ناو‌های ایرانی در قاره امریکا چه می‌کنند؟

کبنا ؛ یک دیپلمات پیشین کشورمان گفت: «ما طی چند دهه اخیر توانستیم روابط مناسبی با برخی کشور‌های قاره آمریکا داشته باشیم و الان دوستانی در آن جا داریم. برزیل، کوبا، ونزوئلا از جمله کشور‌هایی هستند که روابط دوستانه‌ای با ایران دارند و به همین دلیل حضور ناو‌های ایرانی به صورت موقت در آب‌های آنها، موضوع عجیبی نیست. البته آمریکایی‌ها از همان ابتدا که ناو‌ها وارد آب‌های برزیل شدند، با پهلوگیری آن‌ها مخالفت کردند، اما حالا اینکه برزیلی توانستند آن‌ها را قانع کنند یا به خواست آن‌ها بی‌توجهی کردند، نمی‌دانم، اما در نهایت ناو مکران و دنا در آنجا مستقر شدند.»
به گزارش کبنا، ماجرای حضور ناو‌های ایرانی در آب‌های اقیانوس آرام با واکنش‌های منفی از سوی مقامات آمریکایی و اسرائیلی مواجه شده است. ناو‌های دنا و مکران در قالب ناوگروه ۸۶ نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران برای اولین بار با حضور در قاره آمریکا از کانال پاناما گذر کردند و در بندر ریو دوژانیرو پهلو گرفتند. دنا و مکران با گذر از اقیانوس هند، کانال مالاگا و سواحل شمالی استرالیا، وارد اقیانوس آرام شدند. سپس از کانال پاناما گذشته و در برزیل پهلو گرفتند.
اولین بار در روز ۲۱ دی امیر شهرام ایرانی فرمانده نیروی دریایی ارتش خبر حرکت ناو‌های ایرانی را به سمت کانال پاناما اعلام کرد. البته آمریکا همان زمان ناخشنودی خود را از حرکت ناو‌های ایرانی اعلام کرد. ند پرایس سخنگوی وزارت امور خارجه گفت: «ما از این ادعای نیروی دریایی ایران آگاهی داریم. همچنان بر تلاش‌ها و اظهارات ایران مبنی بر قصدش برای توسعه حضور نظامی در نیمکره غربی نظارت می‌کنیم.»
بعد از این اظهارات و پهلوگیری ناو‌های ایرانی در برزیل، لیور حایات سخنگوی وزارت خارجه رژیم صهیونیستی حضور ناو‌های ایرانی در این منطقه را خطرناک خواند. "ند پرایس" سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز گفت که به مقامات برزیلی اعلام کرده است که «ایران نباید بتواند جای پایی در این منطقه بدست آورد.»
با وجود نگرانی‌های دشمنان ایران، حضور ناو‌های کشورمان در آب‌های آزاد و کشتیرانی در کانال‌های بین المللی مثل کانال پاناما بر طبق قواعد بین المللی بوده و پهلوگیری در کشور‌های مختلف نیز براساس روابط دو جانبه است و این امر در دریانوردی امری عادی و پذیرفته شده است. با این حال بدون شک هم زمانی این اقدام ارتش جمهوری اسلامی با افزایش تنش میان ایران و غربی‌ها در خصوص ماجرای جنگ اوکراین و موضوعات هسته‌ای و پهپادی، باعث شده است که این سفر که برای نخستین بار انجام می‌شود، مورد توجه قرار گیرد.
در همین خصوص عبدالرضا فرجی‌راد استاد ژئوپلیتیک دانشگاه در گفتگو با فرارو عنوان کرد: «این نخستین بار نیست که ناو‌های ایرانی وارد آب‌های کشورهای دیگر و خارج از حوزه خلیج فارس می‌شود اما  این نخستین بار است که وارد قاره آمریکا می‌شوند و در برخی کشور‌ها به عنوان مهمان توقف می‌کنند. ولی نمونه‌ای از این دست حتی مختص سال‌های بعد از انقلاب هم نیست و ما حدود ۵۰ سال پیش ناوهایمان به اقیانوس هند سفر می‌کردند و در آنجا به صورت موقت مستقر می‌شدند. به عنوان مثال من خودم شاهد بودم که ناو ایرانی به سریلانکا رفته بود و مقامات این کشور را به ناو دعوت می‌کردند و بعد از مدتی هم از آنجا خارج می‌شدند.»
وی ادامه داد: «بنابراین اصلا موضوع تازه‌ای نیست. ضمن اینکه باید در نظر داشت که علاوه بر ارتش که ناو‌های خودش را دارد، سپاه هم ناو‌هایی دارد که آن‌ها هم به کشور‌های دیگر می‌روند و بعد از مدت کوتاهی برمی‌گردند. طی سال‌های اخیر هم سپاه با تغییراتی در کشتی‌های باری، توانسته چند ناو جدید برای خود فراهم کند که نمونه آن همین ناو مکران است که الان در برزیل پهلو گرفته است. این اقدام سپاه موجب شد یک مقدار مسیر رفت و آمد‌های ناو‌های ایران گسترش پیدا کند و از اقیانوس هند هم خارج شوند.»
