تاریخ انتشار
شنبه ۲۸ ارديبهشت ۱۳۹۸ ساعت ۱۳:۴۶
کد مطلب : ۴۰۹۷۳۲
کبنا موضوع خودکشی و راه‌های مقابله با آن را بررسی کرد
قبح خودکشی
۰
کبنا ؛خودکشی یک پدیده بسیار زشت است که همواره در جامعه آن را مورد نکوش قرار می‌دهند، روزهای گذشته اخبار تأسف برانگیز خودکشی دو دختر نوجوان در منطقه دیشموک با واکنش‌های زیادی روبرو شد که نهایتاً یک جلسه اضطراری به ریاست معاون سیاسی استاندار، حضور مدیران دستگاه‌هایی و تعدادی از متخصصان دانشگاهی برگزار شد.
پیمان فرامرزی روزنامه نگار در این باره نوشت: از زمانی که تزی مبنی بر کتمان خودکشی مطرح شد، بیش از دو سال می‌گذرد اما حالا و با ارائه آمارهای جدید مشخص می‌شود که نظریه کتمان مد نظر آقای روانشناس نه تنها نتیجه‌ای نداده که حتی راه را برای بررسی دقیق مسائل نیز بسته است.
سال ۱۳۹۵ با اوج گیری اخبار مربوط به خودکشی در کهگیلویه و بویراحمد بهزیستی استان شتابزده کارگاهی برگزار کرد که در آن روانشناسی به رسانه‌ها توصیه کرد که در انتشار اخبار خودکشی خودسانسوری نمایند، او معلوم نبود که براساس کدام نظریه و تئوری علمی چنین تزی را ارائه می‌داد اما همین دیدگاه گلوی انتشار اخبار مربوط به خودکشی را بست به تبع آن مطالبه گری در خصوص علت یابی خودکشی‌ها نیز کاهش یافت و حالا ۹۹ مورد اقدام به خودکشی در سال ۹۶ و ۸۱ مورد نیز در سال ۹۷ اتفاق افتاده که ۱۵ مورد منجر به مرگ آن در دیشموک بوده که از این تعداد ۱۲ مورد زن بوده‌اند.
مسئولان استان اخیراً در یک نشست به بررسی وضعیت خودکشی پرداخته‌اند و آن را به مسائل عشیره‌ای در دیشموک ارتباط داده‌اند در حالی که هیچ پژوهش تأیید شده‌ای در این حوزه وجود ندارد که تأیید کند آیا علت، مسائل عشیره‌ای است یا نه مشکلات دیگری نیز ممکن است دخیل باشند. اغلب هیچ روانشناسی تک بعدی به مساله خودکشی نگاه نمی‌کند، خودکشی ممکن است تابع عامل‌های مختلف باشد و البته برجسته‌ترین علت آن افسردگی اساسی عنوان می‌شود ولی بهرحال نگاه تک عاملی به آن محکوم به شکست است.
جالب‌ترین بخش ماجرا این است که مسئولان استان در مساله خودکشی نیز می‌خواهند برای خودشان گزارش عملکرد بسازند، حل مساله خودکشی با اختصاص اعتبار به سمن‌ها تقریباً غیر علمی و غیر قابل باور است، اما چون در کارگروه‌های مرتبط با خودکشی کسی علمی در این رابطه حرف نمی‌زند پس مسئولان قطعاً راهکارشان برای کاهش این پدیده اجتماعی-روانی برگزاری همایش‌ها و نمایش‌هاست.
ابتدایی‌ترین راه برای کاهش خودکشی در کوتاه مدت، افزایش سرعت مداخله است، کسی که قصد خودکشی دارد از مدت‌ها قبل افکار منفی و مرتبط با خودکشی و آثار افسردگی را نشان می‌دهد، افزایش مداخلات روانشناسان و روانپزشکان می‌تواند در کنترل این مساله تا حدودی مؤثر باشد، البته فقط تا حدودی. طبعاً وقتی میانگین سن خودکشی ۲۴ سال است می‌توان از طریق نهادهای مشاوره‌ای در مدارس، افزایش مراکز مشاوره در شهرها، در اختیار قرار دادن شماره مراکز مشاوره رایگان، فعالیت در خوابگاه‌های دانش آموزی، شناسایی کیس های در خطر، گسترش اورژانس اجتماعی بهزیستی و کمک گرفتن از مراکز مشاوره رایگان نهادها مثل مرکز مشاوره پلیس و معرفی آن به جامعه، بر روی جامعه هدف متمرکز شد تا زمانی که نتایج حاصل از پژوهش‌ها به دست تصمیم سازان برای اتخاذ راهکارهای برسد.
بهترین راه برای کاهش خودکشی، پژوهش است، کارگروه و اعلام آمارهای کاغذی و اعتقاد به فعالیت سمن‌ها تنها در یک بعد نمی‌تواند منجر به کاهش خودکشی در دیشموک یا دیگر مناطق استان شود، ابتدا باید مطالعات دقیقی بر روی مساله انجام شود، باید تمام علت‌ها و ضریب تأثیر آنها از طریق مطالعات زمینه یابی، بالینی و موردی مشخص گردند و پس از استخراج قطعی‌ترین عوامل، بهترین راهکارها اتخاذ گردد.
اساتید دانشگاهی معتقدند که در چند سال اخیر که خودکشی‌ها اینگونه در کهگیلویه و بویراحمد در اوج بوده است، هیچ گاه کسی به سراغ آنها نرفته و از آنها پژوهش و راهکار نخواسته است، وقتی ما از اساتید روانشناسی و جامعه شناسی دانشگاهی راهکار نمی‌خواهیم و همچنین اعتبارات پژوهشی بهزیستی نیز به گفته استاندار صرف کارمندان آن می‌شود، اعتبارات حوزه اجتماعی استانداری به سمت سمن‌ها می‌رود، باید هم در کنترل خودکشی ناموفق عمل کنیم و بخش زیادی از جوانان با متوسط سن ۲۴ سال را راحت از دست بدهیم.
مسئولان کاهش ۱۸ درصدی خودکشی را ناشی از تلاش‌های خود می‌دانند در حالی که باز هیچ ادعای علمی وجود ندارد که اثبات کند با کاهش نقش کدام عامل روانی یا اجتماعی این کاهش رخ داده است، شاید اگر میانگین بلند مدت را حساب کنیم نه تنها شاهد کاهش نباشیم که حتی از ۸۱ مورد سال ۹۷ تعداد بیشتری منجر به فوت شده باشند تا سال ۹۶ که تعداد ۹۹ مورد رخ داده است. این ادعاها تنها در سطح اتکا به تعدادی عدد و رقم است ولی در اصل به گفته روانشناسان کسانی که یکبار خودکشی ناموفق داشته‌اند به طور ملموسی بیشتر در معرض خودکشی دوباره قرار دارند، حال به فرض اگر این ۸۱ مورد سال ۹۷ همه جان سالم به در برده باشند در سال ۹۸ علاوه بر موارد جدید همان‌ها نیز در معرض خطر خودکشی دوباره قرار دارند.
