معمای مخاطب شناسی در صدا و سیما

کبنا ؛حدوداً یک هفته پیش موج تازه‌ای از تغییرات مدیریتی در صدا و سیما آغاز شد. مدیران تازه نفس و جوان به رسانه ملی آمدند تا شاهد دور دیگری از تغییرات باشیم. گرچه جوان‌گرایی معمولا همراه است با نوآوری اما تجربه گذشته مدیر شبکه 3 نشان داد همیشه هم این تغییرات به سلیقه عموم نزدیک نیست. اما آیا این بار مدیران جدید می‌توانند مخاطبان را به رسانه ملی بازگردانند؟
چند ماه پیش که پیمان جبلی به صدا و سیما آمد امیدها برای تغییرات بنیادی در رسانه ملی افزایش پیدا کرد. از همان روزهای ابتدایی هم تصمیمات جبلی بر این امیدها افزود اما کنار گذاشته شدن چند نیروی حرفه‌ای از این سازمان کمی پرسش برانگیز شد، اتفاقاتی مثل کنار گذاشته شدن سروش صحت از برنامه کتاب باز. همچنین عدم تحقق وعده‌ها درباره بازگشت سرمایه‌های انسانی، مثل عادل فردوسی‌پور دلسردی‌هایی به وجود آورد.
پس از گذشت حدود هفت ماه از انتصاب جبلی و پنج ماه از انتصاب جلیلی، در نهایت چهار روز پیش، جبلی در حکمی محسن برمهانی را به عنوان معاون سیما منصوب کرد.
پیش از برمهانی، حمید شاه‌آبادی معاون سیما بود. برمهانی پیش از معاونت سیما، مدیرکل تامین برنامه‌های خارجی و رسانه بین‌الملل سیما بود. مدیر جوانی که ظاهرش با دیگر معاونان سیما از جمله شاه‌آبادی متفاوت است، سن‌وسال کم‌تری دارد و به نظر می‌رسد به واسطه جوان بودن و سابقه فعالیت در صداو سیما، رویکرد متفاوتی نسبت به دیگر مدیران داشته باشد. این نکته را می‌توان از انتخاب ۶ مدیر جوان برای شبکه‌های مختلف تلویزیون متوجه شد. برمهانی، میثم مرادی بیناباج متولد ۱۳۶۱ را به عنوان مدیر شبکه یک، حامد بامروت‌نژاد متولد ۱۳۶۵ را به عنوان مدیر شبکه دو، حسین شاه‌مرادی متولد ۱۳۶۷ را به عنوان مدیر شبکه چهار، علی عبدالعالی متولد ۱۳۵۳ را به عنوان مدیر شبکه آموزش، محمدحسین کشکولی متولد ۱۳۶۴ را به عنوان مدیر شبکه قرآن و معارف سیما و محمدصادق باطنی، متولد ۱۳۶۷ را به عنوان مدیر شبکه امید منصوب کرد.
هر شش مدیر جدید شبکه‌ها، از نظر مدیریتی در جمهوری اسلامی ایران، جوان محسوب می‌شوند. در این میان بامروت‌نژاد، شاه‌مرادی و عبدالعالی، تحصیلات مرتبطی با حوزه تلویزیون و فرهنگ ندارند و به ترتیب در حوزه مهندسی مکانیک، فلسفه غرب و مهندسی برق تحصیل کرده‌اند و باطنی تنها کسی است که در دانشگاه صداوسیما تحصیل‌ کرده است.
از این ۶ مدیرِ تازه، سه نفر از آن‌ها، پیش از این نیز سابقه همکاری با وحید جلیلی را داشته‌اند. مرادی که مسئولیت شبکه یک سیما را بر عهده دارد، پیش از این قائم‌مقام جلیلی در معاونت فرهنگی شهرداری مشهد بود. بامروت‌نژاد که مسئولیت شبکه دو سیما و باطنی که مسئولیت شبکه امید را بر عهده دارند، پیش از این در جشنواره عمار همکار جلیلی بوده‌اند.
