اما و اگرهای انتخابات 1402

مشارکت سیاسی که نمود اصلی آن در کشور ایران شرکت در انتخابات است، در برخی از مناطق و استان‌ها که بافت سنتی و قومی و طائفه‌ای بر آنها حاکم است، از اهمیت بسیاری برخوردار است. در کهگیلویه و بویراحمد به دلیل بستر خاص حاکم بر آن، شروع رقابت‌های انتخاباتی بسیار قبل‌تر از سایر استان‌ها است. در حالی که هنوز تنها دو سال از مجلس گذشته و 20 ماه به انتخابات مجلس پیش رو مانده، رقابت‌های انتخاباتی در این استان اندک اندک شروع شده است.
سه نماینده در شهرستان‌های بویراحمد، کهگیلویه و گچساران در مجلس حضور دارند. در بین این سه شهرستان به نظر می‌رسد راحت‌ترین و ساده‌ترین انتخابات مربوط به شهرستان کهگیلویه باشد. سید محمد موحد که یکی از طولانی‌ترین سابقه‌ها را در کرسی نمایندگی دارد، به نظر می‌رسد در انتخابات آینده نیز رقیب چندان جدی‌ای پیش روی خود نمی‌بیند. البته می‌توان گفت مهترین رقیب او عملکردی است که در این دوره داشته است؛ گویی آنطور که انتظار می‌رفت و بر اساس سوابقی که در مجلس دارد، نتوانسته است پروژه‌های مهم حوزه انتخاباتی خود را به سرانجام برساند. البته ناگفته نماند در این مدت با دعوت از مسئولین کشوری برای بازدید از این پروژه‌ها، اقداماتی انجام داده است ولی تاکنون به نتیجه نرسیده‌اند. بنابراین باید منتظر ماند که تا پایان این دوره موحد چه اقدامات اثرگذاری می‌تواند انجام دهد. اما به نظر می‌رسد که عدل هاشمی جدی‌ترین رقیب او باشد. از سوی دیگر انشقاقی بین اصلاح‌طلبان در کهگیلویه وجود دارد که روشن نیست نتیجه آن چه می‌شود؛ باید دید که منطقیان و لاهوتی چه گزینه‌ای برای انتخابات آینده دارند. اگر این انشقاق‌ها ادامه پیدا کند، اصلاح‌طلبان شانس چندانی برای این انتخابات نخواهند داشت. البته گزینه‌های هم مثل رضا دهبانی‌پور هست که اصلاح‌طلبان می‌توانند روی آن سرمایه‌گذاری کنند. اما با این همه، در حال حاضر می‌توان گفت موحد مانع چندان جدی‌ای برای انتخابات پیش روی مجلس ندارد.
اما وضعیت در گچساران و بویراحمد بسیار متفاوت است. در حوزه انتخاباتی گچساران و باشت، سید ناصر حسینی که هم‌اکنون کرسی مجلس را بر عهده دارد، از وضعیت چندان مناسبی از نظر عملکردی برخوردار نیست؛ بنابراین سطح رضایت شهروندان نیز نسبت به او چندان نیست. مردم این حوزه، عملکرد سیدناصر حسینی را با تاجگردون مقایسه می‌کنند. در دهه‌ای که به دهه تاجگردون معروف بود، اغلب پست‌های مدیریتی به طور مستقیم و یا غیرمستقیم در نسبت با تاجگردون تعریف می‌شد. اما در حال حاضر مردم این حوزه انتخاباتی تقریباً هیچ سهمی در پست‌های مدیریتی اصلی استان ندارند. البته اگر غلام‌نژاد رئیس دانشگاه علوم پزشکی را فاکتور بگیریم. از سوی دیگر، در دوره تاجگردون، گچساران ثقل سیاسی و مدیریتی استان کهگیلویه و بویراحمد بود. اما در حال حاضر عملکرد نامطلوب سیدناصر که حتی اعتراض برادران او را هم در پی داشت، کار را برای او بسیار سخت کرده است. در صورتی که تاجگردون تأیید صلاحیت شود، می‌توان گفت بدون کمترین دردسری پیروز انتخابات خواهد شد. اما در صورتی که به هر دلیلی او در انتخابات پیش رو نیاید، رقابت سید ناصر با کسانی همچون علیمراد جعفری و زینل‌زاده خواهد بود. البته به طور کلی می‌توان دو فرضیه در خصوص انتخابات گچساران مطرح کرد؛ نخست اینکه اگر سیاست کلی نظام افزایش مشارکت باشد، می‌توان گفت که با تأیید تاجگردون، مشارکت در انتخابات بیشتر شده و به احتمال بالا تاجگردون پیروز انتخابات خواهد شد. اما اگر سیاست کلی نظام مبنی بر مجلس همسو با دولت باشد، افرادی همچون تاجگردون جایی در رقابت‌های انتخاباتی نخواهند داشت. بنابراین انتخابات در این حوزه انتخاباتی بدون حضور تاجگردون خواهد بود. با این حال باید نشست و دید در آینده چه اتفاقاتی خواهد افتاد و مسیر رقابت‌ها به کدام سو خواهد رفت.
