تاثیر تحریم‌ بر اقتصاد ایران؛ مردم قربانیان بزرگ تحریم‌های آمریکا

کاهش سطح معیشت و رفاه ایرانی‌ها عملا نمودی عینی از شکست سیاستی است که هدف آن به حداقل رساندنِ آسیب‌های انسانی عنوان شده است (بواسطه وضع تحریم‌ها علیه ایران). در این چهارچوب، "میدل ایست آی"، آثار تحریم‌های بین المللی بر ایران را در چندین شکل و نمودار مورد اشاره و تحلیل قرار داده است.
پایگاه خبری "میدل ایست آی" در گزارشی، به تاثیر تشدید تحریم‌های آمریکا علیه ایران، بویژه در چهار سال اخیر و پس از خورج دولت ترامپ از توافق "برجام" و تداوم یافتن تحریم‌ها علیه ایران در دولت بایدن پرداخته و به طور خاص، مردم ایران را (بر خلاف ادعا‌های مقام‌های آمریکایی که همواره تاکید داشته اند ملاحظه ملت ایران را خواهند کرد) بزرگترین قربانیان این قبیل تحریم‌ها ارزیابی کرده است. تحریم‌هایی که در حوزه دسترسی مردم به دارو و مواد غذایی نیز مشکلات اساسی را ایجاد کرده اند.
پایگاه خبری میدل ایست آی در این رابطه می‌نویسد: «چند ماه پس از آنکه مذاکرات مرتبط با احیای توافق برجام (مذاکرات اتمی وین) به مرحله نهایی خود رسید و دستیابی به یک توافق، در درسترس به نظر می‌رسید، روند مذاکرات متوقف شد و اکنون حتی این نگرانی وجود دارد که مذاکرات احیای برجام، به کل فرو بپاشد.
با این همه، در تمام مدت اخیر، تحریم‌ها علیه ایران ادامه پیدا کرده و عملا تبعات سنگینی را نیز به ویژه در بُعد اقتصادی برای مردم عادی ایران و سخت‌تر شدنِ زندگی عادی آن‌ها به همراه داشته است. البته که ایران پس از سال‌ها تحمل تحریم‌های اقتصادی گوناگون، به خوبی یاد گرفته که باید خود را با این شرایط وفق دهد.
به گزارش فرارو، با این حال، روند متداوم تورم، بی ارزش شدن پول ملی، و کاهش تولید ناخالص داخلی ایران، عملا این کشور را با چالش‌های اقتصادی عدیده‌ای رو به رو کرده است. در این راستا، به طور خاص اقلامی نظیر گوشت، برنج و یا نان، افزایش بهای قابل ملاحظه‌ای را تجربه کرده اند و این مساله عملا موجب شده تا ایرانی‌ها در برخی عادات و سبد غذایی خود، تغییراتی را لحاظ کنند. در این راستا، اگرچه ایران با یک بحرانِ گرسنگی آشکار رو به ور نیست، باید این نکته را مد نظر داشت که از دست رفتنِ قدرت خرید مردم، در نوع خود یک بحران انسانی است.
از این منظر، کاهش سطح معیشت و رفاه ایرانی‌ها عملا نمودی عینی از شکست سیاستی است که هدف آن به حداقل رساندنِ آسیب‌های انسانی عنوان شده است (بواسطه وضع تحریم‌ها علیه ایران). در این چهارچوب، "میدل ایست آی"، آثار تحریم‌های بین المللی بر ایران را در چندین شکل و نمودار مورد اشاره و تحلیل قرار داده است.
 

تولید ناخالص داخلی ایران در فاصله میان سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۲، رو به افزایش بوده ودر ادامه، با کاهشی اندک، اما متداوم که تا حد زیادی نتیجه اِعمال تحریم‌های بین المللی علیه ایران مخصوصا در بحث فروش نفت این کشور است، همراه شده است. ایران در سال ۲۰۱۶، در نتیجه انعقاد توافق اتمی برجام، شاهد افزایش تولید ناخالص داخلی خود بود. با این حال، این روند پس از آنکه "دونالد ترامپ" رئیس جمهور سابق آمریکا کشورش را در سال ۲۰۱۸ از توافق برجام خارج کرد، با سقوطی قابل توجه رو به رو شد. تا سال ۲۰۲۰، تولید ناخالص داخلی ایران به چیزی در حدود یک سوم تولید ناخالص داخلی این کشور در سال ۲۰۱۲ رسید.
 

