تاریخ انتشار
جمعه ۱۷ شهريور ۱۴۰۲ ساعت ۲۲:۳۶
کد مطلب : ۴۶۶۷۴۳
یادداشت ارسالی؛
کهگیلویه بزرگ؛ فرمانداران قبیله‌ای یا والسوالی؟
۱
مطلبی که می خوانید از سری یادداشت های مخاطبین کبنانیوز است و انتشار آن الزاما به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست. می توانید با ارسال یادداشت خود، این مطلب را تأیید یا نقد کنید.
کبنا ؛
یادداشت| بر اساس اصل تقسیمات کشوری، ابلاغ فرمانداران به‌عنوان نمایندگان سیاسی دولت جمهوری اسلامی، پس از بررسی صلاحیت‌شان و با معرفی استاندار، از طریق وزارت کشور صادر می‌شود.
اما در همسایه شرقی‌مان کشور افغانستان، نه فرماندار، بلکه «والسوالی»، مسئولیت یک ایالت را بر عهده دارد. می‌توان گفت والسوالی معادل فرماندار در ایران است. اما این دو، وجوه تمایز بسیاری با هم دارند.
در ایران، نظام سیاسی موسوم به مردم‌سالاری دینی است و دولتمردان با رأی شهروندان انتخاب می‌شوند. اما افغانستان یک کشور قبیله‌ای است و شورای قبائل یا «لوی جرگه» در اداره آن نقشی اساسی دارند.
بنابراین در ساختار نظام جمهوری اسلامی، بر اساس کلیت نظام‌نامه سیاسی‌اش، جایی برای والسوا نگری وجود ندارد. اما در استان کهگیلویه بویراحمد، به‌ویژه شهرستان کهگیلویه بزرگ، با اقداماتی که در دهه‌های گذشته، سید محمد موحد نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی انجام داده، بستر اجتماعی برای شکل‌گیری شورای قبائل و یا همان لوی جرگه فراهم شده است.
در این حوزه، فرمانداران صرفا بر اساس شایستگی منصوب نمی‌شوند و گویا یکی از شروط غیررسمی در انتصاب آن‌ها، نزدیکی به نماینده است. بنابراین نتیجه ۲۴ سال نمایندگی موحد، نهادینه‌شدن والسوانگری در انتخاب فرمانداران و بخشداران این منطقه است.
از سوی دیگر، نزدیکان نماینده، آن‌قدر نسبت به این دخالت‌ها فخر می‌فروشند و ابایی از بیان علنی آن ندارند که بیم آن می‌رود شرایط سیاسی کهگیلویه بزرگ با آن سابقه تمدنی‌اش به قامت کوتاه لوی جرگه‌ی افغانستان نزول پیدا کند.
کافیست مقایسه‌ای بین سرپرست فرمانداری کنونی کهگیلویه با فرماندار پیشین این شهرستان انجام داد تا زوایای قبیله‌نگری موحد روشن شود.
چنان‌چه معیار مقایسه‌مان را داده‌های علمی و قضاوت عادلانه و خردمندانه قرار دهیم، متوجه خواهیم شد فاصله بین سرپرست فعلی فرمانداری کهگیلویه با فرماندار پیشین، خیلی زیاد است. فرماندار پیشین دارای تحصیلات دکترای جامعه شناسی سیاسی بود و سال‌ها در دانشگاه‌های استان کهگیلویه و بویراحمد دانش سیاسی و جامعه‌شناسی تدریس می‌کرد. اما فرماندار فعلی کهگیلویه، به‌طور موقت مدتی حسابدار دانشگاه آزاد کهگیلویه بود. مدتی نیز به‌عنوان بخشدار چرام منصوب گردید، اما پس از هفت ماه شبانه عزل شد.
حالا نیز قرار است چنین فردی که حیات سیاسی خود را مدیون نماینده می‌داند مجری انتخابات باشد. با این شرایط، شهروندان کهگیلویه، حق دارند نگران شیوه مدیریت انتخابات در سطح استان تا چهار شهرستان کهگیلویه بزرگ باشند. رهبر انقلاب نیز فروردین‌ماه سال جاری، سه مؤلفه مهم انتخابات را سلامت، امنیت و مشارکت عنوان کرد.