امروز خودکشی به یک مساله اجتماعی –روانی جدی استان کهگیلویه و بویراحمد مبدل شده است که در سایه تاریکی و ناشناخته بودن آن که به موجب عدم پژوهش مناسب رخ داده است، مسئولان کهگیلویه و بویراحمد همچون طرح‌های عمرانی با آن برخورد می‌کنند و با لیست کردن آمار و ارقام‌ها می‌خواهند که گزارش عملکردهایشان را تکمیل کنند در حالی که خودکشی یک پدیده چند بعدی با راه حل‌های مختلف است که هر اقدامی بدون کار علمی ابتر و بی نتیجه خواهد بود، همان گونه که نظریه کتمان، مساله خودکشی را حل نکرد، سمن‌ها و احداث خوابگاه و هر طرحی که از دل جلسات غیر علمی بیرون بیاید نیز شکست خواهد خورد.
در نشست روز (26 اردیبهشت ماه 98) معاون سیاسی استاندار کهگیلویه و بویراحمد و معاون فرهنگی دانشگاه یاسوج به نکته‌هایی اشاره کردند که در صورت توجه به این نکات می‌توان امیدوار بود در جهت به حداقل رساندن تبعات این آسیب اجتماعی قدم‌های مثبتی برداشته شود.
محمد کاظم نظری، معاون سیاسی استاندار کهگیلویه و بویراحمد موضوع قهرمان سازی از فرد خودکشی کرده را یک آفت می‌داند و بر این اعتقاد است که هنگام مواجه شدن با چنین اقداماتی، فضایی احساسی بر افراد حاکم می‌شود و همه را مقصر اعلام می‌کنند بجز شخص خودکشی کننده را که حتی متاسفانه در سالهای اخیر با نصب بنرها و برگزاری مراسمات باشکوه و آنچنانی انگیزه‌ای برای دیگران ایجاد می‌کنیم که برای جلب توجه دست به خودکشی بزنند!
نظری در ادامه صحبت‌های خود از منظر اعتقادی به موضوع پرداخته است و به واکنش‌های گذشتگان همین استان به موضوع خودکشی اشاره می‌کند. گذشتگانی که حاضر نبودند قبح "خودکشی" را بشکنند و حتی بسیاری شرکت کردن در مراسمات اینگونه افراد را قبول نمی‌کردند چون آن را یک گناه کبیره می‌دانستند. بر این اساس باید همانگونه که دین آن را نکوهش می‌کند ما هم آن را نکوهش کنیم اما در کنار آن به تحقیق و تفحص و تلاش برای آسیب شناسی آن بپردازیم.
نظری بر این اعتقاد است که این اتفاقات در گذشته بسیار بیشتر بوده است و نباید با چنین حوادثی به فوریت گونه‌ای بیان شود که گویی سونامی رخ داده است بلکه باید با منطق و به دور از فضای احساسی به این موضوع پرداخته شود.
نظری در جمع بندی برخی انتقادات و پیشنهادات اعضای نشست هم اینگونه بیان کرد که یکی از راهکارهای مؤثر در کمک به کاهش آسیب‌های اجتماعی در مناطق مختلف، استفاده از ثمن‌ها است و البته با تأیید برخی انتقادات از عملکرد ثمن‌ها خواستار سوق دادن برنامه‌های ثمن‌ها به سمت جامعه هدف تعریف شده، شد.
وی همچنین با ارائه راهکاری دیگر خواستار تشکیل چنین کمیته‌هایی در شهرستان‌ها و مناطق به ریاست فرمانداران و بخشداران شد به نوعی که در هر مورد ریز اطلاعات و اقدامات به صورت منطقه‌ای تهیه و گزارش شود.
سیدمحمدکاظم نظری در ادامه گفت: علل واقعی پدیده خودکشی واکاوی و راهکار علمی و برنامه پیشگیری از وقوع این پدیده در دستور کار استان قرار گرفت.
وی با بیان اینکه، آمار، اطلاعات و ابزار لازم برای برنامه ریزی و مدیریت در این خصوص ضرورت پایه‌ای است گفت: برای پیشگیری از پدیده خودکشی در جامعه نه تنها برنامه ریزی، هماهنگی و تعامل استانی بلکه ملی مورد نیاز است و ضرورت دارد برنامه‌ها نیز بومی سازی شوند.
نظری ابراز داشت: چون خودکشی مانند هر آسیب اجتماعی دیگری، منشأ آسیب‌های دیگر می‌شود، باید علاوه بر شناخت عوامل زمینه ساز آن، برای ریشه کنی و کنترل به موقع آن، تمهیدات و برنامه‌هایی را تدوین کرد و راهکارهایی متناسب با شرایط فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی پشنهاد داد که جنبه اجرایی و اثر گذاری زود هنگام داشته باشد.
معاون سیاسی امنیتی واجتماعی استانداری با اشاره به اینکه، باید با بهره گیری از ظرفیت جامعه شناسان، روان شناسان و مراکز تحقیقاتی به واکاوی این پدیده مذموم اقدام نمود، اعلام کرد: کالبد شکافی علمی پدیده خودکشی در برنامه استان قرار خواهد گرفت.
معاون سیاسی و اجتماعی استانداری، خودکشی را تهدیدی برای سلامت عموم جامعه دانست و گفت: وقوع این پدیده شوم ضربات عمیق روحی و روانی را هم بر پیکره نهاد خانه و خانواده، اجتماع و جامعه وارد می‌سازد.
وی به ایجاد شور و نشاط در بین مردم به عنوان یک عنصر لازم در کنترل و کاهش آسیب‌های اجتماعی از جمله خودکشی اشاره کرد و گفت: ایجاد نشاط و شور در بین مردم خود به نوعی یک عامل بازدارنده، کنترل و کاهش آسیب‌های اجتماعی می‌باشد.
خودکشی مسری است
در این نشست همچنین فریبرز نیکدل معاون فرهنگی دانشگاه یاسوج خودکشی را مسری می‌داند و در خصوص دلیل این سخن خود می‌گوید که در همین دو خودکشی اخیر هر دو دختر فامیل یوده اند که البته در موارد متعدد هم به همین صورت بوده است به گونه‌ای که بیشتر مواقع پس از یک خودسوزی، خودکشی بعدی به احتمال زیاد خودسوزی خواهد بود و این نشانه‌ای هشدار دهنده برای ما و رسانه‌ها است که بدانند تبلیغ و اطلاع رسانی‌های احساسی می‌تواند به شیوع بیشتر خودکشی کمک کند.
نیکدل به موضوع بسیار مهم دیگری هم اشاره می‌کند و معتقد است هر فردی در زندگی خود یکبار به خودکشی فکر کرده است اما معمولاً کسانی که به اجرای تصمیم خود مبنی بر خودکشی می‌رسند، دارای یکی از اختلالات روانی هستند و نمی‌توان این موارد را حتماً به فقر، شکست عشقی و عوامل مطرح شده دیگر ربط صددرصدی داد چرا که هم فقر و هم عوامل فرهنگی و دیگر موارد مطرح شده در علل خودکشی افراد برای طیف گسترده‌ای از جامعه وجود دارد در حالیکه تعداد بسیار معدود و انگشت شماری به تصمیم خودکشی می‌رسند.
