افزایش شدید سهم دولت از حجم اقتصاد ایران

کبنا ؛بررسی‌ها نشان می‌دهد سرعت رشد مخارج دولت در یک دهه گذشته به طور فاحشی بالاتر از سرعت رشد اقتصادی بوده و همین امر موجب شده سهم مخارج دولت از حجم اقتصاد ایران از حدود 14 درصد به بالاتر از 25 درصد برسد.
به گزارش کبنا، حجم حقیقی اقتصاد ایران در پاییز سال جاری نزدیک به 195 هزار میلیارد تومان برآورد شده که نسبت به فصل مشابه سال گذشته بالغ بر 5 هزار میلیارد تومان افزایش یافته، بر این اساس رشد اقتصادی در پایز امسال 2.8 درصد بوده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد رشد اقتصادی بهار امسال 4.6 درصد و در تابستان 2.5 درصد به ثبت رسیده، به ببان دیگر رشد اقتصادی در تابستان و پاییز نسبت به بهار روندی نزولی را تجربه کرده است. رشد اقتصادی بخش نفت در بهار امسال 1.1 درصد برآورد شده، این در حالیست که در تابستان و پاییز این نرخ به 5.3 درصد و 10.7 درصد رسیده است.
این امر گویای رشد و رونق کاملا صعودی بخش نفت و گاز در سال 1401 است، همچنین بالاترین رشد رقم خورده میان بخش ها نیز با اختلاف به گروه نفت و گاز تعلق دارد. بررسی ها نشان می دهد عمده ترین دلیل رشد اقتصادی مثبت در پاییز امسال بخش نفت بوده است.
روند نزولی نرخ مخارج دولت
رشد مخارج دولت در  سال گذشته، 5 درصد برآورد شده که نسبت به رشد سال 1400 کمی کاهش یافته است. در چند سال گذشته رشد مخارج دولت روندی نزولی را طی کرده، به گونه‌ای که این نرخ در سال 97 نزدیک به 15 درصد بوده که در سال 98 و 99 به ترتیب رشد مخارج دولت به 11.6 درصد و 9.9 درصد رسید.
بررسی روند تولید ناخالص داخلی ایران نیز نشان می‌دهد با وجود اینکه رشد اقتصادی در  یک دهه گذشته نوسان بالایی داشته و بین منفی 9 درصد تا مثبت 14 درصد در تغییر بوده، رشد مخارج دولت در یک دهه اخیر همواره مثبت برآورد شده است. حتی رشد این شاخص بین سال‌های 92 تا 99 بین 10 تا 15 درصد بوده است.
افزایش سهم مخارج دولت از کیک اقتصاد ایران
سهم مخارج دولت از حجم حقیقی اقتصاد ایران در سال گذشته حدود 25 درصد برآورد شده، به بیان دیگر یک چهارم تولید ناخالص داخلی ایران توسط دولت تقاضا می‌شود. این در حالیست که در سال 85 سهم مصرف نهایی دولت از حجم اقتصاد کشور به 14 درصد هم نمی رسید، این امر نشان می دهد این سهم در طول ۱۵ سال گذشته دو برابر شده است.
میانگین رشد اقتصادی کشور در یک دهه گذشته (1390 الی 1401) حدودا یک درصد برآورد شده، در حالی که میانگین رشد سالانه مخارج دولت در همین بازه زمانی نزدیک به 9 درصد بوده است. همین امر موجب شده سرعت افزایش مصرف دولت خیلی بیشتر از سرعت افزایش حجم اقتصاد باشد و از همین رو نیز سهم دولت از تولدی ناخالص داخلی ایران افزایش یافته است.