تصویب کلیات طرحی برای تقویت تحزب

کبنا ؛نمایندگان مجلس روز گذشته پس از شنیدن نظر موافقان و مخالفان با مسکوت ماندن طرح اصلاح موادی از قانون انتخابات مجلس درباره استانی‌ شدن انتخابات به مدت سه ماه مخالفت کردند. پس از آن هم طرح استانی شدن انتخابات به رای نمایندگان گذاشته شد که پس از شنیدن استدلال‏های موافقان و مخالفان اکثریت نمایندگان با ۱۵۵ رای موافق، ۶۴ رای مخالف و 2 رای ممتنع از مجموع ۲۳۱ نماینده حاضر در مجلس، کلیات طرح اصلاح قانون انتخابات مجلس درباره استانی شدن انتخابات را تصویب کردند و پس از یک هفته بررسی در کمیسیون شوراها، باز به صحن علنی می آید تا جزئیات آن مورد بررسی قرار گیرد.
صبح روز گذشته در حالی که مجلس وارد بررسی کلیات طرح اصلاح موادی از قانون انتخابات مجلس شده بود، قاضی زاده هاشمی، عضو هیئت رئیسه مجلس گفت‌ که تعدادی از نمایندگان طبق ماده 93 آیین‌نامه‌ داخلی درخواست مسکوت ماندن موادی از قانون انتخابات مجلس را دارند. پس از آن حاجی دلیگانی، نماینده شاهین‌شهر به عنوان درخواست‌کننده مسکوت ماندن این طرح اعلام کرد: «بررسی این موضوع در شرایط فعلی با این حجم از مشکلات اقتصادی کشور درست نیست. وقتی مردم مذاکرات مجلس را می‌شنوند می‌گویند که مجلس دنبال انتخابات بعدی است تا اینکه مشکل بیکاری را برطرف کنند. طرح جامع انتخابات باید عدالت سیاسی را برای همه مردم فراهم کند که این موضوع در چنین طرحی دیده نمی‌شود.» این نماینده اصولگرای نزدیک به جبهه پایداری ادامه داد: «در حال حاضر حوزه‌هایی که بیش از یک نماینده دارند مردم در مراجعات‌شان با مشکل مواجه می‌شوند چه برسد به اینکه قرار باشد امور به صورت استانی پیگیری شود. همچنین انگیزه مردم برای مشارکت در انتخابات کم خواهد شد.» ولی محمد علی وکیلی، نماینده مردم تهران و عضو هیئت رئیسه مجلس به عنوان مخالف مسکوت‌ماندن طرح اصلاح قانون انتخابات، اظهار کرد: «اینکه هر موضوعی را به معیشت مردم گره بزنیم درست نیست و نوعی عوام‌فریبی به شمار می‌آید. نباید از معیشت مردم برای برخی خواسته‌ها نردبان ساخت. مطالبه و معیشت مردم به حق است ولی باید بررسی شود که کدام ساختار و روش به بهبود معیشت مردم کمک می‌کند.» او با بیان اینکه «معیشت مردم محصول برخی از ناکارآمدی‌های فعلی است»، ادامه داد: «مشکلات معیشتی زنجیره به‌هم پیوسته است، اجازه دهید به خاطر معیشت مردم برخی از ساختارها اصلاح شود. ساختار انتخابات می‌تواند در کارآمدی نظام اثر گذارد.» پس از آن نمایندگان با ۱۴۴ رای مخالف با مسکوت ماندن طرح انتخابات مخالفت کردند.
تصویب کلیات طرحی که قدمتی چندین ساله دارد
گفتنی است مجلس بعد از تعیین تکلیف این موضوع وارد بررسی کلیات طرح اصلاح موادی از قانون انتخابات مجلس شد و با ۱۵۵ رای موافق، ۶۴ رای مخالف و 2 رای ممتنع از مجموع ۲۳۱ نماینده حاضر در مجلس کلیات طرح اصلاح قانون انتخابات مجلس درباره استانی شدن انتخابات را تصویب کردند.
سامانی، سخنگوی وزارت کشور نیزبه نمایندگی از دولت اعلام کرد که دولت با کلیات طرح استانی‌شدن انتخابات موافق است منوط بر این که برخی نکات در کمیسیون به این طرح اضافه شود. محمدجواد کولیوند، رئیس کمیسیون شوراها و امور داخلی کشور نیز گفت: «تلاش شده است در این طرح مواد مورد نظر نمایندگان لحاظ شود البته ما از هیئت‌رئیسه درخواست کردیم که مجددا طرح را برای انجام اصلاحاتی به کمیسیون ارجاع کند.»
