بسیار با اهمیت است.

خانه لاری‌ها؛ از دیدنی های یزد

خانه لاری‌ها

خانه لاری‌ها از خانه‌های مهم و با ارزش شهر یزد و بازمانده دوران قاجار است. این خانه زیبا نیز جزو اولین مکان‌های محبوب در یزد به شمار می‌رود که اکثر افراد، پیشنهاد می‌دهند که از آن دیدن کنید.
در خانه لاری‌ها علاوه‌بر زیبایی هنرمندانه و ظرافت معماری، اصول ساخت و ساز آن دوره را نیز می‌توانید به خوبی ببینید. وجود بادگیر، آیینه‌کاری‌های استادانه و گچ‌بری‌های چشم‌نواز، شیشه‌های رنگی و ارسی‌های تماشایی، حانه تاریخی لاری‌ها را به یکی از زیباترین خانه‌های یزد تبدیل کرده‌اند.
اگر مسافر شهر یزد هستید و گردش در میان خانه‌های تاریخی شهر را دوست دارید، حتما به تماشای خانه لاری‌ها بروید.

غذاهای سنتی استان یزد
مردم استان یزد فصول مختلف سال را با انواع غذاها و شیرینی‌های معروف و لذیذی سپری می‌کنند که هر کدام باتوجه‌به نوع آب‌و‌هوا و رطوبت یا خشکی هوا تهیه و طبخ می‌شود. 
تنوع غذایی بسیاری در رژیم غذایی مردم استان کویری و زیبای یزد وجود دارد که انواع آش، از جمله‌ی این خوراکی‌های خوشمزه به شمار می‌آید. ‌انواع آش مانند: آش شولی‌، آش گندم (حلیم)، آش ماش، آش شلغم، آش کلم، آش سمبوسک، آش عدس، آش کدو، آش آلو، آش آبغوره، آش انار، آش سبزی و همچنین غذاهایی مانند قیمه‌ی‌نخود‌، قلیه‌ی کدو و خورشت به‌آلو، نمونه‌هایی از غذاهای سنتی هستند که در خانواده‌های استان یزد طبخ می‌شود.

آش شولی یزد

از معروف‌ترین غذاهای سنتی در استان یزد، آش شولی نام دارد. غذایی بسیار ساده و با روش طبخی آسان که در حین بی‌آلایشی از طعمی لذیذ نیز برخوردار است. چاشنی اصلی این آش سرکه است که در نبود آن می‌توان از رب انار نیز استفاده کرد. مردم استان یزد این خوراک مقوی را با استفاده از سبزی آش (اسفناج، شوید، تره، جعفری، شنبلیله) چغندر، پیاز، آرد، نعناع، عدس، روغن، نمک، زرچوبه، سرکه و در صورت لزوم، رب انار تهیه می‌کنند.

آش گندم یزدی

آش گندم یکی دیگر از غذاهای سنتی استان یزد است که به آش امام حسین (ع) نیز شهرت دارد. این آش سنتی بسیار لذیذ و خوشمزه است که در انواع مختلف و با تفاوت‌هایی در روش تهیه و مواد اولیه روبه‌رو است. درواقع می‌توان گفت که این آش از کامل‌ترین و مقوی‌ترین نمونه‌ی غذاهایی است که از گذشته و توسط نیاکان ما تا به امروز نسل به نسل گشته و دستور طبخ آن حفظ شده است تا در مراسم مذهبی مخصوصا ایام محرم و صفر بیش از همیشه طبخ و بین عموم مردم توزیع شود. مردم استان یزد این آش سنتی را با استفاده از گندم پوست‌کنده، جوی پوست‌کنده، نخود، عدس، ماش، سبزی آش، لوبیاسفید، لوبیاقرمز، لوبیاچیتی، لوبیا چشم‌بلبلی، نمک، فلفل قرمز، زیره، آویشن، زردچوبه و پونه تهیه می‌کنند.
 
آش آلو یزدی

یکی از آش‌های سنتی در استان تاریخی یزد، آش آلو نام دارد. این غذای لذیذ با طعم ترش آلو در فصول سرد سال به‌ویژه فصل زمستان، بسیار دلچسب خواهد بود. مردم این استان نیز با طبخ این خوراک مقوی، خونساز و خوشمزه، لحظاتی گرم را برای اعضای خانواده‌ی خود به ارمغان می‌آورند. زنان و مادران خانواده‌های استان یزد برای تهیه‌ی این آش سنتی ترکیبی از مواد اولیه مانند: لپه، پیاز، روغن، سبزی آشی، گوشت چرخ‌کرده، برنج، آلو خشک، نمک و فلفل استفاده می‌کنند. 

آش آبغوره

آش آبغوره از جمله آش‌هایی است که علاوه‌بر استان یزد در شهر تبریز نیز طبخ می‌شود. از جمله فواید این غذا می‌توان ازبین‌بردن عطش، کاهش قند خون، و کاهش کلسترون بیان کرد. مردم استان یزد برای تهیه‌ی این غذای سنتی و اصیل، از سبزی آش، بلغور گندم، عدس، لوبیا چشم‌بلبلی، برنج، آب مرغ، آبغوره، غوره، نعنای خشک، نمک، فلفل و روغن استفاده می‌کنند.

