تاریخ انتشار
سه شنبه ۱۰ اسفند ۱۴۰۰ ساعت ۰۰:۵۷
کد مطلب : ۴۴۵۲۳۹
سیدمحمد قاضی‌نیا در یادداشتی نوشت
پتانسیل‌ها و عملکردها یک دهه توسعه کهگیلویه و بویراحمد؛ آنچه مسئولین اقتصادی باید بدانند
سیدمحمد قاضی‌نیا
۲
مطلبی که می خوانید از سری یادداشت های مخاطبین کبنانیوز است و انتشار آن الزاما به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست. می توانید با ارسال یادداشت خود، این مطلب را تأیید یا نقد کنید.
کبنا ؛ سیدمحمد قاضی‌نیا - مدرس دانشگاه: توسعه را می‌توان کلاف پیچیده‌ای از رشته‌های گوناگون اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی فرض کرد و هر عامل توسعه به نوعی در شکل گیری دیگر عوامل نقش دارند. ابعاد چهارگانه توسعه شامل توسعه اقتصادی، توسعه اجتماعی، توسعه فرهنگی و توسعه سیاسی می‌باشند. توسعه اقتصادی فرآیندی است که درآن یکسری تحولات و تغییرات بنیادی در ساختارهای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی جامعه به وقوع می‌پیوندد. توسعه اقتصادی منجر به رشد اقتصادی می‌شود.
استان کهگیلویه و بویراحمد پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های بی نظیری در حوزه‌های مختلف دارد که به برخی از آنها اشاره می‌شود.
- ۲۰ درصد نفت و گاز کشور در کهگیلویه و بویراحمد تولید می‌شود
- بین ۸ تا ۱۰ درصد منابع آب کشور جزء ذخائر استان است
- ۸۷۰ هزار هکتار از مساحت استان را جنگل تشکیل می‌دهد که سرانه جنگلی استان را حدود ۸ برابر میانگین کشوری است
- ۲۲۰۰ گونه گیاهان دارویی در مقابل ۷۵۰۰ گونه گیاهی کشور و ۴۷۵ گونه دارویی در مقابل ۱۰۰۰ گونه گیاهی کشور وجود ۵ گونه منحصر به فرد در سطح استان از مهمترین ظرفیت‌های گیاهی استان است
- جاذبه‌های گردشگری در استان نیز شامل ۷۷۰ اثر تاریخی ثبت شده، ۲۸۳ جاذبه طبیعی گردشگری و بیش از ۳۰۰ مقبره از نوادگان ائمه اطهار است.
- در بخش معادن بیش از یک و نیم میلیارد تن ذخایر قطعی مواد معدنی شامل مواد اولیه، سیمان، سنگ آهک، گچ، فسفات، بکسیت، گوگرد، سیلیستین و غیره در سطح استان وجود دارد.
- زیر ساخت‌های صنعتی استان شامل ۱۴ شهرک و ناحیه صنعتی با وسعت ۱۵۰۰ هکتار در استان است. به دلیل وجود منابع نفتی و گاز و سایر منابع وابسته زمینه سرمایه گذاری در بخش‌های نفت، گاز، پتروشیمی و پالایشگاه وجود دارد.
این استان با دارا بود ن جمعیتی بالغ بر و با وسعتی به میزان ظرفیت‌های کم نظیری برای سرمایه گذاری، تولید و اشتغال دارد. اما متاسفانه جزو محرومترین استان‌های کشور می‌باشد. از طرفی با توجه به مشکلات فراوان و محرومیت طی دهه ۹۰ آمارها روند مطلوبیت را در توسعه استان نشان نمی‌دهند که برخی از مهمترین شاخص هارا در بعد اقتصادی می‌پردازیم.
۱. نرخ مشارکت اقتصادی استان در سال ۱۳۹۰ حدود ۰.۳۲ درصد بوده که در سال ۱۴۰۰ در حدود ۰.۳۲ درصد می‌باشد. این روند نشان می‌دهد تغییری در میزان مشارکت اقتصادی به صورت زیربنایی صورت نگرفته است
۲. نرخ بیکاری در سال ۱۳۹۰ حدود ۱۵.۹ و در سال ۱۴۰۰ حدود ۱۷.۷ رسیده است.
