خودزنی خودسرانه

کبنا ؛ بر اساس نظر کارشناسان، مصرف خودسرانه دارو بدون نسخه پزشکان تهدیدی جدی برای سلامت انسان هاست اما بسیاری از افراد همچنان با این رویه نادرست برای درمان بیماری‌های خود از دارو‌های بدون نسخه پزشک استفاده می‌کنند که چنین شیوه‌ای نیازمند بازنگری است.
صاحبنظران غذا و دارو تأکید می‌کنند که دارو‌های ضد درد، خواب‌آور‌ها، کورتون یا استروئید‌ها از مهمترین دارو‌هایی هستند که به دلیل نشانه‌های مشترک برخی بیماری‌ها با نظر دوستان و آشنایان مصرف می‌شود و این رویکرد می‌تواند اثرات مخربی بر سلامت مصرف‌کنندگان داشته باشد.
این متخصصان اعتقاد دارند که استفاده از مکمل مانند ویتأمین‌ها، دارو‌های چاقی، لاغری اگرچه ممکن است در کوتاه مدت پاسخگوی خواسته‌های مصرف‌کنندگان باشد اما به جا گذاردن عوارض جسمانی مختلف و بازگشت به حالت اولیه از مهمترین پیامد‌های آن است.
آنتی بیوتیک‌ها از جمله رایج‌ترین دارو‌های مصرفی در جهان هستند که مصرف بی‌رویه آن منجر به هشدار کارشناسان شده است، اگر چه این دسته از دارو‌ها، می‌توانند نجات بخش جان بسیاری از مردم جهان از بیماری‌های عفونی باشد اما استفاده خودسرانه از آن سبب بروز عوارض متعددی می‌شود تا جایی که روز‌های پایانی آبان و ابتدای آذرماه با نام هفته اطلاع‌رسانی در این خصوص نامگذاری شده است.
پیامد‌های مصرف آنتی بیوتیک
مدیر تحقیق و توسعه معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی یاسوج گفت: استفاده نابجا و زیاد دارو‌های آنتی بیوتیک در انسان‌ها، حیوانات و گیاهان سبب بروز مقاومت میکروبی می‌شود.
پنی سیلین، آموکسی سیلین، سفالکسین و آزیترومایسین از جمله آنتی بیوتیک هاست.
دکتر امام بخش قائدی با اشاره به اینکه آنتی بیوتیک‌ها در درمان عفونت‌های ویروسی مثل سرماخوردگی و آنفلوآنزا نقشی ندارند تأکید کرد: در صورت بروز این بیماری‌ها از پزشک تقاضای تجویز آنتی بیوتیک نشود.
وی با بیان اینکه دارو‌های آنتی بیوتیک باید فقط با دستور پزشک مصرف شود تصریح کرد: این دارو‌ها در صورت تجویز پزشک به طور کامل مصرف شود.
وی تأکید کرد: هرگز آنتی بیوتیک‌های خود را برای استفاده بعدی ذخیره نکنید یا آنان را با خانواده یا دوستان به اشتراک نگذارید.
قائدی با اشاره به اینکه همه دارو‌ها عوارض خاص خود را دارد عنوان کرد و گفت: برای کاهش مصرف دارو با رعایت اصول بهداشتی فردی و جمعی از ابتلا به عفونت‌ها پیشگیری شود.
مدیر تحقیق و توسعه معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی یاسوج با اشاره به راهکار‌های کاهش خطر ابتلا به عفونت میکروبی، خاطر نشان کرد: با شستن مرتب دست‌ها، آماده‌سازی بهداشتی غذا، مصرف آب سالم و بهداشتی، پرهیز از تماس نزدیک با افراد بیمار و به روز نگه داشتن واکسن‌ها از بروز عفونت جلوگیری کنید.

