افزایش تنش سیاسی میان ایران و آمریکا

کبنا ؛ در آستانه برگزاری انتخابات آمریکا وزارت خزانه‌داری آمریکا روز پنجشنبه هفدهم مهر ماه ۱۳۹۹ تحریم‌های گسترده‌ای را علیه سیستم بانکی ایران اعمال کرد و ۱۸ بانک ایرانی را در فهرست تحریم‌ها قرار داد. این اتفاق باعث ایجاد دور تازه‌ای از تنش سیاسی میان ایران و آمریکا شده است.
 وزارت خزانه‌داری آمریکا در مشورت با وزارت خارجه این کشور، ۱۸ بانک ایرانی را در فهرست تحریم‌های خود قرار داده است که بر این اساس همکاری با آن‌ها ممنوع و دارایی‌هایشان در محدوده حاکمیت ایالات متحده توقیف می‌شود. با اعمال این تحریم هیچ بانک ایرانی باقی نمانده است که مشمول تحریم‌های آمریکا نباشد.
بانک‌های تازه تحریم شده عبارتند از بانک «کشاورزی»، «مسکن»، «رفاه»، «شهر»، «اقتصاد نوین»، «قرض‌الحسنه رسالت»، «حکمت ایرانیان»، «ایران‌زمین»، «تعاون منطقه‌ای اسلامی»، «خاورمیانه»، «مهر ایران»، «پاسارگاد»، «سامان»، «سرمایه»، «توسعه تعاون»، «گردشگری»، «کارآفرین» و «تامین سرمایه امین».
تحریم این بانک‌ها بر اساس فرمان اجرایی شماره ۱۳۹۰۲ «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور آمریکا، است که در تاریخ بیستم دی ماه ۱۳۹۸ صادر شده بود. این فرمان به وزارت خزانه‌داری آمریکا اجازه می‌دهد تحریم بخش‌های مالی جمهوری اسلامی و توقیف دارایی مرتبط با آن را گسترش دهد.
دفتر کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خزانه‌داری آمریکا (اوفک) مجری این تحریم است. بر اساس اعلام دولت ایالات متحده، تبادل مالی مربوط به واردات کالا‌های بشردوستانه به ایران؛ یعنی دارو و لوازم پزشکی و غذا و محصولات کشاورزی که از تحریم‌ها معاف هستند، از طریق این بانک‌ها هم ممکن است، اما سایر تبادلات با این موسسات ممنوع است و متخلفان آن در معرض تحریم، جریمه و حتی تعقیب قضایی در آمریکا قرار می‌گیرند.
غیر از این هجده بانک و موسسه مالی پیشتر نیز دیگر بانک‌ها و موسسات مالی تحریم شده بودند.
مایک پامپئو وزیر خارجه آمریکا در این باره در بیانیه‌ای گفت: «این تحریم‌ها با هدف افزایش محروم کردن جمهو‌ری اسلامی از تامین مالی در حمایت از فعالیت‌های تروریستی و باج‌گیری هسته‌ای و تهدید جهان است. کارزار فشار اقتصادی حداکثری ما ادامه خواهد یافت تا ایران به مذاکرات جامعی تمایل پیدا کند که درباره رفتار بدش باشد.»
استیون منوچین وزیر خزانه‌داری آمریکا هم در این باره عنوان کرد که این تحریم‌ها با هدف جلوگیری از دستیابی غیر قانونی ایران به دلار بوده و افزود که این تحریم‌ها ادامه خواهد یافت تا ایران برنامه هسته‌ای خود را پایان دهد.