۳. نسبت اشتغال در سال ۱۳۹۵ حدود ۳۸ درصد و در سال ۱۴۰۰ به ۳۰.۶ درصد رسیده است و رتبه ۳۱ در بین استان‌ها را کسب نموده است. کاهش این شاخص نشان از وجود نزول استان در بین این شاخص دارد
۴. سهم تولید ناخالص داخلی بدون نفت در سال ۱۳۹۰ حدود ۰.۶۹ درصد بوده و در سال ۱۴۰۰ حدود ۰.۶۹ درصد می‌باشد که طی یک دهه عملکرد این بخش تغییری در افزایش سهم تولید به خود ندیده است
۵. شاخص محیط کسب و کار در سال ۱۳۹۵ حدود ۵.۹۴ درصد و در سال ۱۴۰۰ حدود ۵.۹۵ درصد می‌باشد که تغییر ۰.۰۱ درصدی طی یک دوره ۵ ساله عملکرد نامساعد در این شاخص مهم را نشان می‌دهد
۶. استان با نرخ تورم ۵۵.۵ درصد در ۱۲ ماهه منتهی به خرداد ۱۴۰۰ رتبه سوم تورم در کشور را کسب نموده است
۷. صادرات استان در سال ۱۳۸۸ حدود ۱۱۹ فقره کالا به ارزش پنج میلیون و ۳۸۰ هزار دلار، در سال ۱۳۸۹ حدود ۶۷ فقره کالا به ارزش چهار میلیون و ۴۵ هزار دلار، در ۱۳۹۰ حدود ۹۴ فقره کالا به ارزش چهار میلیون و ۹۸۸ هزار دلار، در سال ۱۳۹۱ حدود ۱۴۴ فقره کالا به ارزش شش میلیون و ۱۸۳ هزار دلار و در سال ۱۳۹۲ حدود ۲۵۷ فقره کالا به ارزش شش میلیون و ۸۳ هزار دلار بوده است. در سال ۱۳۹۳ حدود ۱۲۱ فقره کالا به ارزش چهار میلیون و ۹۵۳ هزار دلار، در سال ۱۳۹۴ حدود ۵۹ فقره کالا به ارزش چهار میلیون و ۳۹۸ هزار دلار، در سال ۱۳۹۵ حدود ۵۹ فقره کالا به ارزش چهار میلیون و ۶۱ هزار دلار، در سال ۱۳۹۶ حدود ۷۴ فقره کالا به ارزش چهار میلیون و ۸۶۸ هزار دلار و در سال ۱۳۹۷ حدود ۷۶ فقره کالا به ارزش سه میلیون و ۳۱۹ هزار دلار صادرات استان بوده است. صادرات استان در سال ۱۳۹۸ حدود چهار میلیون و ۷۳۰ هزار دلار بوده است.
اما آنگونه که آمار نشان می‌دهد عملکرد صادرات غیرنفتی استان در طول سال‌های ۸۸ تا ۹۸ با ضعف و کاهش همراه بوده است به طوری که صادرات غیرنفتی نزول داشته است.
آن چیزی که مردم این روزها از مسئولین مطالبه دارند این است که با پیشرفت علم، آگاهی و بالا رفتن سطح سواد جامعه، ترویج فناوری در سطح نهادها و مجامع مختلف از روش‌های مدرن مدیریت همراه با ارائه عملکرد شفاف با ارائه مستندات به صورت ماهانه و سالانه و همچنین عدم پرداختن به مسائل قومی و منطقه‌ای موجبات جبران روند گذشته در توسعه استان فراهم نمایند و عمل به شعارها و وعده‌ها و خدمت به مردم محروم استان کهگیلویه و بویراحمد سرلوحه کار مدیران در سطوح مختلف قرار گیرد.
جهت دستیابی به توسعه پایدار و رسیدن به جایگاه پیش بینی شده در افق چشم انداز کشور (۱۴۰۴) برنامه ریزی در سطح منطقه از اهمیت فراوانی برخوردار است. برنامه ریزی قرائنی است که درآن با توجه به امکانات، قابلیت‌ها و محدودیت‌های وضع موجود، اهداف مشخص و سپس بهترین راهکارها و مناسبترین اقدامات برای رسیدن از وضع موجود به وضع مطلوب تعیین می‌گردد. براین اساس با توجه به اینکه دولت سیزدهم بودجه ۱۴۰۱ را با تکیه برآمدی سرزمینی و توازن منطقه‌ای در اختصاص اعتبارات جهت توسعه پایدار در نظر گرفته است، بسترسازی برای ارائه برنامه ریزی عملیاتی در راستای توسعه پایدار از طرف مسئولان استان و به خصوص تیم اقتصادی استان نیاز می‌باشد. مردم نظاره گر عملکرد، برنامه‌ها و اقدامات تیم جدید اقتصادی استان خواهند بود.