راهکار‌های مبارزه با ایجاد مقاومت میکروبی در حوزه دامپزشکی
دکتر قائدی با اشاره به اهمیت مصرف نابجای آنتی بیوتیک‌ها در سلامت انسان‌ها پس از مصرف محصولات دامی یادآور شد: به دام‌ها نیز فقط زیر نظر دامپزشک آنتی بیوتیک بدهید و از مصرف بی‌رویه آنتی بیوتیک‌ها در پرورش دام، طیور و آبزیان خودداری شود.
وی ادامه داد: از آنتی بیوتیک برای تقویت رشد یا جلوگیری از بیماری در حیوانات سالم استفاده نشود و برای کاهش نیاز به آنتی بیوتیک و استفاده از گزینه‌های جایگزین آنتی بیوتیک در صورت موجود بودن، حیوانات را واکسینه کنید.
مکمل و دارو‌های هورمونی
از آنجا که برخی جوانان برای دستیابی به اندامی قوی و نیرومند اقدام به مصرف مکمل‌هایی می‌کنند که نه از نحوه مصرف، رژیم غذایی مورد هنگام مصرف آن و نه از عوارض احتمالی آن خبر دارند گرفتار پیامد‌های مختلفی می‌شوند.
مدیر تحقیق و توسعه معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی یاسوج گفت: مصرف بدون تجویز پزشک از مکمل‌ها و دارو‌های هورمونی برای سلامتی انسان خطر‌های جدی دارد.
قائدی افزود: مکمل‌هایی که در برخی از رشته‌های ورزشی به ویژه بدنسازی مورد استفاده قرار می‌گیرد، باید زیرنظر پزشک یا مشاور تغذیه و با رعایت رژیم غذایی مصرف شود.

وی احتمال تغییر رفتار شدید خلق و خوی، آسیب رسیدن به اعضای حیاتی بدن مانند کلیه و کبد از حداقل پیامد‌های دارو‌های هورمونی است.
این کارشناس دارو و غذا نسبت به مصرف مکمل‌های بدون برچسب مخصوص وزارت بهداشت و برچسب فارسی با مشخصات کامل هشدار داد.
کورتون‌ها
مدیر تحقیق و توسعه معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی یاسوج تأکید کرد: کورتون‌ها یکی دیگر از دارو‌هایی است که مصرفش اثرات مخربی بر سلامتی انسان دارد.
بتامتازون، کورتیزون، دگزامتازون، هیدروکورتیزون، تریامسینولون از مهمترین کورتون هاست.
وی تصریح کرد: این دارو‌ها به دلیل اینکه هورمونی هستند برای سلامتی انسان عوارض مختلفی دارند که قرمزی و التهاب پوست از حداقل پیامد‌های آن است.
آن طور که کارشناسان غذا و دارو می‌گویند: فشارخون، مشکلات پوستی، پوکی استخوان، کاهش ایمنی و احتمال بروز زخم معده از دیگر پیامد‌های مصرف کورتون هاست.

گلوکوکورتیکواستروئید‌ها که به اختصار به آنان کورتیکواستروئید‌ها و یا استروئید‌ها * نیز گفته می‌شود، داروهائی هستند که مانند کورتیزول عمل می‌کنند.
کورتیزول یکی از هورمون‌های طبیعی بدن است که توسط غدد فوق کلیوی که دربالای کلیه‌ها قرار دارند ساخته شده و به خون ریخته می‌شوند.
وی با اشاره به اینکه همه دارو‌ها عوارض دارند و هموطنان باید از مصرف خودسرانه آن خودداری کنند افزود: از آنجا که بدن به میزان خاصی ویتأمین نیاز دارد حتی مصرف بدون مشورت با پزشک ویتأمین‌ها هم می‌تواند سلامتی افراد را تهدید کند.
ایرنا در پایان این گزارش نوشت: به طور کلی به نظر می‌رسد افرادی که به صورت خودسرانه دارو مصرف می‌کنند به دلیل پایین بودن میزان آگاهی آنان نسبت به عوارض دارو به این اقدام غیراصولی و تهدید‌کننده سلامتی دست می‌زنند که اگرمردم بدانند آن طور که متخصصان اعتقاد دارند دارو سم است، در تمام بدن پراکنده می‌شود و بر فرایند سوخت و ساز بدن تأثیر منفی دارد و از اعتیاد تا مقاومت بدن برابر دارو عوارض متفاوتی دارد از مصرف بدون تجویز پزشک آن خودداری خواهند کرد.