بعد از موافقت نمایندگان با کلیات این طرح علی لاریجانی، رئیس مجلس گفت که طبق درخواست کمیسیون شوراها طرح به این کمیسیون ارجاع می‏شود تا برخی از مواد را کامل تر کنند. بنابراین مطابق آیین نامه کمیسیون تنها یک هفته برای بررسی و رفع ایرادات این طرح زمان دارد و پس از آن طرح مذکور دوباره به صحن مجلس می آید.
دلایل موافقان و مخالفان طرح استانی شدن انتخابات
بنابراین برخی نمایندگان طرح استانی شدن انتخابات را مثبت دانسته و به تشریح دلایل موافقان و مخالفان این طرح پرداختند.
پروانه سلحشوری، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس در این باره می‌گوید: «اگر جزئیات طرح استانی شدن انتخابات هم مثل کلیاتش تصویب شود، یکی از اقدامات مهم و مثبت مجلس دهم است. با توجه به تبلیغات منفی که علیه مجلس می شود، اگر استانی شدن انتخابات با رای قاطعی رای بیاورد، می تواند کمک کند که تصویر بدی که از مجلس به جا گذاشته است اصلاح شود.» او با بیان اینکه «از امضاکنندگان اولیه طرح استانی شدن انتخابات و از حامیان جدی آن هستم»، تاکید کرد: «قبل از اینکه به مجلس بیایم هم دوست داشتم بتوانیم انتخابات را به صورت استانی برگزار کنیم چرا که مزایای زیادی به نسبت معایبش وجود دارد.»
طرحی برای تقویت دموکراسی در انتخابات
مسعود رضایی، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس نیز طرح استانی شدن انتخابات را طرح خوبی دانست و به «ابتکار» گفت: «درباره استانی شدن انتخابات از ادوار گذشته نگاه مثبتی وجود داشته و نگاه جامعه هم که اعتقاد به دموکراسی و مردم سالاری و تحزب دارند نسبت به آن مثبت است. این نوع انتخابات بر پایه دموکراسی و تحزب استوار است و کسی که بخواهد به صورت گمنام یا محلی در انتخابات از شهرستانی شرکت کند امکان رای آوری پایینی دارد ولی در صورتی که عضو حزب شود این شانس برای او بالا می رود.» عضو فراکسیون امید با اشاره به حزبی شدن انتخابات در صورت استانی شدن آن افزود: «یکی از راهکارهای شناخته شدن یک انسان توانمند سیاسی که بتواند در جایگاه نمایندگی مجلس قرار بگیرد، ظرفی به نام حزب است. در این صورت دیدها بازتر و برخورد فردی کمتر می‏شود و زمینه چهره به چهره رای آوری و رفت و آمدهای محفلی در انتخابات که بخش زائد انتخابات است از بین می رود.» او افزود: «در این صورت مساوات مشارکت در انتخابات و امکانات برای افرادی که توانمندی علمی و سیاسی دارند ایجاد می شود و می‏توانند از طریق احزاب خودشان را معرفی کنند. زمینه رای آوری افراد در این صورت بیشتر می‏شود.»
استانی شدن انتخابات راهی برای قطع رابطه حلقه ارتباطی مردم و حاکمیت است؟
هادی شوشتری، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس هم در این باره به تشریح مواضع موافقان و مخالفان این طرح پرداخت گفت: «عمده استدلال مخالفین این است که نمایندگان حلقه ارتباطی مردم و مسئولین هستند و مطالبات کف جامعه را به طور مستقیم و چهره به چهره جمع آوری می کنند و پس از بررسی به حاکمیت انتقال می‏دهند و متقابلا حاکمیت هم پیامش را از طریق نمایندگان مجلس که حلقه واسط بین آنها و مردم هستند، منتقل می کند.»
نماینده مردم قوچان در مجلس بااشاره به استدلال مخالفان این طرح گفت: «آنها معتقدند اگر طرح استانی شدن انتخابات رای بیاورد این حلقه ارتباطی قطع خواهد شد. این یکی از کلیدواژه‏های مخالفین است و کلمه کلیدی دیگر این است که چهره‏های گمنام شاید بااین روش نتوانند به مجلس بیایند و افرادی که وابستگی با کانال‏های قدرت و ثروت دارند به مجلس راه می یابند.»
