زنان؛ خطر بزرگ‌تر!

کبنا ؛‌«در» برای فوتبال ایران دیگر روی همان «پاشنه» همیشگی نمی‌چرخد؛ اگر تا همین چند سال اخیر می‌شد با شیوه‌های قدیمی و لابی‌های داخلی و خارجی، تهدیداتی را که از سوی کنفدراسیون فوتبال آسیا و فیفا می‌شد، حل‌وفصل کرد، دیگر این فرمول جوابی نمی‌دهد و «سیاست وعده»، شبیه به حنایی شده که رنگش را برای این دو نهاد و مرجع فوتبالی از دست داده است. برای بررسی چنین رخدادی نیاز به واکاوی زیادی در زمان نیست و کافی است به تازه‌ترین تصمیمی که کنفدراسیون فوتبال آسیا علیه تیم‌های استقلال و پرسپولیس گرفته و این دو را از لیگ قهرمانان 2022 اخراج کرد، رجوع کرد. در واقع کنفدراسیون فوتبال آسیا پیام روشنی فرستاده که از وعده‌های پوچ مسئولان فوتبال ایران جان به لب شده و حاضر به مماشات بیشتر نیست. در اولین اقدام، فعلا تیم‌های پرسپولیس و استقلال از لیگ قهرمانان آسیا کنار گذاشته‌ شدند و حالا خطر مهم‌تری هم در راه است که اگر ثابت شود در این مسیر، مسئولان ورزش ایران برای صدور مجوز حرفه‌ای این دو باشگاه پرونده‌سازی کرده‌اند، باید منتظر عواقب سخت‌تری هم بود.



با وجود این به نظر می‌رسد رفتاری که AFC با فوتبال ایران کرده، در مقایسه با رفتاری که ممکن است فیفا در روزهای آتی با فوتبال ایران کند، ناچیز است! ماجرا مستقیم به موضوع حضور زنان در ورزشگاه برمی‌گردد که فیفا تا به حال به اندازه کافی فرصت به مسئولان ایرانی داده و از طرفی تعهدات لازم را هم گرفته است. از این مورد مهم‌تر اینکه جانی اینفانتینو، رئیس فیفا، شخصا با حسن روحانی، رئیس‌جمهور وقت، دیدار کرده و از او قول گرفته که درهای ورزشگاه به روی زنان باز شود. حسن روحانی تا زمانی که امور دولتی را در دست داشت، یک بار موفق به انجام چنین کاری شد. او درهای ورزشگاه را به روی زنان برای بازی تیم ملی ایران با کامبوج گشود تا به فیفا نشان دهد در مسیری که وعده‌اش را داده، موفق ظاهر شده است. با این حال، فیفا به همان تک بازی بسنده نکرده و با گرفتن تعهد از محمدرضا داورزنی، معاون وقت قهرمانی وزارت ورزش و رئیس وقت فدراسیون فوتبال، مبنی بر حل مشکل ورود زنان به ورزشگاه، اتمام حجت کرده است. جالب اینکه فیفا پیش‌تر نامه‌ای هم به فدراسیون فوتبال ایران فرستاده (این نامه در روزنامه «شرق» و با تیتر نامه‌ای از سوئیس منتشر شد) و در آن تأکید کرده که مسئولان ورزش ایران تعهد داده‌اند نه‌تنها درهای ورزشگاه در بازی‌های ملی، بلکه باید در تمام بازی‌های لیگ هم به روی زنان گشوده شود تا از این به بعد، زنان هم مثل مردان بتوانند با خرید بلیت، راهی ورزشگاه شوند و بازی‌های فوتبال را از نزدیک ببینند.



