تاریخ انتشار
دوشنبه ۳۰ آبان ۱۴۰۱ ساعت ۱۰:۰۱
کد مطلب : ۴۵۴۶۸۴
تحلیلی از کنفرانس منامه؛
ناآرامی‌ها اعتماد به‌نفس اعراب را بالا برد!
۱
کبنا ؛
اعتراضات داخلي ايران و ادامه اين ناآرامي‌ها باعث شده است تا کشورهايي که به‌نوعي با ايران مشکلات سياسي دارند در قالب‌هاي مختلف اظهارت ضد ايراني مطرح کنند تا از فضاي به وجود آمده به نفع خودشان استفاده کنند. نشست امنيتي منامه موسوم به «گفتگوي منامه» اجلاسي است که هر ساله در منامه، پايتخت بحرين برگزار مي‌شود. در اين نشست افزون بر حضور نمايندگاني از برخي از کشورهاي منطقه و فرامنطقه، شرکت‌کنندگاني نيز از سازمان‌ها و نهادهاي بين‌المللي مختلف از جمله ناتو، آ.سه.آن، اتحاديه عرب و شوراي همکاري خليج‌فارس حضور دارند. همچنين دبير کل شوراي همکاري خليج فارس هم بر ديگر نشست هفدهم با سخنراني «لويد آستين»، وزير دفاع ايالات متحده آمريکا آغاز شد. وجه بارز اين نشست اين است که عملاً تاثير امنيتي بر نظم منطقه غرب آسيا ندارد و صرفاً به موضع‌گيري‌هاي سياسي بدون کارکرد امنيتي تمرکز مي‌شود. در نشست هفدهم نيز اين وضعيت تکرار شد.
وزير دفاع آمريکا در سخنراني افتتاحيه خود سخنان ضد ايراني به زبان آورد. آستين از اصطلاح «استفاده از همه گزينه‌هاي ضروري» عليه ايران استفاده کرد و در عين حال مدعي شد دولتش به نتايج گفت‌وگوهاي ديپلماتيک متعهد خواهد ماند. وي گفت: «اگر ايران تمايلي به تعامل جدي نشان ندهد، آنگاه همه گزينه‌ها براي حفاظت از امنيت ايالات متحده را در نظر مي‌گيريم.» اين اظهارات در شرايطي مطرح شد که قرار است هفتمين دور مذاکرات وين که اولين دور در دولت جديد ايران است، روز 29 نوامبر برگزار شود.
بر اين اساس، در خصوص اظهارات وزير خارجه آمريکا سه ديدگاه وجود دارد. يک ديدگاه اين است که آستين در آستانه مذاکرات وين نوعي پالس منفي براي مذاکرات فرستاد. ديدگاه ديگر اين است که اظهارات آستين بيش از همه نوعي گفتار درماني براي متحدان منطقه‌اي آمريکا بود و با موضع رسمي اين کشور در خصوص مذاکرات وين يکسان نيست. ديدگاه سوم نيز اين است که آستين تلاش کرد به متحدان منطقه‌اي آمريکا اين پيام را منتقل کند که واشنگتن همچنان به حفظ امنيت اين کشورها متعهد است.
اظهارات ضد ايراني صرفاً به وزير دفاع آمريکا محدود نشد. برخي ديگر از مقامات شرکت کننده در نشست منامه نيز در اين نشست اظهارات ضد ايراني داشته‌اند. احمد ابوالغيظ، دبيرکل اتحاديه عرب، از جمله تکراري دخالت ايران در امور کشورهاي عربي استفاده کرد. وزير خارجه بحرين هم ايران را به ايجاد بي‌ثباتي در منطقه متهم کرد.
