«جنگ» نزدیک است؟

بامداد چهارشنبه سه مقام آمريکايي به خبرگزاري آسوشيدتدپرس گفته‌اند طبق اطلاعاتي که رياض در اختيار مقامات آمريکايي گذاشته ايران احتمالا براي حمله‌اي قريب الوقوع به عربستان آماده مي‌شود.
يکي از اين مقامات آمريکايي اول نوامبر با تاييد دريافت اطلاعات از طرف عربستاني آن را يک «تهديد واقعي و احتمالا معتبر براي حمله قريب‌الوقوع ظرف 48 ساعت» توصيف کرد.
پس از انتشار اين خبر، «شوراي امنيت ملي آمريکا» با انتشار بيانيه‌اي گفت: «ما نگران چشم‌انداز اين تهديد هستيم و از طريق کانال‌هاي نظامي و اطلاعاتي با سعودي‌ها در تماس دائمي هستيم و در دفاع از منافع خود و شرکايمان در منطقه ترديد نخواهيم کرد.»
ژنرال پت رايدر»، مسئول مطبوعاتي پنتاگون درباره گزارش‌ها از تبادل اطلاعاتي با عربستان با تاکيد بر اينکه مقام‌هاي نظامي آمريکا نگران وضعيت تهديدآميز در منطقه هستند، گفت: «ما به طور منظم با شرکاي سعودي خود در ارتباط هستيم تا اطلاعاتي که ممکن است در اين زمينه داشته‌باشند را در اختيار ما بگذارند. اما آنچه پيش‌تر گفته‌ايم و آن را تکرار مي‌کنم اين است که ما اين حق را براي خود محفوظ مي‌داريم که از خود محافظت و دفاع کنيم صرف نظر از اينکه نيروهايمان در کجا خدمت مي‌کنند، چه در عراق و چه هر جاي ديگري.» اين اطلاعات در حالي منتشر شده که روابط واشنگتن و رياض بواسطه تصميم اخير گروه اوپک پلاس در کاهش توليد نفت با روزهاي اوج فاصله دارد و حتي کاخ‌سفيد گزينه تجديد‌نظر در روابطش با پادشاهي سعودي را منتفي ندانسته است.
خشم‌ آمريکا از تصميم اوپک‌ پلاس در کاهش‌ توليد نفت؛
«به‌نام عربستان، به‌کام روسيه؟»
تشديد نگراني‌ها از احتمال حمله بالقوه به عربستان‌سعودي در حالي مطرح مي‌شود که کاخ‌سفيد، تهران را به‌دليل ناآرامي داخلي و همچنين ارسال پهپاد به روسيه تحت انتقاد قرار داده و وضعيت نامعلوم مذاکرات احياي برجام بيش از هر زمان ديگري به حاشيه رانده شده است.
سپاه پاسداران عربستان را به دست‌داشتن و تحريک در ناآرامي‌هاي اخير، به‌ويژه پوشش اعتراضات توسط شبکه تلويزيوني فارسي زبان مستقر در لندن که تهران آن را وابسته به رياض مي‌داند، متهم مي‌کند.
«سردار حسين سلامي»، فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، بتازگي با اشاره به پوشش اعتراضات از سوي شبکه‌هاي ماهواره‌اي «تحت حمايت رياض»، علاوه بر هشدار دادن به «دشمن» گفت: که عربستان بايد در انتظار پاسخ ايران باشد.
نماينده آمريکا در امور ايران با بيان اينکه واشنگتن توجه خود را به حمايت از معترضان معطوف نموده، تهديد کرد اگر لازم باشد به‌ عنوان آخرين راهکار، به گزينه نظامي عليه برنامه هسته‌اي ايران متوسل مي‌شوند.
از گزينه نظامي استفاده مي‌کنيم
صبح روز گذشته و بعد از انتشار خبرهاي مبني بر تهديد نظامي ايران، «رابرت مالي» نماينده ويژه دولت آمريکا در امور ايران، بعد از اذعان به اينکه موضوع احياي برجام و مذاکرات رفع تحريم‌هاي ايران حتي در دستورکار واشنگتن هم نيست، اين بار تمرکز بر توافق هسته‌اي را موجب اتلاف وقت توصيف کرد.
مالي طي سخنراني در همايشي در «انديشکده کارنگي»، گفت آمريکا روي مسائلي از ايران تمرکز دارد که برايش مفيد باشد و در حال حاضر اگر قرار باشد هيچ اتفاقي در موضوع توافق هسته‌اي ايران رخ ندهد، واشنگتن هم وقت خود را روي آن هدر نمي‌دهد.
وبگاه شبکه «سي‌ان‌ان» به نقل از وي نوشت که آمريکا هنوز هم به مسير ديپلماسي براي محدود کردن برنامه هسته‌اي ايران پايبند است اما در بحبوحه اعتراضات در ايران، توجه خود را از تلاش‌ها روي توافق هسته‌اي و تهران، به مسکو و جنگ اوکراين معطوف کرده است. او ادامه داد: «هر بار که ما نزديک مي‌شديم، ايران درخواست‌هاي فرعي جديدي مطرح مي‌کرد که مذاکرات را از مسير خارج مي‌ساخت. اين دقيقا نقطه‌اي بود که ما در ماه آگوست و اوايل سپتامبر در آن قرار داشتيم ولي از آن زمان تاکنون هيچ تحرکي انجام نشده است. هيچ اتفاقي درخصوص توافق هسته‌اي رخ نمي‌دهد، پس ما هم زمان خود را صرف آن نمي‌کنيم و وقتمان را براي هيچ چيز هدر نمي‌دهيم. ما وقتمان را جايي صرف مي‌کنيم که فايده داشته باشد، از جمله حمايت از اعتراضات در ايران و تلاش مي‌کنيم که انتقال تسليحات از تهران به مسکو براي استفاده در جنگ اوکراين را متوقف کنيم. اگر ديپلماسي شکست بخورد، تقريبا همه گزينه‌ها را روي ميز نگه داشته‌ايم. همزمان که از ديگر ابزارها استفاده مي‌کنيم، به‌عنوان آخرين راه، گزينه نظامي را در صورت لزوم براي جلوگيري از دستيابي ايران به سلاح اتمي اجرا مي‌کنيم. البته ما دست خود را با اين خوش‌بيني نمي‌بنديم که شايد روزي توافق حاصل شود».
