ایران و آمریکا بر سر دو راهی تاریخی توافق یا تصاعد بحران؟!

کبنا ؛در حالی که بعد از واکنش ایران نسبت به قطعنامه شورای حکام فضای حاکم در قبال پرونده هسته‌ای ایران تند شده، به نظر می‌رسد در حال حاضر دو طرف بر سر یک دو راهی قرار دارند که انتخاب هر کدام می‌تواند تبعات خاص خود را داشته باشد.
به گزارش کبنا، در وهله اول اگر اوضاع به همین منوال پیش رود، احتمال تصویب قطعنامه الزام آور علیه ایران در شورای حکام و ارجاع پرونده هسته‌ای ایران به شورای امنیت وجود دارد، که این موضوع سطح تنش‌ها را به سطح بی‌سابقه‌ای افزایش خواهد داد. اما در وهله دوم، به نظر می‌رسد اگر ایران و آمریکا اراده سیاسی لازم برای توافق را داشته باشند، احیای برجام در دسترس است، اما حصول این موضوع نسبت به سه ماه گذشته بسیار سخت‌تر شده، حال باید دید در عرصه میدانی و دیپلماسی دو طرف کدام راه را انتخاب خواهند کرد. در این زمینه بسیاری از کارشناسان معترف هستند که دو طرف به توافق نیاز دارند و عملا راهی جزء این گزینه برای طرفین وجود ندارد.
قطعنامه شورای حکام موضع افراطی‌ها را تقویت کرد
حشمت‌الله فلاحت‌پیشه کارشناس مسائل بین‌الملل با اشاره به اینکه واقعیت این است برجام دارای ساختار مریضی است که قطعنامه اخیر شورای حکام به منزله یک تصادف هولناک برای این ساختار مریض عمل کرد، در گفت‌وگو با فرارو اظهار داشت: این قطعنامه باعث تقویت مواضع افراطی هم در ایران و هم در آمریکا شد، در حالی که تا گذشته احیای برجام رویکرد دولت بایدن بود، در حال حاضر این موضوع جای خود را به سیاست مهار ایران داده است.
وی افزود: در ایران نیز طرح مجدد مسائلی نظیر خروج ایران از معاهده ان‌پی‌تی بعد از این قطعنامه از سوی محافل تندرو انجام شد، این درحالی است که عوامل آشو‌ب‌زا به منظور بر هم زدن برجام به سرکردگی رژیم اسراییل نیز طی این مدت، با انجام اقدمات مختلف سعی در به بن‌بست کشیدن مذاکرات داشت، که همچنان این روند را ادامه می‌دهد و قطعنامه شورای حکام موضع این عوامل آشوب‌زا و مخرب را تقویت کرده است.
فلاحت‌پیشه گفت: درحال حاضر نیز اگر موضوع را فقط در قالب کشور‌های عضو برجام و بخصوص ایران و آمریکا ببینیم، یک طرح ابتکاری می‌تواند قبل از اینکه تصاعد بحران رخ دهد، به نوعی فضا را برگرداند، به بیان دیگر قطعنامه شورای حکام و در مقابل آن اقدامات متقابل ایران می‌تواند به نوعی یک هشدار برای طرفین تلقی شود، اما با طرح‌های ابتکاری و راه‌حل‌های سیاسی امکان بازگشت وجود دارد.
این استاد دانشگاه اضافه کرد: اما از سوی دیگر باید این نکته را در نظر گرفت که عوامل خارج از میز مذاکره برجام، از جمله رژیم صهیونیستی برای شکست دیپلماسی کارشکنی‌های بسیاری را انجام داده، طی چند وقت اخیر که این موضوع آسیب فراوانی به برجام زده، از سوی دیگر سفر رافائل گروسی دبیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به سرزمین‌های اشغالی و بعد از آن نشست شورای حکام و صدور قطعنامه علیه ایران، بزرگترین ضربه را به اعتماد ایران نسبت به آژانس زد.
وی ادامه داد: بعد از این نیز ایران به سختی به آژانس اطمینان خواهد کرد، در این زمینه سخنان گروسی در مورد اسناد ادعایی صهیونیست‌ها علیه برنامه هسته‌ای ایران وضعیت را پیچیده کرده و به نوعی گروسی در این زمینه متهم ردیف اول است، چنین وضعیتی موضع طرفداران ساخت بمب در ایران را تقویت خواهد کرد، اگر این وضعیت ادامه پیدا کند، ایران ممکن است دست به استفاده از سازوکار‌هایی بزند که مدیریت اوضاع را از دست آمریکا و آژانس نیز خارج کند.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: اما در مقابل یک تصمیم سیاسی بین ایران و آمریکا می‌تواند وضعیت را تغییر دهد، در این زمینه دستیابی به یک راه‌حل میانه که بتواند حد مقدورات دو طرف را محقق سازند، می‌تواند باعث کنترل عوامل آشوب‌زا از جمله رژیم‌صهیونیستی شود، از سویی در حال حاضر ه نظر می‌رسد آمریکا و آژانس نیز از تند شدن فضا غافلگیر شدند و انتظار چنین وضعیتی را نداشتند.
فلاحت‌پیشه خاطرنشان کرد: تا چند وقت گذشته آمریکا اسراییل را به نوعی در قبال برجام مهار کرده بود، اما این اواخر به نوعی دولت بایدن نیز با صهیونیست‌ها تبانی کرده‌اند، نتیجه این امر نیز واکنش واکنش تند و بحق ایران نسبت به قطعنامه شورای حکام بود، در هر حال نیز علیرغم وضعیت موجود، کماکان دو طرف می‌توانند به یک راه حل میانه دست پیدا کنند، اما اوضاع نسبت به سه ماه پیش بسیار پیچیده‌تر شده و احیای برجام بسیار مشکل است.