علاوه بر اين، در نشست 2021، شرکت‌کنندگان عليه دولت نجات ملي يمن نيز موضع‌گيري کرده و انصارالله را به برهم زدن امنيت و ثبات يمن و منطقه متهم کردند بدون اينکه هيچ اشاره‌اي به جنايت سعودي‌ها عليه يمني‌ها شود. اين نوع اظهارنظرها مصداق بارز تهي بودن نشست امنيتي منامه از کارکرد امنيتي و تبديل آن به صرفاً تريبوني براي اظهارات تکراري ضد ايران است. يکي ديگر از ابعاد سياسي نشست امنيتي منامه، حضور هيات اسرائيلي و بهره‌گيري از اين نشست براي پيگيري تداوم عادي‌سازي روابط کشورهاي عربي با رژيم اسرائيل بود. «ايال حولتا»، مشاور امنيت داخلي رژيم صهيونيستي ضمن شرکت در نشست منامه، با سلمان بن حمد آل خليفه، وليعهد اين کشور و همچنين عبداللطيف الزياني، وزير خارجه و مشاور امنيت ملي بحرين در منامه و همچنين برخي ديگر از مقامات عربي ديدار و گفتگو کرد. حولتا هم در نشست منامه، اظهارات ضد ايراني داشته است.
اظهارات شرکت‌کنندگان در نشست امنيتي منامه نشان داد که اين نشست دچار «سياسي‌کاري» شده و هيچ دستاوردي براي نظم امنيتي غرب آسيا ندارد. شرکت‌کنندگان در اين نشست نه تنها توجه جدي به موضوع فلسطين نداشته بلکه عملاً نشست منامه به محلي براي تامين اهداف اسرائيل تبديل شده است.
اظهارات ضد ايراني در شوراي همکاري خليج فارس
دبير کل شوراي همکاري خليج فارس ادعا کرد که کشورهاي غربي بسيار دير، هشدارهاي اين شورا نسبت به آنچه آن را تهديدهاي ايران براي منطقه و جهان ناميد، درک کردند.
نايف الحجرف روز گذشته در سلسله ادعاهاي واهي در راستاي پروژه ايران‌هراسي، مدعي شد که تهران منطقه را تهديد مي‌کند.
اين در حالي است که عربستان سعودي و امارات به عنوان دو کشور عضو اين شورا، از سال 1394 جنگي را عليه مردم يمن به راه انداخته‌اند و هزاران نفر را به کام مرگ کشانده‌اند و گزارشي تحت عنوان «هيروشيماي يمن» هم منتشر شده است.
شبکه خبري العربيه سعودي به نقل از الحجرف گزارش داد که کشورهاي غربي «بسيار دير، هشدارهاي ما نسبت به تهديدهاي ايران براي منطقه و جهان را درک کردند».
وي بدون ارائه هيچ دليلي، مدعي شد: حمايت ايران از ساير کشورها با پهپاد، باعث شد که غرب بسيار دير متوجه چيزي شود که نسبت به آن هشدار مي‌داديم».
دبير شوراي همکاري که جايگاهي در توافق هسته‌اي ايران نداشته است، گفت: هر گونه توافق با ايران بايد ناظر بر رفتار بي‌ثبات کننده اين کشور در منطقه باشد. الحجرف همچنين مدعي شد که توافق هسته‌اي با ايران که سال 2015 به امضا رسيد، جنبه‌هاي امنيت در منطقه را در نظر نمي‌گيرد.
چنين اظهاراتي از سوي شوراي همکاري و دبير آن، همواره وجود داشته است. شوراي همکاري پيش از اين هم مدعي شده بود که رفتارهاي تهران، «ثبات منطقه را بر هم مي‌زند». وي همچنين مدعي شد که بايد مذاکرات هسته‌اي وين، «شامل رفتار ايران نيز باشد و منحصر به اجراي مجدد توافق هسته‌اي نباشد». اين مسئول شوراي همکاري با اين ادعا که شوراي مذکور خواستار «احترام به حاکميت ملي و عدم مداخله در مسائل داخلي ساير کشورهاست»، ادعا کرد که «ايران به اين مسئله پايبند نيست». در همين ارتباط، وزيران خارجه کشورهاي عضو شوراي همکاري خليج فارس شهريور ماه گذشته در نشستي در رياض به رياست «فيصل بن فرحان آل سعود» وزير امور خارجه عربستان سعودي به اتهام‌پراکني عليه ايران پرداختند.
