در سکوت متولیان بازار «سیمان» کهگیلویه و بویراحمد به دست مافیا افتاد

کبنا ؛صنعت ساختمان و ساخت و ساز در استان کهگیلویه و بویراحمد در حال توسعه به شدت آسیب دیده و بازار سیمان در سکوت متولیان دولتی به دست "مافیا" افتاده است.
به گزارش کبنا، استان کهگیلویه و بویراحمد به عنوان یک تولیدکننده سیمان در کشور، صنعت ساختمان و ساخت و ساز آن به عنوان یک استان در حال توسعه به شدت آسیب دیده و بازار سیمان در سکوت متولیان دولتی به دست "مافیا" افتاده و افزایش سه برابری قیمت و چند نرخی بودن آن مصرف‌کنندگان را ناراضی کرده است.
 سیمان یکی از کالاهای پرمصرف و مورد نیاز مردم به ویژه در حوزه ساخت و ساز و مسکن است، کالای با ارزشی که جایگزینی ندارد و افراد فعال در صنعت ساختمان و دیگر افراد در هر صورت باید برای رفع نیاز خود این کالا را خریداری کنند.
 در استان کهگیلویه و بویراحمد، 2 کارخانه فعال سیمان وجود دارد که یکی از باکیفیت‌ترین سیمان‌های کشور را تولید می‌کنند، کالایی که بارها دچار نوسان شد و در طول این سال‌ها بارها افزایش قیمت غیرمعقول داشته است.
 مدتی است که این کالای پرمصرف در بورس کالا عرضه می‌شود، اقدامی که با هدف شفافیت بازار، کاهش واسطه و دلال و همچنین کنترل علمی و معقول آن متناسب با نظام عرضه و تقاضا انجام شد.
 آنچه حائز اهمیت است این بوده که در ماه‌ها و هفته‌های اخیر آثار عرضه سیمان در بورس خودش را بیشتر نشان داده و شاهد افزایش قیمت آن بودیم و صنعت ساختمان در استان کهگیلویه و بویراحمد به عنوان یک استان در حال توسعه به شدت آسیب دیده و رد و پای مافیای سیمان بیش از هر جایی نمایان بوده است.
 بخش دولتی که تا پیش از عرضه سیمان در بورس، در کنترل تنش‌ها و بحران‌های این کالا نتوانستند در تنظیم بازار نقش موثری داشته باشند اکنون بهانه‌ای پیدا کردند تا بگویند دخالتی و مسئولیتی در این بازار ندارند.
 سؤال اساسی این است که آیا عرضه سیمان در بورس توانسته است نرخ سیمان را به نفع مردم و مصرف‌کنندگان تثبیت کند و در این شرایط بد اقتصادی آرامش را به مردم بازگرداند یا باز هم مافیای سیمان است که نرخ تعیین می‌کند و عرضه و تقاضا را به تسخیر خود در می‌آورد؟
 تولیدکنندگان چه می‌گویند

 به گفته تولیدکنندگان سیمان استان کهگیلویه و بویراحمد اصولاً دو نرخ پایه و تقاضا دارد و کاملاً به روز است؛ میزان عرضه سیمان در بورس با وزارتخانه صنعت، معدن و تجارت بوده و کارخانجات دخالتی در قیمت یا میزان عرضه به بازار ندارند.
 این درحالی است که تولیدکنندگان معتقدند قطع برق و گاز در مقطعی از سال تولید را کاهش داده و این موضوع تنشی را به بازار سیمان وارد کرده است و قیمت‌ها را تا مرز هر تن 900 هزار تومان هم بالا برده است.
 البته به گفته تولیدکنندگان کارخانجات تولید سیمان موظف به عرضه و تولید سیمان بر اساس تکلیفی هستند که وزارت صمت برای آنها مشخص می‌کند و درب کارخانه با احتساب 9 درصد ارزش افزوده سیمان را تحویل خریدار می‌دهند و بعد از آن هزینه حمل و نقل و سود عمده‌فروش و خرده‌فروش به آن افزوده می‌شود.
