آیا روحانی می‌خواهد با استفاده از کرونا تحریم‌ها را کاهش دهد؟

کبنا ؛شیوع ویروس کرونا به جای اینکه وحدت سیاسی در کشور ایجاد کند و برای مبارزه با آن همه گروه‌ها یکصدا و یکدل شوند به اختلافات سیاسی دامن زده است. نحوه عملکرد دولت مورد انتقاد بسیاری است. مهمترین منتقدان از جناح رقیب یعنی اصولگرایانند. آن‌ها می‌گویند دولت و به ویژه حسن روحانی در تصمیم گیری قاطع و سریع تعلل کرده و حتی مانع از عملکرد ستاد کل نیرو‌های مسلح در خلوت کردن اماکن عمومی شده است.
 بحران کرونا در حال تبدیل شدن به یک موضوع کاملا سیاسی است. این مسئله آنقدر پیچیده است که با مسائل پیچیده‌تر سیاسی سال‌های اخیر از پرونده هسته‌ای تا تحریم‌ها نیز پیوند خورده است. چندی پیش رییس جمهور در اظهار نظری درباره بحث قرنطینه تاکید کرد: "سلامت مردم اولویت است، اما چرخ اقتصاد هم باید بچرخد." بسیاری از اصولگرایان این جمله روحانی را یاوآور جمله کلیدی او در سال ۹۲ می‌دانند زمانی که گفت: "هم چرخ سانتریفیوژ‌ها باید بچرخد و هم چرخ زندگی مردم."
عزت الله ضرغامی دراین باره نوشته است: "با این سخن رئیس جمهور که هم سلامت مردم مهم است و هم کسب و کار آنان، کاملا موافقم. اشکال در سابقه ذهنی جامعه از وعده چرخش توام سانتریفیوژ‌ها و چرخ زندگی آنهاست. تدبیر، در توجه و پذیرش نظرات کارشناسی دلسوزان است. مصالح ملی کشور عرصه‌ی آزمون و خطا نیست! "
اصولگرایان همچنین در این راستا که چرا دولت سختگیری بیشتری انجام نمی‌دهد، تحلیل‌های مختلفی ارائه می‌کند برخی می‌گویند این ناشی از کم کاری و تنبلی ذاتی دولت است، برخی می‌گویند ناشی از ناکارآمدی و سیاست‌های غلط دولت است و برخی دیگر تئوری توطئه را مطرح می‌کنند و مدعی اند که حسن روحانی به دنبال آن است که با استفاده از کرونا تحریم‌ها علیه ایران را کاهش دهد.
اخیرا سید نظام موسوی منتخب مردم تهران برای مجلس آینده در توئیتی نوشت: "چندی پیش عباس عبدی نوشت رئیس جمهور با سختگیری‌ها موافق نیست، چون اصلاً در پی مذاکره با آمریکا بر بستر اپیدمی کروناست. گفتیم انشاءالله گربه است! حالا که برغم هشدار مسئولان بهداشتی مبنی بر اوج گیری دوباره کرونا، رئیس جمهور دستور داده مراکز اقتصادی از ۲۰فروردین باز شود، چه بگوییم؟"
این دیدگاه در میان بسیاری دیگر از اصولگرایان وجود دارد.
حسن روحانی رییس جمهور دو روز پیش در گفت و گویی با امانوئل مکرون رییس جمهور فرانسه خواستار فشار کشور‌های دوست به آمریکا برای لغو تحریم‌ها شد. این در حالی است که آمریکا اعلام کرده که هیچ تحریمی را لغو نخواهد کرد و حتی با پرداخت وام صندوق بین المللی پول به ایران نیز مخالف است.
اما سوال این است که آیا حسن روحانی به دنبال استفاده از بستر کرونا برای کاهش تحریم هاست؟
دکتر صادق زیباکلام استاد دانشگاه و تحلیلگر سیاسی در این باره گفت: «من فکر ممکن است این چنین عقیده‌ای در پس ذهن آقای روحانی و برخی مقامات دولتی باشد. اینکه از شرایط کرونا استفاده کنند و خواستار لغو تحریم‌ها شوند. از طریق برخی کشور‌ها و نهاد‌های بین الملی فشار بیاورند تا آمریکا تحریم‌ها را کاهش دهد و ایران به منابع بلوکه شده مالی خود دسترسی یابد و...»
او افزود: «اما لغو تحریم از طریق کرونا از اهمیت درجه دوم و یا سوم برای آقای روحانی برخوردار است. دلیل مهمتر روحانی که باعث می‌شود او قرنطینه و مقرارات سفت و سخت برای کرونا وضع نکند و دستور آغاز فعالیت کسب و کار‌ها را دهد، مسائل قرص و محکم اقتصادی است. آقای روحانی می‌داند اوضاع از چه قرار است، او حتما می‌داند تمام کشور‌هایی که موفق شده‌اند تا حدودی کرونا را کنترل کنند، با استفاده از مقررات سخت و قرنطینه عمومی این کار را انجام داده اند.»
