خطر انقراض بیلهر در کهگیلویه و بویراحمد و بی‌توجهی مدیران منابع طبیعی و محیط زیست

با برداشت بی‌رویه بیلهر در کهگیلویه و بویراحمد، گیاه دیگر فرصت تولید دوباره بذر را ندارد. وقتی هم که بذر از بین می‌رود و بذر جدیدی جایگزین نشود، گیاه کم کم در معرض انقراض قرار می‌گیرد.
به گزارش کبنا، کهگیلویه و بویراحمد با اینکه سرزمینی زرخیز با ظرفیت‌های نهفته و بسیار شگرف در حوزه‌های مختلف است، اما بر اثر کم‌توجهی و صیانت نکردن از این سرمایه‌های ارزشمند، سال‌هاست که طعم محرومیت‌های عمیق و تاریخی را چشیده است.
وجود بیش از ۲ هزار و ۱۰۰ گونه گیاه دارویی و خوراکی در کهگیلویه و بویراحمد، یکی از ارزشمندترین ثروت‌های ناشناخته در این استان به‌شمار می‌رود که متولیان امر تاکنون برنامه صحیح و مشخصی برای نگهداری و استمرار این منبع عظیم درآمدزایی نداشته اند. گیاهان دارویی کهگیلویه و بویراحمد به عنوان گنجینه‌ای رهاشده در خطر انقراض و نابودی قرار گرفته و سالیان متمادی است به تاراج می‌رود که دودش به چشم نسل‌های آینده خواهد رفت.
هر سال با آغاز فصل بهار و رويش گياهان دارويي و خوراكي در مراتع کهگیلویه و بویراحمد و ارتفاعات اين استان، برداشت بي‌رويه آن ها توسط برخي افراد سودجو صورت مي‌گيرد.
یکی از گیاهانی که این روزها کارشناسان نسبت به خطر انقراض آن هشدار می‌دهند، گیاه بیلهر یا کندل کوهی (با نام علمی Dorema aucheri) است. بیلهر گیاهی از خانواده چتریان است. این گیاه که یکی از گیاهان مرتعی است در کهگیلویه و بویراحمد در معرض انقراض قرار گرفته است.
کامران علیمردانی دکترای اکولوژی در خصوص این گیاه و خطر انقراض آن در گفت‌وگو با خبرنگار کبنا عنوان کرد: گیاه بیلهر که به آن کندل کوهی نیز گفته می‌شود، علاوه بر خاصیت خوراکی، خواص دارویی بسیاری نیز دارد.
وی گفت: بیلهر خواص ضد سرطان دارد و از آن در درمان سرطان استفاده می‌شود. این گیاه در طب سنتی نیز کاربرد دارد و عشایر از آن به عنوان نوعی مسکن استفاده می‌کنند. علاوه بر آن از دیگر خواص این گیاه می‌توان به خاصیت آنتی اکسیدانیِ آن، کاهش چربی خون، کاهش فشار خون و ... یاد کرد.
وی اضافه کرد: اما مصرف بی‌رویه بیلهر خطرناک است و ممکن است موجب سرطان شود.
این کارشناس اکولوژی اظهار داشت: بیلهر به عنوان یکی از گیاهان مرتعی، در فصل زمستان باعث جلوگیری از روان‌آب و سیلاب می‌شود. وجود چنین گیاهانی از فرسایش خاک نیز جلوگیری می‌کند. اگر گیاهان بوته‌ای از بین بروند باعث بروز سیل می‌شود. این گیاهان هم جلوی ضربات قطرات باران را می‌گیرند و هم از بروز سیلاب جلوگیری می‌کنند.
علیمردانی افزود: برداشت بی‌رویه از یک سو و از سوی دیگر چرای بی‌رویه، بیلهر را در معرض خطر انقراض قرار داده است.
وی گفت: با برداشت بی‌رویه، گیاه دیگر فرصت تولید دوباره بذر را ندارد. وقتی هم که بذر از بین می‌رود و بذر جدیدی جایگزین نشود، گیاه کم کم در معرض انقراض قرار می‌گیرد.
وی اضافه کرد: برداشت باید در زمان مشخصی صورت گیرد که بوته به مقدار مناسب برای سال‌های آینده باقی بماند. اما متأسفانه با برداشت و چرای بی‌رویه چنین فرصت به این گیاه داده نمی‌شود.
علیمردانی در پایان با بیان یک پیشنهاد گفت: با توجه به اینکه نمی‌توانیم جلوی مصرف مردم را بگیریم، بهتر است که در زمان مشخصی، با نظارت کامل، اجازه برداشت محدود داده شود؛ به گونه‌ای که هم بوته‌ها آسیب نبینند و هم بوته توان تولید بذر برای سال‌های آینده را داشته باشد.