تحلیلی بر طرح راه‌آهن گچساران

کبنا ؛اخیرا غلامرضا تاجگردون نماینده شهرستان های گچساران و باشت از طرح احداث راه آهن گچساران و اتصال آن به راه اهن بندر امام، بهبهان، گچساران، ممسنی سخن گفته است. این در حالی است که جاده های کهگیلویه و بویراحمد از استاندارهای لازم برخوردار نیستند.
بر اساس سالنامه آماری سازمان پزشکی قانونی کشور، استان کهگیلویه و بویراحمد در سال 97 رتبه سوم میزان مصدومان ناشی از حوادث رانندگی را بر حسب جمعیت داشته است. در سال 97، به گزارش مدیرکل پزشکی قانونی کهگیلویه و بویراحمد 137 فوتی بر اثر تصادفات رانندگی برون شهری در کهگیلویه و بویراحمد رخ داده است، در شش ماهه نخست سال 98، 101 مورد فوتی در مسیرهای برون شهری رخ داده است.
یک عامل مهم تصادفات و حادثه خیز بودن، جاده های تنگ و باریک و تک بانده بدون حائل، غیراستاندارد بودن جاده ها است.
رئیس پلیس راه استان کهگیلویه و بویراحمد گفته است: ۷۰ درصد جاده‌های استان کهگیلویه و بویراحمد بصورت رفت و برگشت هستند که دارای پیچ، قوس و شیب می‌باشند که تصادفات برخوردی در جاده‌های استان به همین علت است.
نصیری راد با اشاره به موقعیت کوهستانی استان گفت: هزینه احداث هر کیلومتر راه در استان کهگیلویه و بویراحمد چهار برابر یک کیلومتر راه در استان اصفهان است.
وی ادامه داد: با توجه به شرایط کوهستانی، نقاط حادثه خیز زیادی در استان است که اعتبار حذف نقاط حادثه خیز باید از محل اعتبارات تملک دارایی‌ها تأمین شود؛ اما تاکنون هیچ مبلغی پرداخت نشده است.
با وجود برقرار بودن مشکلات جاده ای و کند پیش رفتن کیلومتر به کیلومتر پروژه های راه، غلامرضا تاجگردون رئیس کمیسیون برنامه و بودجه از طرح ریل راه آهن در گچساران سخن می گوید. همه اینها در حالی است که تنها طرح راه آهن استان؛ راه آهن یاسوج - اقلید (با طول 145 کیلومتر) که سال 84 با سفر دولت نهم در دستور کار قرار گرفت، تاکنون 23 کیلومتر فاز اول آن حدود 80 درصد پیشرفت فیزیکی داشته است.
آیا ساخت راه آهن برای گچساران یک طرح بر اساس واقعیات موجود و برای حل مشکلات شهرستان است؟  در حالی که هزینه ساخت هر کیلومتر راه‌آهن 7 میلیارد تومان است، راه آهن برای گچساران چه صرفه اقتصادی دارد؟
 تاجگردون اینگونه توجیه کرده است که این طرح به شکوفایی صنعت گردشگری کمک خواهد کرد، اما رسیدگی به جاده های غیراستاندارد کهگیلویه و بویراحمد با تعداد کشته هایی که دارد به مردم می زند و هر ساله خسارت های زیادی به اقتصاد وارد می کند واجب تر از خط راه آهن نیست؟
اگر گچساران زیرساخت های گردشگری (اقامت، پذيرائي، تفريح و خدمات جنبي، هتل، متل، پارک ها و ...) داشته باشد، مسافرها و گردشگران زیادی که از طریق جاده های مواصلاتی از گچساران عبور می کنند نیز فرصتی طلایی برای رونق گردشگری گچساران خواهند بود و نیازی به راه آهن با هزینه های گزاف نیست؛ گچساران شاهراه ارتباطی 5 استان در خطوط جاده ای است و هر ساله در عید نوروز مسافرانی که شب را در گچساران می گذرانند به بیشتر از 30 هزار نفر می رسد، توسعه زیرساخت ها و امکانات رفاهی می تواند به جذب گردشگران کمک کند.
از طرفی، پیش از این طرح های مهمی در گچساران کلنگ‌شان به زمین خورد ولی به دلایل مختلفی طرح پیش نرفته و هیچ تغییری در وضعیت ایجاد نکرد.
کارشناسان اقتصادی تأکید بر غیر کارشناسی بودن و رفتار سلیقه ای در اجرای طرح ها دارند، همچنین تحلیل گران در کهگیلویه و بویراحمد معتقدند نه طرح های بزرگ اقتصادی، و نه طرح های کوچک عاید خوبی برای استان ندارند، طرح های بزرگ به دلیل کمبود بودجه و مدیریت غیرصحیح با مشکل مواجه خواهند شد و طرح های کوچک درگیر مسائلی دیگر همچون اقدام غیرکارشناسانه، رانت، و مشکلات بازار فروش می شوند، اما در این بین «صنایع متوسط» و طرح های میان مدت پاسخ خوبی به نیازهای مردم استان خواهند بود.
