ضرر سنگین احداث سد خرسان 3 از نگاه مهدی روشنفکر

کبنا ؛رئیس مجمع نمایندگان کهگیلویه و بویراحمد از برگزاری نشست ارزیابی زیست محیطی انتقال آب سد خرسان به برخی استان‌های کشور در روز هفتم شهریورماه خبر داد و گفت: محیط زیست پاسخگو باشد.
به گزارش کبنا؛ مهدی روشنفکر با اشاره به تأثیرات زیست محیطی و اجتماعی سد خرسان ۳ اظهار داشت: مردم و مسئولان کهگیلویه و بویراحمد با هرگونه خروجی مثبت از جلسه سه شنبه هفتم شهریورماه با دستور کار دریافت مجوز ارزیابی زیست محیطی انتقال آب سد خرسان مخالف هستند، و باید این جلسه متوقف شود.
وی عنوان کرد: هویت و اصالت مردم دیار دنا با بلوط گره خورده است ۱۲ هزار جنگل با احداث این سد زیر آب می‌رود که با احتساب وجود ۵۰۰ درخت در هر هکتار در مجموع ۶ میلیون درخت از ۱۰۰ تا دو هزار سال عمر نابود می‌شود.
روشنفکر ابراز کرد: دریاچه پشت سد خرسان ۳ باعث شرجی و گرم شدن فضا شده و چون دریاچه در قلب منطقه حفاظت شده دنا واقع می‌شود با افزایش دما اقلیم و هوای رشته کوه دنا را تحت تأثیر خود قرار داده و برای همیشه مانع ریزش برف در این منطقه می‌شود و از طرفی با گرم کردن هوا آفت‌های مختلف وارد جنگل‌های زاگرس جنوبی می‌شود و اتفاقی که با کرم بلوط خوار در مناطق گرمسیری رخ داد تمام جنگل‌های مناطق سردسیری را می‌گیرد.
وی خاطرنشان کرد: ۱۷ روستا با جمعیتی افزون بر ۱۰ هزار نفر زیر آب می‌رود که این جمعیت سرریز شهر یاسوج می‌شود و حاشیه نشینی در این شهر را به شدت افزایش می‌دهد و می‌تواند آسیب‌های اجتماعی جبران ناپذیری در پی داشته باشد.
به گفته نماینده مردم شهرستان‌های بویراحمد، دنا و مارگون در مجلس شورای اسلامی ۸ حلقه چاه نفت به طور کامل زیر دریاچه پشت سد خرسان مدفون می‌شود، بشار و خرسان مهمترین و اصلی‌ترین سرچشمه رود کارون بوده و با انتقال آب سرچشمه این رود، کل کارون برای همیشه خشک می‌شود، و این مغایر با دستور صریح مقام معظم رهبری در خصوص حفاظت از منابع آبی خوزستان است.
وی بیان کرد: در چهلمین جلسه شورای عالی آب در تاریخ ۱۳ ابان ماه ۹۸ به ریاست جهانگیری معاون اول رئیس جمهور دولت قبل مصوب شد تأمین آب شرب استان‌های یزد، کرمان، جنوب اصفهان، و شمال فارس از رودخانه خرسان تأمین شود.
رئیس مجمع نمایندگان کهگیلویه و بویراحمد خطاب به وزیر نیرو گفت: استان ما با داشتن ۱۰ درصد آب‌های سطحی تشنه مانده، مردم سادات محمودی آب خوردن ندارند، باغاتشان خشک شده بی‌توجهی می‌کنید و برای‌تان مهم نیست ولی کنار مردمان دیار من که لب تشنه مانده‌اند می‌خواهید آب را به دیگر مناطق انتقال دهید.
