اخطار جدی تهران به آنکارا

لغو سفر «ابراهيم رييسي» به ترکيه سوالات بسياري به وجود مي‌آورد. باتوجه به اينکه وزير امورخارجه ايران از همتاي ترکيه‌اي خود خواسته است تا زمان ديگري را براي اين سفر در نظر بگيرد ولي به‌نظر مي‌رسد که تحولات منطقه قفقاز جنوبي در اين عدم حضور بي تاثير نبوده است.
به گزارش پایگاه تحلیلی خبری کبنا، برخي کارشناسان معتقدند که زياده‌خواهي‌هاي باکو که با حمايت مستقيم آنکارا مطرح مي‌شود مي‌تواند وضعيت جديدي را در منطقه به وجود بياورد. «الهام علي‌اف» ادعايي در مورد قره‌باغ مطرح کرده است که رجب طيب اردوغان را بايد حامي اصلي او بناميم. ايران همواره در برابر اين ادعاها سعي کرده است تا از راه ديپلماتک وارد شود که لغو سفر رييسي به آنکار را بايد در همين رابطه بدانيم. هاني‌‎زاده در اين مورد به خبرنگار ما مي‌گويد که عدم سفر رييس جمهور به ترکيه نشان از دلگيري ايران از آنکارا و باکو دارد.
سفر رئيسي به درخواست طرف ايراني لغو شد
وزير امور خارجه ترکيه مدعي شد که سفر  «ابراهيم رئيسي » رييس جمهور اسلامي ايران به ترکيه به درخواست طرف ايراني به تعويق افتاده است. خبرگزاري آناتولي ترکيه در اين مورد نوشت، مولود چاووش‌اوغلو وزير امور خارجه ترکيه در نشست مطبوعاتي سالانه خود با خبرنگاران در آنکارا درباره تعويق سفر برنامه‌ريزي شده ابراهيم رئيسي، رئيس جمهور ايران به ترکيه گفت: سفر رئيسي به درخواست طرف ايراني به تعويق افتاد. چاووش‌اوغلو در پاسخ به سوال خبرنگاران درباره علت تعويق سفر برنامه ريزي شده رئيس جمهور ايران به ترکيه تصريح کرد: سفر رئيسي به درخواست طرف ايراني به تعويق افتاد، اميرعبداللهيان، وزير امور خارجه ايران طي تماس تلفني با من خواستار تعويق اين سفر شد. وزير امور خارجه ترکيه در ادامه در اين ارتباط  افزود: اميرعبداللهيان همچنين با اعلام اينکه مايل به سفر رئيسي به ترکيه در سال جديد هستند از ما خواست که تاريخ جديدي را براي سفر مذکور پيشنهاد کنيم.
ايران از همسايگان شمالي دلگير است
«حسن هاني‌زاده»، تحليلگر مسايل منطقه‌اي در پاسخ به اين سوال که چه ارتباطي بين اختلافات منطقه قفقاز و عدم سفر رييس جمهور به آنکار وجود دارد، به‌خبرنگار «آرمان امروز» مي‌گويد: «يکي از موضوعاتي که مي‌توانست در سفر «ابراهيم رييسي» به ترکيه در دستور کار قرار بگيرد موضوعات منطقه قفقاز بود. در اين چالش‌هايي که با محوريت باکو و با حمايت مستقيم ترکيه به‌وجود آمده است مي‌تواند بر آتش اختلافات دامن بزند. از سويي «الهام علي‌اف»، رييس جمهور آذربايجان در مورد مرزهاي ايران صحبت مي‌کند که مشاهد مي‌کنيم «رجب طيب اردوغان» به صورت رسمي از او حمايت مي‌کند. اين نوع رفتارها باعث شده است که به‌نوعي ايران از اين دو کشور که همواره به چشم همسايه به آنها نگاه مي‌کرد، دلگير شده است. پس از اينکه باکو تصميم گرفت در حوزه قفقاز و به‌خصوص «قره‌باغ» که مرز بين ايران و «ارمنستان» محسوب مي‌شود، ادعاهاي بي پايه و اساس مطرح کند، روابط ايران با ترکيه و دولت باکو به سمت غبار آلود شدن رفت و حالا بايد بگوييم که باتوجه به لغو سفر رييس جمهور به آنکار اين اختلافات وارد فاز جديدي شده است.»