روحانی و رییس کل بانک مرکزی تحریم تازه آمریکا را تبلیغاتی خوانده اند

پاسخ تهران
اقدام آمریکا با واکنش گسترده در ایران روبه‌رو شد. مقامات ایران در حالی که اقدام آمریکا را محکوم کردند معتقدند که این تحریم‌ها تاثیری زیادی در روابط مالی ایران نخواهد داشت.
رئیس کل بانک مرکزی در این باره گفت: "تحریم‌های جدید آمریکا معافیت‌های قبلی دارو و کالا‌های اساسی را لغو نکرده و بانک‌هایی که در این مرحله مشمول تحریم ثانویه شده‌اند، همچنان از سوئیفت استفاده کرده و به کار تأمین مالی کالا‌های اساسی ادامه خواهند داد."
عبدالناصر همتی افزود: "این اقدام آمریکا بیش از آنکه اثر اقتصادی داشته باشد، برای اهداف تبلیغاتی و سیاسی داخلی آمریکا انجام شده است."
در همین رابطه حسن روحانی رییس جمهور هم از اقدام امریکا انتقاد کرد. او اقدامات بی سرانجام دولت آمریکا را در چارچوب تلاش‌های تبلیغاتی و سیاسی با اهداف داخلی عنوان کرد و گفت: "دولت آمریکا در چارچوب تحلیلی غلط بر این باور بود که این تحریم‌ها مقاومت ایران را در هم می‌شکند و ما را دچار مشکل می‌کند، اما گذشت زمان نشان داد که این تحلیل به شدت با واقعیت فاصله دارد و ناکارآمد بوده است."
با وجود اینکه روحانی و همتی از تبلیغاتی بودن اقدام آمریکا می‌گویند، اما محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه و برخی دیگر از دیپلمات‌ها روایت دیگری از ماجرا دارند.
وزیر امور خارجه در واکنش به این تحریم‌ها در توئیتی نوشت: "در میانه همه‌گیری کرونا، رژیم ایالات متحده درصدد نابودکردن کانال‌های باقی‌مانده برای پرداخت پول دارو و غذا است. ایرانیان این آخرین سبُعیت‌ها را نیز از سر خواهند گذراند. اما تبانی برای گرسنگی‌دادن یک ملت، جنایت علیه بشریت است. آمران و مجریان که پول‌های ما را بلوکه کنند به دست عدالت سپرده خواهند شد. "
سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت امور خارجه هم در واکنش به این تحریم‌ها در توئیتی نوشت: "بی‌بی اول‌ها (کسانی که منافع نتانیاهو را به منافع آمریکا ترجیح می‌دهند) سرخورده از شکست‌های حقارت‌بار و بی‌ثمری «فشار حداکثری»، ترامپ را برای تشدید سیاست غیرانسانی هدف قرار دادن مردم عادی ایران، اغوا کرده‌اند. همین دار و دسته، در طول چهار سال گذشته نیز بدون ملاحظه با منافع و اعتبار ایالات متحده قمار کرده‌اند. یک بار دیگر نیز شکست خواهند خورد. "



حمید بعیدی‌نژاد سفیر جمهوری اسلامی ایران در لندن هم در توئیتی تحریم‌های جدید آمریکا را جنایت علیه بشریت خواند و گفت: «رژیم آمریکا حد و مرزی برای جنایت علیه مردم خود و دیگران نمی‌شناسد.» برخی دیگر از سفیران کشورمان نیز به تحریم‌های تازه آمریکا واکنش نشان دادند و از آن انتقاد کردند.
نگاه متفاوت موجود در تحلیل اقدام آمریکا از سوی مقامات رسمی کشور را می‌توان اینگونه ارزیابی کرد که حسن روحانی و مقامات بانک مرکزی به دنبال حفظ آرامش اقتصادی در داخل کشورند، در همین راستا تلاش می‌کنند که حداقل بر بار روانی تحریم‌ها اضافه نکنند. مقامات دیپلماتیک کشور هم به دنبال ایجاد یک فضای انتقادی بین‌المللی علیه اقدام آمریکا هستند.
تهدید تازه ترامپ و واکنش تهران
از طرف دیگر دونالد ترامپ روز جمعه در یک گفت‌وگوی رادیویی با استفاده از الفاظ زننده‌ای ایران را تهدید کرد. او مدعی شد: "ایران، این را می‌داند. آن‌ها اخطار گرفته‌اند: اگر [. (استفاده از الفاظ رکیک)]و کار بدی علیه ما انجام دهید، بلایی سرتان می‌آوریم که تا حالا سابقه نداشته. "
استفاده رئیس‌جمهور آمریکا از الفاظ رکیک در این بخش از مصاحبه، مورد انتقاد برخی از کاربران فضای مجازی قرار گرفته است.
سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به هتاکی ترامپ بر علیه ایران در توییتر نوشت: «مردم ایران مرعوب لفاظی قلدرمآبانه رژیم شکست‌خورده و بی‌قانون ایالات متحده نمی‌شوند.»
او افزوده است: «مردم ما از هیچ کاری برای دفاع از عزت خود فروگذار نمی‌کنند. این ماییم که پاسخ به جنایات ایالات متحده - از جمله تحریم‌های جنون‌آمیز و ترور جنایتکارانه سردار سلیمانی دشمن شماره یک داعش - را انتخاب می‌کنیم.»