بدرقه طرح صیانت

کبنا ؛دبیر شورای عالی فضای مجازی طرح صیانت را حاوی اشکالات اساسی دانست و خواستار ارائه لایحه از سوی دولت شد. دستیار سیاسی و رسانه ای رئیس مجلس نیز در یادداشتی از دلایل مخالفت قالیباف با طرح صیانت و عملکرد کمیسیون ویژه نوشت.
شورای عالی فضای مجازی نظر صریح و قطعی خود درباره طرح صیانت را به طور رسمی اعلام کرد تا کاملا مشخص شود روند طی شده در کمیسیون ویژه این طرح در مجلس مورد تایید این شورای عالی نیست و ایرادات قانونی فراوانی به آن وارد است. دکتر «ابوالحسن فیروزآبادی» دبیر شورای عالی فضای مجازی و رئیس مرکز ملی فضای مجازی شنبه شب در یک گفت وگوی زنده اینترنتی، به بسیاری از سوالات درباره طرح صیانت پاسخ داد که روز گذشته، بخش های مهم آن به یکی از پربازدیدترین پیام های شبکه های اجتماعی تبدیل شد.
به گزارش کبنا، خبرگزاری دانشجو هم عصر دیروز مشروح این گفت وگو را منتشر کرد که مهم ترین آن به این شرح است:
راه اندازی تشکیلاتی موازی شورای عالی فضای مجازی نیازمند اجازه رهبری است
* معتقدم که نظام تنظیم مقررات فضای مجازی باید اصلاح شود و بزرگ ترین مسئله ما در کشور مسئله حکمرانی فضای مجازی است  اما این که یکی از کمیسیون‌های مجلس بخواهد راجع به کل فضای مجازی طرحی را ارائه دهد قاعدتاً دچار نقص و اشکال است. به اعتقاد ما راه اندازی تشکیلاتی موازی شورای عالی فضای مجازی با اختیار معادل این شورا در قالب کمیسیون عالی تنظیم مقررات فضای مجازی نیازمند اجازه از رهبری است.
صلاح نمی دانم طرح مجلس ادامه یابد
* درست است که مجلس اختیار دارد اما قطعاً اگر قرار باشد نظام تنظیم مقرراتی در مجلس پیاده شود، باید طرح آن از سوی دولت ارائه شود، من اعتقاد دارم با توجه به مخالفت وسیع اجتماعی که چه درست و چه غلط با این طرح شده است، در مجموع صلاح نمی دانم که این طرح ادامه یابد و بهتر است که دولت ورود کند.همه ارکان دولت باید جدی تر وارد نظام تنظیم مقررات فضای مجازی شوند و طرح کاملی ارائه کنند .
نمی شود این طرح مهم به صورت ناپخته و در یک کمیسیون به نتیجه برسد
* من صلاح نمی دانم که این طرح که هم اکنون به نظام تنظیم مقررات فضای مجازی کشور تغییر نام داده، به این صورت ناپخته در مجلس مطرح شود و در یک کمیسیون به نتیجه برسد.
چرا وزارتخانه های اقتصادی در تدوین طرح شرکت نکردند؟
* بزرگ ترین هدف از نظام تنظیم مقررات در کشورها در حقیقت تنظیم اقتصادی این فضاست اما در کشور ما علاوه بر تنظیم اقتصادی، تنظیم فرهنگی و اجتماعی هم مدنظر است. با وجود این هیچ کدام از وزارتخانه‌های اقتصادی، در این طرح مشارکت نکردند.
مجلس هم تصویب کند، باز نظر اصلاحی می دهیم
* مسائل مختلفی در حوزه کلان داده و حریم خصوصی و مالکیت داده وجود دارد که مجلس می‌تواند برای آن ها تعیین تکلیف کند، این  را که همه این ها را رها کنیم و روی طرح صیانت که طرح ناقصی است تامل کنیم صلاح نمی دانم.
