بحران فاصله در طبقات اجتماعی

کبنا ؛مرکز آمار در تازه‌ترین گزارش خود به بررسی ضریب جینی در کشور پرداخت که براساس آن، فاصله طبقاتی به نفع ثروتمندان افزایش یافته است. ضریب جینی شاخص توزیع ثروت در یک کشور است که بین صفر تا یک تعریف شده و هر چقدر این شاخص به سمت یک حرکت کند نشان‌دهنده افزایش نابرابری و ایجاد بیشتر فاصله طبقاتی بین طبقه کم درآمد و پردرآمد است. طبق گزارش مرکز آمار ایران، در سال ١٣٩٩ ضریب جینی خانوارهای کل کشور ٠,۴٠٠۶ است که در مقایسه با سال قبل ٠.٠٠١۴ افزایش نشان می‌دهد. همچنین ضریب جینی خانوارهای شهری و روستایی به ترتیب ٠.٣٨٣۵ و ٠.٣۵٩٠ است که نسبت به سال قبل به ترتیب ٠.٠٠٠٨ و ٠.٠٠۵١ افزایش دارد.
کاهش فاصله طبقاتی، اولویت هیچ اقتصادی نیست
مرتضی عزتی، کارشناس مسائل اقتصادی با اشاره به تازه‌ترین گزارش مرکز آمار در خصوص ضریب جینی، اولویت اول اقتصاد را کاهش فاصله طبقاتی ندانست و دراین‌باره به «ابتکار» گفت: پیش از هر چیزی باید توجه داشته باشیم که اولویت اول در هر اقتصادی، فاصله طبقاتی نیست، اولویت اول در اقتصاد یک کشور این است که ثروت افزایش پیدا کند. هنگامی که ثروت افزایش پیدا کند، فقرا هم ثروتمند می‌شوند، در یک جامعه وقتی فقرا ثروتمند شوند دیگر فاصله طبقاتی معنا پیدا نمی‌کند.
این کارشناس اقتصادی ادامه داد: فرض کنید ما هیچ فقیری نداشته باشیم اما عده‌ای ثروت بیشتری را داشته باشند، این مسئله هیچ ایرادی ندارد. بنابراین فاصله طبقاتی اولویت هیچ اقتصادی نیست.
عزتی با اشاره به هدف اصلی اقتصاد افزود: متاسفانه ما هدف اصلی را گم کرده‌ایم، هدف اصلی این است که تمام مردم در کشور ثروتمند باشند نه اینکه فردی ثروت بیشتری نسبت به یک فرد دیگر نداشته باشد، این مسئله غلطی است.
این کارشناس اقتصادی در بخش دیگری از صحبت‌هایش به ضرورت افزایش رشد اقتصادی تاکید کرد و در این خصوص گفت: ما باید رشد اقتصادی را به شکل قابل توجه‌ای بالا ببریم تا تمام مردم ثروتمند بشوند. در این شرایط ممکن است عده‌ای یا کار نکنند و یا توان کار کردن نداشته باشند که این دسته از افراد هم باید از طریق تامین اجتماعی حمایت کرد تا وضعیت معیشت‌شان بهبود یابد.
عزتی در ادامه گفت‌وگو تورم را عامل فقر تمام افراد جامعه دانست و در این باره گفت: تا زمانیکه رشد اقتصادی منفی داشته باشیم تمام افراد در جامعه فقیر می‌شوند. به عبارتی دیگر در تورم ثروتمندان هم فقر را تجربه می‌کنند البته فقرا بیشتر فقیر می‌شوند. واقعیت این است که تورم به دهک‌های کم‌درآمد جامعه ضربه بیشتری نسبت به ثروتمندان وارد می‌کند، چراکه ثروتمندان وضع رفاهی بهتری دارند و در زمان تورم کمی از رفاه خود را از دست می‌دهند. اما فقرا اگر ذره‌ای از رفاه‌شاه از بین برود با چالش‌های جدی روبه‌رو می‌شوند.
وی اظهار کرد: در اقتصاد باید سیاست‌ها و برنامه‌هایی در دستور کار قرار بگیرد که مانع از فقیرتر شدن فقرا باشد و از سوی دیگر تمام تلاشمان را باید به کار بگیریم تا فقرا ثروتمند شوند.
این کارشناس اقتصادی گفت: کاهش فاصله طبقاتی در شرایط تورمی و وضعیتی که تولید افزایش نمی‌یابد تنها زیان زدن به اقتصاد خواهد بود.
فساد مانع توزیع عادلانه ثروت می‌شود؟
عزتی در پاسخ به این پرسش که چرا ثروت در جامعه عادلانه توزیع نمی‌شود؟ گفت: در توزیع عادلانه ثروت چند مسئله قابل بررسی است، به هرحال در یک جامعه توان کاری، هوش و استعداد به یک اندازه نیست، مثلا یک عده کمتر کار می‌کنند و یا عده‌ای دیگر هوش و استعداد کمتری دارند طبیعی است که این افراد درآمد کمتری به نسبت فردی که توان و استعداد بالاتری دارد، کسب می‌کنند اما در کنار این مسائل ما با فساد هم روبه‌رو هستیم. به گونه‌ای که ممکن است عده‌ای بخواهند از راه‌های فساد درآمد و ثروت بیشتری را کسب کنند. بنابراین برای اصلاح مسیر و توزیع عادلانه درآمد باید جلو راه‌های فساد گرفته شود.
این کارشناس اقتصادی در پایان توزیع درآمد یکسان در شرایطی که کار و توانمندی‌ها متفاوت است را بی‌عدالتی دانست و در این‌باره گفت: با توجه به مسائل گفته‌شده نمی‌توان گفت فردی که به هر علتی کمتر کار می‌کند به اندازه فردی که استعداد بیشتری دارد و زمان بیشتری را صرف کار کردن می‌کند، باید درآمد داشته باشد. مطمئنا اگر بخواهیم درآمدها را برابر کنیم در صورتی که کارها، ارزش‌ها، توانمندی‌ها و.. متفاوت است، بی‌عدالتی خواهد بود.