زیباکلام گفت: «همه انگشت اتهام را به درستی به سمت دولت گرفته اند. روحانی انتخاب بسیار سختی دارد. راه اول این است که قرنطینه سفت و سخت را تحمل کنند و در نتیجه هزینه‌های اقتصادی هنگفتی برای کشور ببار بیاید. روحانی با خود فکر می‌کند که این هزینه‌ها را از کجا تامین کند، چگونه دیگر تعهدات همیشگی دولت از جمله حقوق ها، یارانه و... را پرداخت کند. با قرنطینه و کرونا دست کم هفت میلیون نفر از کار بیکار می‌شوند و معیشت آن‌ها و خانواده هایشان به خطر می‌افتد، آقای روحانی به این فکر می‌کند چگونه و از طریق کدام منابع هزینه بیکاری این افراد را بپردازد. در حالیکه ایران به شدت تحریم، فروش نفت اندک هم با قیمت پایین انجام می‌شود، اقتصاد و تولید هم در رکود قرار دارد و کسری بودجه سنگینی هم وجود دارد.»
این تحلیلگر مسائل سیاسی معتقد است: "روحانی انتخاب کرده است که چرخ اقتصاد نخوابد و معیشت بخش وسیعی از مردم کمتر به  خطر بیافتد. در عین حال امیدوار است اعمال نکردن شدید قرنطینه تلفات انسانی زیادی نداشته باشد. در واقع او متاسفانه به گونه‌ای سیاست انتظار را در پیش گرفته و منتظر نتیجه این سیاست کج دارو مریز در تقابل با کرونا است."
زیباکلام گفت: "البته این تصمیم فقط متعلق به روحانی نیست و احتمالا در مجموعه نظام نیز بسیاری از مقامات با این تصمیم همراهی دارند، هر چند ممکن است برخی هم مخالف باشند."
این استاد دانشگاه در پاسخ به این سوال که چرا روحانی در ایام تعطیلات نوروز و دو هفته قبل از آن تن به قرنطینه نداد، گفت: «اگر آن موقع قرنطینه به صورت سفت و سخت اجرا شده بود باز هم باید ادامه پیدا می‌کرد. اینگونه نیست که دو هفته و یا چند هفته قرنطینه اجرا شود و پس از آن رها گردد، در آن حالت احتمالا فقط شیوع به تاخیر می‌افتد. قرنطینه باید سفت و سخت شروع شود و تا زمانیکه آمار تلفات کرونا پایین رود. نمی‌توان قرنطینه را پس از مدت کوتاهی رها کرد. حتی چین هم که می‌گوید کرونا را کنترل کرده، پرواز‌های خارجی اش را لغو کرده است.»
زیباکلام افزود: "شاید قرنطینه چند هفته‌ای کمی موثر بود، اما سوال این است که بعدش آقای روحانی چه باید می‌کرد؟ به نظرم  متاسفانه در جلسات تصمیم گیری به این نتیجه رسیده اند که چاره‌ای نداریم جز اینکه بدون قرنطینه سفت و سخت پیش روند و فعالیت‌های اقتصادی را از سر گیرند تا بحران کرونا حداقل اقتصاد کشور  را کاملا فلج نکند."
او ادامه داد: "دولت از صندوق ذخیره ارزی برای کرونا برداشت می‌کند معنای این اقدام آن است که پولی وجود ندارد. اگر دولت پول داشت هیچ وقت از صندوق ذخیره برداشت نمی‌کرد. هنوز قرنطینه‌ای اجرا نشده کفگیر دولت به ته دیگ خورده است."
این تحلیلگر مسائل سیاسی درباره برداشت اصولگرایان و انتقاد آن‌ها از عملکرد دولت در بحران کرونا گفت: "این سیاست قدیمی آنهاست. از ۲۹ اردیبهشت سال ۹۶ به این سو اصولگرایان به ویژه جریانات تندرو به دنبال آنند تمام مشکلات و نابسامانی‌ها را به گردن روحانی بیاندازند. شش ماه پیش و یک سال پیش هم همین سیاست و نگاه را داشتند. اما ما فرض می‌گیرم که الان آقای سعید جلیلی رییس جمهور است، او می‌خواست چه کند؟ وقتی ابتدای سال دولت آه ندارد که با ناله سودا کند و صندوق دولت آنقدر خالی است که از صندوق ذخیره ارضی برداشت کند، آن‌ها هم همین کار را می‌کردند و دست بازی برای اجرای سیاست متفاوت ندارند. از خرداد ماه که مجلس جدید تشکیل می‌شود و یا سال آینده یک رییس جمهور اصولگرا بر مسند می‌نشیند آنوقت نحوه عملکرد آن‌ها هم روشن می‌شود، زمان باید دید تقصیر را گردن چه کسی می‌اندازند.» (منبع: فرارو)