مطالبه جمعی از استادان دانشگاه‌ از هفت نامزد نهایی؛ برنامه‌محوری

به گزارش ایسنا، در نامه‌ جمعی از استادان دانشگاه‌های کشور خطاب به سعید جلیلی، سیدابراهیم رئیسی، محسن رضایی، علیرضا زاکانی، امیرحسین قاضی‌زاده، محسن مهرعلیزاده، و ناصر همتی آمده است: انتخابات امسال به عنوان اولین انتخابات ریاست‌جمهوری ایران در گام دوم انقلاب اسلامی، در حالی برگزار می‌شود که انقلاب پُرشکوه ملّت ایران، وارد مرحله‌ جدیدی از «خودسازی و جامعه‌پردازی و تمدّن‌سازی» با هدف نیل به تمدّن باشکوه اسلامی ایرانی شده‌است. لزوم جهت گیری درست و دقیق در راستای این هدف مهم، و همچنین لزوم توجه به تجارب تلخ گذشته در انتخاب افرادی که با خواسته­‌های واقعی مردم و آرمان­‌های ارزشمند انقلاب زاویه داشتند، این انتخابات را از اهمیت و حساسیت بیشتری برخوردار کرده است. ضرورت انتخاب آگاهانه و هوشمندانه که منجر به انتخاب نامزد اصلح گردد، آگاهی و بررسی دقیق برنامه­‌های مبتنی بر شعارهای انتخاباتی نامزدهاست، و این حق نخبگان علمی جامعه است که به برنامه­‌های نامزدهای انتخابات دسترسی داشته باشند، و آنان را در بوته­‌ نقد و محک جدّی قرار دهند، تا از این رهگذر سره از ناسره بازشناخته شود.
یکی از مهمترین اهداف جمهوری اسلامی در پرتو رهنمودهای امام راحل و بیانه­ی گام دوم رهبر انقلاب، برقراری عدالت اجتماعی بوده‌است. گسترش عدالت از طریق ایجاد شفافیت، فسادستیزی، و تحول در ساختارها و سازوکارهای مدیریت کشور، همواره جزو آرمان‌های اصیل گفتمان انقلاب بوده، و همچنین در شعارهای انتخاباتی نیز مطرح گردیده‌اند. بدیهی است جهت دستیابی به اهداف عدالتخواهانه، وجود برنامه‌های عالمانه، دقیق و قابل سنجش، امری اجتناب‌ناپذیر است. آگاهی آحاد مردم و نخبگان علمی کشور از برنامه­‌های مبتنی بر شعارهای انتخاباتی، حق ملت بزرگ و عزیز ایران، و زمینه­‌ساز انتخابی آگاهانه خواهد بود، تا با بررسی دقیق و مقایسه­ برنامه­‌های نامزدهای ریاست‌جمهوری، مردم عزیز بتوانند به انتخابی اصلح و هوشمندانه برای این جایگاه خطیر دست یابند.
بر این مبنا، از جنابعالی درخواست داریم پاسخ روشن، واضح و برنامه‌محور خود را به پنج پرسش اساسی زیر، که پیرامون برخی از مسائل اولویت‌دار کشور مطرح گردیده‌است، ارائه فرمایید. لازم به ذکر است که پرسش ‌های مذکور، اخیراً در نامه‌ 90 نفر از اساتید اقتصاد و فنی‌مهندسی کشور خطاب به نامزدهای ریاست جمهوری 1400 (لینک‌های زیر) نیز مطرح گردید:
https://www.farsnews.ir/news/13991218000175/
https://www.isna.ir/amp/99121712817/
https://www.mehrnews.com/amp/5164626/
پرسش ۱) معضل اساسی بی‌ثباتی اقتصاد کلان و در کنار آن «خلق پول» (سیستم اقتصاد ربوی در بانک‌های دولتی و خصوصی)، به عنوان اُمّ‌المصائب کشور محسوب می‌شوند و ریشه‌ی اصلی بسیاری از معضلات اقتصادی (همچون رشد نقدینگی و تورّم بنیادی به طور مستقیم، و چالش‌های بزرگ اقتصادی مانند ضربه به ارزش پول ملی، افول تولید، بی‌کاری، فاصله طبقاتی، فساد رانت و بی‌عدالتی به طور غیرمستقیم) و حتی معضلات فرهنگی و اجتماعی می‌باشند. برای اصلاح سیستم بانکی ربوی، تقویت پول ملی و ثبات اقتصاد کلان، چه راهبرد شفاف و برنامه‌ی مشخصی طراحی نموده‌اید؟