 از سوی دیگر قیمت عرضه شده کالا در بورس براساس قانون تا رسیدن به بازار افزایش خواهد داشت چون عاملین سیمان طبق قانون درصدی را روی قیمت عرضه شده در بورس اضافه می‌کنند و خرده‌فروشان نیز درصدی را اضافه می‌کنند.
 زمستان کمبود نیست باید برای تابستان مهیا باشیم
 در همین حال به گفته تولیدکنندگان سیمان استان بطور کلی حدود 80 کارخانه سیمان در کشور زیر نظر انجمن صنفی کارفرمایان سیمان فعالیت می‌کنند و مشکلی از بابت تولید در کشور نداریم، اما میزان تقاضا در فصول مختلف سال متفاوت بوده و می‌تواند در تعادل عرضه و تقاضا اثرگذاری معناداری داشته باشد به این ترتیب که در فصل سرد تقاضا برای خرید سیمان کمتر است و حدود نیمی از تولیدات کارخانجات هم به فروش نمی‌رسد ولی این نگرانی در فصل گرم وجود دارد.
 البته به گفته این تولید کنندگان عدم دسترسی خریداران خرد و مصرف‌کنندگان عادی به خریدهای بورسی در برخی موارد می‌تواند به موضوع واسطه‌گری و برخی مشکلات بازار دامن زده و مشکلاتی را هم ایجاد کند اما واقعیت امر اینجاست که اصولاً کمبودی در بازار نیست و تنها در مواردی تنش بازار تشدید شده و بعضاً سیگنال‌های اشتباه به بازار می‌شود.
 نکته دیگری که البته به گفته متولیان امر حل شده، قاچاق سیمان تولیدی کهگیلویه و بویراحمد به دیگر استان‌ها بوده چرا که گفته می‌شود سیمان این استان کیفیت بالایی دارد و قیمت آن به نسبت دیگر استان‌ها مناسب‌تر است.
 به‌هرحال تولیدکنندگان با توجه به میزان ظرفیت‌های تولیدی و آمارهای رسمی تقاضا در بازار براین باورند کمبودی در تولید سیمان وجود ندارد و درب هر مصالح ساختمانی که برویم، سیمان وجود دارد اما دو موضوع مهم که باعث بروز مشکلاتی برای مصرف‌کنندگان یکی افزایش قیمت و دیگری چند نرخی بودن آن است.
 ریش و قیچی بازار سیمان دست مافیای این محصول است

 داوود دهقانی، رئیس انجمن انبوه‌سازان کهگیلویه و بویراحمد در این مورد به تسنیم می‌گوید: واقعیت آن است که عرضه سیمان در بورس کالا ریش و قیچی را به دست مافیا و سرمایه‌داران داده و آنها هستند که تعیین تکلیف می‌کنند.
 او برای اثبات ادعای خود به آمار و ارقامی اشاره می‌کند که از ابتدای عرضه سیمان در بورس قیمت هر تن سیمان تولیدی در کهگیلویه و بویراحمد از 290 هزار تومان به 466 هزار تومان آن هم بدون محاسبه ارزش افزوده و مالیات آن رسانده است.
 دهقانی با تأیید افزایش قابل توجه سیمان در 6 ماه گذشته ادامه می‌دهد: این در حالی است که اگر هزینه‌های جانبی مثل کرایه حمل و نقل را نیز به این قیمت اضافه کنیم، هر تن سیمان بیش از 570 هزار تومان خواهد بود که بسیار بالاست.
 این مسئول بخش خصوصی ادامه داد: قیمت هر کیسه سیمان در ابتدای عرضه در بورس 22 هزار تومان بوده ولی امروز این رقم به حدود 2 برابر یعنی مرز 40 هزار تومان رسیده است.
