کهگیلویه و بویراحمد جزو استان های آخر در توسعه باغات / چرا در چند سال اخیر طرح توسعه باغات در زمین های شیب دار موفق نبود؟

دارا بودن اراضی مستعد باغی و زراعی یکی از ظرفیت‌های بالقوه استان بوده که با سرمایه‌گذاری می‌توان اشتغال بسیار بالایی را در این بخش ایجاد کرد و با توسعه باغات در اراضی شیبدار و کم بازده می‌توان استان را به عنوان یکی از قطب‌های اصلی کشور در زمینه تولید محصولات متنوع باقی تبدیل کرد، متأسفانه در چند سال اخیر به دلیل سوء مدیریت، عدم برنامه‌ریزی و ایراداتی که در اجرای طرح وجود داشت، اقدام قابل توجهی در این زمینه انجام نشده و ظرفیت ایجاد اشتغال در این بخش مغفول مانده است.
به گزارش کبنا نیوز، قاعدتا جهاد کشاورزی در سالهای اخیر اقدامات خوبی داشته، از جمله این اقدامات توجه به زنجیره تولید، افزایش تولید مرغ، توجه به صنایع تبدیلی و توسعه گلخانه ها بوده است. اما به نظر می آید در زمینه طرح توسعه باغات در اراضی شیب دار عقبگرد داشته است. براساس مصوبه وزارت جهاد کشاورزی در سال ۹۵ احداث باغ در زمین های شیب دار اجرایی شد، این طرح در مناطقی با بارش بیشتر از 180 میلی متر قابلیت اجرایی دارد که این استان نیز مستعد اجرای این طرح است. کهگیلویه و بویراحمد در سالهای گذشته جزو استان هایی بوده که در توسعه باغات رتبه برتر در کشور بوده است. غالبا وقتی زمین ها به کشت غلات یا حبوبات اختصاص می یابد ولی بازده خوبی ندارد، دولت باید مردم را تشویق کند که در اراضی شیب دار به توسعه باغ ها بپردازند. وقتی که با توسعه باغ محصول بدست آمده چند برابر می شود، در سالهای گذشته در برخی مناطق این اتفاق افتاده، ولی در سالهای اخیر این طرح پیشرفت آنچنانی نداشته و رتبه کهگیلویه و بویراحمد به سمت استان های آخر کشور تنزل رتبه داشته است.
دولت در این بین چه وظیفه ای دارد؟
دولت باید تحت عنوان طرح هایی مثل طرح طوبی زمین های شیب دار را به مردم واگذار کند، و با نظارت بخش کشاورزی کشت انجام بگیرد، در این صورت هم جلوی فرسایش خاک گرفته می شود و هم سفره های آب زیرزمینی ایجاد می شود، جنگل ها احیا می شوند و جلوی سیل و آتش سوزی نیز گرفته می شود، از طرف دیگر این نوع کشت صرفه اقتصادی دارد.
دولت باید برای توسعه باغات در اراضی شیب دار اعتبار جذب کند، اما به نظر می رسد اعتباراتی برای توسعه باغات اخذ نشده، لذا جهاد کشاورزی باید برای این موضوع در مرکز، رایزنی انجام دهد.
به دلیل عدم حمایت، باغات خشک شدند
پروژه توسعه باغات دیم در اراضی شیبدار و دیم در مناطقی از استان از جمله مناطق دم چنار، سر چنار، کاکان، فیروزآباد، کالوس، دهنو و مناطق دیگر اجرا شده‌اند که به دلیل عدم مطالعه کافی کارشناسی و کاشت گونه‌های نامتناجس با اشکوب منطقه، عدم مشارکت و همراهی بهره برداران، ایجاد فرسایش خاک در اثر کشت، علی رغم صرف هزینه‌های میلیاردی بیت المال کاملاً خشک شده و عملاً هیچ بهره‌برداری از آن‌ها صورت نگرفته است.

موفقیت کشاورزی در اراضی شیب دار استان فارس
در صورتی که در استان مجاور فارس در منطقه دز کرد که هم مرز با کاکان است، این طرح انجام گرفته و علاوه بر ایجاد پوشش و کنترل فرسایش خاک و سیلاب باعث اشتغال فراوان و تولید محصولات مختلف باغی گردیده است.
پیشنهاد می‌گردد جهت استفاده از این ظرفیت مطالعات لازم جهت اجرای این طرح مطابق با دستورالعمل توسعه باغات در اراضی کم بازده و شیبدار و کار کارشناسی و ترویجی انجام و زمینه ایجاد ۳۰۰۰ شغل را فراهم نمود.
ممنوعیت محصولات آب‌بر و بی برنامگی جهاد کشاورزی
علی‌رغم اینکه در کهگیلویه و بویراحمد بارها اعلام شده کشت محصولات آب‌بر مثل برنج ممنوع است، اما متأسفانه در خیلی از مناطق استان برنج کاشت می شود، از شهرستان باشت گرفته، تا لیشتر گچساران، تا مناطقی از بویراحمد، پاتاوه و ... . مشکل دیگر این است که جهاد کشاورزی هیچ برنامه خاصی برای کشت محصولات کم آب‌بر ندارد. اگر قرار است که مردم برنج نکارند، هندوانه کشت نکنند، جهاد کشاورزی چه برنامه ای و چه الگوی کشتی به مردم داده است؟
در سالهای گذشته یک هزار و 800 هکتار کلزا در کهگیلویه و بویراحمد کشت می شده، اما در سال 1401 این میزان کشت به کمتر از 500 هکتار رسیده است، این کاهش کشت کلزا چه دلیلی داشته است؟ کلزا محصولی کم آب بر است و باعث احیای خاک می شود اما به دلیل عدم حمایت دولت و ارائه نکردن طرح توجیهی، کشت کلزا بسیار کم شده است.
با توجه به اینکه پتانسیل استان تولید گیاهان دارویی است متأسفانه اقدام قابل توجهی در این زمینه جهت بهره‌گیری از ظرفیت ایجاد اشتغال در این بخش انجام نشده است.
کامل نبودن زنجیره تولید
یکی از مهم‌ترین مشکلات موجود در این راستا کامل نبودن زنجیره تولید در این استان بوده به طوری که افرادی که در این زمینه مشغول به کار هستند با مشکل بازاریابی محصولات خود مواجه شده و سرخورده شده‌اند.
خوشبختانه کارخانه سینره و زربند برای استفاده و فراوری تعدادی از این محصولات در مرکز استان احداث شده و این کارخانه‌ها گیاهان دارویی مورد نیاز خود را از استان‌های دیگر تأمین می‌کنند ، این در حالیست که سازمان جهاد کشاورزی استان با برنامه‌ریزی مناسب می‌تواند زمینه کشت این گونه محصولات را در استان فراهم و با استقرار کامل و کارآمد زنجیره تأمین و تولید در حداقل زمان ممکن با لحاظ اصول زنجیره ارزش و برندسازی، رعایت توانمندی‌های موجود و قابل دستیابی در یک افق مشخص اقدام کند.