اما در بین طرح های اقتصادی شهرستان گچساران؛ یکی از طرح های مهمی که قرار بود اشتغال زایی در گچساران ایجاد کند و با تبلیغات رسانه ای زیاد توسط تاجگردون مطرح شد و امیدی در جامعه ایجاد کرد طرح کارخانه لاستیک سازی گچساران بود، کارخانه ای که قرار بود بعد از ۳۶ ماه راه‌اندازی شود و ۸۳۰ نفر را به صورت مستقیم و ۴ هزار نفر را به صورت غیر مستقیم مشغول به کار کند، که همان ابتدای راه، افتتاح نشده تعطیل شد.
از طرف دیگر پتروشیمی گچساران طرح دیگری بود که سالهای سال است مردم به امید ایجاد تحول در وضعیت اقتصادی به آن چشم بسته اند، اما تاجگردون در یکی از جلساتش با شورای اداری اعلام کرد نهایتا 300 نفر در پتروشیمی مشغول به کار خواهند شد، در واقع این تعدادی که در پتروشیمی گچساران مشغول به کار هستند اخراج خواهند شد و به تعداد بیکاران اضافه می شوند. پتروشیمی که با هزینه های گزاف مراحل ساخت آن تمام نشده است پس از اتمام، حدود 300 نفر در آن مشغول خواهند شد.
پس از اظهارنظر تاجگردون درباره اشتغال زایی پتروشیمی و انتشار این خبر؛ موجی از نارضایتی در افکار عمومی ایجاد شد.
اخیراً نیز اردلان زینل زاده کاندیدای انتخابات گچساران و باشت، درباره پتروشیمی و راه آهن اظهارنظر کرده. زینل زاده در رابطه با پتروشیمی گفت: ۷۰۰ نفر در پتروشیمی گچساران مشغول به کار هستند و در زمانی که این پتروشیمی افتتاح شود کلاً به ۳۵۰ نیرو نیاز است و این ۳۵۰ نفر اخراج می‌شوند، ۲۰ سال است این پتروشیمی هنوز افتتاح نشده است و این یعنی آزمون و خطا، ۲۰ سال در گچساران این راه ادامه دارد اما الان فهمیده‌ایم که این گرهی از مشکلات حل نمی‌کند، بیشترین بیکاران در سطح استان در شهرستان گچساران وجود دارد. و این نتیجه آن است که ما برنامه محور نیستیم. صنعت نفت هم خیلی برای اشتغال زایی در این منطقه کارآیی نداشت. اعتبارات باید در مسیر درست حرکت کند و خروجی آن هم مثبت باشد.
زینل زاده در خصوص ایجاد راه آهن درشهرستان گفت: راه آهن در گچساران خوب است اما ریل گذاری اصلی آن ریلی است که در زمینه های مختلف شهرستان کاربرد داشته باشد ما در بسیاری موارد معمولی مانده ایم و مشکل این است که همه می خواهند لوکوموتیو ران شوند.
حبیب منش فعال سیاسی و فرماندار اسبق دنا نیز در گفت و گویی، احداث راه آهن در استان را اشتباه و حاکی از عدم اولویت بندی های درست خوانده و گفته است: اخیراً شنیدم آقای نوبخت در استان حضور یافته، 1300 میلیارد برای راه آهن اعتبار در نظر گرفته‌اند. الان دلیل اینکه قطار می‌خواهیم چیست؟ چه چیزی را می‌خواهیم بار بزنیم؟ محصولاتی که می‌خواهیم بار بزنیم چیست که قطار می‌خواهیم؟ قطار اولویت اول ما نیست.  جاده‌هایی است که هر ساله تعداد زیادی کشته می‌دهند، جاده‌ها را چهاربانده کنند. چقدر جاده‌های ما کشته می‌دهند؟ در همه محورها، جاده‌های ما مشکل دارند. از این‌ها که گذشتیم می‌توانیم به سراغ راه آهن برویم.
هزینه ساخت هر کیلومتر راه جاده ای 2و نیم میلیارد تومان است و هزینه هر کیلومتر راه آهن 7 میلیارد تومان است؛ حال با وجود مشکلات معیشتی و اشتغال در گچساران و وخیم بودن وضعیت جاده ای استان در کشور، چه توجیه کارشناسانه ای برای کشیدن ریل برای شهرستان گچساران وجود دارد؟