در مطالب بعدی به بررسی دیگر معضلات استان در سایر ابعاد توسعه و مهمترین دلایل کندی روند توسعه استان خواهیم پرداخت.
استان کهگیلویه و بویراحمد پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های بی نظیری در حوزه‌های مختلف دارد که به برخی از آنها اشاره می‌شود.
- ۲۰ درصد نفت و گاز کشور در کهگیلویه و بویراحمد تولید می‌شود
- بین ۸ تا ۱۰ درصد منابع آب کشور جزء ذخائر استان است
- ۸۷۰ هزار هکتار از مساحت استان را جنگل تشکیل می‌دهد که سرانه جنگلی استان را حدود ۸ برابر میانگین کشوری است
- ۲۲۰۰ گونه گیاهان دارویی در مقابل ۷۵۰۰ گونه گیاهی کشور و ۴۷۵ گونه دارویی در مقابل ۱۰۰۰ گونه گیاهی کشور وجود ۵ گونه منحصر به فرد در سطح استان از مهمترین ظرفیت‌های گیاهی استان است
- جاذبه‌های گردشگری در استان نیز شامل ۷۷۰ اثر تاریخی ثبت شده، ۲۸۳ جاذبه طبیعی گردشگری و بیش از ۳۰۰ مقبره از نوادگان ائمه اطهار است.
- در بخش معادن بیش از یک و نیم میلیارد تن ذخایر قطعی مواد معدنی شامل مواد اولیه، سیمان، سنگ آهک، گچ، فسفات، بکسیت، گوگرد، سیلیستین و غیره در سطح استان وجود دارد.
- زیر ساخت‌های صنعتی استان شامل ۱۴ شهرک و ناحیه صنعتی با وسعت ۱۵۰۰ هکتار در استان است. به دلیل وجود منابع نفتی و گاز و سایر منابع وابسته زمینه سرمایه گذاری در بخش‌های نفت، گاز، پتروشیمی و پالایشگاه وجود دارد.
این استان با دارا بود ن جمعیتی بالغ بر و با وسعتی به میزان ظرفیت‌های کم نظیری برای سرمایه گذاری، تولید و اشتغال دارد. اما متاسفانه جزو محرومترین استان‌های کشور می‌باشد. از طرفی با توجه به مشکلات فراوان و محرومیت طی دهه ۹۰ آمارها روند مطلوبیت را در توسعه استان نشان نمی‌دهند که برخی از مهمترین شاخص هارا در بعد اقتصادی می‌پردازیم.
۱. نرخ مشارکت اقتصادی استان در سال ۱۳۹۰ حدود ۰.۳۲ درصد بوده که در سال ۱۴۰۰ در حدود ۰.۳۲ درصد می‌باشد. این روند نشان می‌دهد تغییری در میزان مشارکت اقتصادی به صورت زیربنایی صورت نگرفته است
۲. نرخ بیکاری در سال ۱۳۹۰ حدود ۱۵.۹ و در سال ۱۴۰۰ حدود ۱۷.۷ رسیده است.