نیکدل در مورد رسانه‌ای شدن اینگونه اتفاقات بر این عقیده است که باید به جای پرداختن به خود خبر و بزرگنمایی آن سعی شود فضا را به سمت بررسی علل و عوامل خودکشی برد.
وی اینگونه بیان می‌کند که در گذشته آنچنان خودکشی قبح داشت که هرگاه کسی خودکشی می‌کرد، خانواده فرد با وجود همه غمی که داشتند اما در همان لحظه اول سعی می‌کردند عامل مرگ را گونه‌ای بیان کنند که حمل بر حادثه مانند آتش سوزی و اتفاقاتی متناسب با نوع خودکشی شود چون می‌دانستند خودکشی نکوهش می‌شود اما متاسفانه اکنون نه! بر عکس در رسانه‌ها و فضای مجازی قبح زدایی از خودکشی می‌شود. نیکدل خطاب به منتشر کنندگان چنین خبرهایی می‌گوید"با جان بچه‌های مردم بازی نکنید"
نیکدل در بحث بزرگنمایی بر این عقیده است گاهی بزرگنمایی‌هایی صورت می‌گیرد به عنوان مثال در حالی که در منطقه بویراحمد و دنا بالای 60 درصد خودکشی‌های استان صورت می‌گیرد ولی در کل کهگیلویه تنها 19 درصد اما اکنون این نشست اضطراری برای فقط دو مورد از خودکشی‌های منطقه دیشموک صورت گرفته است که هر چند یک مورد هم برای ما فاجعه بار است اما باید هر مورد در جای خود مورد توجه قرار گیرد.
نیکدل پیشنهادات داد که تقویت مراکز مشاوره در مناطقی که این مراکز را دارند، ایجاد پایگاه‌های اورژانس اجتماعی در مناطق هدف در مورد آسیب اجتماعی خودکشی نیز ضروری است.
وی معتقد است که از طریق رسانه‌ها و دیگر مسیرهای ارتباطی باید آموزش‌های لازم به خانواده‌ها داده شود. این کارشناس حوزه روانشناسی بر این نکته تاکید دارد که خانواده‌ها فکر می‌کنند آموزش فقط مختص مدارس است و خود عملاً نقشی در آموزش و تربیت فرزندان ندارند.
نیکدل توضیح می‌دهد که نکته کلیدی در همه خودکشی‌ها وجود دارد و آن اینکه همه خودکشی‌ها از ابتدا با پیامی که فرد می‌دهد شروع می‌شود، در صورت آگاهی خانواده‌ها از چگونگی برخورد با چنین پیام‌هایی، بسیاری از این اقدام به خودکشی‌ها به سرانجام نخواهند رسید.
وی همچنین نسخه روانشانسانه ای در خصوص افزایش امید به زندگی دارد مبنی به ایجاد نشاط در جامعه که با اجرای برنامه‌های با نشاط و شادی آفرین می‌توان افرادی را که دچار افسرگی هایی هستند به ادامه زندگی امیدوار کرد و در این زمینه کوتاهی مسئولان پذیرفتنی نیست.
معاون دانشگاه یاسوج، توجه به باورهای مذهبی است که همین عامل باعث شده است ایران در زمره کشورهایی با پایین‌ترین نرخ خودکشی باشد. لذا مسئولین باید تلاش کنند این باورها را تقویت کنند چرا که یک فرد با اعتقادات مذهبی در سخت‌ترین شرایط هم از ترس عقوبت الهی هم که شده اقدام به خودکشی که همان قتل نفس نخواهد کرد.
حجت الاسلام علی فتح میرمحمدی مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری کهگیلویه و بویراحمد هم ارائه پیشنهادها و راهکارهای مناسب به منظور پیشگیری از خودکشی در استان را ضروری دانست و گفت: افزایش آگاهی عمومی مردم و خانواده‌ها در این زمینه بسیار مهم است و صدا و سیما و رسانه‌های گروهی استان در این رابطه نقش مؤثر و انکارناپذیری دارند.
حجت الاسلام میرمحمدی، خودکشی را یک فرهنگ بسیار نادرست، غلط و از آسیب‌ها و رفتارهای ضد ارزشی و ضد معیارهای اجتماعی دانست و گفت: در دین مبین اسلام در برخی آیات قرآن کریم، روایات و احادیث بر ناپسند بودن این عمل تصریح شده است و خودکشی را امری مذموم و ناپسند شمرده و میان خودکشی و دیگر کشی فرقی قائل نیست.
میرمحمدی به اهمیت امیدافزایی اشاره کرد وافزود: برنامه ریزی برای افزایش اعتقادات مذهبی، مشاوره‌ها و آموزش مهارت‌های زندگی، آگاهی بخشی به خانواده‌ها برای نظارت و کنترل بیشتر فرزندان، اطلاع رسانی شفاف رسانه‌ای برای تشویق جوانان درباره فرصت‌هایی که جامعه و دولت برای کار و تلاش در اختیار آنها داده است، امید آفرینی را می افزایئد.
وی به برگزاری جلسات و ارائه راهکارها در شهرستان‌ها به ریاست فرماندار و در بخش‌ها و همچنین فعال‌تر شدن نهادی‌های کمیته امداد امام (ره)، بهزیستی، شوراهای اسلامی، سمن‌ها، مراکز فرهنگی، روان درمانی و مشاوره‌ای در خصوص خودکشی تاکید کرد.
امام جمعه شهر دیشموک نیز با اشاره به برخی از معضلات اجتماعی بخش دیشموک گفت: در برابر این مشکلات تک تک ما مسؤولیم منِ امام جمعه مسؤولم و اگر وظیفه‌ام را به درستی انجام ندهم در روز قیامت باید پاسخگو باشم، خانواده‌ها وظیفه سنگینی دارند و وظیفه داریم بچه‌هایمان را به بهشت ببریم و بچه‌ها را پیش کارشناسان دینی بفرستیم و با مسائل دینی آشنا کنیم تا به بن بست نرسند.
وی افزود: مسؤولان فرهنگی استان کهگیلویه و بویراحمد و استاندار محترم باید بررسی کند که آیا بخش دیشموک جز این استان هست و اگر هست چرا بودجه فرهنگی به این بخش اختصاص داده نمی‌شود؟ چرا نهادهای فرهنگی فعالیتشان را در این بخش شروع نمی‌کنند؟ چرا کارگروهی تشکیل نمی‌شود تا مقاطع مختلف سنی را آموزش دهند؟ چرا برخی در استانداری بدون تحقیق با بیان سخنانی توهین به این مردم می‌کنند؟ به جای درمان و مرهم گذاشتن بر درد مردم، دردی به درهای آنان اضافه می‌کنند مثلاً علت وقوع این مشکلات در دیشموک را به خاطر ازدواج دختران جوان با افراد مسن اعلام می‌کنند، در حالی که این امر دلیل حوادث اخیر نیست؛ مسئولین و نهادهای فرهنگی پاسخگو باشید.