اين تحليلگر مسايل منطقه‌اي با اشاره به چشم پوشي تهران از تحرکات باکو و آنکار ادامه مي‌دهد: «باتوجه به اينکه ايران همواره يکي از همسايه‌هايي محسوب مي‌شود که با ديگر کشورها روابط مناسبي دارد و حتي از بسياري از تحرکات چشم پوشي مي‌کنند. همين مورد باعث شده است تا برخي دولت‌ها مانند باکو بخواهند ادعاهاي بي اساسي را مطرح کنند. حمايت آنکارا از باکو را بايد وسيع‌تر توصيف کنيم زيرا حالا باکو به پايگاهي براي اسرائيل تبديل شده است که البته ترکيه هم از اين پروژه به دليل نفع اقتصادي و سياسي بهرمند خواهد شد. توجه داشته باشيد که اگر در مرز بين ايران و ارمنستان تغييري رخ بدهد، فضاي داخلي ايران را نمي‌توان کنترول کرد و جمهوري اسلامي راهي ندارد تا از نيروهاي خود استفاده کند. مرز قره‌باغ از اين نظر براي ايران بسيار مهم است که به‌عنوان درگاه تهران و اروپا محسوب مي‌شود و اگر تغييري در آن رخ دهد از نظر اقتصادي هم براي ايران چالش‌هايي را به وجود خواهد آورد. طبق آخرين خبرهايي که در حوزه قفقاز جنوبي منتشر مي‌شود در حال حاضر دولت باکو 3 پايگاه اطلاعاتي جاسوسي را در اختيار نيروهاي امنيتي اسرائيلي قرار داده است که اين مي‌تواند مناسبات منطقه‌اي را وارد فاز جديد بکند. ناگفته نماند که کشورهاي فرامنطقه‌اي هم موضوعات مربوط به قفقاز را از نزديک رصد مي‌کنند، کشورهايي مانند «آمريکا» و «اسرائيل» که همواره در اين بين به‌دنبال تحريک دولت باکو و تريکه بر عليه ايران هستند.»
هاني‌زاده با اشاره به شباهت رفتار علي‌اف و «صدام حسين» پيش از جنگ ايران و عراق اضافه مي‌کند: «آنچه در اين بين بايد مورد توجه قرار بگيرد حفظ آرامش ايران در مرزها است. ايران از ابتداي به وجود آمدن چالش قره‌باغ سعي دارد که از راه‌هاي ديپلماتيک وارد ميدان شود و به بسياري از تحرکات آذربايجان و ترکيه واکنش چنداني نشان نداده است. اين نشان مي‌دهد که تهران در تلاش براي عبور از وضعيت کنوني با تاکيد بر راه‌حل‌هاي ديپلماتيک است ولي بايد بگوييم که اين خون‌سردي ايران در برابر تحرکات دولت باکو و حمايت‌هايي که آنکار از آنها مي‌کند و بر آتش اختلافات مي‌دمد، نمي‌تواند دوام چنداني باشد. عدم سفر رييس جمهور به ترکيه را مي‌توانيم در همين چهارچوب بررسي کنيم که ايران به نوعي مي‌خواهد باز هم به وضعيت کنوني قفقاز جنوبي واکنش ديپلماتيک نشان دهد. آنچه بر اساس اطلاعات تاريخي و تجربه دهه‌هاي گذشته مي‌تواند مورد توجه قرار بگيرد اين است که الهام علي اف همان مسيري را در پيش گرفته است که «صدام حسين» پيش از جنگ 8 ساله ايران عراق در دستور کار قرار داده بود. قطعا مسئولان ايراني بايد در اين مورد با اقتدار عمل کنند تا در درجه اول از بروز آتش جنگ در منطقه جلوگيري کند و در ادامه هم نقش خود در منطقه را به رخ مخالفان خارجي به‌خصوص اسرائيل بکشاند. باز هم بايد به اين موضوع اشاره کنيم که تهران به دنبال ستيز در منطقه قفقاز جنوبي نيست و همچنان به راه‌کارهاي ديپلماتيک تاکيد دارد.»