۳. نسبت اشتغال در سال ۱۳۹۵ حدود ۳۸ درصد و در سال ۱۴۰۰ به ۳۰.۶ درصد رسیده است و رتبه ۳۱ در بین استان‌ها را کسب نموده است. کاهش این شاخص نشان از وجود نزول استان در بین این شاخص دارد
۴. سهم تولید ناخالص داخلی بدون نفت در سال ۱۳۹۰ حدود ۰.۶۹ درصد بوده و در سال ۱۴۰۰ حدود ۰.۶۹ درصد می‌باشد که طی یک دهه عملکرد این بخش تغییری در افزایش سهم تولید به خود ندیده است
۵. شاخص محیط کسب و کار در سال ۱۳۹۵ حدود ۵.۹۴ درصد و در سال ۱۴۰۰ حدود ۵.۹۵ درصد می‌باشد که تغییر ۰.۰۱ درصدی طی یک دوره ۵ ساله عملکرد نامساعد در این شاخص مهم را نشان می‌دهد
۶. استان با نرخ تورم ۵۵.۵ درصد در ۱۲ ماهه منتهی به خرداد ۱۴۰۰ رتبه سوم تورم در کشور را کسب نموده است
۷. صادرات استان در سال ۱۳۸۸ حدود ۱۱۹ فقره کالا به ارزش پنج میلیون و ۳۸۰ هزار دلار، در سال ۱۳۸۹ حدود ۶۷ فقره کالا به ارزش چهار میلیون و ۴۵ هزار دلار، در ۱۳۹۰ حدود ۹۴ فقره کالا به ارزش چهار میلیون و ۹۸۸ هزار دلار، در سال ۱۳۹۱ حدود ۱۴۴ فقره کالا به ارزش شش میلیون و ۱۸۳ هزار دلار و در سال ۱۳۹۲ حدود ۲۵۷ فقره کالا به ارزش شش میلیون و ۸۳ هزار دلار بوده است. در سال ۱۳۹۳ حدود ۱۲۱ فقره کالا به ارزش چهار میلیون و ۹۵۳ هزار دلار، در سال ۱۳۹۴ حدود ۵۹ فقره کالا به ارزش چهار میلیون و ۳۹۸ هزار دلار، در سال ۱۳۹۵ حدود ۵۹ فقره کالا به ارزش چهار میلیون و ۶۱ هزار دلار، در سال ۱۳۹۶ حدود ۷۴ فقره کالا به ارزش چهار میلیون و ۸۶۸ هزار دلار و در سال ۱۳۹۷ حدود ۷۶ فقره کالا به ارزش سه میلیون و ۳۱۹ هزار دلار صادرات استان بوده است. صادرات استان در سال ۱۳۹۸ حدود چهار میلیون و ۷۳۰ هزار دلار بوده است.
اما آنگونه که آمار نشان می‌دهد عملکرد صادرات غیرنفتی استان در طول سال‌های ۸۸ تا ۹۸ با ضعف و کاهش همراه بوده است به طوری که صادرات غیرنفتی نزول داشته است.
آن چیزی که مردم این روزها از مسئولین مطالبه دارند این است که با پیشرفت علم، آگاهی و بالا رفتن سطح سواد جامعه، ترویج فناوری در سطح نهادها و مجامع مختلف از روش‌های مدرن مدیریت همراه با ارائه عملکرد شفاف با ارائه مستندات به صورت ماهانه و سالانه و همچنین عدم پرداختن به مسائل قومی و منطقه‌ای موجبات جبران روند گذشته در توسعه استان فراهم نمایند و عمل به شعارها و وعده‌ها و خدمت به مردم محروم استان کهگیلویه و بویراحمد سرلوحه کار مدیران در سطوح مختلف قرار گیرد.
جهت دستیابی به توسعه پایدار و رسیدن به جایگاه پیش بینی شده در افق چشم انداز کشور (۱۴۰۴) برنامه ریزی در سطح منطقه از اهمیت فراوانی برخوردار است. برنامه ریزی قرائنی است که درآن با توجه به امکانات، قابلیت‌ها و محدودیت‌های وضع موجود، اهداف مشخص و سپس بهترین راهکارها و مناسبترین اقدامات برای رسیدن از وضع موجود به وضع مطلوب تعیین می‌گردد. براین اساس با توجه به اینکه دولت سیزدهم بودجه ۱۴۰۱ را با تکیه برآمدی سرزمینی و توازن منطقه‌ای در اختصاص اعتبارات جهت توسعه پایدار در نظر گرفته است، بسترسازی برای ارائه برنامه ریزی عملیاتی در راستای توسعه پایدار از طرف مسئولان استان و به خصوص تیم اقتصادی استان نیاز می‌باشد. مردم نظاره گر عملکرد، برنامه‌ها و اقدامات تیم جدید اقتصادی استان خواهند بود.
در مطالب بعدی به بررسی دیگر معضلات استان در سایر ابعاد توسعه و مهمترین دلایل کندی روند توسعه استان خواهیم پرداخت.
