یک بام و دو هوای شفافیت آرا / صدای شیخ پناهیان بلند شد

کبنا ؛ شفافيت آراي نمايندگان مجلس طرحي است که از سال‌ها پيش در بهارستان بررسي شده است. اين طرح کاميابي چنداني در مجالس دهم و يازدهم نداشته و هر بار نمايندگان مجلس از تصويب آن سر باز زده‌اند. از ماه‌ها پيش زمزمه‌هايي مبني‌بر بررسي مجدد اين طرح در مجلس به راه افتاده و مجلس انقلابي ادعا داشته که تصويب اين طرح به نفع کشور خواهد بود. نکته جالب اينجاست که اکثريت قريب به اتفاق نمايندگاني که نظرات خود را پيرامون شفافيت آرا اعلام کرده‌اند، از تصويب آن استقبال کرده اما طرح مذکور صبح روز گذشته با راي اکثريت نمايندگان مجلس رد شده است. اين طرح تنها به 3 راي براي تصويب نياز داشت اما مجلس از شفاف شدن آراي خود استقبال نکرد.

نه به آن ذوق، نه به اين راي
شفافيت آراي نمايندگان مجلس يکي از وعده‌هاي انتخاباتي مجلس انقلابي در سال 98 بود. سال گذشته و در بدو ورود مجلس يازدهمي‌ها به ساختمان بهارستان، پيگيري‌ها پيرامون اين موضوع رسانه‌اي شد. احمد اميرآبادي‌فراهاني، عضو هيات‌رئيسه مجلس در حساب کاربري خود در پيام‌رسان توئيتر نوشت: «طرح شفافيت آراي نمايندگان را از کميسيون آيين‌نامه داخلي مجلس پيگيري کردم. جلسه کميته ماده 142 دوشنبه تشکيل شده تا پس از بررسي کارشناسي به کميسيون آيين‌نامه ارجاع و سپس گزارش کميسيون به هيات‌رئيسه مجلس ارسال شود. مطمئن باشيد به محض دريافت گزارش کميسيون در دستور صحن قرار مي‌گيرد.» در روزهاي اخير نيز سيدناصر موسوي‌لارگاني عضو هيات‌رئيسه مجلس نيز در توئيتي نوشت: «شفافيت آرا يک وعده انتخاباتي بود که روز گذشته در اولويت کاري مجلس قرار گرفت. شفاف نبودن امور مخصوصاً نحوه و علت تصميمات مسئولان اين عارضه را دارد که به علت مخفي بودن راي خداي ناکرده بر‌خلاف مطالبات ملت تصميم‌گيري کنند. شفافيت رأي مي‌تواند از چنين مفاسد احتمالي پيشگيري کند.» همچنين حسينعلي حاجي‌دليگاني عضو ديگر هيات‌رئيسه مجلس نيز گفت‌وگو با خبرگزاري خانه ملت تصريح کرد: «اگر شفافيت در مجلس شوراي اسلامي نهادينه شود آن زمان ديگر نماينده به يک آرامش‌خاطر خواهد رسيد، از اين جهت که احدي و همچنين گروهي نمي‌تواند به نمايندگان در جهت تامين منافع خود فشار وارد کنند تا به فلان طرح يا لايحه راي دهند.» اظهارنظرهاي ديگري نيز در موافقت با طرح شفافيت آراي نمايندگان مجلس به تصويب رسيد اما مشخص نيست که با وجود اين استقبال گسترده از شفافيت در مجلس، چه کسي به آن راي مخالف داده است!

رد طرح شفافیت درمجلس مدعی شفافیت!

دو کارشناس سیاسی ـ اجرایی نزدیک به اصلاحات و اصولگرایان، در گفت‌وگو با آفتاب یزد می‌گویند: نهایتاً به این نتیجه رسیدیم که: «شفافیت آراء نمایندگان مجلس، شاید وقتی دیگر»!