راوند گفت: آموزش و پرورش وظیفه‌ی سنگینی در این زمینه دارد، مدیرکل آموزش و پرورش به دیشموک بیاید و پاسخگو باشد که تاکنون چندتا مشاور جهت مشاوره و راهنمایی دانش آموزان استخدام کردید؟
آیا ترک تحصیل دانش آموزان دیشموکی را که بیان کردیم بررسی کردید؟ چرا به جای بررسی و یافتن علل ترک تحصیل یکی بیانیه و دیگری تکذیبه منتشر کردید، ترک تحصیل در مدارس دیشموک وجود دارد، مدیر آموزش و پرورش بیاید و پاسخگو باشد که چرا توجه نمی‌کنند دنبال اغراض سیاسی خودشان هستند و به بحث فرهنگ و آموزش و پرورش توجهی نمی‌کنند؟ چرا در مدارس دخترانه ما معلمان مرد به دانش آموزان درس می‌دهند؟ جای تکذیبه نیست، سیاسی کاری نکنید یک آموزش و پرورش در منطقه محروم سه سال معاونت پرورشی نداشته است آیا نباید پاسخگو باشید که چرا معاونت پرورشی ندارد؟ بیاید و پاسخگو باشید.
وی در ادامه گفت: وقتی آموزش و پرورش جای سیاسی کاری باشد کسی به دنبال مدرسه سازی نمی‌رود وقتی یک مدرسه در دیشموک 370 نفر دانش آموز دارد معلوم هست که عده‌ای ترک تحصیل می‌کنند زیرا انگیزه و علاقه به درس ندارد، سالانه بیش از پنجاه نفر در دیشموک ترک تحصیل می‌کنند و هر ترک تحصیلی زمینه مشکلات اجتماعی را فراهم می‌کند.
امام جمعه دیشموک افزود: مسؤولین دلسوزانه پاسخگو باشید روز قیامتی هم هست دیشموک نیاز به خوابگاه دارد، ما دنبال تخریب کسی نیستیم که بیانیه صادر می‌کنید؛ بیائید و راهکار دهید زمین داران جهت ایجاد خوابگاه شبانه روزی زمین دهند، ما می‌خواهیم آموزش و پرورش به جایگاه اصلی خود که آموزش صحیح و پرورش اسلامی است برسد ولی عده‌ای دنبال این مهم نیستند بلکه دنبال اغراض شخصی-سیاسی خود و حفظ صندلی‌شان هستند.
حلقه گمشده مقابله با آسیب‌های اجتماعی در کهگیلویه و بویراحمد
خودکشی مهمترین نوع خشونت تغییر شکل داده شده است. در این نوع خشونت، مرتکب به جای اینکه دیگران را مورد حمله قرار دهد، به زندگی و حیات خود حمله کرده و به آن خاتمه می‌بخشد. از این حیث خودکشی یا انتحار عبارت است از قتلی که فاعل جرم (قاتل)، مفعول جرم (مقتول) نیز می‌باشد. به عبارت دیگر، هرگاه بزه دیده قتل خود قاتل باشد، عمل خودکشی تحقق می‌یابد. در واقع، خودکشی نوعی از قتل همراه با وحدت قاتل و مقتول است. بر این اساس باید گفت خودکشی و به تبع آن خودزنی از جمله بارزترین مواردی هستند که در آنها بزهکار و بزه دیده یک فرد واحد می‌باشد. عمل خودکشی مختص به زمان حاضر نبوده و از دوران بسیار قدیم تا به حال وجود داشته است؛ اما آنچه تازگی دارد گسترش و افزایش تعداد خودکشی‌ها می‌باشد. آمارهای انتشار یافته در مورد خودکشی‌ها کامل نبوده و آن طور که باید تعداد واقعی خودکشی‌ها را نشان نمی‌دهند. علت این امر آن است که بیمارستان‌ها بسیاری از خودکشی‌ها را تحت عناوین دیگری قلمداد می کنند و به همین دلیل، بسیاری از انتحارها در آمارهای رسمی منعکس نمی‌شوند. در روزگاران گذشته معمولاً خودکشی در نیمه دوم دوران عمر انجام می‌گرفت؛ اما در حال حاضر بیشتر مرتکبان آن جوانان هستند. مقامات ذیصلاح معتقدند که بعد از مرگ ناشی از تصادفات رانندگی، خودکشی دومین عامل مرگ و میر جوانان است.
لقمان صادقی از فعالین اجتماعی خطاب به علی محمد احمدی استاندار کهگیلویه و بویراحمد می‌نویسد: «قطعاً اتفاقات ناگوارچند روز اخیربخش وشهردیشموک راشنیده اید ودرجریان حوادث بسیارتاسف بارمنطقه قرارگرفته‌اید، اینک باتوجه به اینکه حوادث نشأت گرفته ازعدم فعالیت‌های فرهنگی ونبودزیرساخت های آموزشی لازم برای رونق دادن به امورفرهنگی منطقه میباشدازشمادرخواست داریم که به این قضایا وارد شوید.
ما باید بدانیم وشفافیت لازم صورت بگیردکه بودجه‌ای که قرارهست صرف امورفرهنگی شهرستان کهگیلویه بشه کجاهزینه میشه واصلابودجه ای به فرمانداری شهرستان واموراجتماعی تخصیص داده می‌شود وچرا اقدامی ازمدیراموربانوان استانداری وفرمانداری شهرستان نمی‌بینیم.
ادعا می‌کنم که مشکلات اقتصادی عامل اصلی این معضل هستند ولی آیاشما خبردارین که سالهای گذشته هم که وضع اقتصادی مردم به این شکل نبود بازم منطقه‌ی دیشموک شاهدهمچین اتفاقاتی بوده وروزبه روزبیشترمی شود؟
آیانبود مشاورتخصصی و برگزاری کلاسهای توجیهی درمدارس برای دانش آموزان، کارگروه و کارگاه‌های تخصصی برای عموم مردم نمیتونه تاثیرگزارباشه؟
شمابه عنوان استانداراستان، چند باربه دیشموک ومنطقه‌ی ما تشریف آوردی تا از نزدیک شاهد مشکلات ما باشید؟
آیا شهرما جز و این استان نیست؟
آیا مدیریت محترم اموربانوان استانداری خود را دراین بلاهای اخیر و معضلی که چندین سال است در منطقه وجود دارد خود را مقصر نمی‌داند.
آیا بحث سازمان‌های مردم نهاد در استان و علی الخصوص در شهرستان کهگیلویه فعالیتی که باید انجام دهد را انجام می‌دهد؟
شفاف سازی هزینه‌هایی که باید برای امورفرهنگی خرج بشود را خواستاریم وتک به تک شما باید ازمردم عذرخواهی کنید.
مااصلا نمی‌دانیم که باید از شما درخواست کنیم یا از مسئولان شهری وشهرستانی...
امیدوارم که با درایت بیشتروتوجه بیشتربرای شهرستان کهگیلویه علی الخصوص بخش‌های چاروساو دیشموک توجه ویژه ومثبت تری داشته باشید.