* به نظر نمی‌رسد با طرح صیانت مشکلات ما مرتفع شود و این طرح فقط باعث می‌شود که ما یک قانونی داشته باشیم که بر اساس آن بتوانیم از سازمان‌های دولتی شکایت کنیم و اتفاق چندانی نیفتد. اگر مجلس هم این طرح را به تصویب برساند ما باز هم نظر اصلاحی می‌دهیم و همکاری می‌کنیم.
درخواست جرم انگاری فضای مجازی، تبدیل به طرح صیانت شد!
* مکاتبات ما با مجلس برای این بود که قانون جرایم رایانه‌ای در موضوعاتی مانند قمار نیاز به اصلاح دارد، نظرمان این بود که این موارد اصلاح شود اما تبدیل شد به طرح صیانت.
بارها با  آقای تقی پور  رئیس کمیسیون صحبت کردیم
* وی در پاسخ به این سوال که چرا لزوم قانون گذاری فضای مجازی را برای مردم تبیین نمی‌کنید؟ تاکید کرد: این بحث را ما در جلساتی با دوستان وزارت ارتباطات و کمیسیون دکتر تقی پور داشتیم. باید توجه کنید که الان جو بسیار مسموم است و اگر دلتان می‌خواهد که من هم به این لیستی که مورد تعرض قرار می‌گیرند، اضافه شوم حرفی نیست. این که این فضا نیازمند قانون است بارها از سوی خیلی از چهره‌ها مطرح شده و حرف حقی است اما من صلاح ندانستم در این فضای سیاسی بعد از انتخابات که یک سری در حال انتقام گرفتن هستند و کاری به درستی حرف ندارند، وارد این دعوا شوم.
قطع پلتفرم‌های خارجی امکان پذیر نیست
* ما در مصوبه شورای عالی فضای مجازی برای ایجاد نمایندگی پلتفرم‌های خارجی که بیش از یک میلیون مشترک دارند مقررات گذاری کردیم اما تاکیدی بر قطع دسترسی آن ها نداشتیم چرا که امکان پذیر نیست. ما مطمئنیم اگر به گوگل و دیگران بگوییم که اگر با ما مذاکره نکنند باید آن ها را مسدود کنیم، اتفاقی نمی‌افتد. بعد می‌خواهیم قانونی را تصویب کنیم که کل فضای مجازی را ببندیم؟ و هیچ تضمینی هم نگذاشتیم که دولت موظف باشد جایگزینی برای آن فراهم کند!
طرحی به مجلس آوردند که ۳ میلیون نفر را تهدید به تعطیلی کسب و کار می‌کند
* الان ۸۰ درصد ترافیک ما مربوط به شبکه‌های اجتماعی است که بخش عمده آن را نیز شبکه‌های خارجی تشکیل می‌دهند، در این طرح گفته نشده که دولت در یک بازه زمانی شبکه اجتماعی داخلی راه اندازی کند و طرح، بخش ایجابی این مشکل را حل نکرده است.
* در این طرح به این نکته اشاره نشده که برای حدود دو تا سه میلیون کسب و کاری که روی این شبکه‌های اجتماعی هستند چه راه حل جایگزینی دارد؟ طرحی را به مجلس آوردند که سه میلیون نفر را تهدید به تعطیلی کسب و کار می‌کند و تضمین های لازم را هم به آن ها نمی‌دهد.
* من از مخالفان دفاع نمی‌کنم اما به هر حال موارد این قانون با اشکالات اساسی همراه است.
تدبیر رهبر انقلاب، ایجاد شورای عالی فضای مجازی بوده است 
* این طرح یک بعدی بوده و نواقص اساسی دارد و هم اکنون هم نمی‌دانیم کدام نسخه روی میز است و راجع به چه چیزی بحث می‌کنیم؟ دلیلی ندارد که همه توان ملی را پای این طرح بگذاریم، در حالی که تدبیر رهبری ایجاد شورای عالی فضای مجازی بوده است و  ایشان به تازگی نیز تاکید کردند که دولت مشکلات فضای مجازی را حل کند.
* تلاش می‌کنم این طرح در صورت تصویب حداقل اشکالات را داشته باشد، اگر می‌دیدم اکثریت قاطع مجلس پشت این طرح هستند و تا آخر پای آن می‌ایستند، من قطعاً ورود می‌کردم، کما این که در این نسخه نهایی نیز نظرات ما روی همه بند بند آن اعمال شده و ما فضای خوبی را در تعامل با مجلس داشته‌ایم و اگر مجلس طرح را تصویب کند ما هم حمایت می‌کنیم.