 وی گفته که در حال حاضر قیمت هر پاکت سیمان در بازار به صورت عمده حدود 36 هزار تومان رسیده که بسیار نگران کننده است و دسترسی به این کالا بسیار سخت شده است هر چند که خرید این کالا چون جایگزینی ندارد، اجباری است و راهی جز خرید آن نیست.
 رئیس انجمن انبوه‌سازان افزود: دود این افزایش قیمت به چشم مردم می‌رود و قیمت تمام شده هر متر ساختمان را به شدت افزایش می‌دهد.
 وی گفته که مصرف سیمان به علت فرهنگ ساخت و ساز و بتنی بودن عمده اسکلت‌ها و مصارف دیگر بسیار بالاست و این در حالی است که با شرایط حاکم بر بازار سیمان و جولان مافیا و دلالان قیمت سیمان باز هم افزایش خواهد داشت.
 روند قیمت سیمان در بورس هیچ‌گاه کاهشی نبود
 وی با بیان اینکه بورس کالا موجب شده که نشود دخالتی در تثبیت یا کاهش قیمت داشت، تصریح کرد: بازخورد ما به عنوان صنعتی که دستی بر آتش داریم این است که بورس اقدامی به نفع مافیا بوده و مردم و صنعت ساختمان ضرر و زیان دیده و وچار رکود شده است.
 دهقانی تاکید کرده که از زمان عرضه سیمان در بورس هیچ‌وقت شاهد کاهش قیمت سیمان نبودیم و پولدارها بازار سیمان را به دست گرفتند و کارخانجات هم قطعاً تولید خود را به کسی می‌دهند که با قیمت بیشتر می‌خرد لذا همه چیز به نفع نظام سرمایه‌داری است.
 موضوع دیگری که گلایه‌ها را از بازار سیمان بیشتر کرده موضوع چند نرخی بودن این کالا در بازار است؛ در حالی که مسئولان امر در ابتدای عرضه سیمان در کالا معتقد به پایان چند نرخی سیمان بودند.
 دلایل چند نرخی بودن سیمان
 نوریان، رئیس اتحادیه صنف مصالح ساختمانی بویراحمد در همین زمینه با تأیید چند نرخی سیمان، به چند دلیل برای وجود قیمت‌های مختلف اشاره می‌کند.
 نوریان گفته که عاملان توزیع سیمان بر اساس قیمت روز سیمان در بورس اقدام به خرید می‌کنند و چون این قیمت‌ها روزانه در حال تغییر است قطعاً قیمت نهایی هم یکی نخواهد بود.
 رئیس اتحادیه صنفت مصالح ساختمانی بویراحمد همچنین از عواملی چون تلفات و همچنین تفاوت در کرایه حمل سیمان به مناطق مختلف سخن می‌گوید و معتقد است این تفاوت قیمت با توجه به ماهیت بورس و تعرفه حمل و نقل با توجه به بعد مسافت امری طبیعی و معقول است.

 او البته می‌گوید که در یک منطقه خاص چون شهر یاسوج قیمت نهایی سیمان در همه مصالح ساختمانی‌ها یکسان است اما باز هم هزینه‌هایی وجود دارد که ممکن است در حد 500 تومان در هر پاکت تفاوت قیمت داشته باشیم.
 نوریان ادامه داد: یک عامل، کالای خود را با کمپرسی حمل می‌کند و برای تخلیه آن نیازی به کارگر نیست اما عاملینی هم هستند که با تریلی محصول خود را حمل می‌کنند و در هنگام تخلیه مجبور به اضافه کردن هزینه کارگر هستند.
  قیمت سیمان تولیدی کارخانه مارگون گران‌تر است
 رئیس اتحادیه صنفت مصالح ساختمانی بویراحمد تصریح کرد: یک عامل دیگر در تفاوت قیمت مربوط به نرخ پایه خود سیمان است چرا که سیمان تولیدی کارخانه سیمان مارگون نسبت به کارخانه یاسوج، در هر تن 10 هزار تومان بیشتر است و این موضوع قیمت هر پاکت سیمان تولید مارگون را در حد 200 تومان بیشتر می‌کند.
