دریاچه عظیم 37 کیلومتری سد خرسان 3 چه بر سر زیستگاه دنا می‌آورد؟ / این سد برخلاف صحبت صریح رهبری بعد از اغتشاشات خوزستان است / چرا سد خرسان به نام سادات تغییر کرد؟ / متأسفانه اهالی روستا‌های سادات محمودی تحت فشار قرار دارند / 10 هزار نفر در سادات محمودی آواره می‌شوند

کبنا ؛عملیات اجرایی سد خرسان 3 از سال 87 شروع شد، به گفته فعالان محیط زیستی هدف اصلی این سد بر اساس الحاقیه سال 97 انتقال آب به شهرهای کویری مرکز ایران است، با این حال این سد مردم 17 روستای کهگیلویه و بویراحمد که شامل 10 هزار نفر هستند را با آوارگی و حاشیه نشینی مواجه می کند، تمام الزامات طرح انتقال آب یونسکو را نقض می کند، و به دلیل طول 37 کیلومتری سد که دریاچه ای بزرگ در دل منطقه ای کوهستانی و برف گیر محسوب می شود، دمای دنا را به شدت تحت تأثیر قرار می دهد و این زیستگاه را با خطراتی مواجه می سازد، از طرفی این سد بر روی سرشاخه اصلی کارون قرار گرفته که تبعات منفی زیادی برای مردم خوزستان ایجاد می کند. پایگاه کبنا نیوز با «یوسف مرادی» فعال محیط زیستی در خصوص این سد گفت و گو کرده که در ادامه می خوانید:
آقای مرادی سد خرسان 3 چه تبعاتی برای شهرهای بویراحمد و دنا دارد؟ از سال 1397 وزارت نیرو بعد از به بن بست رسیدن پروژه انتقال آب بهشت آباد به کویر مرکزی ایران، جایگزین این پروژه را تعریف کرد. مقرر شد کلیه ریزش سالانه باران در مناطق بویراحمد و دنا جایگزین پروژه بهشت آباد باشد؛ تمامی باران و برفی که از ماه پرویز، تنگ سرخ تا مارگون تا دنا و پادنا و روستا‌های پشت دنا، سی سخت، کل آورد رودخانه کبکیان، کل آورده رودخانه بشار یکجا طی دو پروژه سد تنگ سرخ و سد خرسان 3 به استان‌های مرکزی انتقال داده شود که این انتقال آب روی سرشاخه رود کارون خواهد بود. سرشاخه اصلی کارون حومه دنا و بویراحمد است و این پروژه انتقال آب، کارون را برای همیشه خشک خواهد کرد و علاوه بر آن زیستگاه دنا را با نابودی مواجه می‌کند و موجب مهاجرت صد‌ها هزار نفر از ماه پرویز گرفته تا انتهای روستا‌های سادات محمودی خواهد شد.
در سال 1391 طی مصوبه‌ای در استان کهگیلویه و بویراحمد، سه روستای «شوش، طلاییه، گاهکده، فاج، آتشگاه» از استان کهگیلویه و بویراحمد جدا شد، چون تمام رود خرسان از استان ما عبور می‌کرد، و مشخص شد بعد از آتشگاه که از استان جدا شد، سد خرسان ایجاد می‌شود.
سد خرسان، باعث می‌شود علاوه بر این 4 روستا روستا‌های دشت بز، ده پایین، دو راه، کله گاه، لمای سفلی، دزدک بالا و پایین، مازه گز، لمای علیا، دره شوره، مُنج، دو راه غماشکه، سر سور، ده شیخ، سرتنگ، گل چهرآباد، رودشتی، سرتل چینگو، بیژگن، له سواره، پشت چاه، بنوا زیر آب برود و قریب به 10 هزار نفر آواره می‌شود.
قبلاً ساختار سد به گونه‌ای بود که کل جاده اصفهان و پمپاژ گاز پشت پاتاوه زیر آب می‌رفت، ارتفاع سد را 10 متر کم کردند که این پمپاژ گاز زیر آب نرود.
اگر مردم مقاومت کنند چه می شود؟
به تمام روستا‌ها اخطار مرحله داده شده که ظرف مدت 15 روزه کارشناس قیمت زمین‌هایشان و خانه‌ها مشخص و پول پرداخت شود، اخطار دوم که صادر شد اگر مردم همکاری نکنند، وزارت نیرو با مراجعه به وزارت ثبت، اسناد مالکیت تمام این روستا را به اسم خود می‌زند، دادگاه دستور خلع ید می‌دهند و مردم باید منطقه را ترک کنند.
