بازگشت به دوران تلخ «محمود»

«شوراي حکام آژانس بين‌المللي انرژي اتمي» براي دومين بار در سال جاري قطعنامه‌اي را بر عليه ايران صادر کرد که پيش از اين پيش‌نويس آن از سوي «انگليس»، «آلمان»، «فرانسه» و البته «آمريکا» روز سه‌شنبه هفته گذشته تهيه شده بود. اين قطعنامه در شرايطي بر عليه ايران صادر شد که در هفته‌هاي اخير و بعد از ناآرامي‌هاي سريالي در ايران فشارهاي کشورهاي غربي در خصوص مسائل حقوق بشري هم افزايش يافته است و برخي از کارشناسان معتقدند که رفته رفته تا چند ماه آينده به صورت کامل روابط ايران و کشورهاي غربي قطع خواهد شد. «احياي برجام» که يکي از مسيرهاي رسيدن به توافقي ديگر بود، اکنون وضعيت مناسبي ندارد و هر چند مقامات ايران از دعوت و اشتياق آمريکايي‌ها براي احياي برجام سخن مي‌گويند ولي اين موضوع از سوي طرف‌هاي آمريکايي رد مي‌شود و آنها معتقدند که نمي‌خواهند وقت‌شان را در زمينه برجام هدر دهند. در شرايطي قرار داريم که نه طرف‌هاي غربي تلاشي براي دوباره سازي برجام دارند و نه ايران از مواضع خود در ادامه «مقاومت» عقب‌نشيني خواهد کرد. مطهرنيا، تحليلگر مسائل بين‌الملل معتقد است اگر ايران گام دردناکي به عقب برندارد، شرايط از دوره محمود احمدي‌نژاد هم پرچالش‌تر خواهد بود.
26 راي موافق، 2 راي مخالف
شوراي حکام آژانس بين‌المللي انرژي اتمي روز پنجشنبه قطعنامه‌اي را که خواستار همکاري ايران با نهاد ديده‌بان هسته‌اي سازمان ملل است به تصويب رساند. قطعنامه يادشده «ضروري و فوري مي‌داند» که ايران بدون تأخير «توضيحات فني موجهي» را درباره ادعاهاي مطرح شده و همچنين امکان «دسترسي به سايت‌ها و تجهيزات» براي «جمع‌آوري نمونه‌ها» فراهم کند. 26 کشور به اين قطعنامه راي موافق، 2 کشور راي مخالف و 5 کشور راي ممتنع دادند. شوراي حکام آژانس بين‌المللي انرژي اتمي امروز پنجشنبه قطعنامه‌اي را که خواستار همکاري ايران با نهاد ديده‌بان هسته‌اي سازمان ملل است به تصويب رساند. اين قطعنامه با مخالف چين و روسيه روبرو شد. 26 کشور به اين قطعنامه راي موافق، 2 کشور راي مخالف و 5 کشور راي ممتنع دادند.
اين سومين قطعنامه شوراي حکام آژانس بين‌المللي انرژي اتمي عليه ايران پس از اجرايي شدن برجام و بسته شدن پرونده مسائل ادعايي پادماني است که در شوراي حکام آژانس بين‌المللي انرژي اتمي صادر مي‌شود. 30 خرداد 1399 و 18 خرداد 1401 هم قطعنامه مشابهي توسط سه کشور اروپايي عضو برجام و حمايت آمريکا پيشنهاد و تصويب شده بود.
واکنش ايران به تصويب قطعنامه ضد ايراني در شوراي حکام
سفير و نماينده دائم کشورمان در آژانس بين المللي انرژي اتمي در وين، در خصوص تصويب قطعنامه ضد ايراني شوراي حکام اظهار کرد: شوراي حکام آژانس بين المللي انرژي اتمي در نشست امروز خود تحت فشار شديد سياسي کشورهاي آمريکا، انگليسي، فرانسه و آلمان قطعنامه اي عليه فعاليت هاي صلح آميز هسته اي کشورمان به تصويب رساند.
محسن نذيري اصل، ضمن بيان ابن مطلب، افزود: در جريان بررسي اين موضوع، حاميان پيش نويس قطعنامه اطلاعات ساختگي و ادعاهاي بي اساسي براي توجيه رويکرد غيرسازنده خود به شوراي حکام ارائه کرده و کوشيدند اين نشست را به ابزاري براي پيگيري اهداف کوته بينانه سياسي خود و فراتر از چارچوب وظايف و اختيارات آژانس تبديل نمايند. نماينده کشورمان در ادامه ضمن اشاره به اينکه اين دسته از کشورها طي هفته هاي گذشته از هيچ تلاشي براي زير سوال بردن تعامل مستمر ايران با آژانس و ايجاد ترديد در مورد چشم انداز دستيابي به توافق در خصوص لغو تحريم هاي ظالمانه عليه کشورمان و احياي برجام، دريغ نکرده‌اند.
