پریدن مرغ از سفره‌ها

کبنا ؛ مدیرعامل اتحادیه سراسری مرغداران گوشتی ایران می‌گوید: اکنون قیمت مرغ زنده در بازار به‌طور متوسط حدود ۳۰ هزار تومان خریداری می‌شود، این بدان معناست که تولیدکنندگان ما روی هر کیلوگرم مرغ حداقل ۱۵ هزار تومان ضرر می‌دهند.
گرانی کالاهای اساسی در ماه‌های اخیر بیش از هر زمان دیگری سبد خرید خانوارها را محدود کرده است. شاید در یکی دوسال اخیر گرانی و تورم باعث شده بود که برخی از مردم خرید کالاهای غیرضروری را کنار بگذارند و تنها به تهیه نیازهای ضروری‌شان بپردازند اما اکنون شرایط به‌گونه‌ای شده است که بسیاری از خانوارها در خرید کالاهای ضروری و مصرفی روزانه خود ناتوان شده‌اند. در این میان یک روز گوشت قرمز از سفره‌ها حذف شد و روز بعد گرانی برنج سبب کم‌رنگ شدن این کالای پرمصرف در سبد خرید خانوارها می‌شود. حالا هم که خبر گرانی مرغ نشان می‌دهد در روزهای آینده مرغ هم از سفره‌ها پر می‌کشد.
چالش‌های ناشی از گرانی مرغ
بررسی وضعیت قیمت کالاهای اساسی و اقلام ضروری خانوار در روزهای پایانی خرداد ۱۴۰۱ حاکی از افزایش قیمت مرغ است. به گفته برخی از مسئولان در پی حذف ارز ترجیحی، بازار گوشت مرغ به‌شدت تحت تاثیر قرار گرفته است و همین مسئله سبب می‌شود در آینده‌ای نه چندان دور موجب کاهش خرید مردم خواهد شد. به هر حال یکی از بازارهایی که همیشه برای مردم دارای اهمیت بوده، بازار مرغ و تخم‌مرغ است و هرگونه تغییر در قیمت و شرایط بازار این دو کالا تاثیر زیادی بر سفره‌های‌شان می‌گذارد. این در حالی است که علاوه بر مصرف‌کنندگان، مرغداران را نیز با مشکلات جدی روبه‌رو می‌کنند. رئیس هیئت مدیره اتحادیه مرغ تخم‌گذار استان تهران با اشاره به ضرر ۱۸ هزار تومانی مرغداران در فروش هر کیلو تخم مرغ می‌گوید: « رئیس هیئت مدیره اتحادیه مرغ تخم‌گذار استان تهران می‌گوید بیش از نیاز کشور تخم مرغ تولید می‌شود و همین امر باعث شده که با مازاد تولید مواجه شویم و مرغداران در فروش هر کیلو تخم مرغ ۱۸ هزار تومان ضرر کنند.»
ناصر نبی‌پور در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه عوارض صادراتی تخم مرغ هنوز حذف نشده است و صادرکنندگان به ازای صادرات هر کیلو تخم مرغ ۳۵۰۰ تومان عوارض می پردازند، گفت: «صادرات صرفه اقتصادی ندارد ولی چون مازاد تولید داریم، باید انجام شود. حتی بعد از برداشت عوارض باز هم صادرات به صرفه نیست. چون قیمت تمام شده ما با قیمت صادراتی همخوانی ندارند. حتی با قیمت‌های داخل بازار داخلی هم متناسب نیست.»
رئیس هیئت مدیره اتحادیه مرغ تخمگذار استان تهران اضافه کرد: «قیمت تمام شده هر کیلو تخم مرغ برای تولیدکننده ۴۵ هزار تومان است ولی با قیمت بسیار پایین‌تر در بازار داخلی و خارجی به فروش می‌رود. مرغداران در فروش هرکیلو تخم مرغ در بازار داخل حدود ۱۸هزار تومان ضرر می‌کنند. چون قیمت تخم مرغ در داخل کشور ارزان است، صادر می‌شود؛ اگر به قیمت واقعی تمام شده آن بود، امکان صادرات نداشتیم».
وی عنوان کرد: «مسئولان اعلام کردند که تا آخر سال نهاده‌ها را تامین می‌کنند، بعد از آن اعلام شد که تا شهریورماه نهاده تحویل داده می‌شود. مرغداران نیز جوجه‌ریزی‌ کردند. بیش از نیاز جوجه ریخته شد، یعنی بیش از ۶۰ میلیون قطعه. مرغ‌ها همگی جوان هستند و با مازاد تولید مواجهیم. با این شرایط حتی به مرغداران اجازه داده نمی‌شود که مرغ‌هایشان‌ را حذف‌ کنند. نهاده در بازارگاه وجود دارد ولی چون قیمت آنها بسیار بالاست و نقدینگی مرغداران نیز کم است، خرید نیز بسیار کم شده است.»