این عضو فراکسیون امید همچنین به نکته دیگر مخالفان طرح اشاره کرد و گفت: «مخالفین همواره به این نکته متذکرند که طرح استانی شدن انتخابات در ادوار مختلف ششم، هفتم، هشتم، نهم و دهم مطرح بوده است ولی در نهایت بی نتیجه می ماند و نمی توان به آن امیدی داشت.»
شوشتری به نظر موافقان این طرح هم اشاره کرد و به «ابتکار» گفت: «متقابلا موافقان هم معتقدند این طرح باعث خواهد شد سطح پارلمان ارتقا یابد و نمایندگان شهرستان‏ها که درگیر مسائل اجرایی روزمره و جاری هستند و درگیری بیش از حد با مسائل محلی باعث می شود نتوانند کلان نگر باشند هم مشکل‏شان رفع می شود.»
دیگر کسی نمی‏تواند با لیست امید به مجلس بیاید بعد بگوید به شما وابستگی ندارم
سلحشوری اما در توضیح معایب انتخابات فعلی گفت: «وقتی نماینده یک شهر هستید 4 سال همه تلاش‏تان را برای مطالبات یک استان انجام می دهید. ممکن است برا اینکه رای بیاورید دست به کارهایی بزنید که برای خود همان شهر هم خوب نباشد. مثلا شرکت‏های فولادی که در برخی مناطق بی آب کشور احداث شده اند و نمایندگان آن مناطق برای اینکه بگویند کار مهمی در دوره نمایندگی خود انجام داده‏اند آن را احداث کرده‏اند، ولی با گذشت زمان به معضلی برای مردم منطقه تبدیل شده است. اگر انتخابات استانی شود اولویت‏های استان مدنظر قرارمی گیرد.»
نماینده مردم تهران خاطرنشان کرد: «اگر اولویت‏های استانی و در هر شهر یک پروژه مناسب به ثمر برسد، نفع جمعی بیشتری خواهد داشت و مطالبات از سطح خود به سطح کلان تر خواهد رفت. بنابراین اگر نمایندگان از حمایت حزبی برخوردار باشند و اگر حزب پشتیبان باشد و بتوانند در انتخابات استانی رای بیاورند بسیار مهم است چرا که افراد دارای پشتوانه حزبی، چون حزب رفتارشان را رصد می کند باید به حزب پاسخگو باشند و حزب هم به جامعه پاسخگو خواهد بود و دیگر مثل انتخابات زمان ما نمی‏توانند افراد با پشتوانه لیست امید وارد مجلس شوند ولی بعد از ورود خودشان را کنار بکشند و بگویند به لیست امید وابستگی نداریم.»
این عضو فراکسیون زنان مجلس تاکید کرد: «اگر در حوزه توسعه سیاسی بخواهیم صحبت کنیم که یکی از شاخص‏های آن مشارکت سیاسی است، یکی از مولفه‏های سیاسی حضور در انتخابات است و ورود احزاب قوی به توسعه سیاسی کمک خواهد کرد.»
ابهام اقلیت‏های دینی و اهل تسنن در کمیسیون مربوطه رفع شود
شوشتری اما در ادامه اظهارات خود درباره نظر شخصی‏اش درباره طرح استانی شدن انتخابات گفت: «ما به لحاظ سیاسی بر خلاف خیلی از سیستم‏های حقوقی- سیاسی دنیا که دومجلسی هستند و یک مجلس نمایندگان و یک مجلس کلان نگر هستند، تک مجلسی هستیم. اگر بتوانیم براساس مکانیزمی این ایرادها را رفع بکنیم، شاید بتوانیم این کارکرد را در ساختار سیاسی- حقوقی و کارکردی در کشور به نتیجه برسانیم.» او همچنین تصریح کرد: « یکسری نقص‏ها در این طرح وجود دارد که باید برطرف شوند و ابهام‏هایی هم خصوصا درباره اقلیت‏های دینی وجود دارد که باید رفع شوند. البته انتخابات درباره اقلیت‏های دینی در این باره مستثنی هستند. همچنین درباره مناطقی که برادران اهل تسنن وجود دارند، ابهام‏هایی در این طرح وجود دارد که اگر کمیسیون شوراها به عنوان کمیسیون تخصصی بتواند این ابهام‏ها را درباره آن رفع کند، می‏تواند طرح خوبی باشد.»