 نوریان همچنین از برخورد با واحدهای صنفی متخلف گفته و افزوده که هر چند تا الان تخلفی نداشتیم اما از آنجا که واحدهای صنفی مصالح ساختمانی در فضای باز هستند امکان پلمپ آن‌ها نیست، پروانه کسب متخلفین را باطل می‌کنیم.
 رئیس اتحادیه صنفت مصالح ساختمانی بویراحمد با اشاره به فعالیت 80 واحد صنفی مصالح ساختمانی در بویراحمد گفت: برای فروشندگان ما قیمت تفاوتی ندارد و با هر مبلغی که از بورس خرید کنند، 12 درصد به عنوان حق‌العمل به آن افزوده و محصول را عرضه می‌کنند.
 نکته دیگری که حائز اهمیت است این بوده که بخش زیادی از مصالح ساختمانی‌ها در این استان تحصیلات پایینی دارند و با دردسرهای بورس آشنا نیستند و کد بورسی ندارند و همین باعث شده که با واسطه از عاملین توزیع سیمان خرید کنند و قیمت نهایی سیمان بیشتر شود و چند نرخی در این بازار بیشتر شود.
 بر اساس آمار رئیس اتحادیه صنفت مصالح ساختمانی بویراحمد قیمت هر تن سیمان در بازار یاسوج در حال حاضر 645 هزار تومان است که نسبت به اوایل عرضه سیمان در بورس تقریباً 2 و نیم برابر شده است.
 نقش کلیدی دولت در مدیریت بازار
 از سوی دیگر و در مثلث کارخانه، بورس و مصرف‌کننده نقش دولتی‌ها نیز اهمیت دارد هر چند بسیاری از متولیان بورس را بهانه کم‌کاری‌های خود کردند و حتی در حد پاسخگویی به سؤالات خبرنگاران نیز به خود زحمت نمی‌دهند.
  قیمت سیمان در کهگیلویه و بویراحمد ثبات دارد
 رضایی در پاسخ سئوالی در اظهاراتی قابل تأمل از ثبات قیمت سیمان گفت و معتقد بود که در چند مدت اخیر فقط شاهد افزایش هزار تومانی روی هر کیسه سیمان بوده‌ایم که ممکن است عاملینی قبلاً سیمان خریده باشند؛ اظهاراتی که با واقعیت‌ها کف بازار همخوانی نداشت.
 به گفته رئیس انجمن انبوه‌سازان این استان، قیمت سیمان در بسیاری از نقاط استان و حتی مرکز استان به مرز 40 هزار تومان رسیده اما متولیان دولتی مدعی هستند که قیمت هر کیسه سیمان بین 34 تا 36 هزار تومان است!
 رضایی همچنین گفته است که سیمان در بورس قیمت‌گذاری می‌شود و به جز تعیین میزان عرضه در بورس، چیزی دست دولتی‌ها نیست؛ او همچنین چند نرخی بودن سیمان را تأیید نکرد اما گفت که اگر چندنرخی داریم به دلیل نوسانات قیمت این کالا در بورس است. 

هیچ گزارش خارج از انتظاری از بازار سیمان دریافت نکردیم
مدیرکل اقتصادی استانداری کهگیلویه و بویراحمد افزود: استانداری به صورت هفتگی قیمت 100 کالای مهم را به وزارت کشور می‌فرستد و اگر چالشی یا تنشی در یک کالا باشد، همه متوجه می‌شوند و فکری به حال آن می‌شود اما در مورد سیمان هیچ مشکلی یا موضوعی خارج از انتظار گزارش نشده است.
 رضایی این را هم گفت که مشکلی در حوزه تولید سیمان نداریم و بازار کمبود سیمان ندارد. حال با این اظهارات ضد و نقیض معلوم نیست که چه کسی باید به نفع مردم قدمی بردارد و جلوی روند افزایشی غیرمعقول و غیرعادی سیمان را بگیرد؟