یکی از 8 اتفاق پرواکنش در جامعه
* افکارسنجی روی بازخورد مردم از این طرح داشته‌ایم، به این معنی که در سال ۱۴۰۰ از میان هشت حادثه مختلف در کشور که بیشترین عکس العمل اجتماعی را داشته است، این مقایسه انجام شده و نتایج نشان می‌دهد که عکس العمل اجتماعی درباره طرح صیانت در رتبه اول قرار داشته و این حساسیت اجتماعی به شدت و در جهت مخالف بوده است. این ذائقه سنجی فضا بر اساس واکنش‌های مثبت و منفی در نظر گرفته شد و فضا به سمت منفی بودن، پرخاشگری، اعتراض و مخالفت بود.
قالیباف مخالف طرح‌هایی است که به‌عنوان «صیانت» شناخته می‌شود
محمدسعید احدیان، دستیار سیاسی و رسانه ای رئیس مجلس هم دیروز در یادداشتی که در روزنامه «صبح نو» منتشر شد، موضع قالیباف درباره طرح صیانت را به روشنی مطرح کرد و نوشت: «قالیباف مخالف طرح‌هایی است که به‌عنوان «صیانت» شناخته می‌شود. اهم دیدگاه‌های ایشان به شرح زیر است: ضابطه‌مندی برای فضای مجازی ضرورتی انکارناپذیر است اما مطابق با تدبیر هوشمندانه رهبر انقلاب، مسئولیت سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری در حوزه فضای مجازی به‌عهده شورای عالی فضای مجازی به‌عنوان قرارگاه مرکزی مدیریت این فضا گذاشته شده است، چراکه موضوعات فضای مجازی بسیار پیچیده و چند بعدی هستند و شرایطی کاملا متغیر دارند؛  لذا ضروری است با نگاهی کاملا کارشناسی، چند بعدی و متناسب با زمان در همه زمینه‌ها از جمله قانون‌گذاری تصمیم‌گیری شود. در همین راستا مجلس هم وظیفه دارد در قانون‌گذاری خود مطابق با سیاست‌های این شورا اقدام کند اما متاسفانه، کمیسیون در نسخه‌های مختلف خلاف تدبیر رهبر انقلاب به شورای عالی فضای مجازی کم‌توجهی کرده است و به ‌رغم نظر شورای عالی فضای مجازی درنهایت حاضر نشد، در این زمینه هماهنگ با شورای عالی اقدام کند و پیش از اعلام‌ نظر شورا نظر خود را به رأی گذاشت».
اقدامات رئیس مجلس برای اصلاح روند عملکرد کمیسیون ویژه
احدیان همچنین اهم اقدامات قالیباف را که در حدود اختیارات ریاست مجلس بوده و برای اصلاح این روند انجام داده است، تشریح کرد:  
* اصرار بر پخش علنی و زنده مذاکرات کمیسیون مشترک به ‌رغم برخی مخالفت‌ها
* برگزاری چندین جلسه با هیئت ‌رئیسه کمیسیون مشترک برای رضایت آن‌ها با پذیرش اصلاحات لازم
* برگزاری جلسه مشترک هیئت‌ رئیسه کمیسیون با وزارت ارتباطات و مرکز ملی فضای مجازی که در نهایت چنین تفاهم شد، طرح طبق ماده142 آیین‌نامه داخلی مجلس به مرکز پژوهش‌های مجلس ارجاع شود، تا با شنیدن نظرات فعالان حوزه مجازی و دولت و مرکز ملی فضای مجازی طرحی کارشناسی‌ شده و مطابق قانون‌ اساسی به کمیسیون ارائه شود اما متاسفانه کمیسیون این طرح را نه بر اساس ماده142 بلکه به‌عنوان نظر مشورتی به مرکز پژوهش‌ها ارجاع داد و در ادامه نیز بدون درنظر گرفتن نظارت کارشناسی مرکز پژوهش‌ها، نسخه‌ای دیگر از این طرح را به رأی‌گیری گذاشت.