اما حساس‌ترین رقابت در بین سه شهرستان را می‌توان در حوزه بویراحمد، دنا و مارگون دید. با وجود اینکه 20 ماه تا انتخابات مجلس مانده است، برخی از گروه‌ها اقدام به معرفی کاندیدای انتخاباتی خود کرده‌اند. چند روز پیش مصطفی شجاعیان عضور شورای ائتلاف و شورای وحدت اصولگرایان کهگیلویه و بویراحمد در نشستی که با رسانه‌ها داشت، با قاطعیت اعلام کرد که گزینه جبهه انقلاب در انتخابات پیش رو، نادر منتظریان است. اما یک روز پس از این اظهار نظر، حجت‌الاسلام صفدر پناهی رئیس شورای وحدت اصولگرایان استان با رد نظر شجاعیان گفت: شورای وحدت تاکنون به صورت مصداقی به این مسأله ورود نکرده و هیچ گزینه‌ای معرفی ننموده است. اما شجاعیان که در آن جلسه به صراحت اعلام کرده بود گزینه نهایی آنها منتظریان است، در جلسه شورای وحدت اول گفت نظر شخصی‌ام است و در ادامه آن را نظر جریان انقلاب در استان عنوان کرد. با این همه به نظر می‌رسد اختلافاتی بین اصولگرایان در استان برای معرفی گزینه مورد نظر وجود دارد. در بین اصولگرایان علاوه بر نادر منتظریان، افرادی همچون خرامین و حبیب منش هم مطرح شده‌اند. عده‌ای هم می‌گویند تنها کسی که می‌تواند در این کارزار موفق شود ستار هدایتخواه است. اما شرایط موجود نشان می‌دهد که هدایتخواه تمایلی برای شرکت در انتخابات ندارد. شجاعیان هم در همان نشست خبری اعلام کرده بود که هدایتخواه در حوزه بویراحمد شرکت نخواهد کرد. بنابراین هنوز انسجامی بین اصولگرایان استان در اعلام کاندیدای وجود ندارد. ولی به نظر می‌رسد در صورت نبود هدایتخواه، نادر منتظریان گزینه اصلی‌ای خواهد بود که در نهایت بر سر آن اجماع خواهند کرد. البته این دلیلی بر عدم شرکت خرامین در انتخابات نخواهد بود.
اما از سوی دیگر روشنفکر که خود عضو شورای وحدت است، از این شورا عبور کرده و در مجلس به صورت مستقل شرکت کرد. در این دوره نیز به عنوان نماینده مستقل ورود خواهد کرد. عملکرد روشنفکر که نمود اصلی آن را می‌توان در انتصابات دید، چندان رضایتبخش نبوده است. انتصاباتی که معمولاً از یک گروه خاص و بعضاً تنها از یک خانواده هستند، باعث گلایه رأی دهندگان به او شده است و به نظر می‌رسد بخشی از آرای او به سبد سایر رقبای او ریخته خواهد شد. هر چند هنوز هم روشنفکر از پایگاه رأی مطلوبی برخوردار است، اما به دلیل اتفاقات پیش آمده در این دو سال و ورود رقبای دیگری از بویراحمد سفلی، کار برای او بسیار سخت شده است. اما فارغ از این افراد، کسانی همچون بهرامی و زارع نیز از رقبای جدی روشنفکر خواهند بود. بهرامی که در دور قبل بعد از روشنفکر، نفر دوم در انتخابات این حوزه شد، فضا را رها نکرد و فعالیت‌هایش را ادامه داد. با وجود اینکه بهرامی سابقه چند دور شکست در انتخابات را دارد، اما آرای او همیشه روندی افزایشی داشته‌اند، بنابراین در دوره‌ای که بخشی از آرای روشنفکر به سبد رقبای او خواهد رفت، شانس بهرامی بیشتر از پیش خواهد بود. البته ممکن است غلام محمد زارع نیز در انتخابات شرکت کند که در این صورت پراکندگی آرا بسیار بیشتر خواهد بود، چرا که زاع یک پایگاه رأی مشخصی دارد. تمامی این موارد با هم، باعث می‌شود تزلزلی جدی در سبد آرای روشنفکر به وجود بیاید. با این حال باید دید در ماه‌های پیش رو چه اتفاقاتی خواهد افتاد و چه کسانی وارد رقابت شده و کدام افراد از این رقابت‌ها بیرون می‌روند. به هر حال باید گفت از هم اکنون فضای انتخابات در کهگیلویه و بویراحمد شروع شده است.