اکبر ترکان از چهره‌های شناخته شده ی اجرایی در دولت‌های مختلف به آفتاب یزد می‌گوید:«نه در ایران که در جهان تلاش برای شفافیت در تمامی ابعاد حاکمیت در دستور کار قرار دارد زیرا تا شفافیت نباشد مبارزه با فساد نیز معنا و مفهومی نخواهد داشت.»
حسین کنعانی مقدم ضمن تاکید بر این مسئله که:«اصولگرایان نمی‌توانند مسئولیت اتفاقات و تصمیمات مجلس یازدهم که متشکل از نیروهای مورد حمایت آنان است و موسوم به نیروهای انقلابی هستند را به گردن نگیرند!» اظهار می‌دارد:«انتظار این بود که مجلس انقلابی کلیات طرح شفافیت آراء نمایندگان را تصویب کند اما در کمال تعجب دیدیم این مجلس نیز علی رغم فشارهای بسیار بر مجلس دهم و نیز شعارهایی که همه بوی شفاف‌سازی می‌داد به این طرح پشت کردند مسئله‌ای که جامعه را با یک علامت سوال بزرگ رو در رو خواهد کرد!»

    
 
مجلس انقلابی صدای پناهیان را هم درآورد!
از همان لحظه ی انتشار خبر «عدم تصویب کلیات طرح شفاف‌سازی آراء نمایندگان» کلیپی از «علیرضا پناهیان» که به سختی و تلخی به مجلس دهم تاخته بود در فضای مجازی رکورد شکست تا این که این روحانی منتقد اصلاح‌طلبان نیز تن به اعتراض دهد و در توئیتی بنویسد:«مجلس با تاخیرش درباره طرح شفافیت و بدتر از آن با عدم تصویب شفافیت نشان داد از رشد سیاسی کافی برخوردار نیست و از انتظارات مردم انقلابی فاصله دارد. چه کسانی در مجلس می‌خواهند به عنوان مجلس انقلابی لطمه بزنند؟ این با شهامت یک مجلس انقلابی سازگار نیست. » سلیمی، یکی از نمایندگان مجلس یازدهم در اظهار نظری عجیب اما می‌گوید:« نمایندگان فکر کردند این طرحِ شفافیت مجمع تشخیص و شورای نگهبان است!»
 طرح شفافیت آرای نمایندگان با اکثریت بالا رد شد!
به گزارش ایرنا، طرح اصلاح موادی از قانون آیین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی با عنوان«شفافیت آرای نمایندگان» در نشست علنی روز چهارشنبه ۱۵ بهمن «مورد بررسی قرار گرفت و با ۱۵۳ رای موافق و ۶۳ رای مخالف و ۱۲ رای ممتنع از ۲۲۸ رای ماخوذه تصویب نشد.» الیاس نادران در جریان بررسی این طرح و در مخالفت با آن گفت: «مشکل امروز مجلس، رفتار دوگانه‌ای است که نمایش شفافیت می‌دهیم و پنهان‌کاری می‌کنیم.» او از برخوردهای دوگانه«رئیس محترم مجلس» ـ قالیباف ـ انتقاد کرد و گفت: «این رفتارها نمایشی است و نه اصل رای به شفافیت.» عبدالحسین روح‌الامینی، نماینده دیگری بود که در مخالفت با این طرح با اشاره به رد کلیات بودجه در جلسه علنی دیروز مجلس، گفت که مراد واقعی از «شفافیت» همانا «تحت فشار قرار دادن افراد برای اینکه رای‌شان مطابق یک سلیقه یا جریان باشد» است. این نماینده تهران گفت: «ما قیافه شفافیت می‌گیریم و کارهای مان کاریکاتوری است در حالی که در عصر الکترونیک هیچ چیز نمی‌تواند پنهان باشد. محمد باقری، نماینده بناب هم در مخالفت با این طرح گفت: «این طرح پوپولیستی و عوام‌فریبی