شوراي همکاري همچنين با مداخله در مذاکرات هسته‌اي ايران و اتهام‌زني به اين کشور، رفتار ايران را «متزلزل‌کننده ثبات منطقه» و اين کشور را حامي آنچه «تروريسيم و شبه‌نظاميان فرقه‌گرا» خواند، توصيف کرد.
بحرين در تلاش براي مستقل نشان دادن خودش است
«احمد بخشايش»، نماينده پيشين مجلس شوراي اسلامي و تحليگر مسائل بين‌الملل در واکنش به برگزاري نشست امنيتي منامه موسوم به «گفتگوي منامه» که هر ساله در پايتخت بحرين برگزار مي‌شود که به محلي براي اجماع کشورهايي که به‌نوعي با ايران دچاز زاويه‌هاي ديپلماسي هستند، تبديل شد است به خبرنگار «آرمان امروز» مي‌گويد: «در ابتدا بايد به اين موضوع اشاره کنيم که کشور بحرين در سال 1969 از نقشه جغرافياي ايران جدا شد و حالا تلاش مي‌کند با برگزاري چنين نشست‌هايي که از دشمنان و مخالفان ايران دعوت مي‌کند خود را به‌عنوان يک کشور مستقل معرفي کند. آنها بر اين باورند که با حضور مقامات اسراييلي و البته آمريکايي و ساير کشورهايي که با ايران اختلافات سياسي دارند خود را مطرح کنند و از زير سايه ايران خارج شوند. توجه داشته باشيد که مردم اين کشور به‌دليل اينکه شيعه مذهب هستند با دولت کنوني که عقايدي نزديک به سعودي‌ها دارند مخالفت مي‌کنند و همواره براي نشان دادن اعتراض خود تجمعاتي برگزار مي‌کنند. توجه داشته باشيد اينکه مردم و برخي مقامات ايراني از شيعيان اين کشور حمايت مي‌کنند امري طبيعي است و هر کشور ديگر به‌جاي ايران بود همين‌کار را انجام مي‌دادند.»
اين تحليلگر مسايل منطقه‌اي در همين مورد و با اشاره به حضور ديگر کشورهايي که در اين نشست حضور داشتند ادامه مي‌دهد: «نبايد فراموش کنيد که آمريکاييها هم در اين برنامه‌ريزي‌ها و تشکيل جبهه‌هاي ضد ايران حضور فعال دارد و هنگامي که مي‌بينيم وزير دفاع اين کشور در نشست کم اهميتي مانند منامه حضور پيدا مي‌کند مي‌توانيم به عمق داستان پي ببريم. شايد برگزاري چنين نشست‌هايي براي ايران اهميت چنداني نداشت باشد ولي بدون شک اين موضوع براي «آمريکا»، «اسرائيل»، «آذربايجان» و «کشورهاي حوزه خليج فارس» اهميت زيادي دارد و سعي مي‌کنند با اظهارت ضد ايراني توجه رسانه‌ها و مردم را به خود جلب کنند. اگر به عقبه اين نشست نگاهي بيندازيم مي‌بينيم که همواره سوژه‌هاي ضد ايراني را در دستور کار قرار مي‌دهند و يا با تحت فشار قرار دادن شيعيان بحرين به‌نوعي مي‌خواهند واکنش ايران را محک بزنند. هر بار که اين نشست که با هزينه‌هاي زياد و البته مهمانان ويژه در خاورميانه برگزار مي‌شود هيچ دست آوردي نداشته است به غير از اينکه کشورهاي حاشيه خليج فارس با حمايت از کشورهايي مانند بحرين مي‌خواهند اعتماد به نفس خودشان در نزد شهروندانشان را افزايش دهند. به غير از اين مورد هيچ نکته‌اي نمي‌توانيم در اين نشست پيدا کنيم.»