وانتظارداریم که در بحث‌های آموزشی و پرورشی مدیرکل آموزش و پرورش برای وجود مشاوران تخصصی درمدارس منطقه علی الخصوص مدارس خواهران توجه ویژه‌ای داشته باشد و باید بدانید که دانش آموزان ماهم به این حادثه دچارشدن واگرالان اقدامی که باید سالهای گذشته انجام می‌دادی، را انجام ندهی قطعاً که روزبه روز و لحظه به لحظه این اتفاق ناگوار خطرناک تر و آسیب پذیرتراست...
پیمان فرامرزی روزنامه نگار در این باره نوشت: از زمانی که تزی مبنی بر کتمان خودکشی مطرح شد، بیش از دو سال می‌گذرد اما حالا و با ارائه آمارهای جدید مشخص می‌شود که نظریه کتمان مد نظر آقای روانشناس نه تنها نتیجه‌ای نداده که حتی راه را برای بررسی دقیق مسائل نیز بسته است.
سال ۱۳۹۵ با اوج گیری اخبار مربوط به خودکشی در کهگیلویه و بویراحمد بهزیستی استان شتابزده کارگاهی برگزار کرد که در آن روانشناسی به رسانه‌ها توصیه کرد که در انتشار اخبار خودکشی خودسانسوری نمایند، او معلوم نبود که براساس کدام نظریه و تئوری علمی چنین تزی را ارائه می‌داد اما همین دیدگاه گلوی انتشار اخبار مربوط به خودکشی را بست به تبع آن مطالبه گری در خصوص علت یابی خودکشی‌ها نیز کاهش یافت و حالا ۹۹ مورد اقدام به خودکشی در سال ۹۶ و ۸۱ مورد نیز در سال ۹۷ اتفاق افتاده که ۱۵ مورد منجر به مرگ آن در دیشموک بوده که از این تعداد ۱۲ مورد زن بوده‌اند.
مسئولان استان اخیراً در یک نشست به بررسی وضعیت خودکشی پرداخته‌اند و آن را به مسائل عشیره‌ای در دیشموک ارتباط داده‌اند در حالی که هیچ پژوهش تأیید شده‌ای در این حوزه وجود ندارد که تأیید کند آیا علت، مسائل عشیره‌ای است یا نه مشکلات دیگری نیز ممکن است دخیل باشند. اغلب هیچ روانشناسی تک بعدی به مساله خودکشی نگاه نمی‌کند، خودکشی ممکن است تابع عامل‌های مختلف باشد و البته برجسته‌ترین علت آن افسردگی اساسی عنوان می‌شود ولی بهرحال نگاه تک عاملی به آن محکوم به شکست است.
جالب‌ترین بخش ماجرا این است که مسئولان استان در مساله خودکشی نیز می‌خواهند برای خودشان گزارش عملکرد بسازند، حل مساله خودکشی با اختصاص اعتبار به سمن‌ها تقریباً غیر علمی و غیر قابل باور است، اما چون در کارگروه‌های مرتبط با خودکشی کسی علمی در این رابطه حرف نمی‌زند پس مسئولان قطعاً راهکارشان برای کاهش این پدیده اجتماعی-روانی برگزاری همایش‌ها و نمایش‌هاست.
ابتدایی‌ترین راه برای کاهش خودکشی در کوتاه مدت، افزایش سرعت مداخله است، کسی که قصد خودکشی دارد از مدت‌ها قبل افکار منفی و مرتبط با خودکشی و آثار افسردگی را نشان می‌دهد، افزایش مداخلات روانشناسان و روانپزشکان می‌تواند در کنترل این مساله تا حدودی مؤثر باشد، البته فقط تا حدودی. طبعاً وقتی میانگین سن خودکشی ۲۴ سال است می‌توان از طریق نهادهای مشاوره‌ای در مدارس، افزایش مراکز مشاوره در شهرها، در اختیار قرار دادن شماره مراکز مشاوره رایگان، فعالیت در خوابگاه‌های دانش آموزی، شناسایی کیس های در خطر، گسترش اورژانس اجتماعی بهزیستی و کمک گرفتن از مراکز مشاوره رایگان نهادها مثل مرکز مشاوره پلیس و معرفی آن به جامعه، بر روی جامعه هدف متمرکز شد تا زمانی که نتایج حاصل از پژوهش‌ها به دست تصمیم سازان برای اتخاذ راهکارهای برسد.
بهترین راه برای کاهش خودکشی، پژوهش است، کارگروه و اعلام آمارهای کاغذی و اعتقاد به فعالیت سمن‌ها تنها در یک بعد نمی‌تواند منجر به کاهش خودکشی در دیشموک یا دیگر مناطق استان شود، ابتدا باید مطالعات دقیقی بر روی مساله انجام شود، باید تمام علت‌ها و ضریب تأثیر آنها از طریق مطالعات زمینه یابی، بالینی و موردی مشخص گردند و پس از استخراج قطعی‌ترین عوامل، بهترین راهکارها اتخاذ گردد.
اساتید دانشگاهی معتقدند که در چند سال اخیر که خودکشی‌ها اینگونه در کهگیلویه و بویراحمد در اوج بوده است، هیچ گاه کسی به سراغ آنها نرفته و از آنها پژوهش و راهکار نخواسته است، وقتی ما از اساتید روانشناسی و جامعه شناسی دانشگاهی راهکار نمی‌خواهیم و همچنین اعتبارات پژوهشی بهزیستی نیز به گفته استاندار صرف کارمندان آن می‌شود، اعتبارات حوزه اجتماعی استانداری به سمت سمن‌ها می‌رود، باید هم در کنترل خودکشی ناموفق عمل کنیم و بخش زیادی از جوانان با متوسط سن ۲۴ سال را راحت از دست بدهیم.
مسئولان کاهش ۱۸ درصدی خودکشی را ناشی از تلاش‌های خود می‌دانند در حالی که باز هیچ ادعای علمی وجود ندارد که اثبات کند با کاهش نقش کدام عامل روانی یا اجتماعی این کاهش رخ داده است، شاید اگر میانگین بلند مدت را حساب کنیم نه تنها شاهد کاهش نباشیم که حتی از ۸۱ مورد سال ۹۷ تعداد بیشتری منجر به فوت شده باشند تا سال ۹۶ که تعداد ۹۹ مورد رخ داده است. این ادعاها تنها در سطح اتکا به تعدادی عدد و رقم است ولی در اصل به گفته روانشناسان کسانی که یکبار خودکشی ناموفق داشته‌اند به طور ملموسی بیشتر در معرض خودکشی دوباره قرار دارند، حال به فرض اگر این ۸۱ مورد سال ۹۷ همه جان سالم به در برده باشند در سال ۹۸ علاوه بر موارد جدید همان‌ها نیز در معرض خطر خودکشی دوباره قرار دارند.
امروز خودکشی به یک مساله اجتماعی –روانی جدی استان کهگیلویه و بویراحمد مبدل شده است که در سایه تاریکی و ناشناخته بودن آن که به موجب عدم پژوهش مناسب رخ داده است، مسئولان کهگیلویه و بویراحمد همچون طرح‌های عمرانی با آن برخورد می‌کنند و با لیست کردن آمار و ارقام‌ها می‌خواهند که گزارش عملکردهایشان را تکمیل کنند در حالی که خودکشی یک پدیده چند بعدی با راه حل‌های مختلف است که هر اقدامی بدون کار علمی ابتر و بی نتیجه خواهد بود، همان گونه که نظریه کتمان، مساله خودکشی را حل نکرد، سمن‌ها و احداث خوابگاه و هر طرحی که از دل جلسات غیر علمی بیرون بیاید نیز شکست خواهد خورد.
