تاریخ انتشار
يکشنبه ۲۱ اسفند ۱۴۰۱ ساعت ۰۰:۲۳
کد مطلب : ۴۵۹۶۶۳
عزم جدید سعودی در دیپلماسی مستقل از غرب؛
سیگنال مهم ریاض به غرب با توافق با ایران؛ غالب مذاکرات هسته‌ای تغییر می‌کند؟
۰
کبنا ؛برقراری روابط دیپلماتیک ایران و عربستان پیامدهای بزرگی برای توافق هسته‌ای و جنگ یمن دارد.
به گزارش کبنا، هفت سال پس از قطع روابط ایران و عربستان سعودی، دو رقیب بزرگ نفتی خاورمیانه، این دو کشور بر بازگرداندن روابط و بازگشایی سفارت‌ها توافق کردند.
به نوشته روزنامه گاردین، این توافق در مذاکراتی با میانجی‌گری چین در پکن، حاصل شد. بر اساس گزارش رسانه دولت ایران با استناد به بیانیه‌ای مشترک: در نتیجه مذاکرات، ایران و عربستان سعودی توافق کردند که روابط دیپلماتیک خود را طی دو ماه از سر گرفته و سفارتخانه‌ها را بازگشایی کنند.
در سال ۲۰۱۶ و پس از اعدام شیخ نمر النمر توسط عربستان سعودی، معترضان ایرانی به سفارت این کشور حمله برده که در واکنش به آن، ریاض روابط خود با تهران را قطع کرد. رقابت بین ایران عمدتاً شیعه و عربستان سعودی سنی‌نشین در سال‌های اخیر بر سر مسائل سیاسی منطقه غالب بوده و مسائل سوریه، عراق، لبنان و یمن نیز سرایت کرده است.
نورنیوز، پایگاه مرتبط با شورای عالی امنیت ملی ایران تصاویری از علی شمخانی، دبیر این شورا در کنار یک مقام سعودی و وانگ یی، دیپلمات ارشد چین را منتشر کرد. تلویزیون دولتی ایران هم اعلام کرد: پس از اجرای این تصمیم، وزرای امور خارجه دو کشور برای آمادگی جهت تبادل سفیران دیدار خواهند کرد.
این توافق پیامدهای بالقوه بزرگی برای برجام و جنگ داخلی یمن داشته و عزم جدید عربستان سعودی دیپلماسی مستقل از غرب را نشان می‌دهد. خبرگزاری عربستان سعودی نیز با تأیید خبر این توافق گفت که دو کشور توافق کرده‌اند به حاکمیت یکدیگر احترام گذشته و در امور داخلی هم‌دیگر دخالت نکنند. در این بیانیه همچنین آمده است که قرار است ریاض و تهران توافقنامه همکاری امنیتی که در سال 2001 امضا شده بود را فعال کنند.
حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران گفت: بازگشت روابط عادی ایران و عربستان ظرفیت‌های بزرگی برای دو کشور، منطقه و جهان اسلام فراهم می‌کند. سیاست همسایگی به‌عنوان محور کلیدی سیاست خارجی دولت، در مسیر درستی قرار داشته و دستگاه دیپلماسی ایران فعالانه حامی گام‌های منطقه‌ای بیشتری است. سال‌ها بود که مذاکرات حل اختلاف بین عربستان سعودی در عراق انجام می‌گرفت؛ بنابراین مایه تعجب است که این توافق در چین نهایی شد.
شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران با قدردانی از تلاش‌های عراق در میزبانی پنج دور از مذاکرات ایران و عربستان، از نقش بغداد قدردانی کرده و تلاش‌های آنها در زمینه‌سازی برای توافق را ارزشمند دانست. منابع سعودی گفتند اهمیت حضور چین در فرآیند صلح از آن جهت بود که ایران حداقل در کلام به آن پایبند خواهد بود.
با این حال توافق آنها می‌تواند به ضرر تلاش‌های غرب جهت منزوی‌کردن اقتصادی ایران از طریق تحریم‌ها باشد. اگر واقعاً روابط عربستان با تهران گرم شود، یکی از پیامدهای آن سرمایه‌گذاری عربستان در ایران خواهد بود. یکی دیگر از پیامدهای بالقوه برقراری روابط دیپلماتیک این است که عربستان سعودی احتمالا کانال ماهواره‌ای ایران اینترنشنال را که با حمایت از اعتراضات داخلی ایران محبوبیت پیدا کرده است، مهار کند.