حالا مهلت تمام شده و فیفا اتمام حجت هم کرده است؛ پس از این بهانه‌ای در کار نخواهد بود و اگر مسئولان ورزش ایران بخواهند به دلایل غیرمنطقی مانع از ورود زنان به ورزشگاه شوند باید منتظر عواقب تندوتیزی که فیفا می‌تواند برای فوتبال ایران بتراشد، باشند.
در این بین دو اتفاق رخ داده که نمی‌تواند چندان کمک‌حال فوتبال ایران باشد؛ اولی، تغییرات در رأس دولت و آمدن ابراهیم رئیسی است. او پیش‌تر به وضوح درباره ورود زنان به ورزشگاه حرف زده و گفته که دغدغه اصلی زنان، این مورد نیست. بسیاری از چهره‌های نزدیک به او در دولت هم چنین نظری دارند. از این موارد گذشته، چندین نماینده مجلس هم به صورت علنی مخالفتشان درباره حضور زنان در ورزشگاه را بیان کرده‌اند. مواردی که بازتابش در رسانه‌ها، کاری کرده تا حساسیت‌های فیفا در این مورد بیشتر شود.
در کنار این اظهارنظرات، مسئولان فوتبال در ایران هنوز نتوانسته‌اند مجوز حضور زنان در ورزشگاه را به دلایلی که در بالا عنوان شد اخذ کنند. آنها هم به بهانه شیوع ویروس کرونا، آن‌هم در شرایطی که بسیاری از مراسم‌های مذهبی و فرهنگی در فضاهای پوشیده در حال برگزاری است، مانع از ورود تماشاگران به ورزشگاه‌ها شدند. البته واضح است دلیل اصلی بدون تماشاگر شدن بازی‌ها در فوتبال ایران به مسئله حضور زنان مرتبط می‌شود چون فیفا دیگر به هیچ شکل و سیاقی قانع نمی‌شود که تماشاگران در فوتبال ایران فقط مرد باشند. البته این حربه بدون تماشاگر بودن هم فقط تا مدت کوتاهی جواب می‌دهد چون قرار است روز هفتم بهمن، جانی اینفانتینو، رئیس فیفا، یک بار دیگر به ایران سفر کند و بازی تیم ملی برابر عراق در مرحله انتخابی جام جهانی را از نزدیک تماشا کند.