* پیگیری طرح صیانت در جلسه شورای عالی فضای مجازی مبنی بر این که شورای عالی فضای مجازی به‌عنوان جایگاهی که رهبر انقلاب آن را به‌عنوان قرارگاه مرکزی برای مدیریت و سیاست‌گذاری فضای مجازی در نظر گرفتند، نیازهای قانون‌گذاری را متناسب با سیاست‌های کلان تعیین‌ شده، به مجلس ارجاع دهد تا متناسب با آن‌ها مجلس به وظیفه قانون‌گذاری در این زمینه اقدام کند و همان طور که آقای سرافراز، عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی خبر داده‌اند: «در جلسات قبل شورای عالی فضای مجازی گفته شد که شورا بالاترین مرجع تصمیم‌گیری درخصوص فضای مجازی است و هر طرح و پیشنهادی در ابتدا باید به این شورا ارائه شود و اگر نیاز به قانون داشت در مجلس مطرح شود.
باطل کردن مصوبه کمیسیون ویژه
آن طور که احدیان نوشته،  به ‌رغم این پیگیری‌ها و هماهنگی‌ها و اطلاع هیئت ‌رئیسه کمیسیون صیانت، نسخه‌ای دیگر از این طرح با عنوان نظام تنظیم مقررات خدمات فضای مجازی (نسخه 5دی‌ماه - ویرایش 9بهمن) با عجله رأی‌گیری و تصویب شد که معاونت قوانین مجلس این رأی‌گیری را غیرقانونی اعلام کرد. این نظر مورد حمایت رئیس مجلس قرار گرفت و  همان طور که سخنگوی هیئت ‌رئیسه و سلیمی، عضو هیئت‌ رئیسه مطرح کردند، در هیئت‌ رئیسه مجلس نیز مورد تایید قرار گرفت و مصوبه کمیسیون صیانت بر اساس قانون ابطال شد.
 عضو کمیسیون مشترک طرح صیانت در گفت و گو با خراسان: نظر ما  ارائه لایحه دولت به جای طرح صیانت است
با امضای 185 نماینده، حالا مجلس باید درباره خروج طرح صیانت از قالب اصل 85 و بازگشت آن به صحن علنی تصمیم گیری کند. با این تعداد امضا، در صورت ثابت ماندن نظر امضاکنندگانی که اسامی آن ها هم منتشر شده، بازگشت این طرح به صحن قطعی است اما با توجه به موضع شفاف دبیر شورای عالی فضای مجازی، ممکن است درخواست نمایندگان، از بررسی طرح صیانت در صحن، به ارائه لایحه توسط دولت تغییر کند.
«غلامرضا نوری قزلجه» ،عضو کمیسیون ویژه در این باره به خراسان می گوید: مجلس ساز و کار خودش را دارد و هدف فعلی امضاکنندگان نامه، بازگشت طرح صیانت از کمیسیون ویژه به صحن علنی است اما بالطبع موضع اعلام شده توسط دبیر شورای عالی فضای مجازی هم در نظر نمایندگان تاثیرگذار خواهد بود. نوری می افزاید: در جلسه ای که نامه درخواست نمایندگان بررسی خواهد شد، صحن علنی درباره روند بررسی طرح صیانت تصمیم گیری می کند و باید منتظر ماند و دید که رای نمایندگان به بررسی طرح در صحن علنی است یا دریافت لایحه دولت را مد نظر قرار خواهند داد. وی ادامه می دهد: مجلس علاقه مند است به جای طرح موجود، دولت لایحه بدهد و بنابراین در صورت اعلام آمادگی دولت، مجلس نیز از این رویکرد حمایت خواهد کرد. عضو کمیسیون ویژه طرح صیانت این نکته را هم می گوید که: آن چه مشخص است این است که درباره طرح صیانت، قطعا باید چاره جدید اندیشید که واقعا بتواند نیازهای جامعه را برطرف کند نه این که بالعکس باشد و باعث نگرانی افکار عمومی شود.