بنابراین انتظار می‌رود استاندار کهگیلویه و بویراحمد و دبیر هئیت نطارت استان، با در نظر گرفتن اهمیت سلامت انتخابات، حوادث گذشته کهگیلویه را فراموش نکنند و اجازه ندهند در این حوزه انتخاباتی، شورای قبائل، رقابت‌های انتخاباتی را به سطح شورای قبائل و لوی جرگه افغانستان تنزل دهند.
اما در همسایه شرقی‌مان کشور افغانستان، نه فرماندار، بلکه «والسوالی»، مسئولیت یک ایالت را بر عهده دارد. می‌توان گفت والسوالی معادل فرماندار در ایران است. اما این دو، وجوه تمایز بسیاری با هم دارند.
در ایران، نظام سیاسی موسوم به مردم‌سالاری دینی است و دولتمردان با رأی شهروندان انتخاب می‌شوند. اما افغانستان یک کشور قبیله‌ای است و شورای قبائل یا «لوی جرگه» در اداره آن نقشی اساسی دارند.
بنابراین در ساختار نظام جمهوری اسلامی، بر اساس کلیت نظام‌نامه سیاسی‌اش، جایی برای والسوا نگری وجود ندارد. اما در استان کهگیلویه بویراحمد، به‌ویژه شهرستان کهگیلویه بزرگ، با اقداماتی که در دهه‌های گذشته، سید محمد موحد نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی انجام داده، بستر اجتماعی برای شکل‌گیری شورای قبائل و یا همان لوی جرگه فراهم شده است.
در این حوزه، فرمانداران صرفا بر اساس شایستگی منصوب نمی‌شوند و گویا یکی از شروط غیررسمی در انتصاب آن‌ها، نزدیکی به نماینده است. بنابراین نتیجه ۲۴ سال نمایندگی موحد، نهادینه‌شدن والسوانگری در انتخاب فرمانداران و بخشداران این منطقه است.
از سوی دیگر، نزدیکان نماینده، آن‌قدر نسبت به این دخالت‌ها فخر می‌فروشند و ابایی از بیان علنی آن ندارند که بیم آن می‌رود شرایط سیاسی کهگیلویه بزرگ با آن سابقه تمدنی‌اش به قامت کوتاه لوی جرگه‌ی افغانستان نزول پیدا کند.
کافیست مقایسه‌ای بین سرپرست فرمانداری کنونی کهگیلویه با فرماندار پیشین این شهرستان انجام داد تا زوایای قبیله‌نگری موحد روشن شود.
چنان‌چه معیار مقایسه‌مان را داده‌های علمی و قضاوت عادلانه و خردمندانه قرار دهیم، متوجه خواهیم شد فاصله بین سرپرست فعلی فرمانداری کهگیلویه با فرماندار پیشین، خیلی زیاد است. فرماندار پیشین دارای تحصیلات دکترای جامعه شناسی سیاسی بود و سال‌ها در دانشگاه‌های استان کهگیلویه و بویراحمد دانش سیاسی و جامعه‌شناسی تدریس می‌کرد. اما فرماندار فعلی کهگیلویه، به‌طور موقت مدتی حسابدار دانشگاه آزاد کهگیلویه بود. مدتی نیز به‌عنوان بخشدار چرام منصوب گردید، اما پس از هفت ماه شبانه عزل شد.
حالا نیز قرار است چنین فردی که حیات سیاسی خود را مدیون نماینده می‌داند مجری انتخابات باشد. با این شرایط، شهروندان کهگیلویه، حق دارند نگران شیوه مدیریت انتخابات در سطح استان تا چهار شهرستان کهگیلویه بزرگ باشند. رهبر انقلاب نیز فروردین‌ماه سال جاری، سه مؤلفه مهم انتخابات را سلامت، امنیت و مشارکت عنوان کرد.
بنابراین انتظار می‌رود استاندار کهگیلویه و بویراحمد و دبیر هئیت نطارت استان، با در نظر گرفتن اهمیت سلامت انتخابات، حوادث گذشته کهگیلویه را فراموش نکنند و اجازه ندهند در این حوزه انتخاباتی، شورای قبائل، رقابت‌های انتخاباتی را به سطح شورای قبائل و لوی جرگه افغانستان تنزل دهند.
