آزادسازی واقعی؟

کبنا ؛واردات خودرو از انتهای خردادماه ۹۷ و در راستای مدیریت منابع ارزی کشور ممنوع شد و به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، این موضوع اثر مستقیم بر رشد منحنی قیمت حتی در بازار داخلی‌ها داشته است. حالا صحبت آزادسازی واردات خودرو مطرح شده است. آنطور که گفته می‌شود وزیر صمت از تصویب کلیات واردات خودرو در هیئت دولت پیرو پیگیری‌های این وزارتخانه خبر داد و تاکید کرده است که جزئیات و چگونگی آیین‌نامه واردات خودرو به‌زودی اعلام و اطلاع‌رسانی می‌شود. کارشناسان و فعالان بازار خودرو نظرات متفاوتی در این خصوص دارند، عده‌ای معتقدند که آزادسازی واردات خودرو راهی برای کاهش و ثبات قیمت در بازار خودرو خواهد بود. از سوی دیگر برخی از کارشناسان بر این باورند که واردات تاثیر چشمگیری در کاهش قیمت‌ها نخواهد داشت.
موضوع واردارت خودرو بار دیگر بر سر زبان‌ها افتاده است و آنطور که به نظر می‌رسد بازار خودرو در آستانه تغییر و تحول است. سیدرضا فاطمی‌امین، وزیر صمت از تصویب کلیات واردات خودرو در هیئت دولت پیرو پیگیری‌های این وزارتخانه خبر داده و گفته است: «از روزهای نخست برعهده گرفتن مسئولیت، باور به لزوم ایجاد بازار رقابتی و پاسخگویی مناسب به نیاز خریداران داشتیم و لغو ممنوعیت واردات خودرو را به‌عنوان یکی از برنامه‌های جدی ساماندهی صنعت خودرو در دستور کار قراردادیم. با توجه رفع موانع صادراتی و افزایش صادرات که به برطرف شدن مشکل تراز ارزی کشور کمک کرد، دیگر ضرورتی برای استمرار ممنوعیت واردات خودرو نبوده و خواستار آزادسازی واردات آن برای ایجاد بازار رقابتی در کشور شدیم؛ با برگزاری چندین جلسه در مراجع ذی‌ربط و هیئت دولت، آزاد شدن واردات خودرو را به‌دور از هیاهوهای رسانه‌ای به‌صورت جدی پیگیری کردیم. سرانجام با ارائه گزارش‌های کارشناسی و بیان استدلال‌های منطقی، پیگیری‌های مستمر نتیجه داد و پیشنهادهای این وزارتخانه در هیئت دولت به تصویب رسید.»
عزت‌الله اکبری‌تالارپشتی، نیز در گفت‌وگویی با اشاره به مصوبه قبلی مجلس در خصوص واردات 70 هزار خودرو گفته است: «اول، با فرمایشات رهبری کلاً مصوبه اصلاح شد و این اختیار را به دولت دادیم تا برای عامه مردم هرقدر که بتواند بازار را تنظیم کند، واردات خودرو را انجام دهد دوم، ماده 4 آن که مربوط به صادرات قطعه و واردات خودرو بود، حذف شد. آیین‌نامه واردات خودرو به‌دست دولت تهیه می‌شود و دولت شرایط را باید برای واردات آماده کند. امروز خلا 500هزارخودرویی در بازار احساس می‌شود که با واردات، فضا رقابتی می‌شود.»
دو شرط برای واردات خودرو!
با خبر آزادسازی واردات خودرو، اخباری در فضای مجازی مبنی بر این‌که واردات خودرو با ۲ شرط سقف قیمت هفت هزار دلار و حجم موتور ۱۰۰۰ سی‌سی آزاد شده، منتشر شد. خبری که به گفته جلال رشیدی کوچی، نماینده مجلس دو شرط توهین‌آمیز برای واردات خودرو است. کوچی در حساب توییتری خود نوشت: «بالاخره گام اول برداشته شد و واردات خودرو آزاد شد، در تنظیم آئین نامه واردات خودرو با تکیه بر کلمه خودروی اقتصادی دو شرط در نظر گرفته شده؛ ۱_سقف قیمت ۷۰۰۰ دلار! ۲_حجم موتور ۱۰۰۰ سی‌سی! اگر وزیر صمت این توهین آشکار به مردم ایران را اصلاح نکند قطعا منتظر استیضاح باشد.»