نماينده پيشين مجلس شوراي اسلامي با اشاره به ناآرامي‌هاي داخلي که باعث عرض اندام ديگر کشورها شده است، اضافه مي‌کند: «ناآرامي‌ها و اعتراضاتي که در داخل ايران وجود دارد باعث شده است تا کشورهايي که با ايران مشکل دارند، سعي کنند از موقعيت استفاده کنند و فضاي خارج از ايران را هم ناآرام جلو دهند. اگر ناآرامي‌هاي داخل ايران وجود نداشت و دولت کنوني مي‌توانست موانع اقتصادي را بردارد و وضعيت مناسب اقتصادي به وجود بياورد ديگر شاهد بازتاب اينگونه اظهارت از سوي اروپايي‌ها، آمريکاييها، اسرائيلي‌ها و کشورهاي حوزه خليج فارس مطرح مي‌شود نخواهيم بود.»
وزير دفاع آمريکا در سخنراني افتتاحيه خود سخنان ضد ايراني به زبان آورد. آستين از اصطلاح «استفاده از همه گزينه‌هاي ضروري» عليه ايران استفاده کرد و در عين حال مدعي شد دولتش به نتايج گفت‌وگوهاي ديپلماتيک متعهد خواهد ماند. وي گفت: «اگر ايران تمايلي به تعامل جدي نشان ندهد، آنگاه همه گزينه‌ها براي حفاظت از امنيت ايالات متحده را در نظر مي‌گيريم.» اين اظهارات در شرايطي مطرح شد که قرار است هفتمين دور مذاکرات وين که اولين دور در دولت جديد ايران است، روز 29 نوامبر برگزار شود.
بر اين اساس، در خصوص اظهارات وزير خارجه آمريکا سه ديدگاه وجود دارد. يک ديدگاه اين است که آستين در آستانه مذاکرات وين نوعي پالس منفي براي مذاکرات فرستاد. ديدگاه ديگر اين است که اظهارات آستين بيش از همه نوعي گفتار درماني براي متحدان منطقه‌اي آمريکا بود و با موضع رسمي اين کشور در خصوص مذاکرات وين يکسان نيست. ديدگاه سوم نيز اين است که آستين تلاش کرد به متحدان منطقه‌اي آمريکا اين پيام را منتقل کند که واشنگتن همچنان به حفظ امنيت اين کشورها متعهد است.
اظهارات ضد ايراني صرفاً به وزير دفاع آمريکا محدود نشد. برخي ديگر از مقامات شرکت کننده در نشست منامه نيز در اين نشست اظهارات ضد ايراني داشته‌اند. احمد ابوالغيظ، دبيرکل اتحاديه عرب، از جمله تکراري دخالت ايران در امور کشورهاي عربي استفاده کرد. وزير خارجه بحرين هم ايران را به ايجاد بي‌ثباتي در منطقه متهم کرد.
علاوه بر اين، در نشست 2021، شرکت‌کنندگان عليه دولت نجات ملي يمن نيز موضع‌گيري کرده و انصارالله را به برهم زدن امنيت و ثبات يمن و منطقه متهم کردند بدون اينکه هيچ اشاره‌اي به جنايت سعودي‌ها عليه يمني‌ها شود. اين نوع اظهارنظرها مصداق بارز تهي بودن نشست امنيتي منامه از کارکرد امنيتي و تبديل آن به صرفاً تريبوني براي اظهارات تکراري ضد ايران است. يکي ديگر از ابعاد سياسي نشست امنيتي منامه، حضور هيات اسرائيلي و بهره‌گيري از اين نشست براي پيگيري تداوم عادي‌سازي روابط کشورهاي عربي با رژيم اسرائيل بود. «ايال حولتا»، مشاور امنيت داخلي رژيم صهيونيستي ضمن شرکت در نشست منامه، با سلمان بن حمد آل خليفه، وليعهد اين کشور و همچنين عبداللطيف الزياني، وزير خارجه و مشاور امنيت ملي بحرين در منامه و همچنين برخي ديگر از مقامات عربي ديدار و گفتگو کرد. حولتا هم در نشست منامه، اظهارات ضد ايراني داشته است.