در نشست روز (26 اردیبهشت ماه 98) معاون سیاسی استاندار کهگیلویه و بویراحمد و معاون فرهنگی دانشگاه یاسوج به نکته‌هایی اشاره کردند که در صورت توجه به این نکات می‌توان امیدوار بود در جهت به حداقل رساندن تبعات این آسیب اجتماعی قدم‌های مثبتی برداشته شود.
محمد کاظم نظری، معاون سیاسی استاندار کهگیلویه و بویراحمد موضوع قهرمان سازی از فرد خودکشی کرده را یک آفت می‌داند و بر این اعتقاد است که هنگام مواجه شدن با چنین اقداماتی، فضایی احساسی بر افراد حاکم می‌شود و همه را مقصر اعلام می‌کنند بجز شخص خودکشی کننده را که حتی متاسفانه در سالهای اخیر با نصب بنرها و برگزاری مراسمات باشکوه و آنچنانی انگیزه‌ای برای دیگران ایجاد می‌کنیم که برای جلب توجه دست به خودکشی بزنند!
نظری در ادامه صحبت‌های خود از منظر اعتقادی به موضوع پرداخته است و به واکنش‌های گذشتگان همین استان به موضوع خودکشی اشاره می‌کند. گذشتگانی که حاضر نبودند قبح "خودکشی" را بشکنند و حتی بسیاری شرکت کردن در مراسمات اینگونه افراد را قبول نمی‌کردند چون آن را یک گناه کبیره می‌دانستند. بر این اساس باید همانگونه که دین آن را نکوهش می‌کند ما هم آن را نکوهش کنیم اما در کنار آن به تحقیق و تفحص و تلاش برای آسیب شناسی آن بپردازیم.
نظری بر این اعتقاد است که این اتفاقات در گذشته بسیار بیشتر بوده است و نباید با چنین حوادثی به فوریت گونه‌ای بیان شود که گویی سونامی رخ داده است بلکه باید با منطق و به دور از فضای احساسی به این موضوع پرداخته شود.
نظری در جمع بندی برخی انتقادات و پیشنهادات اعضای نشست هم اینگونه بیان کرد که یکی از راهکارهای مؤثر در کمک به کاهش آسیب‌های اجتماعی در مناطق مختلف، استفاده از ثمن‌ها است و البته با تأیید برخی انتقادات از عملکرد ثمن‌ها خواستار سوق دادن برنامه‌های ثمن‌ها به سمت جامعه هدف تعریف شده، شد.
وی همچنین با ارائه راهکاری دیگر خواستار تشکیل چنین کمیته‌هایی در شهرستان‌ها و مناطق به ریاست فرمانداران و بخشداران شد به نوعی که در هر مورد ریز اطلاعات و اقدامات به صورت منطقه‌ای تهیه و گزارش شود.
سیدمحمدکاظم نظری در ادامه گفت: علل واقعی پدیده خودکشی واکاوی و راهکار علمی و برنامه پیشگیری از وقوع این پدیده در دستور کار استان قرار گرفت.
وی با بیان اینکه، آمار، اطلاعات و ابزار لازم برای برنامه ریزی و مدیریت در این خصوص ضرورت پایه‌ای است گفت: برای پیشگیری از پدیده خودکشی در جامعه نه تنها برنامه ریزی، هماهنگی و تعامل استانی بلکه ملی مورد نیاز است و ضرورت دارد برنامه‌ها نیز بومی سازی شوند.
نظری ابراز داشت: چون خودکشی مانند هر آسیب اجتماعی دیگری، منشأ آسیب‌های دیگر می‌شود، باید علاوه بر شناخت عوامل زمینه ساز آن، برای ریشه کنی و کنترل به موقع آن، تمهیدات و برنامه‌هایی را تدوین کرد و راهکارهایی متناسب با شرایط فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی پشنهاد داد که جنبه اجرایی و اثر گذاری زود هنگام داشته باشد.
معاون سیاسی امنیتی واجتماعی استانداری با اشاره به اینکه، باید با بهره گیری از ظرفیت جامعه شناسان، روان شناسان و مراکز تحقیقاتی به واکاوی این پدیده مذموم اقدام نمود، اعلام کرد: کالبد شکافی علمی پدیده خودکشی در برنامه استان قرار خواهد گرفت.
معاون سیاسی و اجتماعی استانداری، خودکشی را تهدیدی برای سلامت عموم جامعه دانست و گفت: وقوع این پدیده شوم ضربات عمیق روحی و روانی را هم بر پیکره نهاد خانه و خانواده، اجتماع و جامعه وارد می‌سازد.
وی به ایجاد شور و نشاط در بین مردم به عنوان یک عنصر لازم در کنترل و کاهش آسیب‌های اجتماعی از جمله خودکشی اشاره کرد و گفت: ایجاد نشاط و شور در بین مردم خود به نوعی یک عامل بازدارنده، کنترل و کاهش آسیب‌های اجتماعی می‌باشد.
خودکشی مسری است
در این نشست همچنین فریبرز نیکدل معاون فرهنگی دانشگاه یاسوج خودکشی را مسری می‌داند و در خصوص دلیل این سخن خود می‌گوید که در همین دو خودکشی اخیر هر دو دختر فامیل یوده اند که البته در موارد متعدد هم به همین صورت بوده است به گونه‌ای که بیشتر مواقع پس از یک خودسوزی، خودکشی بعدی به احتمال زیاد خودسوزی خواهد بود و این نشانه‌ای هشدار دهنده برای ما و رسانه‌ها است که بدانند تبلیغ و اطلاع رسانی‌های احساسی می‌تواند به شیوع بیشتر خودکشی کمک کند.
نیکدل به موضوع بسیار مهم دیگری هم اشاره می‌کند و معتقد است هر فردی در زندگی خود یکبار به خودکشی فکر کرده است اما معمولاً کسانی که به اجرای تصمیم خود مبنی بر خودکشی می‌رسند، دارای یکی از اختلالات روانی هستند و نمی‌توان این موارد را حتماً به فقر، شکست عشقی و عوامل مطرح شده دیگر ربط صددرصدی داد چرا که هم فقر و هم عوامل فرهنگی و دیگر موارد مطرح شده در علل خودکشی افراد برای طیف گسترده‌ای از جامعه وجود دارد در حالیکه تعداد بسیار معدود و انگشت شماری به تصمیم خودکشی می‌رسند.
نیکدل در مورد رسانه‌ای شدن اینگونه اتفاقات بر این عقیده است که باید به جای پرداختن به خود خبر و بزرگنمایی آن سعی شود فضا را به سمت بررسی علل و عوامل خودکشی برد.