پرسش ۲) طبق آمارها، یارانه‌ی پرداختی دولت ایران در بخش انرژی (در حوزه آب، گاز، برق و سوخت)، از کل یارانه‌ی انرژی کشور چین (با جمعیتی بیش از ۱۶ برابر!) بیشتر است. کاهش اتلاف گسترده‌ی انرژی در کشور، مستلزم بهینه‌سازی مصرف و تعیین تکلیف بنگاه‌های بزرگ انرژی‌بر شبه دولتی و شبه خصوصی، که مسئول و مصرف‌کننده‌ی بخش عمده‌ای از انرژی ارزان در کشور هستند، می‌باشد. برای رفع معضل یارانه‌ی سرسام‌آور انرژی -که ریشه‌ی بسیاری از مشکلات تولید و بی‌عدالتی‌های صنفی و منطقه‌ای در کشور محسوب می‌شود- چه راهکار شفاف و برنامه‌ی مشخصی طراحی نموده‌اید؟
پرسش ۳) منابع مالی عظیم و اعطای گسترده‌ی رانت منابع به شرکت‌ها و نهادهای شبه دولتی و دولتی، آن‌ها را عملاً به «حیاط خلوت» دولت‌ها مبدّل نموده‌است. برای شفاف‌سازی درآمدها و هزینه‌های واقعی این شرکت‌ها و نهادها، صندوق‌های بازنشستگی و سایر بنگاه‌های اقتصادی عمومی غیردولتی، چه راهبرد و برنامه‌ی مشخصی طراحی نموده‌اید؟
پرسش ۴) در حوزه‌ی مالیات، فقدان اطلاعات صحیح از دارایی‌های اقتصادی، در کنار نبود تفکر سیستمی، به ریشه‌ی ناکارآمدی مالیاتی و فرارهای بزرگ مالیاتی شرکت‌های شبه دولتی و شبه خصوصی و برخورداران از ثروت و درآمدهای کلان مبدّل شده‌است. در حال حاضر، شاخص نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی ایران حدود ۷ درصد است (میانگین جهانی: ۲۶ درصد). مالیات از ثروت و مستغلات، مالیات از بنگاه‌های شبه دولتی متکی به انواع رانت (شامل رانت منابع، انرژی، مواد خام، و بازارهای انحصاری)، مالیات از فعالیت‌های نامولّد (مانند سفته‌بازی و سوداگری)، و افزایش معافیت‌های مالیاتی فعالیت‌های مولّد، از جمله راهکارهای مغفول در این حوزه هستند. جهت رفع چالش اساسی مذکور، چه راهبرد شفاف و برنامه‌ی مشخصی طراحی نموده‌اید؟
پرسش ۵) در حال حاضر، بسیاری از ظرفیت‌های ممتاز داخلی و مزیت‌های نسبی ژئواستراتژیک کشور، معطّل و بدون استفاده‌ی مطلوب مانده‌اند. از جمله این مزیت‌های نسبی می‌توان به قابلیت توسعه‌ی صنایع پایین‌دستی با ارزش افزوده و ارزش صادراتی و اشتغال‌زایی بالا (در ارتباط با صنایع بالادستی همچون معادن و پتروشیمی) با رویکرد مقابله با خام‌فروشی، بازارهای صادراتی متنوع و گسترده، موقعیت ویژه‌ی ترانزیتی و لجستیک منطقه‌ای، صنایع تبدیلی کشاورزی، تنوع اقلیم گردش‌گری و بوم‌گردی، گردش‌گری سلامت، و توانمندی‌های صنایع دانش‌بنیان اشاره نمود. جهت بکارگیری بهینه‌ی این ظرفیت‌ها با بهره‌گیری از پتانسیل‌های عظیم مردمی و نیروی انسانی تحصیل‌کرده، و نیز تأمین امنیت سرمایه‌گذاری اقتصادی، چه راهکار و برنامه‌ی مشخصی طراحی نموده‌اید؟