است. این طرح حاوی تبصره‌هایی است که طرح را از شفافیت خارج می‌کند و عقلانیت را از مجلس خواهد گرفت. با تصویب این طرح منافع ملی را زیر سوال خواهیم برد.» نماینده بناب در مجلس تصریح کرد: «همه حاکمیت باید شفاف باشد و بحث آرا نیست. اگر می‌خواهیم شفافیت داشته باشیم همه حاکمیت و نهادها باید شفاف‌سازی کنند. شفافیت مجلس از همه نهادهای حاکمیت بیشتر است. یک طرح جامع برای حاکمیت بیاورید و اگر این طرح همه حاکمیت را شفاف کند من مدافع آن هستم.» او همچنین افزود: «تا زمانی که احزاب قوی نباشند نمایندگان منافع منطقه‌ای را بر منافع ملی ترجیح می‌دهند. گروه‌های فشار در شهرستان‌ها، فشار می‌آورند که این طرح تصویب شود.» خبرگزاری فارس، به نقل از احمدعلی کریمی، نماینده اراک، نوشته است که ۵۰ نفر از نمایندگان تقاضای کتبی برای بررسی مجدد طرح داده‌اند.
محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی، که از طرفداران تصویب طرح«شفافیت آرای نمایندگان مجلس» بود، در پیامی توییتری نوشت که به این طرح رای مثبت داده است. قالیباف رئیس مجلس پس از مخالفت نمایندگان با طرح شفافیت آرای خود در توییتر نوشت: به طرح شفافیت رای موافق دادم ولی متاسفانه این طرح که به دو سوم آراء نیاز داشت با ۱۵۳ رای (۶۵.۲ درصد) موافق وفقط با ۳رای کمتر تصویب نشد.
امیدوارم با ایجاد اصلاحات مد نظر نمایندگان و افزوده شدن به دامنه شفافیت،طرح مجدداً به صحن بیاید و در همین مجلس، قفل تصویب شفافیت آراء شکسته شود.
جلسه پشت درهای بسته برای شفافیت بیش‌تر!
برخی رسانه‌ها اما به کنایه نوشته اند:«نمایندگان مجلس برای این‌که تصمیم بگیرند آیا از این‌پس رای‌های‌شان شفاف و علنی باشد، جلسه غیرعلنی تشکیل داده‌اند!»
حمله به رئیس مجلس؛ تلاش می‌کنید رئیس جمهور شوید!
پس از رد طرح شفافیت آرای نمایندگان، نقدعلی نماینده خمینی‌شهر خطاب به رئیس مجلس گفت: «آقای قالیباف، این روزها گفته می‌شود که قرار است شما نامزد ریاست جمهوری شوید و برخی از اقدامات به ویژه بحث شفافیت ابزاری برای انتخابات ریاست جمهوری است که این در شان مجلس نیست. نماینده مردم خمینی شهر درباره رد گزارش کمیسیون تلفیق بودجه در جلسه روز گذشته در تذکری با استناد به ماده ۲۲ آیین‌نامه خطاب به رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: نمایندگان روز گذشته به کلیات لایحه بودجه ۱۴۰۰ رای ندادند که وقتی از آنها سوال کردم که این لایحه دولت بود یا گزارش کمیسیون تلفیق، اختلاف نظر داشتند و نمی‌دانستند که به چه رای داده‌اند و چرا آن را رد کرده‌اند؟» وی پرسید: هیئت رئیسه روز گذشته لایحه بودجه را براساس کدام بند از آیین‌نامه به دولت بازگرداند؟