آش ماش یزدی

یکی دیگر از غذاهای سنتی استان یزد آش ماش است که به‌ویژه در شهرستان مهریز به وفور طبخ می‌شود. البته این آش در استان گلستان نیز تدارک دیده می‌شود. یکی از خصوصیات بارز در تهیه‌ی این غذای عالی و پرخاصیت پخت سریع آن است. در استان یزد و شهرستان‌های توابع یزد این خوراک سنتی را در فصل سرد به‌عنوان صبحانه میل می‌کنند. آن‌ها برای تهیه‌ی آش ماش از برنج، ماش، سبزی آش (تره، جعفری، گشنیز و اسفناج) رب‌گوجه‌فرنگی، پیازداغ، نعناع‌داغ، نمک، فلفل، زردچوبه و مقداری روغن استفاده می‌کنند. 

آش کدو

آش کدو از جمله غذاهای سنتی شهرستان تفت در استان یزد محسوب می‌شود که علاوه‌بر داشتن طعمی مطبوع، از خاصیت غذایی بسیار بالایی نیز برخوردار است. مصرف این غذای مفید برای بیماران دیابتی و حتی جلوگیری از دیابت بسیار توصیه شده است. مردم استان یزد برای تهیه و تدارک آش کدو از مواد اولیه‌ای همچون: ماش، نخود، لوبیا، عدس، کدو، پیاز، روغن، فلفل، نمک، شوید، آرد و برخی از ادویه‌ها استفاده می‌کنند. طبخ این غذای سنتی اغلب در فصول سرد سال، به‌ویژه فصل زمستان صورت می‌گیرد.

آش انار

 به نظر می‌رسد آش انار یکی از غذاهای سنتی شهر شیراز محسوب می‌شود، اما مردم استان یزد نیز این آش را به‌عنوان یکی از غذاهای محلی و قدیمی سرزمین خود می‌شناسند که بیشتر در شهرستان مهریز طبخ می‌شود. آن‌ها برای تهیه‌ی این غذای سنتی و مقوی از آب انار، عدس، لپه، سبزی برنج و مقداری گوشت استفاده می‌کنند. 

قیمه‌نخود یزد

یکی از غذاهای سنتی و بسیار پرطرفدار استان یزد، خورشت قیمه‌نخود نام دارد. کمتر گردشگری است که به این شهر تاریخی و مملو از آثار باستانی ایران زمین سفر کند و امتحان کردن طعم و مزه‌ی این غذای اصیل را در برنامه‌ی خود قرار ندهد. مردم استان یزد، با استفاده از نخود، گوشت گوسفند، رب‌ گوجه‌فرنگی، لیمو عمانی، زعفران، سیب‌زمینی، پیاز، زردچوبه، نمک و فلفل به طبخ و تهیه‌ی این قیمه‌ی دوست‌داشتنی می‌پردازند.

خورشت به‌آلو

خورشت به‌‌آلو یکی دیگر از غذاهای سنتی و اصیل استان یزد به شمار می‌رود. ترکیب موادی همچون به و آلو، شیرینی و ترشی جالبی را به این غذای لذیذ می‌بخشد. این خورشت از زمره غذاهای ملس محسوب می‌شود، چرا که با ترکیب مقداری شکر، می‌توان کمی از ترشی آلو را کاست و در عوض طعمی دلچسب‌تر را به‌وجود آورد. عطر و بوی وسوسه‌انگیز به‌آلو، طرفداران زیادی را در سراسر استان یزد از آن خود کرده است. مردم این استان زیبا با ترکیب موادی مانند: آلو، لپه، پیاز، روغن، مغز ران گوسفند یا گوساله، زردچوبه، زعفران، به، رب گوجه‌فرنگی، شکر، آب لیموترش، فلفل سیاه و زنجبیل این خوراکی خوشمزه و معطر را تهیه می‌کنند.

قلیه کدو یزدی

قلیه کدو، غذایی سرشار از آنتی اکسیدان و درواقع نوعی خوراکی ضد سرطان به شمار می‌آید. این غذای مفید و مقوی، از جمله غذاهای محلی استان یزد محسوب می‌شود. مردم این استان با استفاده از کدوتنبل، لوبیاقرمز، ماش، روغن، پیاز، نمک، فلفل، زردچوبه، شکر، دارچین، گردو و پودر نارگیل به طبخ این غذای اصیل می‌پردازند. این غذا بهترین گزینه برای درمان سرماخوردگی است و از ویتامین‌هایی مانند E و C برخوردار است که مانع شیوع آنفلوآنزا خواهد شد.

کوفته لپه یزدی

از دیگر غذاهای سنتی و محلی استان یزد، کوفته لپه‌ی یزدی است که با تفاوت‌هایی نسبت به کوفته‌ی مشهور تبریز طبخ می‌شود. این کوفته بسیار لذیذ بوده و از رایج‌ترین و در عین حال پرطرفدارترین کوفته‌هایی است که در این استان تهیه می‌شود. مادران این استان برای تهیه و طبخ کوفته لپه از لپه، زرشک، پیازداغ، تخم‌مرغ خام و پخته، گوشت چرخ‌کرده، رب‌گوجه‌فرنگی، نمک و ادویه استفاده می‌کنند. 

کوفته نخودچی یا کوفته یزدی

کوفته نخودچی که به کوفته یزدی نیز شهرت دارد، از جمله غذا‌های سنتی در استان یزد است که در میان مردم این استان، بسیار محبوب و پرمصرف محسوب می‌شود. این خوراک لذیذ و خوشمزه با استفاده از موادی مانند گوشت چرخ‌کرده، پیاز، آرد نخودچی، سبزیجات معطر مانند تره و جعفری، نمک، فلفل و زردچوبه تهیه می‌شود.