سفیر پیشین ایران در مجارستان افزود: «از سوی دیگر به هرحال ما طی چند دهه اخیر توانستیم روابط مناسبی با برخی کشور‌های قاره آمریکا داشته باشیم و الان دوستان در آن جا داریم. برزیل، کوبا، ونزوئلا از جمله کشور‌هایی هستند که روابط دوستانه‌ای با ایران دارند و به همین دلیل حضور ناو‌های ایرانی به صورت موقت در آب‌های آنها، موضوع عجیبی نیست. البته آمریکایی‌ها از همان ابتدا که ناو‌ها وارد آب‌های برزیل شدند، با پهلوگیری آن‌ها مخالفت کردند، اما حالا اینکه برزیلی توانستند آن‌ها را قانع کنند یا به خواست آن‌ها بی‌توجهی کردند، نمی‌دانم، اما در نهایت ناو مکران و دنا در آنجا مستقر شدند.»
فرجی راد با اشاره به واکنش‌های مقامات آمریکایی و اسرائیلی به این اتفاق تاکید کرد: «اولا نباید خیلی واکنش‌ها و نظرات مقامات اسرائیلی را مهم تلقی کرد. به هرحال آن‌ها در هر حالتی، هر اقدامی که از سوی ایران انجام شود را محکوم می‌کنند و سعی می‌کنند با بزرگنمایی، تبدیل به یک مسئله در جامعه جهانی کنند. اما موضوع آمریکا متفاوت است. به هرحال موضع‌گیری آن‌ها به این دلیل است که ناو‌های ایرانی وارد حوزه نفوذ آن‌ها شده است. ولی این ماجرا تاثیری در روند موضوعاتی مثل مسئله هسته‌ای و مذاکرات ایران ندارد. اما به هرحال این ناو‌ها که تقریبا دو یا سه ماه قبل حرکت کرده‌اند با یک هدفگذاری مشخص سفر خود را آغاز کرده‌اند. به عبارت ساده‌تر ایران با این اقدام سعی دارد به نوعی یک قدرت‌نمایی کند و این هم به مذاق طرف آمریکایی خیلی خوش نمی‌آید.»
این استاد دانشگاه تصریح کرد: «اقدام ایران در شرایط فعلی به این معنی است که این پالس‌ها را به طرفین غربی ارسال کنند که ما علاوه بر مسئله موشکی و هسته‌ای و پهپادی، توانستیم در حوزه دریایی هم دستاورد‌هایی داشته باشیم؛ بنابراین طبیعتا آمریکایی‌ها حضور این ناو‌ها را در حوزه نفوذ خود برنمی‌تابند و به آن عکس‌العمل منفی نشان می‌دهند. البته باید قبول کرد که اگر ما می‌توانستیم مسئله برجام را حل کنیم و سطح تنش میان ما ایالات متحده تا این اندازه بالا نرفته بود، الان هم آن‌ها چنین واکنش تندی نشان نمی‌دادند. به عبارت ساده‌تر می‌توان زمان این سفر را هم یکی از دلایلی واکنش آمریکایی‌ها دانست.»
این دیپلمات پیشین کشورمان تصریح کرد: «واقعیت این است که همزمانی این سفر ناو‌ها با موضوعاتی مثل اتهام فروش پهپاد به روسیه و استفاده از آن‌ها در جنگ با اوکراین و همچنین افزایش تنش با ایران در خصوص مسائل هسته‌ای و بعد هم اتفاقات چند ماه پیش در ایران، موجب شد که این سفر بیش از آنچه که انتظار می‌رفت با واکنش منفی آمریکایی‌ها مواجه شوند. یعنی شاید اگر در یک زمان دیگر ناو‌های ایرانی در آب‌های برزیل و ونزوئلا و کوبا پهلو می‌گرفتند، انقدر برای آمریکایی‌ها مهم نبود. ولی باید به این نکته هم اشاره کنم که با وجود همه اینها، کاخ سفید صرفا به همین اظهارات کوتاه اکتفا خواهد کرد و بیشتر پیش نخواهد رفت.»
فرجی راد در توضیح چرایی واکنش‌های محدود آمریکایی‌ها اظهار کرد: «آن‌ها به خوبی می‌دانند که اگر اتفاقی در آب‌های قاره آمریکا رخ بدهد، به همانجا محدود نخواهد شد و ماجرا به خلیج فارس هم کشیده خواهد شد؛ بنابراین صرفا سعی می‌کنند در حد هشدار و یک سری تاکیدات موضع گیری کنند. آن‌ها الان صرفا هدفشان این است که به طرف ایران گوشزد کنند که حواسشان به تحرکات آن‌ها است؛ لذا من گمان نمی‌کنم بیشتر از آنچه تا امروز دیدیدم، واکنشی از سوی کاخ سفید مشاهده کنیم.»