از سوی دیگر حبیب اسدالله‌نژاد، مدیرعامل اتحادیه سراسری مرغداران گوشتی ایران در گروگفت‌وگو با ایرنا درباره وضعیت تولید مرغ زنده و بازار این محصول گفته است: « جوجه‌ریزی بعد از ۲۱ اردیبهشت‌ماه با ارز نیمایی صورت گرفته است، بنابراین مرغ زنده و گوشت مرغی که از یک هفته دیگر وارد بازار می‌شود، با ارز نیمایی باید محاسبه شود. اکنون قیمت مرغ زنده در بازار به‌طور متوسط حدود ۳۰ هزار تومان خریداری می‌شود، این بدان معناست که تولیدکنندگان ما روی هر کیلوگرم مرغ حداقل ۱۵ هزار تومان ضرر می‌دهند، درحالی که قیمت واقعی مرغ زنده بدون احتساب سود برای تولیدکنندگان ۴۵ هزار تومان و با احتساب سود اندکی ۴۹ هزار تومان است.»
وی تصریح کرد: «با توجه به قیمت‌های دستوری و مصوب گوشت مرغ برای مصرف‌کنندگان، شاهدیم که با وجود افت قیمت مرغ زنده، نرخ گوشت مرغ گرم در بازار کاهش نمی‌یابد؛ به‌طوری‌که هفته گذشته قیمت مرغ زنده کیلویی ۲۸ هزار تومان بود ولی قیمت گوشت مرغ گرم در بازار بین ۴۵ تا ۵۰ هزار تومان به فروش می‌رسید. این موضوع برای یک واحد تولیدکننده ۴۰ هزارتایی نزدیک ۱.۵ میلیارد تومان خسارت است که بیش از یک دوره تسهیلاتی است که دولت قصد دارد این روزها به تولیدکنندگان بدهد؛ یعنی رقم زیان تولید از رقم تسهیلات بیشتر است و این تسهیلات تبدیل به بدهی غیرقابل پرداخت مرغداران به بانک‌ها خواهد شد و عملاً کمکی به مرغدار نیست.»
چالش گرانی برای بیمارستان‌ها

کاهش قدرت خرید خانوارها و زیان مرغداران و تولیدکنندگان تنها بخشی از تبعات گرانی کالاهای اساسی از جمله مواد پروتئینی بوده و کاهش کیفیت غذای بیماران در بیمارستان نیز از دیگر تبعات گرانی کالاهای اساسی است که در روزهای اخیر به آن اشاره شده است. چندی پیش رئیس یک بیمارستان خصوصی در شمال تهران، ضمن هشدار بابت تاثیر گرانی قیمت مواد غذایی بر کیفیت تغذیه بیمارستانی، پیش‌بینی کرد در هفته‌های پیش رو، تامین غذای گرم و به خصوص غذاهای حاوی پروتئین برای بیماران بستری در بیمارستان‌ها، برای بسیاری از مراکز درمانی دولتی یا خصوصی غیرممکن شود.
بر اساس گزارشی از اعتماد آنلاین، رئیس این بیمارستان خصوصی که مایل نبود نام خود را ذکر کند، از وضعیت تامین غذای بیمار در بیمارستان خودش مثال زد و گفت: «تامین غذای بیمارستان‌ها برعهده پیمانکار است. ابتدای سال ۱۴۰۰، ماهانه ۴۰۰ میلیون تومان بابت غذای بیمار به پیمانکار می‌پرداختم، فروردین امسال، ۸۰۰ میلیون تومان پرداخت کردم و هفته گذشته پیمانکار به من گفت یا ماهانه یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان بابت غذای بیمار پرداخت کنم یا حجم غذای بیمار؛ به خصوص پروتئین موجود در غذا کم شود. مثلا ۶۰ گرم گوشت قرمز در یک وعده خورش، به ۳۰ گرم برسد یا از هر وعده جوجه‌کباب که ۱۲۰ گرم بوده، ۴۰ گرم کم کنیم. حتما در هفته‌های آینده و با این گرانی‌ها، نه فقط ما که از بیمارستان‌های نسبتا مرفه هستیم، بسیاری از بیمارستان‌ها، حتی آن‌هایی که گوشت یخ‌زده وارداتی می‌گیرند یا برنج غیرایرانی مصرف می‌کنند، قادر به تامین غذای با کیفیت برای بیمار نخواهند بود، چون این افزایش قیمت مواد غذایی، در بودجه هیچ بیمارستانی دیده نشده بود.»
گرانی تهدید جدی برای سلامت خانوارها
بازار کالاهای اساسی روزهای پرچالشی را پشت سر می‌گذارد و گرانی، کمبود و کاهش قدرت خرید خانوارها دیگر مسئله عجیب و غریبی نیست. این در حالی است که کوچک‌ شدن سفره‌ها می‌تواند تهدیدی جدی برای سلامت خانوارها باشد، بنابراین دولت باید هرچه سریع‌تر نسبت به کنترل قیمت کالاهای پرمصرف و ضروری اقدام کند.