شاخص قیمت مصرف کننده ابزاری است که از طریق آن می‌توان تغییرات ایجاد شده در هزینه‌کردِ مصرف‌کنندگان در بحث پرداخت بهای کالا‌ها و خدمات را دردوره‌های زمانی مختلف، شناسایی کرد. درست در همان زمان‌هایی که قیمت‌ها در ایران به طور کلی بالا می‌روند (مساله‌ای که در نمودار اخیر نشان داده شده)، میانگین درآمد در ایران کاهش می‌یابد. مساله‌ای که یک شکاف جدی را در اقتصاد ایران ایجاد می‌کند و موجب می‌شود تا تامین نیاز‌های روزانه مردم در مواردی نظیر غذا و دارو، بسیار سخت‌تر از گذشته شود.
تاثیر تحریم‌ها بر پول ملی ایران (ریال) و نرخ بالای تورم که در شرایط اِعمال تحریم‌ها علیه تهران قابل مشاهده بوده، عملا قیمت همه نوع کالایی را در این کشور گران‌تَر کرده است. قیمت‌های مصرف کننده در این زمینه، افزایش ۴۰ درصدی را در مقایسه با سال گذشته نشان می‌دهند. این بدان معناست که برای میلیون‌ها خانوار ایرانی، اساسا حساب و کتاب اقتصادی و هزنیه کرد‌های اقتصادیشان، تغییرات قابل توجهی کرده است.
علی، یک جوان ۲۶ ساله اهل تهران به میدل ایست آی می‌گوید که "تحریم‌های آمریکا علیه ایران نه تنها هزینه‌های زندگی را برای مردم ایران بالا برده است، بلکه همچنین امکان دسترسی به برخی دارو‌ها را نیز در سال‌های اخیر، به شدت سخت و دشوار کرده است".
در حالیکه آمریکا سال‌های طولانی ادعا کرده که معافیت‌های تحریمی را در نظر می‌گیرد تا مردم ایران امکان دسترسی ساده و آسان به دارو را داشته باشند، گروه‌های حقوق بشری گفته اند که عملیاتی شدنِ تحریم‌های ثانویه آمریکا علیه ایران موجب شده تا برخی شرکت‌ها از همکاری با ایران خودداری کنند و در نتیجه، دسترسی عمومِ مردم به انواع دارو‌های خاص با چالش‌های عدیده‌ای رو به رو گردد.
علی از تهران به میدل ایست آی می‌گوید: «زمانی من به آسانی می‌توانستم دارو‌های پدرم را تهیه کنم. با این حال اکنون این مساله برای من بسیار سخت شده و به سادگی نمی‌توانم دارو‌های ضروری و اصلی وی نظیر "کلوپیدوگرل" و "والزارتان" را بیابم».
حتی برخی دارو‌هایی نیز که در دسترس مردم هستند، به دلیل وجود تورم بالا، عملا با بهایی گران عرضه می‌شوند. از این رو، حتی وقتی قفسه‌های داروخانه‌ها در ایران پُر هستند، تحریم‌ها و ایجاد گرانیِ ناشی از آن ها، مانع از دسترسی راحت مردم ایران به دارو‌های مورد نیازشان می‌شوند.
 

"تورم" یکی از مهمترین پیامد‌های منفی تحریم‌های آمریکا علیه ایران است که تاکنون کمتر به آن پرداخته شده است. در آمریکا، همزمان با رسیدن نرخ تورم به ۸.۵ درصد در سال جاری، جنجال‌های زیادی به پا شده و بسیاری در این رابطه، به انتقاد و هیاهو پرداخته اند. این مساله درماه‌های اخیر موجب شده تا آمریکایی‌ها در زندگی روزمره خود با مشکلاتی جدی رو به رو شوند. با این حال، ایرانی‌ها قریب به یک دهه است که با این وضعیت به صورت روزانه دست و پنجه نرم می‌کنند و در شرایط فعلی نیز با توجه به چشم انداز ضعیف دستیابی به یک توافق در قالب مذاکرات اتمی وین، بسیاری از ناظران وتحلیلگران نگرانند که مبادا این چرخه‌های تورمی در ایران همچنان ادامه یابند.
"آیدا" یک زن ۳۸ ساله که مدیر یک شرکت طراحی در تهران است می‌گوید: "بسیاری از افراد در دوران تحریمی سال‌های اخیر، شغل خود را در نتیجه کارزار فشار حداکثری دولت ترامپ و تشدید تحریم‌ها علیه ایران از دست داده اند".
با این همه، باید توجه داشت که حتی اگر آمریکا با احیای برجام نیز موافقت کند و همین فردا، تحریم‌ها علیه ایران را لغو کند، حداقل ۶ الی ۸ ماه طول خواهد کشید تا وضعیت اقتصادی ایران رو به بهبود حرکت کند و ایرانی‌ها بتوانند به روند عادی تجارت بین المللی خود و همچنین فروش نفت و احیای درآمد‌های خود بازگردند. درست به همین دلیل است که ناظران و تحلیلگران معتقدند که حتی اگر همین حالا نیز توافقی منعقد شود، بعید است که آثار و نشانه‌های اقتصادی آن تا یک سال آینده در ایران ظاهر شود.
 

در اویل دهه ۲۰۱۰ میلادی، شاهد تحولات مثبتی در روند اقتصاد ایران بودیم. از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۲، میانگین درآمد ملی ایران هر سال رو به به افزایش بود. با این حال، همه چیز در سال ۲۰۱۲ تغییر کرد و در سال ۲۰۲۰، میانگین درآمد ملی ایران به کمتر از نصفِ میزان آن در سال ۲۰۱۲ رسید.