اظهارات شرکت‌کنندگان در نشست امنيتي منامه نشان داد که اين نشست دچار «سياسي‌کاري» شده و هيچ دستاوردي براي نظم امنيتي غرب آسيا ندارد. شرکت‌کنندگان در اين نشست نه تنها توجه جدي به موضوع فلسطين نداشته بلکه عملاً نشست منامه به محلي براي تامين اهداف اسرائيل تبديل شده است.
اظهارات ضد ايراني در شوراي همکاري خليج فارس
دبير کل شوراي همکاري خليج فارس ادعا کرد که کشورهاي غربي بسيار دير، هشدارهاي اين شورا نسبت به آنچه آن را تهديدهاي ايران براي منطقه و جهان ناميد، درک کردند.
نايف الحجرف روز گذشته در سلسله ادعاهاي واهي در راستاي پروژه ايران‌هراسي، مدعي شد که تهران منطقه را تهديد مي‌کند.
اين در حالي است که عربستان سعودي و امارات به عنوان دو کشور عضو اين شورا، از سال 1394 جنگي را عليه مردم يمن به راه انداخته‌اند و هزاران نفر را به کام مرگ کشانده‌اند و گزارشي تحت عنوان «هيروشيماي يمن» هم منتشر شده است.
شبکه خبري العربيه سعودي به نقل از الحجرف گزارش داد که کشورهاي غربي «بسيار دير، هشدارهاي ما نسبت به تهديدهاي ايران براي منطقه و جهان را درک کردند».
وي بدون ارائه هيچ دليلي، مدعي شد: حمايت ايران از ساير کشورها با پهپاد، باعث شد که غرب بسيار دير متوجه چيزي شود که نسبت به آن هشدار مي‌داديم».
دبير شوراي همکاري که جايگاهي در توافق هسته‌اي ايران نداشته است، گفت: هر گونه توافق با ايران بايد ناظر بر رفتار بي‌ثبات کننده اين کشور در منطقه باشد. الحجرف همچنين مدعي شد که توافق هسته‌اي با ايران که سال 2015 به امضا رسيد، جنبه‌هاي امنيت در منطقه را در نظر نمي‌گيرد.
چنين اظهاراتي از سوي شوراي همکاري و دبير آن، همواره وجود داشته است. شوراي همکاري پيش از اين هم مدعي شده بود که رفتارهاي تهران، «ثبات منطقه را بر هم مي‌زند». وي همچنين مدعي شد که بايد مذاکرات هسته‌اي وين، «شامل رفتار ايران نيز باشد و منحصر به اجراي مجدد توافق هسته‌اي نباشد». اين مسئول شوراي همکاري با اين ادعا که شوراي مذکور خواستار «احترام به حاکميت ملي و عدم مداخله در مسائل داخلي ساير کشورهاست»، ادعا کرد که «ايران به اين مسئله پايبند نيست». در همين ارتباط، وزيران خارجه کشورهاي عضو شوراي همکاري خليج فارس شهريور ماه گذشته در نشستي در رياض به رياست «فيصل بن فرحان آل سعود» وزير امور خارجه عربستان سعودي به اتهام‌پراکني عليه ايران پرداختند.
شوراي همکاري همچنين با مداخله در مذاکرات هسته‌اي ايران و اتهام‌زني به اين کشور، رفتار ايران را «متزلزل‌کننده ثبات منطقه» و اين کشور را حامي آنچه «تروريسيم و شبه‌نظاميان فرقه‌گرا» خواند، توصيف کرد.
