تبارگرائی! یا محرومیت زدایی؟

این روزها (و نه روزهای گذشته!) دیدبان شفافیت و عدالت، به گونه‌ای اذهان و آذان عمومی را دیده بانی و کنترل می‌کند که انسان خیال می‌کند هر اقدامی برای محرومیت زدایی از استانی لرتبار مثل کهگیلویه و بویراحمد، مصداق بارزی از جرمی تازه به نام لرتباری است!. زیبنده است دیده بان ها بیشتر مراقب رفتار خود باشند و قبل از اثبات جرم و محکومیت اشخاص در دادگاه صالح، در فضای مجازی با حیثیت اشخاص و عواطف قومیت‌ها بازی نکنند (که خود مصداق جرم است). زیبنده‌تر است، آن دوربین دیده بانی را از روی واژه تبارگرائی بردارید و نیم نگاهی هم به فضیلت محرومیت زدایی و مطالبه حقوق محرومان این استان، از دیدگاه قرآن کریم، قوانین جمهوری اسلامی و آرمان امام راحل داشته باشید. 
قرآن کریم
قرآن کریم در آیات متعددی به حقوق محرومان و مستضعفان اصرار می‌ورزد. از جمله در آیه 19 زاریات می‌فرماید: وَفِی أَمْوَالِهِمْ حَقٌّ لِّلسَّائِلِ وَالْمَحْرُومِ. ودر اموال {دولت} برای سائلان و محرومان حقی است. درآیه 25 سوره معارج هم به تکرار می‌فرماید: لِّلسَّائِلِ وَالْمَحْرُومِ. در آیه 67 سوره الواقعه می‌فرماید: بَلْ نَحْنُ مَحْرُومُونَ. بلکه ما محروم شدگانیم. ودر آیه 27 سوره قلم همین حکم تکرار است که بل نَحْنُ مَحْرُومُونَ. در آیه 8 سوره حشر باز می‌فرماید: این غنایم اختصاص به محرومان دارد. آیه 273 بقره می‌فرماید لِلْفُقَرَاء ... لاَ یسْتَطِیعُونَ ضَرْبًا فِی الأَرْضِ یحْسَبُهُمُ الْجَاهِلُ أَغْنِیاء مِنَ التَّعَفُّفِ تَعْرِفُهُم بِسِیمَاهُمْ ... (این صدقات) برای آن (دسته از) محرومانی است که ... نمی‌توانند (برای تأمین هزینه زندگی) در زمین سفر کنند. از شدّت خویشتن‌داری، فرد بی‌اطلاع، آنان را توانگر می‌پندارد. آن‌ها را از سیمایشان می‌شناسی.
2. خبرگان تدوین و بازنگری قانون اساسی
قانون گزاران اساسی ما برای رفع محرومیت محرومین دغدغه خاطر فراوان داشتند. بطوریکه درجلسه چهارم 29 مرداد 1358 می گویند: سرمایه‌های مملکت را برای نجات مستضعفین و طبقات محروم همه جا به بکار بگیرید تا مردم محروم روستا از رنج و هلاکت ناشی از دردها رهائی یابند. در جلسه پانزدهم می گویند: گروه گرائی و فرصت‌طلبی و تحمیل عقیده و یا خدای نخواسته استبداد زیر پرده دین را کنار بگذاریم و بیائیم با مردم، با دردمندها، با رنج کشیده‌ها، با محروم‌ها همصدا شویم (مقدم مراغه‌ای). درجلسه شانزدهم می گویند: یک سری مسائل است که اینها جزء ضروریات اسلام است و آن این است که حرکت اسلام در مسیر حکومت بخشیدن به قشر مستضعف باشد. با این حساب اگر ما در جائی به روایتی و به حدیثی و به مطلبی برخورد کردیم