«سیدکاظم دلخوش اباتری» نماینده مردم صومعه سرا در اخطاری بر اساس اصول (۸۴) و (۸۶) قانون اساسی و ماده (۲۲) آیین‌نامه داخلی مجلس در انتقاد به اظهارنظر الیاس نادران مبنی بر اینکه چرا باید طرح شفافیت آراء ۲ شوری شود، خطاب به رئیس مجلس گفت: به عنوان عضو کمیسیون آیین‌نامه داخلی مجلس اعتقاد دارم مصوبات این کمیسیون باید ویرایش شود و مصوبات نباید باعث تفتیش عقاید شده و مشکلاتی را در پی مغایرت با اصول قانونگذاری و تعهد نمایندگان ایجاد کند. وی خطاب به رئیس مجلس تصریح‌کرد: هم‌اکنون دولت و حتی قوه قضائیه بخشی از مذاکرات خود را ضبط کرده و در اختیار رسانه ملی قرار می‌دهند تا پخش کند، بنابراین لازم است این شفافیت برای همه ملت، کل قوا و دستگاه‌های اجرایی وجود داشته باشد بنابراین، این اشکالات و نقص‌ها وجود دارد. عضو هیئت رئیسه کمیسیون آیین‌نامه داخلی تاکید کرد: اگر طرح شفافیت آراء دو شوری شود، کار تخصصی و کارشناسی بیشتری روی آن انجام می‌شود و باعث می‌شود مجلس و ملت آسیب نبینند بنابراین موافق اجرای آن هستیم.
درخواست ۵۴ نماینده برای رای‌گیری مجدد «طرح شفافیت»
۵۴ نفر از نمایندگان مجلس طی نامه‌ای به هیئت رئیسه مجلس خواستار بررسی مجدد طرح شفافیت آرا نمایندگان در صحن علنی مجلس به‌صورت قیام و قعود شدند. ماده ۱۳۰ این آیین‌نامه داخلی مجلس تصریح می‌کند: اگر طرحى مورد تصویب مجلس یا کمیسیون‏هاى موضوع اصل هشتاد و پنجم (۸۵) قانون اساسى واقع نشد بدون تغییر اساسى تا شش ماه دیگر نمى‏توان آن را مجدداً به مجلس پیشنهاد نمود مگر با تقاضاى کتبى پنجاه نفر نماینده و تصویب مجلس.
> شفافیت، ریشه ی مبارزه با فساد است!
اکبر ترکان که از مدیران با سابقه در جمهوری اسلامی شناخته می‌شود به آفتاب یزد می‌گوید:« در مسائل مالی، اصل بر شفافیت است، مزایده ها، مناقصه ها، خریدها و فروش‌ها وقتی شفاف روی سایت قرار گیرد دیگر هیچ شائبه‌ای به وجود نخواهد آمد.»
وی با تاکید بر این که:«جهان شفافیت را پذیرفته اما ما داریم با آن سیاسی کاری می‌کنیم!» ادامه می‌دهد:« در تمامی وجوه حکومت باید شفافیت لحاظ شود و تا بحث شفافیت نهادینه نشود مبارزه با فساد در حد شعار باقی خواهد ماند.»
مشاور سابق حسن روحانی با اشاره به عدم اقبال مجالس ایران به شفافیت تاکید می‌کند:«به نظر من تا حساب خرج و دخل مبارزات انتخاباتی مشخص نشود هیچ مجلسی اعم از اصولگرا یا اصلاح‌طلب تن به شفافیت آرا نخواهد داد.»
وی با یک ضرب و تقسیم ساده به این نتیجه می‌رسد که:«نماینده یا با حمایت گروه‌هایی به مجلس آمده اعم از بنگاه‌های اقتصادی یا احزاب و تشکل‌های سیاسی یا در مخالفت با عده‌ای که در هر دو صورت یا بدهکار است یا عصبانی که در هر دو صورت دست روی قوانینی خواهد گذاشت که از جیب ملت منافع و مضار عده‌ای تامین خواهد شد.» وی ضمن رد تصویب طرح شفافیت خاطرنشان می‌کند: «اول ساز و کارهای انتخاباتی را حل کنید آن گاه از مجلس بخواهید شفاف باشد. وقتی نمی‌دانیم فلان نماینده هزینه‌های سرسام آور مبارزات انتخاباتی خود را از چه محلی تامین کرده است چگونه انتظار داریم او قانونی را تصویب کند که محدود‌کننده ی خود او باشد.»
