علاج واقعه قبل از وقوع؛ آتش‌سوزی جنگل‌ها

از قدیم الایام جنگل‌ها و مراتع نقش بسیار مهمی در تامین معیشت مردم، امنیت و حفاظت از آنها در برابر خطرات، تصفیه هوا و ... بر عهده داشتند. در روزگاری که خبری از انواع ماشین آلات و صنایع نبود این نقش ها ملموس‌تر بوده است. اما امروزه با پیشرفت هایی که در زمینه های مختلف به عمل آمده و به سبب آلودگی‌های ناشی از صنایع و صِرف توجه آنی و کوتاه مدت به مقوله جنگل ها به طور خاص و محیط زیست به طور عام، نگرانی‌های زیادی در بین آحاد جامعه و کسانی که نگران آینده ایران عزیز هستند، به وجود آورده است.
یکی از مهمترین‌ مسایلی که محیط زیست، جنگل ها و مراتع را به خصوص در فصل تابستان تهدید می‌کند مسئله آتش سوزی می باشد. برگهای خشک درختان و علفزارها در کنار اکسیژن هوا در اثر تابش مستقیم‌ نور خورشید به راحتی آتش گرفته و در کوتاه‌ترین زمان‌ممکن باعث شعله ور شدن و نفوذ آتش به بخش های زیادی از جنگل شده که در صورت عدم کنترل به موقع میتواند هزاران هکتار از مراتع و پوشش های گیاهی، گونه‌های جانوری و حیات وحش را نابود کرده و خسارتهای اقتصادی و محیط زیستی زیادی را بر پیکره نیمه جان اقتصاد و محیط زیست ما وارد کند. از این روی حفاظت از محیط زیست به عنوان میراثی برای نسل آینده و تلاش برای زنده نگهداشتن آن به عنوان راهی برای کسب درآمد و جذب گردشگر و لزوم استفاده از اقتصادِ محیط زیست محور دولت ها را راغب به حمایت و حفاظت از محیط زیست و‌ جنگل‌ها کرده و میکند.
اگر چه به نطر میرسد غالب آتش‌سوزی‌های صورت گرفته تعمدی نبوده ولی اکثر آنها در اثر سهل انگاری های و کم توجهی حادث شده‌اند. به عنوان مثال آتش‌سوزی در مزارع کشاورزی‌ای که در مجاورت جنگل های قرار دارند یکی از راههایی است که در صورت کنترل نکردن و بی توجهی سبب نفوذ آتش به مراتع و جنگلها می‌شود. یا در مواردی دیده شده است گردشگران و کوهنوردان بعد از تهیه آتش اقدام به خاموش کردن کامل آن نکرده و در اثر وزش باد و نفوذ خاکستر داغ و زغال‌ به درون جنگل سبب آتش سوزی شده‌اند. بنابراین ضروری است که در یک حرکت طبیعت دوستانه کلیه افرادی که به نحوی با آتش و جنگل سروکار دارند نکات ایمنی را رعایت کرده و بعد از استفاده از آتش به طور کامل آن را خاموش کنند.
از جمله اقداماتی که می توان برای کاهش اتش سوزی بخصوص در فصلهای گرم سال بیان کرد، عبارتند از؛
* برگزاری دوره های عمومی اهمیت‌ محیط زیست و لزوم توجه به آن  توسط سازمانهای دولتی و‌ مردم‌نهاد
* برگزاری دوره های عمومی و تخصصی چگونگی اطفا حریق جنگل و مراتع توسط سازمانها و دستگاههای مربوطه
*  تهیه و تصویب قوانین مناسب برای پیشگیری از آتش
* استفاده از نیروهای بومی زبده و آشنا به جنگل جهت پایش و رصد روزانه جنگل ها
* احداث کمپ و ایستگاههای برای نگهداری وسایل اطفا حریق شامل دمنده ها و آتش خاموش‌کُن‌ها برای مواقع ضروری  
* لزوم استفاده از تیم های واکنش سریع متشکل از اتش نشان، پلیس و نیروهای بومی مخصوص مبارزه با آتش‌سوزی
* جمع اوری انواع زباله‌ها به خصوص زباله‌های آتش ‌گیر
"ای جنگل با شکوه کز من دوری / از داغ تو گُر گرفته‌ام بد جوری
من در غم خویش بی صدا می‌سوزم / وقتی که میان شعله‌ها محصوری"

دکتر رحمن پاداش