مردم این منطقه از سادات امام‌زاده محمود هستند، برای همین، روز گذشته (3 اسفند 1401) وزارت نیرو در اقدامی عجیب اسم سد خرسان را به نام سد سادات تغییر داده است. به نظر می اید دو هدف از این تغییر نام وجود دارد، هدف اول این است که خوزستانی ها اسم خرسان را می‌شناسد، و می‌خواهد انحراف در افکار عمومی ایجاد کند و خوزستانی‌ها نفهمند چه اتفاقی در حال وقوع است. دوم این است که به مردم سادات محمودی بگویند این سد برای شما است.
متأسفانه علارغم هشدار‌هایی که مسوولان استانی می‌دهند همین هفته عده ای پیگیر اجرای این سد بوده اند، علارغم اینکه این سد مجوز محیط زیستی ندارد و خلاف قانون است.
عده ای از فعالان محیط زیستی در یاسوج و همچنین شهرهای خوزستان ابراز مخالفت خود را در فضای مجازی مطرح می کنند، شما چرا پیگیر شده اید و با احداث این سد مخالف هستید؟
بنده دارای مجوز تشکل محیط زیستی از سوی ستاد امر به معروف و نهی از منکر کشور هستم تا نسبت به محیط زیست به دولت تذکر و امر به معروف دهم و هر کسی که مقابل امر به معروف بایستد باید مورد پیگرد قانونی قرار بگیرد. دیشب متأسفانه اهالی روستا‌های سادات محمودی تحت فشار قرار دادند که من را از گروه‌های مجازی‌شان حذف کنند. این‌ها چه کسانی هستند که می‌خواهند مردم واقعیت را نفهمند؟ چرا باید 6 تا 8 میلیارد متر مکعب آب رودخانه های بویراحمد و دنا به سمت یزد و کرمان برود در حالی که پاسوج و مادوان 20 میلیون متر مکعب آب برای شهر خود ندارند.
چرا وقتی قریب به 110 هزار هکتار زمین زراعی بدون آب در بویراحمد و دنا داریم، 6 تا 8 میلیارد متر مکعب از استان کهگیلویه و بویراحمد باید به یزد و کرمان برود؟ چطور می‌توانند 600 کیلومتر آب را انتقال بدهند؟ ولی نمی‌توانند آب را به مادوان برسانند؟ چطور می‌توانند 360 کیلومتر آب را به یزد انتقال دهند ولی یاسوج باید در طول سال دائماً دچار قطعی آب باشد.
چرا طی سال‌های اخیر اعلام می‌کردند آب تنگ سرخ برای شرب شیراز است؟ در حالی که اسناد تازه منتشر شده نشان می‌دهد آب تنگ سرخ و آب خرسان 3 برای یزد و کرمان است. چرا سال‌ها برخی مسوولان می‌گفتند این آب انتقال داده نمی‌شود؟
در پروژه خرسان چه کسی پاسخگوی مردم سادات محمودی است؟ 10 هزار نفر در سادات محمودی و 2 هزار نفر در تنگ سرخ آواره می‌شوند و حاشیه نشین شهر یاسوج می شوند. چه شرایطی این مردم و یاسوج را تهدید می‌کند؟ چه کسی پاسخگوی قدیمی‌ترین قبرستان تاریخی تمدن ایران است که زیر سد خرسان محو می‌شود. کسانی که امروز سد چمشیر را برجسته می‌کنند مافیای آب کویر هستند که می‌خواهند کسی خرسان و تنگ سرخ را نبیند.
در خرسان چه سرمایه بزرگی از ایران کهن وجود دارد، چقدر میراث فرهنگی در این منطقه است.
طبق نظر سازمان محیط زیست این سد تأثیر مستقیم بر روی هوای منطقه دنا دارد؛ درجه حرارت دنا را به شدت افزایش می‌دهد و در دنا دیگر شاهد ریزش برف نخواهیم بود، همان کاری که سد کوثر با هوای خیرآباد می‌کند در دنا اتفاق می افتد. این سد، اکوسیستم را بهم میریزد، طول دریاچه پشت سد 37 کیلومتر و از آتشگاه تا لماگون است، این سد یکی از سد‌های بزرگ ایران است و دریاچه عظیمی با 2 میلیارد متر مکعب حجم دارد، به همین دلیل نیز به شدت روی دمای هوای دنا تأثیر می‌گذارد و ریزش برف را تحت تأثیر کامل قرار می‌دهد. بطور کل این سد هیچ دستاوردی برای شهرهای بویراحمد و دنا ندارد.
این سد برخلاف صحبت صریح رهبری بعد از اغتشاشات خوزستان است که صراحتاً گفت بار‌ها تأکید کردم به سرشاخه‌های کارون دست درازی نکنید، مردم حق دارند ناراحت باشند. سرشاخه اصلی کارون را می خواهید قطع کنید، کارون هیچ سرشاخه‌ای دیگر ندارد.