که با این اصل حرکت کلی انبیاء و اسلام مخالفت داشته باشد، مطمئناً نمی‌توانیم از این اصل کلی دست برداریم. همه و همه باید در این خط باشند یعنی خط نجات قشر مستضعف و حاکمیت بخشیدن به آنها و حمایت از آن توده محرومی که انبیاء وقتی می‌آمدند، این‌ها دورشان جمع می‌شدند و قدرت انبیاء و قدرت مذهب و قدرت امروز انقلاب ما و رهبر انقلاب ما از این قشر سرچشمه گرفته است. (هاشمی). در جلسه بیستم می گویند: در اسلام اصل توجه به مستضعفان و ضعفا یک اصل اساسی و بنیادی است. حتی در کاروان، دستور است که ضعیف امیرکاروان باشد. یعنی کاروان سیر و حرکتش را باسیر ضعیف تطبیق می‌دهد نه اینکه دیگران بروند و ضعیف عقب بماند (آقای صافی). در جلسه بیست و هشتم می گویند: علی علیه‌السلام دو چیز را تذکر می‌فرماید که این دو چیز باید نصب العین برای انسانهای بیدار باشد و آن مسأله کظة ظالم سغب مظلوم (سیری و شکمبارگی ستمگر و بینوایی و محرومیت مظلوم) است. (گلزاده غفوری). در جلسه سی و هفتم می گویند: چون تا به حال مردم محروم بوده‌اند فرصت بدهید و بگذارید مثل بچه هائی که می‌خواهند تازه راه بیفتند، مسائل خودشان را خودشان اداره کنند (مقدم مراغه‌ای). در جلسه چهل و هفتم می گویند: به زندگی پیامبر که نگاه کنیم می‌بینیم تیپش از تیپ پا برهنه‌ها است، هوادار محرومین و مظلومین بوده است (کیاوش). در جلسه شصت و یکم در سال 1358 آقای بشارت می‌گوید: مردم استان کهکیلویه و بویر احمد که افتخار نمایندگی این مردم اصیل و شجاع و مسلمان نصیب بنده شده، در دوران شاه رنج بسیار کشیده‌اند در حالتی که در بهترین خطه این سرزمین زندگی می‌کردند، در کنار چاه‌های نفت و دشت‌های حاصلخیز و جنگل‌های انبوه، فقر و بیچارگی و محرومیت کاملاً بر آنها حاکم است منتها چون اصیل هستند و روح دینی بر آنها حاکم است، در آن موقع که شکایات زیادی به دولت و به محضر امام خمینی ارسال داشته بودند به آنها قول دادیم که با تدوین قوانین مترقی اسلام آنها به همه چیز خود خواهند رسید که تاکنون هم صبر کرده‌اند. اعضای بازنگری قانون اساسی نیز چنین گفتند: شما الان خودتان می دانید که در تهران، اکثر موکلین، اکثر نمایندگان را اگر ببینند، نمی‌شناسند. چون به لیست رأی می‌دهند. اما ملاحظه کنید که در شهرستان‌ها بیچاره نماینده، باید 400 کیلومتر را طی بکند. درست است جمعیتش کم است اما محرومیت‌هایی وجود دارد (اسدالله بیات). بعضی جاها باید یک نماینده داشته باشند که در مجلس، در قانونگزاری و در رأس مدیریت کشور، زبان داشته باشد و محرومیت‌ها را جبران بکند (هاشمی رفسنجانی). کسانی که محروم‌اند، اولویت دارند و اولویت‌های مختلفی هم دارند (آیت الله اجمد جنتی).