بايد شاهد افزايش استحکاک ايران و غرب باشيم
«مهدي مطهرنيا»، تحليلگر مسائل بين‌‎الملل در واکنش به تصويب قطعنامه شوراي حکام آژانس بين‌المللي انرژي اتمي بر عليه جمهوري اسلامي ايران، به خبرنگار «آرمان امروز» مي‌گويد: «تفاوت قطعنامه جديدي که شوراي حکام با پيشنهاد 1+3 (آمريکا، انگلستان، فرانسه و آلمان) بر عليه ايران صادر کرد در صراحت و ادبيات دستوري است. اين نوع ادبيات در عرصه بين‌المللي نشان از عزم جدي کشورهاي غربي براي مقابله با فعاليت‌ها هسته‌اي  و تحت فشار قرار دادن ايران را دارد. در مورد برجامه بايد بگوييم که نگاه کشورهاي موسوم به 1+3 گسترده‌تر و متفاوت‌تر با نگاه ايران است. آنها مي‌خواهند در قالب برجام نظارت طولي مدت و البته تاثيرگذاري بر فعاليت‌هاي ايران داشته باشد. در اين مورد بايد به موضوع ديگري در تفاوت نگاه‌ها اشاره کنيم، اين چهار کشور که در حال حاضر ايران را در هر زاويه‌اي تحت فشار قرار مي‌دهند، موضوع ايران را تنها به مسائل هسته‌اي گره نزده‌اند. در مقابل ايران مي‌خواهد همه مشکلات، اختلافات و چالش‌ها را در قالب برجام حل کند. ايران مي‌خواهد تا با امضاي توافق‌نامه‌اي مانند برجام همه تحريم‌ها به يکباره برداشته شود ولي توجه داشته باشيد که اين تنها پرونده ايران در سازمان‌هاي بين‌المللي نيست که غربي‌ها بر روي آن انگشت گذاشته‌اند و خواستار محدود کردن ايران هستند.»
اين تحليلگر مسايل بين‌الملل در همين مورد و با اشاره به تفاوت نگاه ايران و غرب بر سر مشکلات و اختلاف ادامه مي‌دهد: «اين تفاوت نگاه‌ها بين ايران و گروه 1+3 استحکاک بيشتري ايجاد خواهد کرد و در ماه‌هاي آينده بايد در انتظار تندتر شدن واکنش‌هاي في‌مابين باشيم. اين تفاوت‌ها در تعريف مذاکرات که در سال‌هاي اخير همواره باعث به بن‌بست رسيدن مذاکرات را در پي داشت که رفته رفته پيچيده‌تر خواهد شد. توجه داشته باشد که در اين خصوص نه ايران مي‌خواهد در سياست‌هاي خود تغييراتي ايجاد کند و نه شرکاي آمريکا تغييري در شرط‌هاي خود ايجاد مي‌کنند. در اين شرايط هيچ روزنه‌اي براي رسيدن به توافق و يا ايجاي فضاي گفتماني وجود ندارد و مسير همواره در حال مسدود شدن است. دولت کنوني ايران در اين شرايط سعي مي‌کند به ايدئولوژي خود يعني «مقاومت در برابر فشارهاي غربي‌ها» ادامه دهد و به نظر قصدي براي عقب‌نشيني هم ندارد. بايد به اين موضوع هم اشاره کنيم که وضعيت جغرافيايي ايران را در شرايطي قرار داده است که در نزديکي تغييرات جهاني قرار دارد. در حال حاضر مشاهده مي‌کنيم که در نقشه‌هاي کشورهاي استقلال يافته از جماهير شوروي تغييراتي به وجود آمده است و اين روند در قالب «نظم نوين جهاني» ادامه خواهد داشت. در چنين وضعيتي بايد پيش‌بيني کنيم که اين فشارها و قطعنامه‌ها بر عليه ايران همچنان ادامه خواهد داشت.»
مطهرنيا در پاسخ به اين سوال که پس از صدور اين قطعنامه‌ها آيا مي‌توان گفت که ايران به وضعيت دوران رياست جمهوري «محمود احمدي‌نژاد» باز خواهد گشت، اضافه مي‌کند: «بعد از اتمام دوران محمود احمدي‌نژاد دولت «حسن روحاني» توانست برجام را به سرانجام برساند و بسياري از موانع از جمله تحريم‌هاي اقتصادي کنار رفت. ولي بعد از خروج ترامپ از برجام شاهد بازگشت به دوران پسا احمدي‌نژاد بوديم. همانطور که اشاره کردم هيچ روزنه‌اي براي مذاکره و رسيدن به نتيجه وجود ندارد مگر اينکه ايران بخواهد از برخي مواضع خود کوتاه بيايد و گام به عقب بردارد. اگر نشانه‌هاي زمان کنوني را با آن روزها مقايسه کنيم بايد بگوييم که حتي مي‌توانيم پيش‌بيني کنيم که شرايط سخت‌تر از دوران احمدي‌نژاد در انتظار ايران است مگر اينکه ايران بخواهد گام دردناکي به عقب بردارد.»
او در واکنش به راي منفي چين و روسيه به قطعنامه صادر شده از سوي شوراي حکام مي‌گويد: «اين دو کشور در چنين مواقعي تلاش مي‌کنند که خود را به عنوان حامي ايران در جوامع بين‌الملل معرفي کنند ولي توجه داشت داشته باشيد که در طول اين سال‌ها آنچنان که بايد نتوانستند در سياست‌هاي اعمالي خود از ايران حمايت کنند و به‌نظر نمي‌توانند در آينده به‌عنوان متحد منافع ايران نقشي داشته باشند.»