تسویه حساب؛ پاسخی به اعتصاب کارگران / نبود امنیت شغلی و جذب نیروهای جدید در پتروشیمی گچساران / بی توجهی «مجلس انقلابی» به کارگران

کبنا ؛نیمی از جمعیت کشور جامعه کارگری محسوب می‌شود، نیرویی که چرخ‌های تولید کشور را به حرکت در می‌آوردند، با این حال این قشر که جامعه آماری بالایی دارد با مشکلات حقوق و دستمزد، عدم امنیت شغلی و نبود سندیکا و تشکل وعدم تحقق مطالبات صنفی  روبرو هستند. قراردادهای موقت را شاید بتوان مهم‌ترین ابزار کارفرما برای استثمارِ عریانِ نیروی کار دانست. امنیت شغلی مهم‌ترین مؤلفه‌ای است که با رونق گرفتنِ این دست قراردادها، از دست رفت و به تبعِ آن کارگران به‌تدریج بسیاری از حقوقشان را نیز از دست دادند؛ دیگر نه تضمینی برای داشتنِ سابقه‌ی بیمه بود، نه حقوقِ حداقلی، نه حق ایجادِ تشکل و نه حتی امیدی به آینده شغلی.
زمینه‌ی ظهور و بسطِ قراردادهای موقت به سال ۷۵ و رأی دیوانِ عدالت اداری در ارتباط با قانونی بودنِ قراردادهای موقت در کارهای مستمر با صدور دادنامه‌ی ۱۷۹ برمی‌گردد. البته پیش از آن، ابهام در تبصره‌ی دو ماده ۷ قانون کار زمینه‌ی اصلی را برای ظهور این قراردادها آماده کرده بود. به گزارش کبنا نیوز به نقل از ایلنا، فتح‌الله بیات (دبیر اجرایی خانه کارگر شرق تهران و رئیس اتحادیه کارگران قراردادی و پیمانی کشور) در خصوص اشاعه‌ی قراردادهای موقت گفته است: صدور دادنامه‌ی ۱۷۹ در سال ۷۵، به اشاعه‌ی قراردادهای موقت انجامید و کارفرمایان از این رأیِ دیوان سوءاستفاده کردند و در کارهایی با ماهیت مستمر نیز قراردادهای موقت بستند؛ به‌طوری‌که تا به امروز بیش از ۹۵ درصد از کارگران ما در چارچوبِ قراردادهای موقت کار می‌کنند، درحالی‌که پیش‌ازاین وضعیت برعکس بود و بیش از ۹۵ درصدِ کارگران در کارهای مستمر، قرارداد ثابت داشتند.
به گزارش کبنا نیوز از گچساران، کارگرهای پتروشیمی گچساران در روزهای اخیر به دلیل پایین بودن حقوق و دستمزد اعتصاب کردند و همچنین در این روزها در فرمانداری و اداره کار پیگیری مطالبات خود را می‌کنند که مشخص نیست به سرانجام برسد یا نه. اعتصاب کارگران از روز یکم تیرماه تا حدودا ششم به طول انجامید و پس‌ازآن، شرکت عذر برخی از نیروها را خواست. بنابراین گزارش بیش از 100 نفر در این اعتصاب شرکت کرده و در نهایت تعداد 68 نفر و به روایتی دیگر 79 نفر تسویه‌حساب شدند و دیگر کارگران سر کار برگشتند.
نبود سندیکاهای مستقل کارگری عملاً موجب می‌شود مطالبات کارگران غیرقانونی به نظر بیاید. درحالی‌که کارگران در کمپین روزهای اخیر، تنها محل کار خود را ترک کرده‌اند و اعتراضی مدنی داشته‌اند. خواسته کارگران پتروشیمی گچساران که هم‌زمان با دیگر کارگران در یک کمپین سراسری شکل گرفته است، به دلیل دستمزد و حقوق پایین بوده است.
درخواست برگشت به کار، علیرغم ناراضی بودن از حقوق و دستمزد
به دلیل جدی نگرفتن مطالبات، نبود امنیت شغلی، ترس از دست دادن شغل و بیکاری در استان، تعدادی از این کارگران نسبت به اعتراض خود پشیمان شده و حتی خواسته‌اند دوباره سرکار برگردند که با جواب منفی مواجه شده‌اند.
یکی از کارگران داربست زن می‌گوید: ما تسویه کرده‌ایم، نمی‌دانم برگشت به کار می‌خوریم یا نه؟ ما اعتصاب نکردیم، فقط همان روز اعتصابات زدیم بیرون، فقط کار نکردیم، 23 نفر داربست زن بودیم، همه‌مان را اخراج کردند، پولمان را هم ندادند.
ما همان روز هم رفتیم دوباره سر کار، ولی گفتند باید تسویه کنید، الان همه برگشتند سر کار، ولی به ما (داربست زن ها) گفتند تسویه کنید! گفته‌اند طبق حقوق جدید، اگر در عسلویه و دیگر جاها حقوق بالا رفت ما هم بالا می‌بریم، ولی خُب به ما گفتند بروید تسویه کنید. ما هم رفتیم تسویه کردیم.
