تاراج گیاهان کوهی در کهگیلویه و بویراحمد

کبنا ؛برداشت بی‌رویه و ریشه کنی گیاهان کوهی ـ خوراکی در کهگیلویه و بویراحمد نفس زاگرس را به شماره انداخته و هر ساله وضعیت ریه این منطقه از ایران، بدتر می‌شود.
به گزارش کبنا، کهگیلویه و بویراحمد باحدود ۱۶ هزار و ۲۴۹ کیلومتر مربع حدود یک درصد وسعت کشور را دارد که افزون‌بر دو هزار و ۱۰۰ گونه گیاهی در استان وجود دارد که ۴۷۰گونه آن گیاهان دارویی است.
کهگیلویه و بویراحمد را سرزمین زیبایی‌های ناشناخته و دارایی‌های خدادادی مینامند به گونه‌ای که زیست مردم این دیار با طبیعت آن گره خورده و باید فرهنگ و سبقه تاریخی آن را در درختان بلوط و دیگر داشته‌های الهی‌اش جست‌وجو کرد.
مردم این استان خود را نمک پرورده طبیعت می‌دانند زیرا روزگاری قوت غالب آنان نان بلوط بود و با وجود وفور گیاهان کوهی، سفره خود را رنگین نگه می‌داشتند تا اینکه سودجویان بی‌رحمانه به جنگ نابرابر با گیاهان کوهی_ مرتعی آمده‌اند و بر ریه‌های زیبای زاگرس شلاق می‌زنند. صدای پای بهار که می‌آید، گیاهان کوهی نیز رویش کرده و رقص کنان به استقبال بهار ‌می‌روند، اما چشم طمع سودجویان آرامش را از «بهار گیاهان کوهی» می‌گیرد تا جایی که رویشگاه‌ها آن‌ها به شدت کاهش پیدا کرده و زنگ خطر انقراض به صدا درآمده است.
این روز‌ها بازار خرید و فروش گیاهان کوهی_ مرتعی در شهرستان‌های سردسیری کهگیلویه و بویراحمد داغ داغ است تا جایی که در مرکز استان در نقاط مختلف بساط پهن کرده و باید گفت مطالبه ایجاد بازارچه دارند.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری کهگیلویه و بویراحمد می‌گوید: حدود یک سوم گونه‌های گیاهی و بیش از ۲۴۰ گونه از گونه‌های اندمیک ایران در این استان وجود دارد که ۳۲ کونه اندمیک آن فقط منحصر در این دیار است.
سعید جاویدبخت این را هم گفت که عمده گیاهان دارویی استان ماهیت دارویی، رنگ ده و روغنی با اسانس دارویی زینتی وجود دارند و گونه‌های بیلهر، لیزک، تره، قارچ و ریواس در معرض انقراض هستند.
وی با اشاره به برنامه‌های در دست اجرا، ادامه داد: به منظور افزایش بهره وری، افزایش تولید و اشتغال، کنترل فرسایش خاک، افزایش پوشش گیاهی، سیاست کشت و توسعه گیاهان دارویی به لحاظ هزینه نسبت به سایر طرح‌ها در دستور کار قرار دارد.
جاویدبخت بیان کرد: در این راستا طرح کشت گیاهان دارویی به وسعت ۲۵ هزار هکتار در استان تدوین شده و تأمین بذور مرتعی و تقویت پوشش گیاهی و نظا ت بر حسن اجرا نیز در اولویت هستند که هم اکنون نیز نظارت بر حسن اجرای کار نیز در دست اقدام است.
وی خاطرنشان کرد: در سال گذشته افزن بر ۵ هزار و ۲۶۵ متر مربع گیاهان مرتعی شامل بیلهر، جاشیر، آنغوزه، کلوس و موسیر در مراتع کشت شده که بدون شک گیاهان مرتعی در استان نقش بسیار مهمی در توسعه پوشش گیاهی دارد.
سرهنگ ابراهیم جانی‌نسب فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی کهگیلویه و بویراحمد نیز گفت: بهره برداران غیر مجاز از گونه‌های مرتعی به تعداد بوته‌های تخریب شده جریمه می‌شوند.
وی جریمه تخریب هر بوته بیلهر را ۱۰۲ هزار تومان و هر بسته کوچک پرموسیر و لیزک را ۸۵ هزار تومان عنوان کرد و یادآور شد: ۵۶ جنگلبان در قالب ۱۰ اکیپ ثابت و ۱۲ اکیپ سیار تا ۲۰ اردیبهشت ماه از منابع طبیعی حفاظت و صیانت می‌کنند.

جانی نسب شهرداری و امور صنفی را متولی جمع‌آوری و برخورد با فروشندگان گیاهان کوهی در سطح شهر دانست و گفت: ضروری است شهرداری در این زمینه قاطعانه ورود کند.
گیاه بیلهر Bilhar یا کُندل کوهی از خانواده چَتریان و بومی ایران است که در اوایل فصل بهار در استان‌های زاگرس نشین کهگیلویه و بویراحمد، فارس، چهارمحال و بختیاری، لرستان، کرمانشاه و کردستان و در بلندی‌های بالای ۲ هزار و ۵۰۰ متر ارتفاع از سطح دریا می‌روید.
در سال‌های اخیر این گونه گیاهی به دلیل تجارت از سوی برخی افراد در کهگیلویه و بویراحمد به صورت بی‌رویه‌ای استفاده می‌شود و برخی افراد برای مصرف خوراکی و پختن خورش و استفاده در پلو و حتی ترشی از آن استفاده می‌کنند.
تُرشی و مخلوط کردن آن در پلو و ماست این گیاه کوهی، بسیار خوشمزه و مورد استقبال گسترده بومی‌های زاگرس است.
هر کیلو از بیلهر اکنون در یاسوج مرکز استان کهگیلویه و بویراحمد ۵۰ هزار تومان فروش می‌شود که مردم این استان از هم اکنون برای بقیه فصل‌ها با شیوه‌های گوناگونی نگهداری می‌کنند.