وی اینگونه بیان می‌کند که در گذشته آنچنان خودکشی قبح داشت که هرگاه کسی خودکشی می‌کرد، خانواده فرد با وجود همه غمی که داشتند اما در همان لحظه اول سعی می‌کردند عامل مرگ را گونه‌ای بیان کنند که حمل بر حادثه مانند آتش سوزی و اتفاقاتی متناسب با نوع خودکشی شود چون می‌دانستند خودکشی نکوهش می‌شود اما متاسفانه اکنون نه! بر عکس در رسانه‌ها و فضای مجازی قبح زدایی از خودکشی می‌شود. نیکدل خطاب به منتشر کنندگان چنین خبرهایی می‌گوید"با جان بچه‌های مردم بازی نکنید"
نیکدل در بحث بزرگنمایی بر این عقیده است گاهی بزرگنمایی‌هایی صورت می‌گیرد به عنوان مثال در حالی که در منطقه بویراحمد و دنا بالای 60 درصد خودکشی‌های استان صورت می‌گیرد ولی در کل کهگیلویه تنها 19 درصد اما اکنون این نشست اضطراری برای فقط دو مورد از خودکشی‌های منطقه دیشموک صورت گرفته است که هر چند یک مورد هم برای ما فاجعه بار است اما باید هر مورد در جای خود مورد توجه قرار گیرد.
نیکدل پیشنهادات داد که تقویت مراکز مشاوره در مناطقی که این مراکز را دارند، ایجاد پایگاه‌های اورژانس اجتماعی در مناطق هدف در مورد آسیب اجتماعی خودکشی نیز ضروری است.
وی معتقد است که از طریق رسانه‌ها و دیگر مسیرهای ارتباطی باید آموزش‌های لازم به خانواده‌ها داده شود. این کارشناس حوزه روانشناسی بر این نکته تاکید دارد که خانواده‌ها فکر می‌کنند آموزش فقط مختص مدارس است و خود عملاً نقشی در آموزش و تربیت فرزندان ندارند.
نیکدل توضیح می‌دهد که نکته کلیدی در همه خودکشی‌ها وجود دارد و آن اینکه همه خودکشی‌ها از ابتدا با پیامی که فرد می‌دهد شروع می‌شود، در صورت آگاهی خانواده‌ها از چگونگی برخورد با چنین پیام‌هایی، بسیاری از این اقدام به خودکشی‌ها به سرانجام نخواهند رسید.
وی همچنین نسخه روانشانسانه ای در خصوص افزایش امید به زندگی دارد مبنی به ایجاد نشاط در جامعه که با اجرای برنامه‌های با نشاط و شادی آفرین می‌توان افرادی را که دچار افسرگی هایی هستند به ادامه زندگی امیدوار کرد و در این زمینه کوتاهی مسئولان پذیرفتنی نیست.
معاون دانشگاه یاسوج، توجه به باورهای مذهبی است که همین عامل باعث شده است ایران در زمره کشورهایی با پایین‌ترین نرخ خودکشی باشد. لذا مسئولین باید تلاش کنند این باورها را تقویت کنند چرا که یک فرد با اعتقادات مذهبی در سخت‌ترین شرایط هم از ترس عقوبت الهی هم که شده اقدام به خودکشی که همان قتل نفس نخواهد کرد.
حجت الاسلام علی فتح میرمحمدی مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری کهگیلویه و بویراحمد هم ارائه پیشنهادها و راهکارهای مناسب به منظور پیشگیری از خودکشی در استان را ضروری دانست و گفت: افزایش آگاهی عمومی مردم و خانواده‌ها در این زمینه بسیار مهم است و صدا و سیما و رسانه‌های گروهی استان در این رابطه نقش مؤثر و انکارناپذیری دارند.
حجت الاسلام میرمحمدی، خودکشی را یک فرهنگ بسیار نادرست، غلط و از آسیب‌ها و رفتارهای ضد ارزشی و ضد معیارهای اجتماعی دانست و گفت: در دین مبین اسلام در برخی آیات قرآن کریم، روایات و احادیث بر ناپسند بودن این عمل تصریح شده است و خودکشی را امری مذموم و ناپسند شمرده و میان خودکشی و دیگر کشی فرقی قائل نیست.
میرمحمدی به اهمیت امیدافزایی اشاره کرد وافزود: برنامه ریزی برای افزایش اعتقادات مذهبی، مشاوره‌ها و آموزش مهارت‌های زندگی، آگاهی بخشی به خانواده‌ها برای نظارت و کنترل بیشتر فرزندان، اطلاع رسانی شفاف رسانه‌ای برای تشویق جوانان درباره فرصت‌هایی که جامعه و دولت برای کار و تلاش در اختیار آنها داده است، امید آفرینی را می افزایئد.
وی به برگزاری جلسات و ارائه راهکارها در شهرستان‌ها به ریاست فرماندار و در بخش‌ها و همچنین فعال‌تر شدن نهادی‌های کمیته امداد امام (ره)، بهزیستی، شوراهای اسلامی، سمن‌ها، مراکز فرهنگی، روان درمانی و مشاوره‌ای در خصوص خودکشی تاکید کرد.
امام جمعه شهر دیشموک نیز با اشاره به برخی از معضلات اجتماعی بخش دیشموک گفت: در برابر این مشکلات تک تک ما مسؤولیم منِ امام جمعه مسؤولم و اگر وظیفه‌ام را به درستی انجام ندهم در روز قیامت باید پاسخگو باشم، خانواده‌ها وظیفه سنگینی دارند و وظیفه داریم بچه‌هایمان را به بهشت ببریم و بچه‌ها را پیش کارشناسان دینی بفرستیم و با مسائل دینی آشنا کنیم تا به بن بست نرسند.
وی افزود: مسؤولان فرهنگی استان کهگیلویه و بویراحمد و استاندار محترم باید بررسی کند که آیا بخش دیشموک جز این استان هست و اگر هست چرا بودجه فرهنگی به این بخش اختصاص داده نمی‌شود؟ چرا نهادهای فرهنگی فعالیتشان را در این بخش شروع نمی‌کنند؟ چرا کارگروهی تشکیل نمی‌شود تا مقاطع مختلف سنی را آموزش دهند؟ چرا برخی در استانداری بدون تحقیق با بیان سخنانی توهین به این مردم می‌کنند؟ به جای درمان و مرهم گذاشتن بر درد مردم، دردی به درهای آنان اضافه می‌کنند مثلاً علت وقوع این مشکلات در دیشموک را به خاطر ازدواج دختران جوان با افراد مسن اعلام می‌کنند، در حالی که این امر دلیل حوادث اخیر نیست؛ مسئولین و نهادهای فرهنگی پاسخگو باشید.