اوایل این هفته، شاهزاده فیصل بن فرحان آل سعود، وزیر امور خارجه عربستان در یک سخنرانی در لندن با دفاع از رابطه عربستان و چین گفت: چین بزرگترین شریک تجاری ما است. همچنین بزرگترین شریک تجاری اکثر کشورهاست. این واقعیتی است که ما باید با آن کنار بیاییم. چین برای ما شریک مهم و ارزشمندی در بسیاری از زمینه‌ها است. این را قبلا گفته و تکرار می‌کنیم؛ همیشه به نفع خودمان نگاه خواهیم کرد. ما در غرب و شرق به دنبال منابع خود هستیم. وی همچنین تاکید کرد که معتقد است شکل کنونی مذاکرات هسته‌ای ایران رو به مرگ بوده و بهتر است که قالب آن تغییر کرده تا دیگر قدرت‌های منطقه‌ای که در حال حاضر از مذاکرات کنار گذاشته شده ولی بیشترین تأثیر را خواهند دید نیز وارد گفتگوها شوند.
این شاهزاده سعودی افزود که سعودی‌ها خواسته بیشتری نسبت به خواسته‌های غربی‌ها در موضوع هسته‌ای ایران ندارد؛ اما گفت: معتقدم که می‌توانیم در مذاکرات این موضوع را کاملاً برای ایرانی‌ها روشن کنیم که این دغدغه‌ها فقط مختص یک سری کشور دور از منطقه نبوده و بلکه دغدغه همسایگانش نیز هست. (در صورت حل دغدغه‌ها) این همسایگان نیز به دنبال ایجاد روابط بهتری خواهند بود. بنابراین اگر برای ایران روشن کنیم که این مذاکرات برای اطمینان‌بخشی به همسایگان نیز است، احتمالا اقبال بیشتری برای شرکت در آنها داشته باشد.
در جنگ داخلی هشت‌ساله یمن، سعودی‌ها علیه حوثی‌ها، از دولت به رسمیت شناخته‌شده یمن توسط جامعه بین‌المللی حمایت می‌کنند؛ اما از طریق گفتگوهای خصوصی با حوثی‌ها، به دنبال راهی برای پایان‌دادن به جنگ هستند. ریاض امیدوار است که ایران باعث توقف حملات پهپادی و موشکی حوثی‌ها به عربستان شده و به مذاکرات عربستان و حوثی‌ها کمک کند. اما مقامات تاکید کردند که فعلا انتظار زیادی وجود ندارد.
این پیمان همچنین لزوماً به معنای تغییر در رویکرد سعودی‌ها به مناقشه فلسطین نیست. با این حال، این توافق باعث نگرانی بسیاری از سیاستمداران اسرائیلی خواهد بود که به دنبال فشار جهانی علیه ایران هستند. نفتالی بنت، نخست‌وزیر سابق اسرائیل این پیمان را «تحولی جدی و خطرناک» و «ضربه مهلکی به اتحاد منطقه‌ای علیه جمهوری اسلامی» توصیف کرد.
عربستان سعودی قبلاً از پیوستن به توافقنامه ابراهیم مبنی بر عادی‌سازی روابط اسرائیل و برخی کشورهای عربی، خودداری کرده است.
به گزارش کبنا، هفت سال پس از قطع روابط ایران و عربستان سعودی، دو رقیب بزرگ نفتی خاورمیانه، این دو کشور بر بازگرداندن روابط و بازگشایی سفارت‌ها توافق کردند.
به نوشته روزنامه گاردین، این توافق در مذاکراتی با میانجی‌گری چین در پکن، حاصل شد. بر اساس گزارش رسانه دولت ایران با استناد به بیانیه‌ای مشترک: در نتیجه مذاکرات، ایران و عربستان سعودی توافق کردند که روابط دیپلماتیک خود را طی دو ماه از سر گرفته و سفارتخانه‌ها را بازگشایی کنند.
در سال ۲۰۱۶ و پس از اعدام شیخ نمر النمر توسط عربستان سعودی، معترضان ایرانی به سفارت این کشور حمله برده که در واکنش به آن، ریاض روابط خود با تهران را قطع کرد. رقابت بین ایران عمدتاً شیعه و عربستان سعودی سنی‌نشین در سال‌های اخیر بر سر مسائل سیاسی منطقه غالب بوده و مسائل سوریه، عراق، لبنان و یمن نیز سرایت کرده است.
نورنیوز، پایگاه مرتبط با شورای عالی امنیت ملی ایران تصاویری از علی شمخانی، دبیر این شورا در کنار یک مقام سعودی و وانگ یی، دیپلمات ارشد چین را منتشر کرد. تلویزیون دولتی ایران هم اعلام کرد: پس از اجرای این تصمیم، وزرای امور خارجه دو کشور برای آمادگی جهت تبادل سفیران دیدار خواهند کرد.
این توافق پیامدهای بالقوه بزرگی برای برجام و جنگ داخلی یمن داشته و عزم جدید عربستان سعودی دیپلماسی مستقل از غرب را نشان می‌دهد. خبرگزاری عربستان سعودی نیز با تأیید خبر این توافق گفت که دو کشور توافق کرده‌اند به حاکمیت یکدیگر احترام گذشته و در امور داخلی هم‌دیگر دخالت نکنند. در این بیانیه همچنین آمده است که قرار است ریاض و تهران توافقنامه همکاری امنیتی که در سال 2001 امضا شده بود را فعال کنند.
حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران گفت: بازگشت روابط عادی ایران و عربستان ظرفیت‌های بزرگی برای دو کشور، منطقه و جهان اسلام فراهم می‌کند. سیاست همسایگی به‌عنوان محور کلیدی سیاست خارجی دولت، در مسیر درستی قرار داشته و دستگاه دیپلماسی ایران فعالانه حامی گام‌های منطقه‌ای بیشتری است. سال‌ها بود که مذاکرات حل اختلاف بین عربستان سعودی در عراق انجام می‌گرفت؛ بنابراین مایه تعجب است که این توافق در چین نهایی شد.
شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران با قدردانی از تلاش‌های عراق در میزبانی پنج دور از مذاکرات ایران و عربستان، از نقش بغداد قدردانی کرده و تلاش‌های آنها در زمینه‌سازی برای توافق را ارزشمند دانست. منابع سعودی گفتند اهمیت حضور چین در فرآیند صلح از آن جهت بود که ایران حداقل در کلام به آن پایبند خواهد بود.
با این حال توافق آنها می‌تواند به ضرر تلاش‌های غرب جهت منزوی‌کردن اقتصادی ایران از طریق تحریم‌ها باشد. اگر واقعاً روابط عربستان با تهران گرم شود، یکی از پیامدهای آن سرمایه‌گذاری عربستان در ایران خواهد بود. یکی دیگر از پیامدهای بالقوه برقراری روابط دیپلماتیک این است که عربستان سعودی احتمالا کانال ماهواره‌ای ایران اینترنشنال را که با حمایت از اعتراضات داخلی ایران محبوبیت پیدا کرده است، مهار کند.
اوایل این هفته، شاهزاده فیصل بن فرحان آل سعود، وزیر امور خارجه عربستان در یک سخنرانی در لندن با دفاع از رابطه عربستان و چین گفت: چین بزرگترین شریک تجاری ما است. همچنین بزرگترین شریک تجاری اکثر کشورهاست. این واقعیتی است که ما باید با آن کنار بیاییم. چین برای ما شریک مهم و ارزشمندی در بسیاری از زمینه‌ها است. این را قبلا گفته و تکرار می‌کنیم؛ همیشه به نفع خودمان نگاه خواهیم کرد. ما در غرب و شرق به دنبال منابع خود هستیم. وی همچنین تاکید کرد که معتقد است شکل کنونی مذاکرات هسته‌ای ایران رو به مرگ بوده و بهتر است که قالب آن تغییر کرده تا دیگر قدرت‌های منطقه‌ای که در حال حاضر از مذاکرات کنار گذاشته شده ولی بیشترین تأثیر را خواهند دید نیز وارد گفتگوها شوند.
این شاهزاده سعودی افزود که سعودی‌ها خواسته بیشتری نسبت به خواسته‌های غربی‌ها در موضوع هسته‌ای ایران ندارد؛ اما گفت: معتقدم که می‌توانیم در مذاکرات این موضوع را کاملاً برای ایرانی‌ها روشن کنیم که این دغدغه‌ها فقط مختص یک سری کشور دور از منطقه نبوده و بلکه دغدغه همسایگانش نیز هست. (در صورت حل دغدغه‌ها) این همسایگان نیز به دنبال ایجاد روابط بهتری خواهند بود. بنابراین اگر برای ایران روشن کنیم که این مذاکرات برای اطمینان‌بخشی به همسایگان نیز است، احتمالا اقبال بیشتری برای شرکت در آنها داشته باشد.
در جنگ داخلی هشت‌ساله یمن، سعودی‌ها علیه حوثی‌ها، از دولت به رسمیت شناخته‌شده یمن توسط جامعه بین‌المللی حمایت می‌کنند؛ اما از طریق گفتگوهای خصوصی با حوثی‌ها، به دنبال راهی برای پایان‌دادن به جنگ هستند. ریاض امیدوار است که ایران باعث توقف حملات پهپادی و موشکی حوثی‌ها به عربستان شده و به مذاکرات عربستان و حوثی‌ها کمک کند. اما مقامات تاکید کردند که فعلا انتظار زیادی وجود ندارد.
این پیمان همچنین لزوماً به معنای تغییر در رویکرد سعودی‌ها به مناقشه فلسطین نیست. با این حال، این توافق باعث نگرانی بسیاری از سیاستمداران اسرائیلی خواهد بود که به دنبال فشار جهانی علیه ایران هستند. نفتالی بنت، نخست‌وزیر سابق اسرائیل این پیمان را «تحولی جدی و خطرناک» و «ضربه مهلکی به اتحاد منطقه‌ای علیه جمهوری اسلامی» توصیف کرد.
عربستان سعودی قبلاً از پیوستن به توافقنامه ابراهیم مبنی بر عادی‌سازی روابط اسرائیل و برخی کشورهای عربی، خودداری کرده است.