البته معاون امور مجلس وزارت صنعت، معدن و تجارت محدودیت واردات خودرو با ۲ شرط را یک شایعه اعلام کرده است. محمدجواد حاجی‌حسینی در توییتر خود نوشت: «آیین‌نامه مصوبه هیئت دولت در خصوص لغو ممنوعیت واردات خودرو توسط وزارت صمت با استفاده از دیدگاه‌های تخصصی و کارشناسی در دست اقدام است و شایعات منتشرشده در رابطه با محدودیت قیمت و حجم موتور صحت ندارد.»
کاهش قیمت خودرو با شروع واردات
منوچهر منطقی، معاون صنایع حمل و نقل وزارت صمت در برنامه تلویزیونی درباره مصوبه آزادسازی واردات خودرو گفته است: «اگر عرضه و تقاضا متعادل شود قطعا روی قیمت اثر خواهد داشت و پیش‌بینی ما این است که با شروع واردات و ادامه آن، قیمت‌ها آرام آرام به آن حد عقلانی که مشتری انتظار دارد، نزدیک‌تر شود.» مهدی دادفر، دبیر انجمن واردکنندگان خودرو نیز در گفت‌وگو با تسنیم، در خصوص تاثیر واردات خودرو بر قیمت بازار نیز گفته است: « به نظر می‌رسد از همان ماه اول ما شاهد کاهش قیمت‌ها باشیم چرا که واردات خودرو شوک به بازار وارد می‌کند. با توجه به قیمت خودروهای وارداتی در آینده بازار به ثبات خواهد رسید. به نظر می‌رسد اولین خودروهای وارداتی اواخر شهریورماه راهی بازار شوند چراکه تجربه ثبات کرده تا اجرایی شدن این گونه مصوبات تعلل‌های بسیاری صورت می‌گیرد.»
واردات می‌تواند بازار را برای مدت کوتاهی مدیریت کند
فربد زاوه، کارشناس صنعت خودرو نیز در خصوص تاثیر آزادسازی واردات خودرو بر بازار به «ابتکار» گفت: تا آیین‌نامه اجرایی نیاید نمی‌توان به طور دقیق وضعیت را ارزیابی کرد. بنابراین ما باید منتظر باشیم تا ببینیم که آیین‌نامه اجرایی را چگونه می‌نویسند. اگر آیین‌نامه اجرایی را به همان شیوه کامیون‌های دست دوم بنویسند تجربه نشان می‌دهد که ما با افزایش قیمت روبه‌رو خواهیم بود و نمی‌توان انتظار کاهش قیمت را داشت. اما هرچه شیوه آیین‌نامه اجرایی به سمت آزادنه‌تر در حال حرکت باشد تاثیر آن در کوتاه‌مدت برای اصلاح قیمت‌ها زیادتر خواهد بود.
این کارشناس صنعت خودرو با اشاره به وضعیت اقتصاد کلان ادامه داد: همانطور که اشاره کردم شاید آزادسازی واردات در کوتاه‌مدت بتواند قیمت‌ها را در بازار خودرو کنترل کند اما آن چیزی که تعیین‌کننده قیمت‌ها در بخش‌های مختلف اقتصاد است بی برنامگی و تورم عمومی کشور بوده که بسیار بالا است. بنابراین آزادسازی واردات نمی‌تواند در دراز‌مدت باعث کنترل بازار شود.
زاوه در بخش دیگری از صحبت‌هایش به مشکلات اقتصادی پرداخت و در این باره گفت: مشکل در بازار خودرو نبوده و ما برای یافتن مشکل باید به سراغ حوزه اقتصاد کلان، کاهش هزینه‌های دولت و حل و فصل پرونده هسته‌ای پیدا برویم. تا زمانی که این مسائل در کشور ما حل نشود نمی‌توان امیدوار بود که تورم در کشور کنترل شود. شاید بتوان با مُسَکِن‌هایی یک مدت وضعیت بخش‌های مختلف اقتصاد را کنترل کرد اما پس از آن باز هم قیمت‌ها منفجر خواهد شد.