جامعه نمی‌پذیرد!
حسین کنعانی مقدم، تحلیلگر سیاسی نزدیک به اصولگرایان به آفتاب یزد می‌گوید: «بعید می‌دانم طرح شفافیت آراء نمایندگان مطابق آن‌چه در ذهن ما است در این مجلس تصویب شود اما ممکن است با تبصره‌هایی که عملاً از شفافیت چیزی باقی نخواهد گذاشت چیزی شبیه شفافیت برای اقناع افکار عمومی تصویب شود که قطعا جامعه آن را نخواهد پذیرفت!»
همه در عجبیم از این رفتار مجلس!
کنعانی مقدم ادامه می‌دهد:«همه در عجبیم از این رفتار مجلس که چگونه شعار شفافیت می‌دهند و مجلس دهم را تا مرز فروپاشی زیرفشار قرار دادند که چرا شفاف نیستند اما خود به آسانی به طرح شفافیت پشت می‌کنند!؟»
این تحلیلگر مسائل سیاسی خاطرنشان می‌کند:«طبیعتاً جامعه نسبت به چنین رفتارهای دوگانه‌ای واکنش منفی نشان خواهد داد خاصه آن که برخی از نمایندگان فعلی در زمان روی کار بودن مجلس دهم(قبلی) عمده انتقادشان به عدم تصویب شفافیت بود که به نظر می‌رسد در این آزمون و راستی آزمایی نتوانستند پیروز از میدان عمل خارج شوند!»
واعظان کاین جلوه در محراب و منبر می‌کنند
کنعانی مقدم با مشابه دانستن برخی از نمایندگان فعلی و مصداق بیتی از حافظ ـ واعظان کاین جلوه در محراب و منبر می‌کنند/ چون به خلوت می‌روند آن کار دیگر می‌کنند ـ ادامه می‌دهد:«البته این دوگانگی‌ها در بین سیاسون ما باب شده و تقریباً به یک عادت تبدیل شده هرچند این عادت نزد افکار عمومی مخرب و غیر قابل پذیرش است.»
این تحلیلگر اصولگرا در پایان با تاکید بر «مورد حمایت اصولگرایان بودن مجلس یازدهم» اظهار می‌دارد:«این که در ادامه اصولگرایان نخواسته باشند مسئولیت رفتارهای دوگانه ی این مجلس را نپذیرند غیر ممکن و محال است.»
مجلس یازدهم روی دوش اصولگرایان سنگینی خواهد کرد
کنعانی مقدم می‌گوید:«مجلس موسوم به انقلابی که متشکل از اصولگرایان و نیروهای انقلابی است روی دوش اصولگرایان سنگینی خواهد کرد و فرار از مسئولیت تقریباً برای اصولگرایان غیر ممکن است.» این تحلیلگر مسائل سیاسی البته از منظر اخلاقی نیز رفتار مجلس یازدهم را به نقد کشیده اظهار می‌دارد:« سوای مسائل اجتماعی و سیاسی، از منظر اخلاقی نیز پذیرفته نیست یک جمع که تا دیروز شعار شفافیت می‌دادند حالا که بر اریکه ی قدرت نشسته‌اند شعارهای خود را فراموش کنند که اگر چنین شود در عمل یک نوع رفتار ضد اخلاقی مرتکب شده‌اند که باعث خواهد شد اعتماد عمومی جامعه را فارغ از رنگ و جناح بندی‌های سیاسی برای همیشه
ازدست بدهند، مسئله‌ای که تنها و تنها اردوی اصولگرایان را از هم متلاشی نخواهد کرد و جامعه را دچار بدبینی می‌کند.