از خاتمی تا ظریف

*اصلاح طلبان پس از سید‌حسن

دو ماه تا انتخابات حساس و سرنوشت‌ساز ریاست‌جمهوری در 28 خرداد 1400 زمان باقی است و هر چه بیشتر رو به جلو می‌رویم از چهره‌های کاندیداهای حاضر در این ماراتن نفس‌گیر بیش از پیش رونمایی می‌شود و به قرائت برخی حتی باید منتظر بود تا برخی چهره‌هایی که کمتر احتمال حضورشان در انتخابات می‌رود نیز به واسطه شرایط موجود یا به عبارتی به دلیل احساس تکلیف وارد انتخابات شوند. در این راستا آنچه مسلم است اصولگرایان تمام فاکتورهای کاندیدای مورد اجماع و رای‌آور خود و به عبارتی خیر‌الموجودین خود را در آیت‌ا... رئیسی می‌بینند و درصدند به هر نحوی که شده، پس از یک‌بار شکست در اردیبهشت 96 این بار در خرداد 1400 وی را به آوردگاه انتخابات بفرستند تا بار دیگر بخت خود را برای رسیدن به کرسی پاستور امتحان کنند. هر چند به نظر می‌رسد امثال قالیباف و جلیلی نیز نیم‌نگاهی به ردای ریاست‌جمهوری دارند. با این حال اوضاع در جبهه اصلاحات دگرگونه است و پس از نهی آیت‌الله سید‌حسن خمینی برای حضور در انتخابات بعد از مشاوره با مقام معظم رهبری، اصلاح‌طلبان که وی را یکی از گزینه‌های حداکثری خود می‌دانستند، بدون‌فوت وقت به سراغ دیگر گزینه‌های حداکثری خود که می‌توانند با تغییر شرایط، حمایت جامعه را از خود کنند، رفته‌اند و درصدد اقناع آنها برای حضور در انتخابات هستند. محمد‌جواد‌ ظریف، وزیر فعلی امور خارجه یکی از این گزینه‌ها و ظرفیت‌ها است که به‌رغم تاکیدات مکررش بر عدم‌حضور در انتخابات هنوز صحبت‌هایی پیرامون وی مطرح می‌شود. اصلاح‌طلبان معتقدند ظریف قابلیت رای‌آوری بالایی دارد و به سبب عملکرد مطلوبش در حوزه سیاست خارجی و تصویر مطلوبی که از خود نزد جامعه بر جای گذاشته، توانایی ایجاد موج در جامعه‌، رای‌آوری و پیروزی در خرداد 1400 را دارد. چه اینکه خود او نیز در آخرین اظهار‌نظر پیرامون انتخابات گفته است: «‌نگرانی من از رأی آوردن است نه رأی نیاوردن. بر عزم خود برای نامزد نشدن استوارم؛ ولی تداوم فشارها، آزارها، افتراها و تهدیدها در اقبال عمومی و در این عزم تاثیر معکوس دارد.»‌ این در حالی است که پس از کنار رفتن سید‌حسن خمینی  و امتناع ظریف بسیاری بر این باورند که اصلاح‌طلبان باید به دنبال چهره‌ای موثرتر و بزرگ‌تر بروند که هم در جامعه اعتبار و جایگاهی داشته و هم بتواند اجماع کامل اصلاح‌طلبان را با خود همراه کند. چهره‌ای شاخص همچون سید‌محمد خاتمی که با تجربه دوران طلایی اصلاحات می‌تواند پیام‌آور امید به آینده‌ و تغییر شرایط از وضع موجود به آینده‌ای مطلوب باشد و اعتماد عمومی و سرمایه اجتماعی را احیا کند. از همین رو است که عده‌ای معتقدند اصلاح‌طلبان باید به سراغ وی رفته و او را برای آمدن قانع کنند و حاکمیت نیز شرایط را به‌گونه‌ای مهیا کند که همه چهره‌ها در انتخابات حاضر شوند تا ضمن انتخاباتی رقابتی و پرشور مردم کاندیدای مد نظر خود را انتخاب و راهی پاستور کنند.

*شاید نامزدهایی اسم‌شان آورده نشده
یک عضو حزب کارگزاران سازندگی در خصوص اینکه پلن B اصلاح‌طلبان چیست و بعد از سید‌حسن خمینی سراغ چه کسی خواهند رفت، اظهار داشت: تا جایی که مطلع هستم احزاب اصلاح‌طلب و اعضای مجمع فعالیت‌های خود را به صورت جدی آغاز کرده‌اند و به دنبال نامزدی هستند که هم مورد ائتلاف باشد و هم توانمندی‌های لازم را داشته باشد تا به مطالبات مردم پایبند باشد. ضمن اینکه باید امکان رای‌آوری هم داشته باشد. تلاش می‌شود تا توجه به محدودیت‌هایی که به واسطه فرآیند تایید صلاحیت‌ها دارند، بتوانند فردی را بیابند که هم این ویژگی‌ها را داشته باشد و هم از فیلتر شورای نگهبان عبور کند. نامه نیوز نوشت، علی‌محمد نمازی گفت:  از اینکه چه کسانی تا‌کنون مطرح شده‌اند بی‌خبر هستم، اما خبر دارم که درحال تلاش برای پیدا کردن فرد مورد نظر هستند و تا وقتی که به جمع‌بندی نرسند، دست از تلاش برنداشته و کنار نمی‌کشند. وی در خصوص تاثیر شرایط موجود در تجدید‌نظر آقای ظریف بیان کرد: قطعا هر احتمالی مطرح است. در شرایطی هم که پیش آمده اصلاح‌طلبان بیشتر احساس نیاز می‌کنند که برای پاسخگویی به دهن‌کجی‌های اسرائیل و هم‌قطاران و متحدانش در عرصه حضور داشته باشند، لذا احتمال دارد آقای ظریف هم از نظر خود صرف‌نظر کند. به هر حال رایزنی‌ها با او ادامه خواهد داشت. نمازی افزود: ضمن اینکه آقای مهندس جهانگیری هم از جمله گزینه‌های احتمالی است که با او رایزنی‌هایی می‌شود. به اضافه اینکه ممکن است اصلاح‌طلبان حتی سراغ افرادی بروند که تا‌کنون اسمی از آنان مطرح نبوده، اما ویژگی‌های لازم را دارند. نماینده اسبق مجلس در واکنش به تحلیل برخی رسانه‌های اصلاح‌طلب مبنی بر افزایش احتمال کاندیداتوری سید‌محمد خاتمی عنوان کرد: جواب درست را در این باره که آقای خاتمی نامزد می‌شوند یا خیر باید از خود ایشان گرفت و من نمی‌توانم حدسی بزنم، اما بدیهی است که او از گزینه‌های تراز اول اصلاح‌طلبان است و با ایشان گفت‌وگو‌هایی خواهد شد. اصرار اصلاح‌طلبان این است که بتوانند در این انتخابات به شکل موثر و مفید وارد عرصه شوند.  وی تصریح کرد: به نظر من امکان استفاده از کاندیدای استیجاری و نیابتی وجود ندارد. منشور تهیه شده در نهاد اجماع‌ساز بر این موضوع تاکید دارد و اصلاح‌طلبان با توجه به اینکه آسیب‌های این کار را قبلا دیده‌اند، سراغ نامزد اجاره‌ای نمی‌روند.