اما نظر کسانی که پیش از این با صدا و سیما همکاری داشته‌اند نسبت به این تغییرات چیست؟ شهره لرستانی درباره انتصاب‌ها در سازمان صداوسیما معتقد است که این رسانه ناچار است اجازه دهد اندیشه‌های دیگر و آدم‌های تازه وارد شوند و در عین حال می‌گوید: نمی‌دانم با این تغییرات ظاهری چه اتفاقاتی می‌افتد؟

این بازیگر در گفت‌و‌گویی درباره انتصاب‌های جدید سازمان صداوسیما و جوان‌گرایی در این سازمان رسانه‌ای، اظهار کرد: من با انتصاب‌های جدید و با رفت و آمدهای آدم‌ها کاری ندارم اما ۹ سال است که هر طرحی به صداوسیما می‌دهم رد می‌شود. صداوسیما ناچار است که اجازه دهد اندیشه‌های دیگر و آدم‌های تازه وارد شوند. او یادآور شد: من هر چه می‌خواهم کارگردانی یا تهیه‌کنندگی کنم، اجازه ندارم. برای من فرقی نمی‌کند کسی که پشت میز نشسته جوان است یا پیر. برای من مهم این است که باندبازی و پارتی‌بازی نکند و متاسفانه در صداوسیما تاکنون شرایط اغلب همین گونه بوده است.
این بازیگر با اشاره به انتصابات جدید، دیدگاه و پیشنهادش را اینگونه عنوان کرد: نمی‌دانم با این تغییرات ظاهری چه اتفاقاتی می‌افتد، نگاه‌های بنیادین مدیران به رسانه ملی باید تغییر کند.
همچنین امیر پوررحمانی، تهیه‌کننده تلویزیون که در آثاری چون «آسمان همیشه ابری نیست» و «پرگار» به ایفای نقش پرداخته است، در خصوص حکم پیمان جبلی و انتخاب قائم مقام صدا و سیما گفت: پوست‌اندازی و جوان‌سازی صدا و سیما امری بسیار حیاتی است و 90 درصد کادر سازمانی باید تغییر کند. من شناخت زیادی از محسن برهمانی ندارم، اما همین که رئیس سازمان صدا و سیما این تغییر را انجام داد جای امیدواری است و من این تغییر را به خوبی می‌دانم. او در پاسخ به این سوال که در سیما چه اولویت‌هایی وجود دارد که باید به آن پرداخته شود، گفت: در مقوله نمایش عقب هستیم و در این مقوله ضعیف عمل کرده‌ایم و از سوی دیگر ورود ماهواره‌ها و شبکه‌های خارجی، شبکه‌ها و شبکه‌های ایرانی را تخریب کرده‌اند و باید بحث فیلمسازی و سریال‌سازی را در اولویت قرار داد تا به هر نحوی اوقات فراغت مخاطبان غنی شود چرا که امید مردم به رسانه ملی است.
امیر پوررحمانی در این زمینه که چقدر می‌توان به حل مشکل کم مخاطب امیدوار بود، گفت: سازمان صدا و سیما دچار روزمرگی شده و تاکنون اتفاق مثبتی در این زمینه رخ نداده است. اما کار باید از جایی شروع شود و حضور معاون جدید سیما می‌تواند کمک زیادی کند اما اگر افراد باتجربه در کنارش باشند او را به بلوغ می‌رسانند.محمدمهدی عسگرپور، کارگردان تلویزیونی نیز در این باره گفت: در این تغییر چند نکته مثبت وجود دارد؛ اینکه برمهانی در برنامه‌سازی دستی بر آتش دارد، نیروی جوانی است و شاید روحیه محافظه‌کار نداشته باشد که امیدوارم چنین باشد اما نمی‌دانم در شکل ساختاری چطور عمل می‌کند چون شناخت زیادی از او ندارم.
اینکه بفهمیم درنهایت چه در انتظار رسانه ملی خواهد بود نیاز به گذشت زمان دارد اما برخی گمان می‌کنند با توجه به آنچه پیش‌بینی می‌شود حداقل احتمال بازگشت نیروهای کنار گذاشته شده، چندان بالا نخواهد بود.