2. دیدگاه قانون اساسی
قانون اساسی در همان اصل 48 که جالب است بدانید دیده بان شفافیت و عدالت علیه نماینده منتخب گچساران به آن استناد کرده است می‌گوید: در بهره برداری از منابع طبیعی و استفاده از درآمدهای ملی‌در سطح استانها باید تبعیضی در کار نباشد. ولی دیده بان شفافیت و عدالت دو چیز را نباید در این اصل فراموش می‌کرد. یکی اینکه طبق ذیل همین اصل، هرمنطقه باید فراخور نیازها و استعداد خودش رشد کند و دیگر اینکه در بسیاری از نظام‌های حقوقی دنیا، تبعیض مثبت (تبعیض روا) پذیرفته شده است و مغایرتی هم با اصل برابری ندارد و قانون اساسی ما در بند 9 اصل 3 تبعیض ناروا (تبعیض منفی) را نکوهش کرده است نه تبعیض روا را. تبعیض روا حق اولویتی است که یک منطقه مستعد اما محروم، نسبت به دیگرمناطق دارد. آیا از منظر دیدبان شفافیت و عدالت، منطقه خان احمد که همیشه خدا تاکنون در کنار رودخانه قرار داشته است (فراخور استعداد) نسبت به دیگر مناطق، اولویتی ندارد؟ (حق برتبعیض مثبت دارد).
3. قانون برنامه‌های توسعه
از سی سال پیش تاکنون قانون برنامه‌های توسعه بر حق اولویت مناطق محروم، تأکید ورزیده است. برخلاف گزارش دیده بان عدالت و شفافیت که می‌نویسد نماینده گچساران با بردن امکانات در آن منطقه باعث افزایش تورم شده است، قانون برنامه اول توسعه می‌گوید که «مهار تورم» از طریق ارائه خدمات زیربنایی به مناطق روستایی و بخشهای محروم صورت می‌گیرد و این قانون، دولت را مکلف گردانید که با توجه به استعدادهای خاص منطقه، خدمات محرومیت زدایی را انجام نماید و با انتقال اختیارات کافی به مسئولین محلی، عقب ماندگی مناطق محروم را جبران نماید!.
4. وصیت امام خمینی
امام خمینی در فرازهای مهمی از وصیت نامه سیاسی- الهی خود راجع به مناطق محروم می‌فرماید: بی طرفانه و با فکر آزاد به قضاوت بنشینید و ببینید کدام دسته طرفدارمحرومان و مظلومان جامعه هستند و شما اشکال تراشان به فکر بنشینید که آیا بهتر نیست به جای سرکوبی، به اصلاح و کمک، بکوشید و طرفدار مظلومان وستمدیدگان و محرومان باشید؟. به مجلس و دولت و دست اندرکاران توصیه می‌نمایم که در خدمتگزاری به مستضعفان و محرومان و ستمدیدگان که نور چشمان ما و اولیای نعم همه هستند و جمهوری اسلامی رهاورد آنان و بافداکاریهای آنان تحقق پیدا کرد و بقای آن نیز مرهون خدمات آنان است، فروگذار نکنید و خود را از مردم و آنان را از خود بدانید. وکلای مجلس در فکر رفاه آنان باشند. وصیت اینجانب به رهبر آن است که خود را وقف در خدمت به محرومان ومستضعفان بنمایند. وصیت اینجانب به وزرای مسئول آن است که باید همه خدمتگزار مستضعفان باشید و ایجاد زحمت برای مردم، حرام و خدای نخواسته گاهی موجب غضب الهی می‌شود. اگر روزی از پشتیبانی آنان محروم شوید، شماها کنار گذاشته می‌شوید. با محرومین جامعه متحد شوید. آیا نمی‌دانید که کارهای عمرانی آن زمان اختصاص داشت تقریباً به شهرها آن هم به محلات مرفه و فقرا و مردمان محروم از آن امور بهره ناچیزداشته یا نداشتند؟. به همه در کوشش برای رفاه طبقات محروم وصیت می‌کنم که خیر دنیا وآخرت شماها رسیدگی به حال محرومان جامعه است.
پس بیایید با رها کردن واژه‌های تفرقه افکن تبارگرایی، به فضیلت محرومیت زدایی این استان و شهرستان چشم نظر بدوزید و به شعار جاودانه امام خمینی که فرمودند، میزان رأی ملت است، عمل کنیم و نگزاریم شور و شعف و امید به توسعه که در این استان جانی تازه‌ای گرفته بود از این خطه محروم رخت بربندد.

..............................
نوربخش ریاحی
دکتری حقوق عمومی