منطقه در آماده‌باش جنگي است
«حسن هاني‌زاده»، تحليل‌گر مسايل خاورميانه در پاسخ به اين سوال که باتوجه به پيام‌هايي که بين مقامات «ايران» و «عربستان»، «آذربايجان» و ... در مورد به وقوع پيوستن جنگ در منطقه منتشر مي‌شود، آيا «جنگ» نزديک است؟ به خبرنگار «آرمان امروز» مي‌گويد: «بعد از ادامه ناآرامي‌ها در ايران برخي بسته‌هاي خبري توسط گروه آمريکايي-سعودي-صهيونيستي بر عليه ايران منشر شد که حمله ايران به عربستان، حضور نظامي ايران در جنگ اوکراين و ... را بايد در اين قالب تعريف کنيم. به تازگي هم عربستان مدعي است که ايران به زودي به بخش‌هايي از اين کشور حمله خواهد کرد. بايد به اين موضوع هم اشاره کنيم که خود عربستان هم به دليل اختلافاتي که در «اوپک» با امريکا دارد و نقض آتش‌بس در جنگ يمن، وضعيت پايداري ندارد. باتوجه به اينکه هواپيماهاي جنگي عربستان مناطقي را در يمن زير آتش گرفته‌اند حالا در انتظار حملات تلافي‌جويانه «حوثي‌هاي يمن» هستند و به‌نوعي مي‌خواهند تا با انتشار چنين خبرهايي اقدامات پيشگيرانه انجام دهند.»
او با اشاره به آماده‌باش کشورهاي منطقه بعد انتشار خبر حمله احتمالي ايران به عربستان، ادامه مي‌دهد: «اکنون که با شما گفت‌وگو مي‌کنم کشورهاي حاشيه خليج فارس «بحرين»، «امارات» و البته خود «عربستان سعودي» در آماده‌ باش هستند؛ اين موضوع را مي‌رساند که تنش در منطقه به اوج خود رسيده است. آمريکا که از سياست‌هاي عربستان در منطقه دفاع مي‌کند در حال تلاش براي کشاندن پرونده ايران به سازمان ملل است. امريکا معتقد است ايران با ارسال کمک‌هاي نظامي به جنگ روسيه-اوکراين قطعنامه 2231 را نقض کرده است. از سويي ديگر نيروهاي تندرو در اسرائيل به قدرت نزديک مي‌شوند و به‌زودي کابينه تندرو متشکل از افراطي‌هاي مذهبي تشکيل خواهد شد و قطعا با حزب الله درگيري نظامي خواهد داشت. با اين وضعيت بايد بگوييم که جنگ در منطقه اجتناب ناپذير است. ايران هم مجبور است با هم‌پيمانان منطقه‌اي خود و با همراهي روسيه و چنين به‌نوعي در آماده باش باشد.»
جنگ پرهيز ناپذير است
«مهدي مطهرنيا»، کارشناس روابط بين‌الملل در پاسخ به اين سوال که باتوجه به پيام‌هايي که بين مقامات ايران و عربستان، آذربايجان و ... در مورد به وقوع پيوستن جنگ در منطقه منتشر مي‌شود، آيا «جنگ» نزديک است؟ به خبرنگار «آرمان امروز» مي‌گويد: «در شرايط کنوني جنگ امري پرهيز ناپذير است ولي اينکه کدام کشور بيشتر اشتياق جنگ دارد به عقلانيت مسئولان سياسي کشورها باز مي‌گردد. مسئولان ايراني در حالي از نزديک بودن جنگ صحبت مي‌کند که هر تنش نظامي با  هر کشوري مي‌تواند برايش پرهزينه باشد و اگر آغازگر هر درگيري باشد بايد بهاي زيادي را بپردازد. کشور مقابل يعني عربستان سعودي هم اين موضوع را به خوبي مي‌داند و به همين دليل دست به تحرک ايران در منطقه مي‌زند. نبايد فراموش کنيد که حاکميت ايران در داخل با ناآرامي‌هايي روبه‌رو است که بيش از يک ماه به طول کشيده است. ايران مي‌خواهد با آغاز جنگي در منطقه، در داخل کشور اتحاد ايجاد کند.»
اين تحليلگر با اشاره به اينکه نقش «روسيه» و «چين» و ديگر متحدان ايران در جنگ احتمالي منطقه‌اي چه خواهد بود، ادامه مي‌دهد: «اتحادي که بين روسيه و چين و ايران در ماه‌هاي اخير به وجود آمده در حوزه‌هاي اقتصادي است. اين دو کشور همواره در پي منافع ملي خودشان هستند و اگر جنگي در منطقه شکل بگيرد ايران مي‌تواند درحوزه‌هايي از حمايت اين ابرقدرت‌ها استفاده کند ولي فراوش نکنيد که اين اتحاد نمي‌تواند به‌عنوان متحد جنگي محسوب شود. اگر جنگي در منطقه رخ دهد، شاهد آن خواهيم بود که اين دو کشور سعي مي‌کنند به نوعي از ايران حمايت کنند که منافع ملي آنها در جوامع بين‌الملل آسيبي نبيند.»