راوند گفت: آموزش و پرورش وظیفه‌ی سنگینی در این زمینه دارد، مدیرکل آموزش و پرورش به دیشموک بیاید و پاسخگو باشد که تاکنون چندتا مشاور جهت مشاوره و راهنمایی دانش آموزان استخدام کردید؟
آیا ترک تحصیل دانش آموزان دیشموکی را که بیان کردیم بررسی کردید؟ چرا به جای بررسی و یافتن علل ترک تحصیل یکی بیانیه و دیگری تکذیبه منتشر کردید، ترک تحصیل در مدارس دیشموک وجود دارد، مدیر آموزش و پرورش بیاید و پاسخگو باشد که چرا توجه نمی‌کنند دنبال اغراض سیاسی خودشان هستند و به بحث فرهنگ و آموزش و پرورش توجهی نمی‌کنند؟ چرا در مدارس دخترانه ما معلمان مرد به دانش آموزان درس می‌دهند؟ جای تکذیبه نیست، سیاسی کاری نکنید یک آموزش و پرورش در منطقه محروم سه سال معاونت پرورشی نداشته است آیا نباید پاسخگو باشید که چرا معاونت پرورشی ندارد؟ بیاید و پاسخگو باشید.
وی در ادامه گفت: وقتی آموزش و پرورش جای سیاسی کاری باشد کسی به دنبال مدرسه سازی نمی‌رود وقتی یک مدرسه در دیشموک 370 نفر دانش آموز دارد معلوم هست که عده‌ای ترک تحصیل می‌کنند زیرا انگیزه و علاقه به درس ندارد، سالانه بیش از پنجاه نفر در دیشموک ترک تحصیل می‌کنند و هر ترک تحصیلی زمینه مشکلات اجتماعی را فراهم می‌کند.
امام جمعه دیشموک افزود: مسؤولین دلسوزانه پاسخگو باشید روز قیامتی هم هست دیشموک نیاز به خوابگاه دارد، ما دنبال تخریب کسی نیستیم که بیانیه صادر می‌کنید؛ بیائید و راهکار دهید زمین داران جهت ایجاد خوابگاه شبانه روزی زمین دهند، ما می‌خواهیم آموزش و پرورش به جایگاه اصلی خود که آموزش صحیح و پرورش اسلامی است برسد ولی عده‌ای دنبال این مهم نیستند بلکه دنبال اغراض شخصی-سیاسی خود و حفظ صندلی‌شان هستند.
حلقه گمشده مقابله با آسیب‌های اجتماعی در کهگیلویه و بویراحمد
خودکشی مهمترین نوع خشونت تغییر شکل داده شده است. در این نوع خشونت، مرتکب به جای اینکه دیگران را مورد حمله قرار دهد، به زندگی و حیات خود حمله کرده و به آن خاتمه می‌بخشد. از این حیث خودکشی یا انتحار عبارت است از قتلی که فاعل جرم (قاتل)، مفعول جرم (مقتول) نیز می‌باشد. به عبارت دیگر، هرگاه بزه دیده قتل خود قاتل باشد، عمل خودکشی تحقق می‌یابد. در واقع، خودکشی نوعی از قتل همراه با وحدت قاتل و مقتول است. بر این اساس باید گفت خودکشی و به تبع آن خودزنی از جمله بارزترین مواردی هستند که در آنها بزهکار و بزه دیده یک فرد واحد می‌باشد. عمل خودکشی مختص به زمان حاضر نبوده و از دوران بسیار قدیم تا به حال وجود داشته است؛ اما آنچه تازگی دارد گسترش و افزایش تعداد خودکشی‌ها می‌باشد. آمارهای انتشار یافته در مورد خودکشی‌ها کامل نبوده و آن طور که باید تعداد واقعی خودکشی‌ها را نشان نمی‌دهند. علت این امر آن است که بیمارستان‌ها بسیاری از خودکشی‌ها را تحت عناوین دیگری قلمداد می کنند و به همین دلیل، بسیاری از انتحارها در آمارهای رسمی منعکس نمی‌شوند. در روزگاران گذشته معمولاً خودکشی در نیمه دوم دوران عمر انجام می‌گرفت؛ اما در حال حاضر بیشتر مرتکبان آن جوانان هستند. مقامات ذیصلاح معتقدند که بعد از مرگ ناشی از تصادفات رانندگی، خودکشی دومین عامل مرگ و میر جوانان است.
لقمان صادقی از فعالین اجتماعی خطاب به علی محمد احمدی استاندار کهگیلویه و بویراحمد می‌نویسد: «قطعاً اتفاقات ناگوارچند روز اخیربخش وشهردیشموک راشنیده اید ودرجریان حوادث بسیارتاسف بارمنطقه قرارگرفته‌اید، اینک باتوجه به اینکه حوادث نشأت گرفته ازعدم فعالیت‌های فرهنگی ونبودزیرساخت های آموزشی لازم برای رونق دادن به امورفرهنگی منطقه میباشدازشمادرخواست داریم که به این قضایا وارد شوید.
ما باید بدانیم وشفافیت لازم صورت بگیردکه بودجه‌ای که قرارهست صرف امورفرهنگی شهرستان کهگیلویه بشه کجاهزینه میشه واصلابودجه ای به فرمانداری شهرستان واموراجتماعی تخصیص داده می‌شود وچرا اقدامی ازمدیراموربانوان استانداری وفرمانداری شهرستان نمی‌بینیم.
ادعا می‌کنم که مشکلات اقتصادی عامل اصلی این معضل هستند ولی آیاشما خبردارین که سالهای گذشته هم که وضع اقتصادی مردم به این شکل نبود بازم منطقه‌ی دیشموک شاهدهمچین اتفاقاتی بوده وروزبه روزبیشترمی شود؟
آیانبود مشاورتخصصی و برگزاری کلاسهای توجیهی درمدارس برای دانش آموزان، کارگروه و کارگاه‌های تخصصی برای عموم مردم نمیتونه تاثیرگزارباشه؟
شمابه عنوان استانداراستان، چند باربه دیشموک ومنطقه‌ی ما تشریف آوردی تا از نزدیک شاهد مشکلات ما باشید؟
آیا شهرما جز و این استان نیست؟
آیا مدیریت محترم اموربانوان استانداری خود را دراین بلاهای اخیر و معضلی که چندین سال است در منطقه وجود دارد خود را مقصر نمی‌داند.
آیا بحث سازمان‌های مردم نهاد در استان و علی الخصوص در شهرستان کهگیلویه فعالیتی که باید انجام دهد را انجام می‌دهد؟
شفاف سازی هزینه‌هایی که باید برای امورفرهنگی خرج بشود را خواستاریم وتک به تک شما باید ازمردم عذرخواهی کنید.
مااصلا نمی‌دانیم که باید از شما درخواست کنیم یا از مسئولان شهری وشهرستانی...
امیدوارم که با درایت بیشتروتوجه بیشتربرای شهرستان کهگیلویه علی الخصوص بخش‌های چاروساو دیشموک توجه ویژه ومثبت تری داشته باشید.
وانتظارداریم که در بحث‌های آموزشی و پرورشی مدیرکل آموزش و پرورش برای وجود مشاوران تخصصی درمدارس منطقه علی الخصوص مدارس خواهران توجه ویژه‌ای داشته باشد و باید بدانید که دانش آموزان ماهم به این حادثه دچارشدن واگرالان اقدامی که باید سالهای گذشته انجام می‌دادی، را انجام ندهی قطعاً که روزبه روز و لحظه به لحظه این اتفاق ناگوار خطرناک تر و آسیب پذیرتراست...