بحرين در تلاش براي مستقل نشان دادن خودش است
«احمد بخشايش»، نماينده پيشين مجلس شوراي اسلامي و تحليگر مسائل بين‌الملل در واکنش به برگزاري نشست امنيتي منامه موسوم به «گفتگوي منامه» که هر ساله در پايتخت بحرين برگزار مي‌شود که به محلي براي اجماع کشورهايي که به‌نوعي با ايران دچاز زاويه‌هاي ديپلماسي هستند، تبديل شد است به خبرنگار «آرمان امروز» مي‌گويد: «در ابتدا بايد به اين موضوع اشاره کنيم که کشور بحرين در سال 1969 از نقشه جغرافياي ايران جدا شد و حالا تلاش مي‌کند با برگزاري چنين نشست‌هايي که از دشمنان و مخالفان ايران دعوت مي‌کند خود را به‌عنوان يک کشور مستقل معرفي کند. آنها بر اين باورند که با حضور مقامات اسراييلي و البته آمريکايي و ساير کشورهايي که با ايران اختلافات سياسي دارند خود را مطرح کنند و از زير سايه ايران خارج شوند. توجه داشته باشيد که مردم اين کشور به‌دليل اينکه شيعه مذهب هستند با دولت کنوني که عقايدي نزديک به سعودي‌ها دارند مخالفت مي‌کنند و همواره براي نشان دادن اعتراض خود تجمعاتي برگزار مي‌کنند. توجه داشته باشيد اينکه مردم و برخي مقامات ايراني از شيعيان اين کشور حمايت مي‌کنند امري طبيعي است و هر کشور ديگر به‌جاي ايران بود همين‌کار را انجام مي‌دادند.»
اين تحليلگر مسايل منطقه‌اي در همين مورد و با اشاره به حضور ديگر کشورهايي که در اين نشست حضور داشتند ادامه مي‌دهد: «نبايد فراموش کنيد که آمريکاييها هم در اين برنامه‌ريزي‌ها و تشکيل جبهه‌هاي ضد ايران حضور فعال دارد و هنگامي که مي‌بينيم وزير دفاع اين کشور در نشست کم اهميتي مانند منامه حضور پيدا مي‌کند مي‌توانيم به عمق داستان پي ببريم. شايد برگزاري چنين نشست‌هايي براي ايران اهميت چنداني نداشت باشد ولي بدون شک اين موضوع براي «آمريکا»، «اسرائيل»، «آذربايجان» و «کشورهاي حوزه خليج فارس» اهميت زيادي دارد و سعي مي‌کنند با اظهارت ضد ايراني توجه رسانه‌ها و مردم را به خود جلب کنند. اگر به عقبه اين نشست نگاهي بيندازيم مي‌بينيم که همواره سوژه‌هاي ضد ايراني را در دستور کار قرار مي‌دهند و يا با تحت فشار قرار دادن شيعيان بحرين به‌نوعي مي‌خواهند واکنش ايران را محک بزنند. هر بار که اين نشست که با هزينه‌هاي زياد و البته مهمانان ويژه در خاورميانه برگزار مي‌شود هيچ دست آوردي نداشته است به غير از اينکه کشورهاي حاشيه خليج فارس با حمايت از کشورهايي مانند بحرين مي‌خواهند اعتماد به نفس خودشان در نزد شهروندانشان را افزايش دهند. به غير از اين مورد هيچ نکته‌اي نمي‌توانيم در اين نشست پيدا کنيم.»
نماينده پيشين مجلس شوراي اسلامي با اشاره به ناآرامي‌هاي داخلي که باعث عرض اندام ديگر کشورها شده است، اضافه مي‌کند: «ناآرامي‌ها و اعتراضاتي که در داخل ايران وجود دارد باعث شده است تا کشورهايي که با ايران مشکل دارند، سعي کنند از موقعيت استفاده کنند و فضاي خارج از ايران را هم ناآرام جلو دهند. اگر ناآرامي‌هاي داخل ايران وجود نداشت و دولت کنوني مي‌توانست موانع اقتصادي را بردارد و وضعيت مناسب اقتصادي به وجود بياورد ديگر شاهد بازتاب اينگونه اظهارت از سوي اروپايي‌ها، آمريکاييها، اسرائيلي‌ها و کشورهاي حوزه خليج فارس مطرح مي‌شود نخواهيم بود.»