پاسخ محیط زیست کهگیلویه و بویراحمد به سازمان مرکزی در سال گذشته در خصوص خط انتقال آب از سد خرسان ۳ به برخی استان‌ها به شرح زیر است: احتراماً بازگشت به نامه شماره ۳۵۵۲۱/۳۴۰/۱۴۰۱ مورخ ۲۳/۸/۱۴۰۱ در خصوص طرح خط انتقال آب از سد خرسان ۳ به استان یزد، بعد از بازدید از محل اجرای طرح و بررسی کارشناسی، موارد زیر به استحضار می‌رسد ضمناً فرم اطلاعات خطی طرح به پیوست نامه به حضورتان ارسال می‌گردد.
۱- طرح احداث سد خرسان در ابتدای پیگیری جهت کسب مجوز زیست محیطی صرفاً با هدف تأمین برق مطرح گردید بعد از مخالفت سازمان حفاظت محیط زیست با اجرای طرح با توجه به پیگیری‌های ذینفعان جهت تصمیم‌گیری به هئیت وزیران ارجاع داده شد. متأسفانه به نظر می‌رسد که هئیت محترم وزیران دقت نظر کافی در ارتباط با مسأله انتقال آب بین حوضه‌ای و اثرات زیست محیطی و اجتماعی آن بر محیط پیرامونی آن را نداشته‌اند.
۲- در متن گزارش مقدار حجم مخزن سد یک میلیارد و صد و پنجاه میلیون ذکر شده و میزان تخصیص از محل سد بیش از ۳۸۰ میلیون متر مکعب ذکر شده است این میزان آب در سال‌های کم آبی ممکن است اثر قابل ملاحظه‌ای بر محیط زیست و ذخایر آب سد‌های پایین دست داشته باشد.
۳- در متن گزارش هیچ اشاره‌ای به جامعه هدف انتقال آب از جمله برآورد میزان نیاز واقعی آب شرب جمعیت آن، منابع فعلی تأمین آب شرب شهر‌های آن و جمعیت‌شناسی آنان نشده است.
۴- از آنجایی که جوامع محلی متضرر با احداث سد خرسان دارای محرومیت بسیار بالایی بوده و در سال‌های اخیر تلاش‌های فراوانی در راستای محرومیت زدایی از این مناطق با تأکید بر استفاده از منابع آبی و اراضی در دسترس آنان صورت گرفته است با احداث این سد امکان محرومیت زدایی از آنان از بین می‌رود. به این منظور لزوم پیوست اجتماعی طرح با تأکید بر جوامع مبدا ضروری است.
۵- در مورد دلایل انتخاب محل برداشت آب از دریاچه سد و میزان فضای مورد نیاز تأسیسات و تأثیر آن بر محیط پیرامون آن توضیحاتی ارائه نشده است.
۶- با توجه به اهمیت طرح و جایگاه آن در سیاست‌های کلان کشور و همچنین چالش‌های فراوان طرح، مطالعه ارزیابی استراتژیک (SEA) طرح ضروری است.
۷- با توجه به حساس بودن منطقه نسبت به هرگونه دستکاری و تخریب و هم چنین وجود تونل در ابتدای مسیر در مورد مدیریت عملیات حفر تونل توضیحات خاصی ارائه نشده است.
۸- در متن گزارش اشاره‌ای بر تأثیر حفر تونل بر چشمه‌های آبشار منج که در فاصله حدود ۶۰۰ متری از تونل قرار گرفته‌اند نشده است. خاطر نشان می‌شود این چشمه‌ها باعث به وجود آمدن چشم انداز بسیاز زیبای آبشار منج شده‌اند که در صورت افت آبدهی این چشمه‌ها در نتیجه حفر تونل، زیبایی چشم انداز این چشمه‌ها به خطر می‌افتد.
۹- در هر سه گزینه پیشن‌های محور خط انتقال، ابتدای مسیر‌ها مشترک می‌باشد از این رو ضرورت دارد دلایل توجیهی ثابت بودن ابتدای مسیر خط گزینه ذکر گردد.
۱۰- مجوز تخصیص آب شرب از سد خرسان در گزارش ارائه نشده است.
۱۱- تاکنون هیچ برنامه مدونی به منظور ساماندهی ساکنین جوامع محلی که در نتیجه احداث سد خرسان ۳ متضرر می‌شوند ارائه نشده است.