همان روز اعتصاب گفتند کمپین است، کسی سر کار نرفت ما هم نرفتیم، همین شنبه ما خواستیم که برویم سر کار، گفتند تسویه کنید. نمی‌دانستیم همه دوباره برمی‌گردند مونتاژکارها برگشتند سر کار، و فقط به ما گفتند تسویه کنید.
یکی دیگر از داربست زن‌ها می‌گوید: ما از تاریخ یکم تیرماه بود که اعتصاب شد، یک هفته طول کشید، بعد از یک هفته خودشان زنگ زدند گفتند بیایید تسویه کنید.
به چه شکلی اعتراض کردید؟ ما نه اعتراض کردیم، نه چیزی، فقط آمدیم خانه، به خاطر اینکه حقوق ما پایین بود اعتراض کردیم. الان باید چکار کنیم؟ من داربست زن بودم، در حال حاضر کار دیگری نیست، حدوداً بیست روزی هست که بیکاریم، خانه هم اجاره‌ای هست متأهل هستم و بومی همین استان هستم.
نیروی بومی یا غیربومی
درحالی‌که استان با مشکلات بیکاری مواجه است و این بیکاری منجر به مشکلات اجتماعی دیگری می‌شود ولی نیروهای غیربومی نیز در پتروشیمی بکارگرفته شده‌اند.
یکی از کارگران می‌گوید: الان فقط چند نفر داربست زن گرفته‌اند ولی ما 23 داربست زن بودیم. دو نفر گرفته‌اند، یکی بهبهانی است، یکی دیگر هم از ایذه است که از قبل بود، یک نفر هم لیکک جدید آمده است.
من بومی استان و از لیکک و بهمئی هستیم، نباید اجازه بدهیم که این‌ها نیروهای غیربومی بگیرند، الان دارند نیروی غیربومی می‌گیرند. اگر قرار است سهمی از استان خودمان نداشته باشیم، کجا باید برویم کار کنیم؟ ما وقتی پتروشیمی بهبهان می‌رویم می‌گویند بزنید بیرون، شما بومی اینجا نیستید! الان چند نفر بختیاری و ایذه‌ای اینجا آمده و مشغول‌اند.
 خواسته‌های متفاوت از حقوق و مزایا
نیروی تخصصی مونتاژکار می‌گوید: همه اعتراض کردند، فقط ما نبودیم، ما قشر کارگر بدبختیم، بر اساس درصدی که دولت اضافه کرده حقوق ما واقعاً کم است، برای من الان 7 و نیم تومان زده‌اند، متأهل هستم، هیچ آسایشی نداریم، ماهی 1 میلیون اجاره با 40 میلیون پیش می‌دهم. آبدارچی شرکت نفت الان 10 تا 12 تومن می‌گیرد. هیچ‌چیزی برای ما کارگرها عادلانه نیست.
من نیروی تخصصی مونتاژکار هستم، می‌خواهیم حقوقمان جوری باشد که حداقل آسایش داشته باشیم. حداقل حقوق یک نیروی تخصصی باید 15 تومن باشد.
نیروی تخصصی داربست زن نیز می‌گوید: من نیروی بومی هستم از لیکک می‌آیم، برای ما 6700 تومان زده‌اند، ولی ما گفتیم همه‌جا داربست زن 8 و 9 میلیون است، حقوق ما 6700 ت است!
یکی دیگر از داربست زن‌ها می‌گوید: حقوق ما خیلی کم است، از جاهای دیگر خیلی کمتر است، من که زن و بچه دارم، اجاره‌نشینم، مجبورم قرض کنم و بدهکار هستم، با این حقوق ناعادلانه چطور زندگی را بگذرانیم؟ خواهشم این است شما صدای ما را به گوش مسئولان برسانید، من مستأجر هستم، الان هم که بیکار شدم،  عسلویه زنگ زدم، آنجا هم نیرو نمی‌خواهد که بتوانم آنجا بروم.
رئیس شرکت پناه صنعت: هر تصمیمی مجلس ابلاغ کنند ما انجام می‌دهیم / کمپین خارج از عرف قانون بوده
پناهی رئیس شرکت پناه صنعت از جمله شرکت‌های پیمانکاری در پتروشیمی گچساران گفت: شرکت‌های پیمانکاری گاها بر اساس شرایط کارگاه و نداشتن متریال مجبورند کارگاه را تعطیل کنند و در این شرایط نمی‌توانند نیرو را نگه‌دارند
وی افزود: در کمپین کارگران که به‌صورت سراسری بود، یک سری از نیروها از سرکار آمدن امتناع کردند و هنوز هم سر کار نیامده‌اند. 68 نفر تسویه‌حساب کردند که از این تعداد 20 نفر بومی استان و بقیه غیربومی بوده‌اند.
وی افزود: این کارگران با شرکت تیام صنعت قرارداد داشتند که زیرمجموعه شرکت پناه صنعت است، ولی شرکت جداگانه‌ای است.