مشخصا بهانه حضور او در ایران برای این بازی، رصد ماجرای ورود زنان به ورزشگاه است. اینجاست که دیگر نمی‌شود به سادگی ماجرای عدم ورود تماشاگران را توجیه کرد و باید به فکر حل دائمی این موضوع بود. در واقع حالا که کنفدراسیون فوتبال آسیا به‌عنوان نهادی کوچک‌تر، به‌راحتی دو تیم مطرح ایرانی را به دلیل عمل‌نکردن به وعده‌های داده‌شده، از آسیا کنار گذاشته، چه تضمینی وجود دارد که فیفا به‌عنوان نهادی مقتدرتر، در برخورد با فوتبال و مسئولان فوتبال در ایران اغماض کند و به روی خودش نیاورد که وعده و وعیدی در‌ این ‌بین رخ داده است؟
ورزش، آینه تمام عیار مدیریت
سید حامد مرندی در روزنامه ابتکار نوشت: دیگر کسی نیست که از حذف سه تیم فوتبال کشورمان از مسابقات لیگ قهرمانان آسیا مطلع نباشد. خبری که ابتدا با سکوت، سپس با انکار و پس از آن با اعلام برگزاری جلسه ویژه برای کمک به تیم‌ها و درنهایت با امید به نفوذ سیاسی برای حل مشکل همراه بوده و خروجی آن با سر و صدای رسانه‌ای، به حاشیه بردن مشکل ایجاد شده و در نهایت از بین رفتن سهمیه کشورمان در مسابقات قهرمانی آسیا است.
در جهان امروز، ورزش و به خصوص فوتبال، ویترین مدیریت اقتصادی و مدیریت منابع انسانی نخبه کشورها محسوب می‌شود؛ به عبارتی با بهبود شرایط زیست عمومی، افتخارات ورزشی نمایان‌تر و با بروز مشکلات در کشورها، شاهد خسران سریع در این بخش هستیم. چه باور داشته باشیم، چه نداشته باشیم، ورزش به یک شاخص سنجش کارایی مدیریتی تبدیل شده و از این جهت در بسیاری از کشورها جایگاه آن مستلزم توجه ویژه‌ای است و متاسفانه در این حوزه شرایط کشورمان به گونه‌ای دیگر در حال تغییر است. امروز درگیر موج گسترده مهاجرت ورزشکاران مانند بسیاری دیگر از نخبگان در حوزه‌های دیگر هستیم اما با این تفاوت که هزینه‌های انعکاس بین‌المللی این دست مهاجرت‌ها به دلیل مورد توجه بودن ورزشکاران در رسانه‌ها، برای کشورها، بسیار بالا است. در وضعیت کنونی ورزش کشورمان که تقریبا به شکل دولتی اداره می‌گردد، مشکلات اقتصادی بیداد می‌کند و ناکارآمدی و بخصوص عدم شفافیت، همه را منزجر کرده است. برای فهم بهتر موضوع، کافیست نگاهی به فوتبال کشورمان بی‌اندازیم؛ درگیری‌های شدید گروهی و فضاسازی ناجوانمردانه علیه دیگری، حذف جریان‌های مخالف فکری با مدیریت در راس، آن هم بدون توجه به شایستگی افراد و نداشتن برنامه و مشخص نبودن گام‌های مدیریتی، نبود نظارت اثربخش در تصمیمات و عدم پیگرد برای جبران خسارات ناشی از تصمیمات، عدم همبستگی برای حرکت به سمت بهبود شرایط و فساد عمومی شده در ارکان مختلف فوتبال که توسط بسیاری از پیشکسوتان، ورزشکاران و حتی داوران گفته شده و هیچ عکس‌العملی شایسته‌ای مگر چند عمل تکراری بر اساس شخصیت مسئول مربوطه همانند برگزاری نطق مطبوعاتی و اطمینان بی پشتوانه به مردم برای بررسی دغدغه‌ها، تکذیب و ارتباط موضوع به بدخواهان و سیاه‌نمایی خواندن شرایط و بعضاً لبخند و یا رفتار تند با خبرنگاران و مردم، دیده نمی‌شود. امروز شاهد آن هستیم که ورزش به دلیل نداشتن مدیریت توانمند در حال ورود به حوزه تخریب بوده و نشانه‌های آن را نیز در لجبازی‌های بسیار میان عناصر تیم‌های ورزشی، از والیبال تا وزنه‌برداری و پرورش اندام و تکواندو و حتی شطرنج گرفته تا فوتبال که با جریمه‌های سنگین ناشی از شکایت بازیکنان و مربیان خارجی برای کشورمان نیز همراه بوده است، می‌توان دید. نتیجه این نوع مدیریت نیز تنها به یک چیز ختم شده و خواهد شد و آن متضرر و مایوس شدن هر چه بیشتر مردم است. امروز همه می‌دانند که برای مدیرکل شدن تنها یک نامه تشکیلاتی از مسئول بالادست کافیست و برای سمت اخذ شده، خبرگی ملاک عمل نبوده و از بابت زیان ایجاد شده به دلیل نا آگاهی مدیران از روندهای اجرایی، پیگرد و پرس و جویی در کشور انجام نمی‌شود. باید گفت که شوربختانه این رویه ناصواب در تک تک بخش‌های کشور نیز حاکم شده، اما به دلیل توجه کمتر مردم و رسانه‌ها به موضوعات تخصصی‌تر، کمتر دیده شده و مورد مطالبه قرار می‌گیرد.

باید بر روی نشانه‌ها حساسیت ایجاد شود و شایسته است که مسئولین نظام برای این وضعیت زیان بار در کشور و به خصوص ورزشمان تدبیری کنند و متوجه باشند که نتیجه عدم بهبود فرآیندهای اینچنینی می‌تواند بسیار پر هزینه‌تر از وضعیت حاضر شود و در ادامه اصلاح امور، با برقراری شفافیت در کلیه فرآیندهای لازم ورزشی از انتخابات این نهادها گرفته تا مباحث اقتصادی و حرکت به سوی خصوصی سازی واقعی و نیز حرفه‌ای کردن امور، ضمن جلوگیری از فساد و ناکارآمدی و نیز اتلاف بیت‌المال، امید را نزد مردم از بابت مشاهده امکان اصلاح روندها با بدنه مدیریتی حاضر، زنده نمایند.
امیدواریم حذف سه تیم استقلال، پرسپولیس و گل‌گهر تلنگری برای حرکت به سمت تصمیمات بهینه و درست برای آینده کشورمان باشد و دیگر شاهد این دست خسارات نباشیم.