(تصاویر) اشغال ایران در جنگ جهانی دوم

کبنا ؛گرچه یک روز پس از آغاز جنگ جهانی دوم، ایران طی اعلامیه‌ای بی طرفی خود را در این نبرد اعلام کرد و به اتباع خارجی نیز اخطار داد از هرگونه بروز احساسات منافی با بی طرفی ایران بپرهیزند، اما این امر نیز نتوانست مانع از سرایت آتش جنگ به خاک ایران شود.
 در ۳ شهریور ۱۳۲۰، نیرو‌های متفقین شامل انگلیس و شوروی بدون توجه به بی طرفی ایران از جنوب و غرب و از زمین و هوا به ایران حمله کردند و شهر‌های سر راه را اشغال کردند به سمت تهران آمدند.
اگرچه در آن زمان بهانه متفقین برای حمله وجود عده‌ای جاسوس آلمانی در ایران عنوان شد، اما حوادث بعدی نشان داد اشغال ایران بخشی از نقشه جنگی متفقین علیه هیتلر بوده است. چرچیل بعد‌ها در این باره در خاطرات خود نوشته است: لزوم ارسال انواع و اقسام ساز و برگ و مهمات برای شوروی از یک طرف و اشکالات روزافزون راه اقیانوس منجمد شمالی و نقشه‌های استراتژیکی متفقین در آینده از طرف دیگر بیش از پیش ما را بر آن می‌داشت که برای استفاده کامل از ایران به منظور ارتباط با شوروی اقدام فوری معمول داریم چاه‌های نفت ایران به منزله عامل مهمی در جنگ به شمار می‌رفت عده کثیری از آلمانی‌ها در تهران استقرار یافته و جبهه آلمان در ایران روز به روز بهتر می‌شد به هم خود در نقشه‌ی شورش در عراق و اشغال سوریه از طرف انگلیس و فرانسه که در فاصله‌ی کمی صورت گرفت، نقشه‌های هیتلر را در خاورمیانه مواجه با اشکالات بسیار نمود. بنابراین ما از موقعیت استفاده کرده و بر آن شدیم که به روس‌ها دست اتحاد بدهیم و به اتفاق مبادرت به لشکر کشی به ایران کنیم.
با یورش متفقین تمامی راه‌های کشور به خصوص خطوط راه آهن و شوسه تحت کنترل نیرو‌های اشغالگر در آمد و نیروی کار ایرانی برای تهیه تدارکات ارتش‌های درگیر در جنگ با نازل‌ترین دستمزد به کار گرفته شدند. منابع نفتی کشور غارت شد و بحران غذایی در کشور به اوج خود رسید.
زمزمه‌های برکناری شاه نیز از جلسه اضطراری دولت شنیده شد؛ فردای اشغال ایران هیئت وزیران در حضور شاه در کاخ سعدآباد تشکیل جلسه داد و رضاخان در این جلسه اعلام کرد که ابتدا تصمیم به خروج از کشور داشته است، اما به توصیه مشاورانش ابتدا در دولت تغیراتی صورت می‌دهد. بر این اساس محمدعلی فروغی را به نخست وزیری منصوب و او را مامور کرد با انگلیس و شوروی مذاکره کند، اما شرط متفقین کنار رفتن رضاشاه از قدرت بود.
سرانجام رضاشاه ناچار به استعفا شد و توسط بریتانیایی‌ها بازداشت و به آفریقای جنوبی و سپس جزیرهٔ موریس تبعید شد و سلطنت به پسر و ولیعهد او محمدرضا منتقل شد.
 

 
تصویر رضا شاه پهلوی پس از به قدرت رسیدن؛ او مجبور شد با اشغال خاک ایران کشور را برای همیشه ترک کند.
 

 
تصویر رضاشاه پس از اشغال ایران و در تبعید 
 

 
فوزیه و محمدرضا ولیعد؛ این دو چندی پیش از اشغال ایران با یکیدیگر ازدواج کردند. 
 

 
ادای سوگند محمدرضا پهلوی در مجلس شورای ملی
 

 
توقف کامیونی از قوای متفقین در حوالی تهران 
 

 
عبور قطار حامل تجهیزات شووری از خاک ایران. سال 1943
 

 
 خلبان‌های شوروی  آماده پرواز با هواپیماهای امریکایی در آبادان. تاریخ نامعلوم
 

 
 خودروی زرهی انگلیسی در منطقه حومه قزوین، جایی که برای اولین بار سربازان انگلیس و شوروری به هم رسیدند. 
 

 
 سربازان قوای روس و انگلیس در مسیر تهران
 

 
 سربازان قوای انگلیسی در مسیر تهران
 

 
 افسر شوروی در حال شلیک؛ در پشت سر او خودروی زرهی در جاده قزوین در حرکت است.
 

 
 یکی از فرودگاه های متفقین در مکان نامعلومی در ایران. سال 1943
 

 
 خلبان انگلیسی با کمک کودک ایرانی تجهیزاتی را از داخل هواپیما خارج می کند. سال 1943
 

 
 هواپیماهای جنگی انگلیسی آماده برای کمک به شوروی در ایران. تاریخ و مکان نامعلوم
 

 
 سه خلبان ارتش متفقین در کنار هواپیمای جنگی پیش از پرواز به سمت شوروی
 

 
 تانک های شرمن آماده انتقال به جبهه شوروی ازطریق ایران. تاریخ نامعلوم
 

 
 هواپیماهای جنگی امریکا آماده برای کمک به شوروی در مکانی نامعلوم در آبادان
 

 
ورود قوای متفقین به قزوین در جریان مسیر رسیدن به پایتخت ایران
 

 
 سربازان شوروی در بیرون تنها هتل شهر قزوین در حال گفتگو
 

 
 سربازان ارتش منحل شده ایران در حال تماشای قوای متفقین در حومه قزوین
 

 
 نشست چرچیل در سفارت شوروی در تهران؛ از چپ به راست افسر ناشناس انگلیس، ژنرال جورج سی مارشال، سفیر بریتانیا در شوروی، هری هاپکینز، مترجم استالین، استالین، مرتولوف وزیر خارجه شوروی، ژنرال وروشیلوف. نوامبر 1943
 

 
روزولت، چرچیل و استالین در میهمانی شام در سفارت انگلیس تهران؛ زادروز 69 سالگی چرچیل
 

 
کمپ آواگان لهستانی در نزدیکی تهران؛ با اشغال ایران به دست متفقین پناهجویان لهستانی از شوروی وارد خاک ایران شدند و در شهرهای مختلف اسکان یافتند.
 

 
سرباز ارتش متفقین در حال پاسبانی در کمپ پناهجویان لهستانی در تهران
 

 
معاینه پناهجویان لهستانی در کمپ آوارگان در نزدیکی تهران
 

 
عکس یادگاری محمدرضا پهلوی، فوزیه همسر و شهناز اولین فرزندش پس از به قدرت رسیدن و در میان جنگ جهانی دوم و اشغال ایران