وی در خصوص اینکه «قرار هست کسی جایگزین این افراد بشود؟» گفت: خیر. چنین چیزی نیست.
پناهی در خصوص ناراضی بودن کارگران از میزان حقوق و دستمزد گفت: قانون حقوق و دستمزد ما طبق قانون اداره کار جمهوری اسلامی است و ما از این قانون تبعیت می‌کنیم، وقتی قانون میزان حقوق و دستمزدی را مشخص می‌کند بر اساس آن عمل می‌کنیم.
وی افزود: بر اساس قانون اداره کار حقوق یک کارگر ساده حول‌وحوش 4700 تا 5 میلیون تومان و خورده‌ای است، درحالی‌که خواسته این افراد برای یک کارگری ساده 17 میلیون تومان است. ما پیمانکار خصوصی هستیم و بر اساس قانون کار قرارداد می‌بندیم.
پناهی اظهار کرد: مجلس مصوب کند، ما هم به پیمانکار انتقال می‌دهیم و موظف می‌کنیم که حقوق مقرر را پرداخت کند. آقای روحانی رئیس‌جمهوری نیز گفته است قانون کار هر چه هست تبعیت می‌کنیم.
پناهی گفت: فیش حقوقی این افراد را به مراجع ذی‌صلاح ببرید اگر ریالی از حقوق این‌ها پرداخت نشده من در خدمت هستم.
وی گفت: کمپین خارج از عرف قانون بوده، این‌ها قانون اداره کار را قبول ندارند، خواسته‌شان خارج از قانون است، نمی‌گویم که به حق یا ناحق است، شرایط اقتصادی کشور بد است و همه ما می‌دانیم. ولی ما در این کشور بر اساس قانون اداره کار جلو می‌رویم و قانون‌مدار هستیم، هر تصمیمی که نهادهای قانون‌گذار و مجلس به ما ابلاغ کنند ما انجام می‌دهیم.
در همین خصوص با معصومی رئیس سایت پتروشیمی گچساران نیز تماس‌های مکرر گرفته شد که پاسخگو نبود.
باید برای این مجلس انقلابی متأسف بود
ایلنا در چند روز اخیر نوشت: در روزهای اخیر، درست در شرایطی که عده‌ی بسیار زیادی از کارگران صبرشان به سر آمده و فریاد حق‌خواهی سرمی‌دهند «مجلس انقلابی» جلسه‌ای به اسم حل کردنِ مشکلات کارگران صنعت نفت تشکیل دهد اما در آن جلسه سخنی از کارگران پیمانکاری به میان نیاورد، جای شگفت دارد!
ناصر چمنی (رئیس سابق انجمن صنفی کارگران پتروشیمی تبریز) در خصوص عدم توجه مجلس به اعتراض کارگران پیمانکاری گفت: اینکه در مجلس برای رسمی‌ها تصمیم می‌گیرند و به کارگران دیگر توجه نمی‌کنند، دیگر عادی شده است. خیلی وقت است که این نگاه تبعیض‌آمیز در مورد کارگران وجود دارد.
چمنی گفت: در حال حاضر حق و حقوق یک کارگر رسمی سه تا چهار برابر بیشتر از کارگران دیگر است. حالا اینکه مجلس در چنین شرایطی دیگر کارگران را نمی‌بیند و صرفا می‌خواهد حق و حقوق کارگران رسمی را زیاد کند، تاسف‎‌آور است.
این فعال کارگری تأکید کرد: نمایندگان کارگران باید در جلسه‌ی مجلس حضور پیدا کنند و در این موارد در کنار مجلسی‌ها تصمیم‌گیری کنند. به اعتقاد من اگر فعالان کارگری در این جلسات نباشند تصمیمات نمایندگان حاصل چندانی برای کارگران معترض از وضعیت خود نخواهد داشت.
وی با انتقاد از تصمیمات مجلس یازدهم گفت: باید برای این مجلسی که با شعار انقلابی روی کارآمد متأسف بود. آن‌ها باید فلسفه‌ی انقلاب ۵۷ را به یاد بیاورند؛ آن انقلاب برای حمایت از مستضعفان بود اما دیدگاهی که امروز در مجلس وجود دارد با دیدگاهی که در زمان انقلاب ۵۷ وجود داشت فرق دارد. تصمیماتی که امروز مجلسی‌ها می‌گیرند رنگ و بویی از اقدام انقلابی ندارد.
چمنی با انتقاد از سپردن کار به پیمانکاران گفت: چرا باید در کارهای مستمر و دائم کارگر را به دست پیمانکار سپرد آن هم در چنین صنعتی که صنعت مادر است! گروهی مدعی هستند که با سپردن کار دست پیمانکار هزینه کمتر می‌شود اما اصلا اینگونه نیست. وقتی کار به پیمانکار داده می‌شود، اتفاقا هزینه‌ها هم بالا می‌رود اگر با خود کارگران قراداد بسته شود این هزینه‌ها هم کمتر می‌شود. 

خبرنگار: سیده زهرا حسینی فر